Hincmari Rhemenßs Archiepifcopi
A
' Matth. VJ.
i t t
I I
quomodo & iple reddidit tributa pro le & Petro , &
Dêo reddidit quæ Dei fiint, Patri s faciens roluntatem. Et
iandus Auguftinus in Sermone V I. Euangelij ioannis:
Noli(inqait)dicere, quid mihi & Regt ? . quid tibi ergo & pojfef-
fionïï per iura Regumpoßidenturpoffeßioner.Sic & per legalia iu-
dicia, iufta quoniam Chriftiana; (ecularium negotiorum
dirimendæ funt quæftiones. Et de libello, vel feere ta con-
felfione idem decernit Leo inquiens vniuerfis Epilcopis
per Campaniam,Samnium,& Picænum fa.latem:Magnain-
dignatione common cor, & dolore multo contriftor, quoi quofda ex
vobis compere Apoßolica traditio nis oblttos, &ftudio -fui err oris
*interritos.Ex p o ft al i qui ta: De peenirentiafeiliert qua àßdelibus
poßulatur, ne deßngulorum peccatorumgenere, libeüisfcriptapro-
feßiopublicetur, cum reafus confcientiantm fiufficiatfolis Sacerdo-
tibus indicariconfeßionefecreta. Quamuis enimplenitudofidei vi-
deatur effe laudabilis, qua propter Dei timorem apud homines eru-
befetre non veretur ; tarnen quia non omnium-huiufmodi funtpec-
cataj vtea quipoenii enttarn pofeuntnon timeant publicare, remo
ueaturimpnbabilisconfuetudoi nemultiapccnitentiaremedijsar-
ceantur, dum aut erubefeunt, aut metuuntinmteisfuis fua fafta
refer ari,quibu$ poffunt iegum conßitutionepercelli:fufficitenim ilia
confeßio quaprimum Deo offertur, tuncetiam Sacerdot'uquipro
dehätspeenitentium precator accedat. Tune enim pluresàdpoeni-
t enttarn poterunt prouocari, fi populiäuribusnonpubliceturcon-
fcientta eonfitentis. Hinccolligant quique, fi Canoneslacri
iubent excommunicare Epifcopum , quandiu non çom-
municauerit ilü, quem fibi dicit crimen Iscrete fuillè con-
fefliim, vtrumdebeat autaudeataliquisdefecreta confef-
fione, Eue perlibellum.fiue per verbum crédita »quemeu-
quepublicæ- poenitentiæ legibus fubdere, quanto minus
coniugium legaliterinitum line certa& manifefta ratione
didoluerefcura idemLeo ad omnes Epilcopos per vniuer-
las Prouincias conftitutos terribiliterintonetdicens : Hoc
itaque admonttio noftra denunti.it, quodfiquisfratrum contra co-
ßituta v entrèrent auerit, & prohibitafmn t aufus admittere,a
fuofe nouer it officiofubmouendum , nec commnnionis noßrafuturum
Cone. A fr.
canijy.
ejfe confortent, quifociuseffe noluit difciplina.
Quin to capitulo; nobis relcribite ex au&oritate feri-
pturarum, & traditione Patrum, de ftupro, arque aborfu
quæ feripta contineantur cum audorum nominibus &
defignatione librorum, vt fcirepolfimus, vtrum tali modo
(ficutdicitur)foemina polîît concipere, &poftabor-
fum virgo valeat permanerej ficut de ifta dicitur ÎCcidif-
fe : & fi deprehenlà fucrit hæc ante coniugium crimina
perpetralle, vtrum in coniugio debeat aut valeat perma-
nere?
