7* Hineinart Rhcnicnfis^rchiepijcopi
j>resbyt<
T>ifl.%i.ca.
Presbyter.
B'
Lucius ep.
ad Gaß. &
W jß ß t i
x7.gr. 4;c.
Vrb cp-ad
innesChri
•sut ep.
laü. ô*
hEpife.
c
•17Î.4-
cr'tlen.
g. trail.
sÇ cfclc- s
nunt.vride Antiocheni canones capitulo decimolexto dicunt
.Perfeäum con.ilium illud efi,vbiinterfuerit Metropolitans
anttfies.Et capitulo vigefimo de Conciliis Epilcopalibus. In
ipfis Conciliis adfint Presbyteri, & Diacom,& omnes quife kfes
exiftimant, & Synodi experiantur’examejt.Et capitulo nono,vt
Epifcopus nihil agere tenteC‘praterantiftiteni Metropolit anti m,nifi
quod ad proprium par roch um pert inet. Nec metropolitantufine
uterorum gerat confilio Sacerdotum.
Gap-. III.
Quiade facultatibus Ecclefiaflicis futrimvelfacrilege
diftractis T eutfridns confclliisvelconui&us dicitur, fcili-
cct de.plaöeris tribns,de tunica Imma: Regina: ,de balteo
aureo cum gemmis, de bnrla eburnea> de libra vna de au-
ro &de exteris aliis rebus.Leges dicunt confefli debitores
proiiidicatis habentur-.ideoque ex die confeffionis tetn-
pota lplutionis conftitnracompurentur.Et canones Apo-
ftoloramcapitulo ifdicum.Epifcopus,Presbyter aut diaconus,
quiinfomicatione , aut periurio, aut fur to captus efi, depon itur:
non tarnen communionepriuetiir.Dicit enini Scrtpttira\npn vindi -.
calit Dominus bis inidipfum.Si enimfidelitatem ipfi cafe Dei
iurauitjin periurio captus eft. Quia verb facratasDeofa-
cultates diftraxi t , facruegium admifit>ficut$. Anacletus
Papa ab ipfo B.Petfb Apoftolo Presbyter ordinatus poftea
in lede Romana luccelfor illius faiftus Epifcopus cum
quarnpl u ri mis iacerd otibus iudi cabat. Otfi,iriquiens, Cbri-
ftiptamiasft Ecclefiarapit, aufert, relfeaudaturfiomicida eft,
atque homicidaante confeclum iufti iudicis deputabitur. jQui rapitpecuni
:mproximifui, iniqu.itatem operatur. Qri autem prcurium
rel res Ecclefia abftuleritfacrilegiumfacit,&vti'acnlegus
iudicandus eft.Et S.V rbanus Papa & Martyr. Rex & facilitates
Ecclefiaftica oblatiov.es appellantur,quia Domino offeruntur,
& rota flint fidelgtm;acprectapeccatorumfi quisiBa rapucrit,reus
eßdamnationis Atlanta & Saphtra.fiC oportet huiulmodi tra-
dere Satanic, yt Ijfiricusialuus fiatin die Domini. Et S.Lu-
ciusPapa.fterww Ecclefiaftic. nm&facultatumraptoresalimi-
mbus fancta Ecclefu änäihematizatos ApofiohcaauttSritate pelli-
tnus&damhamus,atqueffcriUgosejfeiudicamus. Par enimpana.
&agentes & confluences compreb.ndit. Et S, Gregorius Papa
,\nqui r,& contra legeseß3 fiquis quod venerabi 'ibus
locisrcliiiquitar,prune voluntatis ftudiisfuis tentaueritcom-
pendiis retinae. Et S. Auguftinüsä fede Apoftolica pA H
Cicleftinü interoprimosEcclefiic magiftros merito com-
puratus in lermone Euangelii B Joannis dicit.Ef«/«fer/4H-
äcseßiu Jas,eccefur eß Iudas3& ne contemnasfur ftcrilegus,non
qitahfcunqnefur.fedloculorv.m Dominicorum: loculorum3fe d fe
crorum.St crimina difceinuntur inforo nonqualifunquefur,fed
pec&utor. Peiulatm enim dicitur furtum de republica. Et nonfic
iudicatur furtum mipriuat<t,quomodopub 'ic'd. Quanto vehemen-
tius iudicandus efi jdcrilegusfur3 quidufusfutt non vndtcmcfetol-
Icrefcd de Ecclefia toUere.Oui aliquid deEccleßafuratür & rapit3
ludaperdt’o comparattir.Er hinc iacri canones dicunt. Clerici3
veletiam joculares, qui oblatiouespdrentum-aut donatas3autte-.