De ftupro den! que & aborlu, quæ fiepe didæ o bée cia
fuilîe audiuimus mulieri, ne lêcundnm conicduram hu-
maniarbitrij decernentes ,æquilfimumiudicem ofFenda-
mus, adfimâarumlcriptuarum paginasrecurramus : Ait
enim liber Deuteronomij : Si duxerit vir vxorern, &po-
■ flea cam odio habuertt, quafieritque occafiones, qui bus dimittat
eam,obijciens einomenpeßimum,& dixerit j vxorern hancaccept,
& ingreffus ad earn, »0» muent illam virginem ; tollem earn
pater & mater eins, & ferentfecumfigna vir finitatis eins adferneres
vrbis, qui in porta funt : & dicet pater, Filiam me am der
di htûc vxorem,quam qui a adit, imponit ei nomen peßimum yVt
dicat,2Hon inuenifiliam tuam virginem', Êt ecce hocfiintfigna
virginitatis filia mea. Et expandet veftimentum coram finiori-
bus ci ui tat is, adprehendentque fini ores vrbis iUiusvirum, &
yerberabunt, ilium condamnantes infuptr .centum ficlis argehti,
qttosdabit ptiella , quoniam diffamauit nomen peßimum Juper
virginem Ifrael, habebitque earn vxorem ,& non poterit dimit-
tere earn omni tempore vita fm. Qupdfi verum e ft quodobiecit,
&non eft inuenta inpuella virginitas, eijcient earn extra fores
domus patrisfui, & lapidibus obruent viri ciuitatis eius, &mo-
rietur, quoniam fecit nefas inlftael, vtfornicaretur in demo pa-.
trisfui;& auferesmalum de medio tui. Etde inceftoinLeui-
tüco 1er ip turn eft:Omnis homo adproximam fanguinis fuinon
accedat, v,t reuelet turpitudinem eius , Egq Dominus: Turpitudi-
yeml for oris tua expatre,fiue exmatre, quadomi velforisge*
nitaeft ,nonreuelabis. Etitem : Omnis animaqua fecéritdea-
bominatioftibus ißis quippiam , peribit de populo Juo. Et item;
Qutacceperit for or fuamfiliam patris fut, vel filiam matris
fua, & vjiderit turpitudinem eius, iliaque conffiexeritfratris ignomint
am,nef art am yemeptratifunt\ocfidenturin cónjpeftupopuli»
eo quod turpitudinem fuam rnùtuo reuelauerint, & portabunt
iniquitatem fuam. Vnde fart élus Auguftinus; Quid ait in hoc
loco, viderit, ntficoncum beÿdo cognouerit, ficut alibi in lege dicitur,
Cognouit vxoremfuam, pro eo quod eft, mixt us eft et. Et quid
ait,peccatumfuum acceptent $ tiifi quia ipfampoenam peccatipet-
catum voluit appellari. Ecquia necelfitate coadi (ficut & A-
poftolus > qui quodam loco de quibulHam dixit : Qua in oc-
cultis aguntturpe eft etiam dicere , conftridus necelfitate,
apertilfimead Romanos redarguitmalculos intnalculos
turpitudinem opérantes , & feeminas naturalem vlum iii
eum vfum, qui eft contra naturam mutantes) velimus no-
limus, timen tes comminationem dicentis Domini, vtlu-
pralonge præmifimus ; Qui meerubuerit & meos fermones,
hunc erubefeet film hominis coram Angelis Dei ; adhuc pone-
mus in hac caufa de libro Geneleos; Introiens (inquit) Onan
film ludafilij lacob Patriarcha ad vxorem fratris fui Her prt-
mogeniti luda, qui fuit neqtu^iin çonjpeftu Domini ,& ab eo outfits
eft fernenfun deb at in ten am, &idcircopercußit eum Dominus,
quóirem deteßabtlem facer et. Et Icriptum eft in libro Leuiti-
ci; Qui dor mier it cum mafclUlo coitufcemineo, vterque operatuseft
nef as, morte moriantur.