ßamento Jeltäas retincreprafumpferint, aut idquodipfi donaue-
nrit Ecclcfis vel mdnafiertis crediderint auferetidum,ficut Sj nodus
fanctii confiituit velut necatorespauperum3 quoufque reddant, ab
Eccltfiis excludantur,& qtitab Ecclefwexcluduntur, ingraduEc-
clefiaßico maxiere nonpermittantur. ^
Cap, IV. O
■ ' V / ■’ - Wjv* I
SiTeutfridds confelTus^vel conui6lns fiierit rel^toEc-
emiua
C.Ais»
tioch. tom.
.Condi.
C.Cartb.y.
c.9.11,5. ß
defialbco iudicio ob defenfiqnem vel purgationem luam
palatium expetifle,inferendum illicapitulum vndecimum
Antiocheni Concilii.5i qvu Epifcopus,aut presbyter,antquilt-
betrcguUfubieclusEcclefiaJlica,prater confiltum vel litierasEpt-
fcoporum prouincia & pracipue Metropolitan!, adierit Imperato-
rem vel Regem, huncreprobari & abitci oporterenonjQlum d com-
munionefed & ab honor e,cviw particeps vt(leturextJtere3quU verier
andi Prtncipis aunbus mole(Itam tentauit inferre circa leges Ec-
clefu.Siigtturadire Principem necejpiriacaufadepofcityhoc agatur
cum tract at cpnfilio Metropolitan &caterorum Epifcopofum,
qui in eademprouiycia commorantur3qui eiiamproficifcentemfuis
projequantur epiftolis. Et Carthaginenfes canones capitulo
lX.jQÿiJquù3inqumnt3Epifcoporum>Presbyterortitn & Diacono-
r ton feu cleric or tun ,cum m Ecdejin crimen nfuerit intent atum3
vel ciuilis taufafuerit com mot a f relttto Ecclejiafico iudicio publi-
cis iu die iis purgari valuer it, etiamjipro ipfô prolatafuerit fenttn-
tia, locum futon amittat,& hoc in criminaltbus.ln cittili veroper-
dat quod euicitft locumfttum obtineri maluerit. Et S. Leo Papa*
& Synodus Romana. Cenfemus3 vtquicunqueprdtermijfofa-
cerdote Ecclefuftu ad difeep ationcm venerit fetularium facris It-
minibus expul fus d calefii arceatur altar io.
Cap. V;
Si T eutfridus conui&us vel confeflus fuerit, quod mâ-
nifeftevél ingeniofe proximosfuos in periurium induxit,
feienddm eft,quia tot periutorium reus eft, quot homines
maftdole in performm induxk,& maius peccatum ihde il-
le ipfe habec,quam illi,qui pro eo ipfo rogante iurauerunt,
ftcutDominusloquensadPilatum mânifeftat dicens. Qui
iradidtt me tibi.mampeccatumftabet. Et S. Gregorius dé hu~
infmodiin*paftorali réguladicic. Scire enim Pralati debentf
quiajiperuerfivnquatnperpétrant, totmortibus dignifunt, quot
adfubditos fuos per dit ion is exetopla tranfmittunt. Vnde necejfe eft,
vt tantofe cautilfts à culpacuftodiant,quanto per praua quafaciÛnt
nonfolimoriuntur,fed aliorum animation, quas prauts exetnplis
deftruxeruntreiftmt. Et Presbyter quanto graduquolibet
ChriftianoJaicoeft ceinor,tanto culpa illius eft grauior,&
quiillorumperiuiio eft colligarus,inillorumeft periurio
captus, ac per hoc lecundum xapicülum XXV. ApoftoK-
coruin canonum de periurio iud-ïcàndiim.Vnde S. Hieronymus
exponens lèntentiam Ezechielis prophëtæ de præ-
uaricato iuramentoà Sfdechia regc dicic. Multo enim fide-
liof inuentus eft ïüe,qui propter nomen Deïtihi credidit&de cept us
eft te,qui per occafionem dtuina maieftatis'bofti tuojmoiari amico
nnlittts csmfidm. Propterea Scripturq dicit. lUramentum quod
Jpreuit,&fadus quodprauaricatus eft ,ponamin caput eius. Ifgi-
musirim Sedechiamcaptum duftumeJfeinReblatha,ibiqueinter-
fetisfihis excacatum,& in f arfera claufum catiea translation in
Babylonem.Rex quippe Babylonius,vt B. Gregorius exponit, eft
antiquushofti pjffeftor intima confufionis, qui priusfilms ante in-
tuentis oculos fruetdat, quiaftpeftc bona opera interficitvt haefe
am it ter e ipfe qui captus eft do le to cernât. Nam * bonagigrit pie-*
rum que animus , & tarn en carnisfua dele ftatioribus vtclusbon.i
qua gen tût amans perdit,& quapatitur damnapnfiderat,nonta-
men virtutis brachium contraregem Babyloniumleuat, feddum
videns nequitia perpetrationepercutitur?ad bocquandoqtte peccati
vfuperduatur. vt ipfeqtioque rationis lumint priuetur,vnde Baby-
'lqniusrex3extindis,pnusflits ,Sedecbia oculos eruit, quia malt-
gnusjpiritusfubdudisprius bonis operibuspoft & intelligentia lumen
tollit. Quod rede Se de chins in Reblathapatitur, Reblatba
qutppemultahtcinterpretatur.Eienim quandoque & lumen ra-
tionis clauditur.quiprauovfu ex iniquitatis fua multitudine gra-
uatur. Hæc omiiiaiufto Dei iudicio parieur,qui iuramen-
turn in nomine Domini pramaricatur,quoritam quicontemnit
iuramentum, vt beatus dicit Hieronymus, ipfum dcfp cit,per
quern iurauttyilliquefacit iniuriam, cuius nomini credidit aditer-
farius, hoceftylle cui iuratum eft in nomine eius, qui dicit.
Nonacctpias nomen Domini Dei tui iuuanum, neque polluas
Mud.Et.reddf} Domino iur amenta tua. Et plalmus dicit, ilium
f uturum in loco lànéto,^«/ iur at proximo & non deciptt.
* Cap: VI. ' uf : *
Si autem dicere voluerit, quia neceffitate coadusiilud
iuramentum facere iu f lit , quod tamen feruare potuit &
debuit,&ideoreus periurii non teneatur, audiat,quid S.
Gregorius dicac de illd qui iurat,vel anathematizat. Qui iu-
rare vel knathematizare debet, & blanditur tibiA quod non teneatur
reusftprauaricatusfuerit quodiurauit,vel anathematizA-
u i t , quia inuitus hoc egit, ft qui funt, qui dicant, quod com-
pulfus quifpiam nècefsitate, fi anat hem atizjtuerit an at hem a-
tis vinculo non teneri, ipfi fibi teftes funt efui hoe dicunt, quia
Cbriftiani non funt', qui ligament a fanfta Ecclefia vanisfeaftk
mantconatibusfoluere,ac per hoc nec abfolutionem fanftz Ecclefia,
quam praftat fidelibus veram put ant, ft ligaturas eius- valere
non aft im ant. Contra quos diutius difinit an dum non efi, quia per
omnia dcjpicifridi & anathematizandifunt, &_ ynde fefallere vt -
ritatemcredunt,indeinpeccatisfuisveraciter ligantur :eofque &
* . * ego,&
E
e.f/Ucuit,
Poena clerl;
ci ad indicium
fccii;
iarc confii.
gientis.
Leo ep. 56
Greg.jpàr.
' ion.j
F
Greg. 1 .1!, !
I lSjSm
M.tih. ;
rjalm. it-
«
JjiUj.
c
loam. 8 /
Car.Ca-
luus.
Carol.Magnus
de .
Clericis
criminofis,
quid agen-
dum inqui-
^udou.Il.
Eugen. U,
papa vni-
UtrfaJis. .
Igo, &omnes Catholic's Epifcopi atque vniuerfalis Ecclefiaanathe-
’matiXamuS) \quia veritàti Votltraria fentiunti '& 'comma lo-
quuntur.
V t a p . VII;
Si autem dixerit,quod plures fblent dicerc j quia per in-
geniumiurare iuffit, non pritet Verbiarte fe bolle tollere
Dominum,cuinihilbccultudiëftj&îjuinbnvfc iurat quis,
attendit, led vt is putaüit,fciii iuratum e ft, &proximi iura-
mento credidit. Qu iau te h ip e r doluih iurat,vt Catholic«
Dodtores dicunt.-prim urn t)eb teus fell cuius öotnen côtrà
præceptum legis aflumitin Vànumsdèindeproximo.quem
ita fraude fallere putat,dicehte Pfalmifta,quia innocensma-
nibus & mundo corde qui non iurat ri doloproxmo accipiet kyic-
diäionema pomino.Sed & fibi ipfi feus eft,qui accipiti» yà±
bo arimarifuam con tradicente Plâlmifta.
EPÏSTÓLA IX.
a d io a n n e m v iu . Ip o n t i f .
Maximum.
À r g v m i n t v m .