Vnde & leges Romanç decernuntin capitulis de ftupra-
toribus, quod legensquilque inueniet. Et fide malcùlp
cum malculo ita decernitur, quam àdinuentionem leges
inuenient de malculo 3c fratre cum lorore ex concubitu
mafeuli Sodomitano? Sandus nihilominus Auguftinus in
libro lècundo ad Valerium Comitem de nuptijs & concu-
pifeentiafelibit:Quodautem ait (inquiens) Apofiolusdeimpro-
bis, re lift 0 natural vfu foemina exarferunt in defideriafua tnui-
cem mafeuli in mafculos turpitudinem opérantes-, non dixit vfum
coniugalemffed naturalem, eum voient intelligi qui fit membris ad
hoc créât is, vtpereapofttadgenernndum fiexus vterque mifeerk
Ac per hoc,cumafdem membris etiam meretrici quifque tnifie-
tur^naturalis eft vfus, nec tarnen laudabilis ,fedculpabilis. Ab ea
V er0 parte corporis, qua non ad getierandum eft infiituta, fi &
contnge quifque Vtatur, contra naturam eft étflagtt 'wfum. Deni-
que prius idem Apofiolus de f«minis dixit: Namfixmina torum im-
mutauerunt naturalem vfum in eum vfum qui eft contra naturam.
Deinde mafeulis in mafculos turpitudinem operantibm
relict 0 vfurfewina naturalii non dfifto nomine, id eft, natural/,
coniugalis eftlaudata commixtio, fedimmundiora & feeleratio-
raflagitia denotata funt, quamß iniiettef«minis fed tarnen na-
turaliier vterentur. Et item in libro de bqno cdniugali:
Cumvero (inquit) vir membro muiter is nonädhocconceßovti
voluerit, turpioreft vxorfiin fe,quamfi in alia fieri pemiferit.
Etin fccundo libro de adulterinis coniugijs ; Si autem f t
notuontinet,licite nub at,ne turpitergener et, aut turpim concum-
bendó non generef, quam quam hoc, quod vltimum dixi, nonnuüi
faciant, etiam licite coniugatr, inlicitenamque & turpiter etiam
cum legitimavicore çoncumbitür, quod facietytt Onanfilm luda,
& occiditilium propter boe Dpminus. Sic etiam interdum &
folo vifu cum turpiter vel innupta cöncupifcitur » adulte-
rium perpetratur ; quod tämenplerumque ( vt fandus Gregorius
in libro Moralium XXI.dicitJesJWo vél or dine concu-
pifcentùdifcemitur,quia fie buncinfacioordineftudiofa concupif-
centia,ficut ilium adulterii inquin at. culpa. Et in Eniftola ad Sa-
binum Subdiaconum regio,narium ; Cum plerumffite (in-
quit) quod inlaicis culpa eft, hoc crimenfit infacro or dine confit-
tutis, quantain eis dfiriäionepuniendumfit peculiar e fiagitium,
qui xjelo. rectitudinis vtitur non ignorât. Et item in præfâto
libro : ln perfonis tarnen non dißimilibm ifdem luxuria difttn-
guitur ream, in quibusfornicationis culpa, quia ab adult erijrea-
tu di/ccrnitur,pradicatoris egregij lingua teftatur, qui inter cetera
offer it dicens-,Neque fornicarii ,neque idols fermentes ,neque
adulterij regnum Dei\pofiidebunt. Quod enim defiunfta reatu
fèntentiafiubdidit, quoniam vajdeafedißideaf,oßendit. Et Auguftinus
in libço de bono coniugij : Malum eft formcatio,
peius adulterium, peius eft etiim alienum matrimanium violate,
qttam meretrici adharere. Et peior eft incefius, quia peius eft
cummatre, quam cu0 aliena yxore c one umbere: & femperde
malo ad peius, donee ad ea perueniatur , qua (ficut ait Apofiolus)
turpe eft etiam dtcere. Et iàndus Am br o fi us in libro de A-
bjc»ham,offerebat fanftus Loth üliarumpudorem : nam etfi ilia
quoque fiagitiofa impur it as erat, tarnen minus erat fecundum
Gentf.jl
hhifv, I
Gwfrf' ,
^ ' j'g'9
Hatur.tm coi?e quamaduerfium naturamJelinquere. Et item in
Epiftolaad CorinthiosVS) tawen apofiitet vir ,aut vfum qua-
rat rxiris inaertere, neca'ijpotefinuberemu u r , mcreuertiad
tdum. H-ecad cxagg.eration.epi ciiminis eqlieda flint,-vt
hinccolligatur quantum mali fit fratris cum lorore ince-
fttis ,etiamconcubitu mafeuli Sodomitanofi forte caula
ita le habet-, qua? vtraq; pet le perpetratain heptatico,mor-
^e, Domino pra'cipieate, multantut:Eteorum adertione-
faudilfima deftruatur,qui afttuunc non^llelcelfls Sddo-^
mitaniim nil! qijandointracorpus,id eft*; inmembro ob-
Icenx partis, corporca?. videlicetintra aqualiculpm forni-
catfic, male&irnpropiie'teftimonio abutentes Apoftoli;
OfU/.epeccatum quodcunique fecerit homo, extra corpus eft, qui
autem fornicattir in corpusfuum,peccat: Sedtalis eft (vt aiunt)
huiufmodi pollutio,acfide digito liio fricet quis lutum
permanum fuam, vel inter femora fiia,& ex eodem luto
manumfiiam abluat ; fimiliter & ha;c feemina poll balneum
ab hac pollutione lotapenitus exdtit. Qui htec di-
cunt non Cathofici ,ifed Cyniei, id eft .propter impuden-
tiamj canini haeretici funt habendi, ficut l^ndiis Hierony-
ri*us in Epiftola ad Ephefios degnonftrat^ exponens leu-
çumbuntfed&quïtodtmembra ichriftifaciat membra meretri- '
cis, adharens meretriii, cum qua vnum corpusefficitur. Et qui cit
Deofàcrata, velcumcognata, & cum ea quam cognatus
habuit,yel cumvxorealterius,aut cumpeebre, feu çum
foemina contra namtam flagitiolè'peccat, vel qui femet-
ipfiim, per le,manu,yel alio quolibet modo, polluit,ardorê
libidinis explens.fornicatur • 8c tanto damnabilius,& inde
.in poenis grauius, fi digne lion pcenituefit, tormentandus;
quanto quilquecomra naturam Iceleratius in corpus luum
peccat : quia vt làiidus Auguftinus ,8 c cæteri dodores çx-
ponunt : in expletionefornicationis ita cum 1 orpore érmens car-
nalispenitus abferbetuy, vtnihilaliud tune velcogitarepraualeat:
Et peccatumrhoc non tantum cqntingit,quantura poffi<Jet
polluendg cprpus&animam,de quo ciim pertranfit adus,
adeo rtfanetreatus ,vt & interiplius poenitentiæ gemitus
ftimuli priftinç deledatipnis milèrâbiliter loleant excitari,
& talium omnium facirtorum patratpres , ficut.tcftatur
Apoftolus, excludunturà cegno Definifi autequam décor*
pore exeant,per ludüolàm confelfionem bc.profufas la-
chrymas, atque eleemolynarum laigitionem i dignofque
poenitentiæ frpdus>cum multaafflictioneçarnis ,& con-
tentiam Àpoftoli qua dicit : Fornicatio. autem omnis im- J tritionelpiritus, tantorum abluere ftùducrint maculas cri*
ni un litia, aut auaritia neenomtnetur in vobis,ficut decetfanftos.
(inquiens) philofophorUm quidam Cynicmextitijfetquido-
ceretomn.mtitillationem carnisy & fluxum femihis ex quo’i-
cumque attritu taftuquev entent em, in tempore.non vitandum,.