ËT* Ardus 11. liberator,primo conquentur,qua fe criminofisfa*
cerdotibusdearolo Majghóolimftatuta er ant,& aty Eugenio
!•& Leone 4. VontifictbusR^ri. renouât a, nonobferuari.i. qua de
honore Epifcopis deferendo^&appe,llationibus feriptum eft iudicio
loan. Vlll.Pontificisfubiictt. $. quia Epifopi Apoftoiis fuccedunt,
&femper a Confiant ino Magno aliifque Imper at oribus in maguo
honore funt habiti,merito afequoque &àb ipfoillis debitum hono-
rem deferend(tm:&ft vt hominesfunt,lapfifuerint,caufam eorum
a comprouricialibus Epifcopis & Metropolitan!) ptoprio traftan-
dam,tiegotiafiquidem ,ybi orta funt ibifinienda iuxta canones.
Quod ft ab eorum iudicio ad Papam appellat urn fuerit,tum Pap Am
fecundum eofdem canones,cegmta vtrinque caufa velprobare debe-
re indicium Epifcoporum, vehenoUare.Si enimfetmfiai facile ri
tanta locorumdiftantiapojfe in informât tone fraudes bbrepére. 4.
docet caterosclericos accufeÿdos apùd Épifcopum.illèfque ab eopof-
feappellare adfinitimos Epifcopos,vel SynoduripUutncialem. De-
nique monet Papqp,vtfecumtueaturobferuationem veterum canonum,
caueatque ne Epifeopifacile aliquem exCommuricent.
SAN CTI SSIMÔ AC RÈ-%ERENDlSSlMo PATRI
loanrifummo Pontifici&Vritueifali Papa Karolus gratia
Dei Imperatot AUguftus, &jpiritalis
filtusvefter.
v ^ C ap. I.
Ntequam proumdæ Tranlalpinæ propterlè-
ditiones & bella frequentia progenitorum
noftroram tempofibus làcrarum legum ac
regularum notiriâm & obleruâtiottem plene
caperent,ficutpoftea per incremeUta ftudio
illorum ab; hac landa lède gratia Dei cæpettint : gloriôfie
memoriæ auùs nofter Karolus ImperatorAughftus diu per
egrègios ac præcipuæ audoricatis & làpientiæ viros de
PrelbyterisëxcriminibusdifFamatisqualicer iudicari, per
purgire le dèbeantperquîfiuit,& repperit:fîcutinlûæ Imperialis
au&oritatis edidis, qùæ in aliafchedula habemus
icripta,poftèris lèruanda reliquit j quæque vlque ad no lira
tempora ex tunc in Trânfilpinis fegionibüs lèruàia, &
quando neceffitas poftulauit, exécuta fuerunc.
Cap. î î .
ïn diebus autem Domini ôégenitpris nbftri pia* ftiemó-
tiæ Hludouuici Imperatoris,cum ipfà tepclci^xecutio ali-
quateniiscæpit,apud Papam Eugeniuminde abeo corn* !
monitiofadaeft. Qùa aère Synodum ilHeth vniuerlàlis !
Papa conuocans inter alia generalia décréta promulgare
curauit,quæLeo IV. tempore fratris hoftri Hlôtharii,&
nepotisnoftriHludouüici obier uanda dtcreuir.ficut in ge-
geftis^ynodalibus, Sein huius land* Romanæ Ecclefi*
atchtuo h»bcricrediitm!,&ab hacfardaScde noftris decelIoribMdireaavenerabiiifinaiohehabtmns.
Ciimaatemnon
IotigcaDte hosanricis nepos nbftcr Hhidotraicus
M i * Imptatokm&Ma quoritadafti contra nos febote-
moTO, mtfefuhtnobtsepiftolatquafi ex Apoflolici hn-
g g ana^.eaKäcnomihc.qms tenotis McbhUenia
n™ditaÄC&nai!m& Scdem taoh mififle o-
? Cap. I I I .
-Etquomam prauis fepius praua ^nam refta innotefei
fofcn t.n aa ahmiocca^n e Tranßdpmamm regionum
Ptesby ten ifms£ ptftöpts de certis crihlihibus regukrifer
ib ordmeSacerdotaiideie£dJ&pdenitentix fubadi line li-
cenm & confc.enoa Pnmatuum & Epifcopomm Riötum
hue veöife,&hmcepiftolas. quairegulis non conueriiunt,
reterre caiperunt.Qu« noniuffione Apoftolica i fed>taf-
toiet.eciam m tepublica proprer multiplicia reclamatoram
negotia, quorumetttrque rrhrafttorum qttafipk miferdtio-
ne tactas j &hosJ& illms regionis pntant Ebifcopi.öua-
ptoprtt.qnu.vt S. Auguftinus Ä & Ä ä ß Ä
mtwm u multorum txpmtnemntMmUm ■, inftnhiais Btb-
peer prolixitatetö ficraram legntii capitulis pncdedciTo-
mra noftrotum Imperatorum qtiibus Eftlefiafticireeuk
Conlohaht, neceflänum duximus pändere SittÄiffim* ve-
ftra Patermrati, ac (ttmmaeäuäontati, qualitec teeulas de
honorem rnoftatllEpircbpbtami&deapptliatjfne.fi ne,'
celh tas & ratio ln dCiectiunedlolum pöpofcerit, led & de
appeUadone Eresby terotüm intelligimüs & intelligi st Re-
«oribustranralpmariinä EcclcfiatLltndidicimusiquäteiiuS
ab huiuslailiäi Sedisauftoritate noftra fina,y t credimtis,
uitelligeüriatonficmetüridqua fidei äcreligionislümpfit
Imaum,& i)uotidie,.giadas D eo , finnit autoienmm. Et I
quid hiälemagro Dömihico: pullulaty decreti v eM felce
tecidatur.Si etiam quornmeunq; negUgihriaVcI praffitm-
ptione dpneftitunstegulis eftdifeeflhm, Vcftraiauftorita-
tisinduftriJfit reformatum.
Cap. IV . *
Sicut D ei virtüs Chriftus & Dei läpijihtia ordinemäc
digrttatem Apoftolorum, & leptliagiuta dilcipulorumin
carnJpxxfenriädiftinxitaVtlediöS.Euangeliipatehtefö-
RendivAtaidcrnipCe, per quem Reges regnant, & condit or es legum
tu fta decernunt lacris legibus & canonibus Ipiritü lüö
cgnditis,& totius muftdireuerentra cohlecratis ofdinem
& dignitatem Epileoporum, qui locüm inEdclefiä tenent
Apoftoloriim^PresbyterorumjquifiibroganturlocfeÄcptuaginta
dilcipülorum & in adminiftratidhe& in hdhorei
ficut & in yeteri teftamento inter Süni mos Pontifices, &
inter minoris ordihis Sacerdötes difereuit Quapfoptefab
omnibus honorandi ac veneiindi fantpro Patr^us natiflii,
id eft,pro Apoftoiis ordinati Epilcopi & ordirtis dighitarb,
& ilHhshonorequi eis Apoftoiis dmc.iamnon dscamvesfr-
uos,fed amicosmeos.Et> Qrivos audit,me audit,& quivosfpermtt
mefp emit.Et de cis>Itenunciatefratribus ine is. Et alia, q u x de
illorum venerandahonoratipne läcr* Seriptur« textuse®
loquitur.
% ...
* * Cap. V.
Q u i forte, fi ahqui temporalibüS rebüs liiht pauperes*
forte merito diuites, pro cerco autem lunc orai ne facto
fublimes,dnülloquölib^,fiucEcdefiäfticai fiue fxcülaCi
poteftatepr^ditodebent vilipendi,necpotehribtis &cüä
m od o qüoeumque poftponi, prxüpiehte trmtoibüs ÄpÖ*
floloIacobo.Noliteripetfenarum acceptione haberefidem bd-
mininoftriltfu Chriftiglotia,'qma tiottqui äirioresad fxcü-
lum,hi in aiihno efaminefijiit meliotes. Nonnd, fnqüit,
Deus elegitpaUperei in hoefnundo $ diuites in fide j & haredes h -
gri,quodpVomifit diligentibusfeiEt Paulus, ignobilia & töntem*
ptibilia tnundi elegitDeus,& reliqudMtS.'Grtg. ir.’epiftolaäd
Mauritiüm IriJperatörem. Sacetdotibüs, ihqpit, iionix tette-
E
Vidi Bar.
to.y.ud.ari.
tiu o id ifii
'F
Àug.ep,ÿbi
ad Bonif
comitem.
Expofitio-
nemdepfi-
uilegi<v.E: ’
pifcop. fuij-
Pontif.
A Rehiinâ
Scdc fidei ChrilHanât
eft ihiriorti:
e
fcpf. Tt'
M a tth Abi
Luenb.:,,
Prouii.
Epifcopi A*
pöftolis 1
présbytêîi;
•ilitS.
is filcct
äünt..
Jug.foPf,
4-4-
lototA}.
lMC.lÖi
Matth-.lÜi
Epifcopi
paüpercs
nötifunt I
IpCrHcndi.
lacebf i
H
t.Cor.i.
GHg.l.4 ,
ng.ip.ju
m é t i I
Sdurdotib,