& nonnulli (apientes feculiin hanc turpem, & erubefcendqm ha-
refim confenfijfenu, nunquamfanfttu Apoftolus feribensad Ephe-
fiis, adfornicacionemeiutmomnem immundttiam copulaffet, ficut
iecet (inquit) fanftos: ex quofanftus non pote ft appellari qui-
cuntque exti afor nie at ion em in aliqqa.immunditia& auaritia vo-
luptatum, quibus fe deleftauer it, inuenitur. Hoc enimfeitote (in-
quit Apofiolus) quia ommfornicator, aut tmmundus, aut auar us,
quodeft ïdo'orumferuitiu,non habetbareditatem in regno Chrifii
& Det. EcfùprainlibtoII. Qui defier antesfemetipjofpradick-
runt impudicitia in operationem immunditta. Omnes in auari-
tia deffierantes,fi (inquit) in riium inrationabilium befiiarum
coeno v or a fint que mer gmt et, tradiderunt impudiciÿa atque lu-
xurix, opérantes quicquid corpus voluerit , mens defiderauerit, ifi.
bido fùggejferitj& cum nihiîomnino pratermiferint quod immun -
dunt fit'i hoc totumfecere in auaritia, dum nunquam luxuriando
faturantur,neccorum termiimtfloabetvoluptas, aut eerie vitra
conceffam virï adfoeminum coniunfttonem, admaioraconfcendut,
mafeuli in mafculos turpitudinem opérantes. Turpitudo enim eft
(veidem Dodor in tertio comoeiufdemEpiftolæexponit)
a 'f tondit a cogitâtio, cum infiammaturfenfus adtibidinem, &çdr -
nis titillationibus anima ignita fuccenditur, & nihilominus Dei timoré
mentisiudicio refrenatur. Vnde cpnftar, quialicut idem
diert Apoftolus ad Romnaos,cum mafeuli in mafculos,vel
foeminæ in fæminas, liuejnafculi in foeminas, vel quilibet
perfeiplbs modo quolibet turpitudinem opérantur., fin-
munditia eft» quæ lèparat opérante à regno Dei, 8c in infer-
nademergit, ficut ilHem dicit Apoftolus : Omnis fornicator^
aut tmmundus, non habet bareditatem in regno Chrifti & Dei. ■
Vnde & Ifidorus in lècundo libto fèntentiarum^dicit tOm-.
nis immundapollutio fornicatio dicitur, quamuis quifque diuerfa
turpitudinis voluptateproftituatur: ex deùftatione enitrforntcan-
di varia gifitunturfi agit ia, quibus regnu Dei clauditur, & homo à
Deo fèparatur. Et Iàndus Profper inlibro dêvirtutibijs 8ç
vitijs : Hinc efi quod tile corporis fiuxus qmfit in dormientibusfine
culpa, interdum vigilant thus c ont in gat ex culpaiibi ntturaliter
plenitudo humor is expeüitur,hic turpiter cocupifcefttiapuhlicatur.
Sed h etc concupifcentia illis vigilantibüs hunc elicitfluxum, quibus
perfada coloqUiafordidum comouet appétit uni. Hunc lordidum
appèticum habent etiam foeminæ,vt exponensÀpoftolum
dicit Ambrofips : In foeminas turpitudinem opérantes ,qtia car-
nem ad carnem, no autenigenitale camis membrum intra carnem
alterius ,fafturaprobibente nature, , mittunt ,fed naturalem hu-
iufcé partis corporea vfum in eum vfum, qu f eft contra naturam,
cSmutaht: quadicuntur quafdam machinasjUabolicoe operationis■
nihilominus ad exaftuandam libtdinem,operdri:&tamefornicates
in corpusfuum■peccant-,fimiliter & mafcuh in mafculos turpitudinem
opérantes,id eft,ardôrem libidinis euapor^ntes, & voluptatem
Carnis,qua fe delèilat, explentes, qui ab Apoftolo mafculorumcon-
cubitom appeüatur, & molles,qui huic turptrudini voluptuofe fucminum.
Nemoigitur dicât non perpetrate eum peccatum
Sodomitanum.qui çontra naturam mmaleulunvvelinfoe-
minam turpituduiem operatur : & attritu, vel attadu, feu
motu impudiço ex deliberatione & ftudio immundus efficitur
qtti(vt docet Appftolus) à regno D ei excluditur,cmn
alia etiàm peccata contra iura naturæ vfurpata Sodomæ
reputare Sodomitica appelfentur, . dicente ad eiuitatem
peccatisplenam Domino per Prophetam: Hac fuit (inquit-) E^ech. 16.
iniquitasfororisKuaSodoma, 0 turn .faturitospanis, & abundâtïa i
Et Iudæi peccantesçoram Dominolbllaya, Principes So-
domorum, &pdpülus Gomorrhæ vocati liint, qui inter
alia iniquitatum luarum nefaria pôlîierunt puerum in
proftibulo, &epheborum pretium inmatiulijs,quorum
dominati iùnt elfeminati ,quiloco epheboriim, qqafi ad
macronarum euftodiam Ipadones eltedi impudiçitiæ, 8c
immunditiæadlciti,,atque fubadi libidini,quæ etiaferreaj
mentes (vt dicitur)doei>areibicr,feruire,&Êbidinofis do-
minarijdiàbolicaadinuétionefuerereperri. Ethuiufmodi [ f.
vicia non IbJum lacrilegio,verum &idplolatriæ,cuius ftier* ^
cediluntreddita,vtoftendit Apçftolus »deputantur ,lîcut I
lcriptû’Eft de gulofis: quorum Dm* venter eft &deluxuriofis; - Philip, j
& gloria in cotifufione rpfçrunt ,.qui'ierrenufapiunt. Deüquippe 1
Icrip^traglpriam appellauit, quæ d ic itMutaueruntgloriam
fuam infimilitudineyttulicomedentisifoenum.Et de auaritia}^«*
éftidtiforum /fr«irw, fcriptura teftatur ; Sic & de aliis , arque
exaliis.ftudiôfusledor in fçriptiiris inueniet. De aborlu
veroiri Exodo/lcriptum eft, Silitïgabuntduo viyï, &percuf
ferit mulierem m vtero habentem, çfi exierit infansp^us nondum
formatus , detrimeytum paiietur quantum itidixerit vir muflier
is, fydiabitcum poftuUtione. Si autem formatus fueiat,da-
bitanimampro anima.Et de conceptu in Euangelio Icriptum
eft, Quod enim inea natum eft : quod fine dubio, vt exp onic
Gregoriiis,conceptumeït,.dicitur. Nam tuneprimutn Io-
lèph ha-ficare coepit, quia tmnçntem fpon&luæ vrerum
vidit,
Hine reuoluamus eît lege quomodo fiat fecüdum natura
conceptio, Mulier (iiiqùiç) quafufçepto femme pepereritmaf-
culumftuefoeminam: 8c de parcuntionefiueformad,fiue (vt
præîbifimus) informai^ quod mulier j fiue màlculini, fiue
îoeminini generjs parit vel abortit,fcriptura eft, Omne quod
aperitvuluâm-, notandumquia feriptura perhibet mulierem
fûlciperelèmen,lcilicercoitu vinlipcr genitalem venatri
immilïum in vuiuæ lècretum, baiulan.te matrice, ficut & ;
phylica ledione comperimus, 8c non, vt hæc adinuentio
dicit, fèmen (i bi attrahere, vel adlùmere alibi, vel aliunde
etniffiim : 8c in emilfione» quod deimmilîb lemine conce-
perat, vuluam adaperiri eadem feriptura teftatur, videlicet
pro primo partu,quæferuare claufiiræ integritatem non
potuit, etiam in primo nacuralirer c oitu. Credamus igi-
tur quod legimus, êc quod non legimus, abftrucre nefas
credamus. A (æcjjlo enim non eftauditum , nec*de lu b
ifto coelo in lcriptura veritaris eft ledum, vt vuluafoemina
fine coi tu fëmcn fufeeperit, atque concçperic, &claufo
C.olojf. j .
t*od.
fecùndum.
LXX.
- h