i.Cör.1.
Heb.j ï ^
m m
aufera ala, lex data per Moylèn. Tèftia vero,eminéhrior
;légis Içrnio Prophetarum. Quarta quoque excellentiflîV
mainçàrîiativerbi mandaté. Quinta etiam. Apoftolot u m
Epiftolæ; Ad extremumautemlexta,fiue règuheprincipa.-
lium lÿnbdbrum, fiue dodrina Çàthdicorumin Ecçlefia
tradatbrum. Quibus videlicet omnibus, çèrtqméftele^
dos ranquam pennataanimalia,,ad coeleftia luftolli. Vel
terte fingula animalia fènas habent alas, quia tantum eà
quæin fex mimdiæratibus perada lu ne vel aguntur, ele-
d î mentis volatu comprehendyiic; Hjhceftquodin Ilaja;
Prop he ta duo $3 Cherubim caput & ppdesDei alts vélare
referiintur. Càputenirti Dei Secedes âlis velace,éft3æter-‘
nitatem eius quæ 8c aiite tempbra fine initib mahfitt &
în æternum poft finem temporum fine fîne^perriiànét,
à quo|ibet Angeloiüm vel hbniinUn^inüefhgari non pdf-»
le. SequituT:
fitincircuitu&intu$plenafitnt oc&lis.
Supraiàm dixératyeadem quapioranimidk^
oculis ante le ßc ietrq5'nuncaUt*em ne aÜiqna iiveispa vsd;
lu ce vacaret, fubmfe rt : [£«» c ^^m^itiu p ien ß fitn io ß ^
IncircuiluVidelicet, quia vbicu n «|u'e per o^em fro-':
difiëans dildatürEcclelia, prædicationislutfiëlfpftçndit
credentibus.Intus veto, quiahociplhm dodrinæ lumen
quodexterius lucetfidelibus);qui bufdafti tnfitlelibus cjau*
dit intetiusvi Vnde^&PaiTluSdicit.'î^wodfi opertwn tit Euun-
gelium tiofirum, in b if qui percunt, ett adopenum. -V$f çerce in
citcuitu& intusplctulunc oculis, quia &n&l prædicatore?
&^paruuloruKn menribùs tanquamXorfs per fölam hiftp-
riam,&perfedbtum quàfi iqtus pier ailegOTam iter fidei
& ßfiduätisxiftendimt. Quail enirq.exteriùs. per ç^cui'-
tum animal oculos habebar* cum Paulus Cbjrihthiis dicer.
ve:i:TanqU*mpdrwlK,in ChrßoMqypbispotum dedijion efcami
nondurii culm fiter at is,fed net adbtic quidem po:cfi's, adhuc enim
efiiscarnales. Quafiintusoculo^habebàc.cumidemalibi
diceret:Sapientiam loquimur inter perfe&oS, Et rurlum.\
Peffèdorum eftfblidusèîbus. Nam&onineselediquia
fan&arum feripevparum luçe pertufi, & exrefiora fiia iri-
definenrer confpiciunt. vt bbnà dp le exempla fr^tribttl^
prlbeanti &inti^iora.lUayigiIafiterattendunc, vt fëleir-
rèprehenfibilés jnterniiudicis bbmtiljus ofte$d%nt, deitf
circüitU & intus plenaduatocul^. - Quod ymtmque'& fi
diuçtfoqfdine, pari tarnen lènruPlâlmiftV<pmple^itn.r}
cum de lànda Eccleua loquiturydicen s : Ömnis gùriax ïusfi-
Vt&ùgwh abintfts, infimbrpis^aureis% cïr, um anti chi vkirietMe.
Om ni$ enim Ecclçfiæglofia^binttisèftiin intejitionevi-
dçliçetcqrdis;, vbiDeus videtur,aft>i& iplà quàntujacum-.
que iucefi^erni nriuheri sperfulà.Deum^i det,éum 1 n elej*
. « ^ s ^ s cxircla mundSre ftudet, quia Beati mundo corde, quo?
ntampßbetoii vtdèbùitfc ibifeiglàni fiibcpn^eätudhiini-
tatjs examinât j, & qiialis; çuiulvéfitmeriti, lolerfer at tendit.
Hincetiam Apoftolusait: GloAanoßralutcest,tefiimo-
niumcpnfcientiinofirtt. In fimb'rtis atitem aureis, efteuma-
mjâà yûrietate,à foris-oßenditüri quia nimirum extetiora
fiia etiam irrepréhenfibiliacuftodire probatur, quatenus
perytramquè fententiam & aliis pulfchra îît foris ; & intus S
fibi?'&alios eiudiens per exteriora èperum exempla, 5c
léprquehens perïnternamgloriam, Dicatur ergb dclan-
élifanimalibus ^ Et ^circhitii & intus, plena i'untoculis.
Acfi ^iceretur : Sanâorurii Eccßfia ôc alls pec exterior
ra yiitutumoperafods, <8c fibi peïcordis intentidnem in-,
tuslucet.Scquitur:
E t requiem non hqbebartt^ die acneft^tcentia • Sm-
BuSifaniïuijfanSiuttDomntts Dtutomnîpotensyqùi eß, i
& qui er a t qui venturus eH,
Sic dicitur hoclocd,requiem non habent, canquain di-
ce'rcturiàclâmore non cefllmt^ ( ^ id àüfemper diemimlî
profperitas t quid verb pe^tbäiem', nifi.huii^s rccuriad-
uer(ita|debetintelligi?jLiquidoeciatnclaret,gbheralecpf-
pus Ec^lefiæ in.quatuor änimafium Ipecte hoc loco dqmö-
fttarLNön enitn ipli Euangelilbe,leä omhis ele<Stör^m Ec-.
clelîà, circumquâqueperorbcmdiffulà, in fingulisment •
brisyrofeffiohiburquedmerfis>rb^usVregiönibasmroiünciis,\
linguis ^igentibus variis,ore ^ dpire,ihprolperis
&aduer fis» haccöhtinuatäptofeffidneDeumcplküdat,
.quà ^citur.-SaipulasVlàndlus, làndlus, Dominus Dtusoin-
. nipötens. Vndenec immeritb animalia in clatnandore-
; qüiem non habent, quiavidelicec beatæ vitæ confelîione,
perampliusdé perfedUus | cceléftis patfiæ Angelicas Spiri-
. tibus làmâorumque animabqs iam cbrporib u s exu ris, fu-
per aa Ierulaiemponlurnmatur, adîuiuçlè in lkriinforma-
ri peregrina lajtarur Ecclèîîa.1 n eo autem qirod animalia ter
dieu nr,lànét Us, très proculdubio perfonas defimM|nt.In eo ]
%veroquô^lubiunguU^Dôm*™s^ è^^ôrnnip^pts,vnius]
n'acurx eiufdemqi fubftantiæ%ium Deum ve|l>ominum|
■Iq his tribus oftendùiîr. Sèd cumjfplus filiqs adextremum
judicium ventures iectmdum cârriem prædieetur , quid fi
bfVulcjquod quatüor animalia tri nitatc m, qùaevnus ôc ve-.
AïscftDeiis, venjurajii elle denilnriant? Etiquid. çli hoc
^qirod præmiKtt\ir,ç«ie/^ 9»irw^<^amquam Paulus de
fotb fîio di cat,Né»/«ff i» ittôxeft,¬i,fed eftjn illùfuit: 8c de
quo"I bannes pxolèquitu| ylnprtécipïo eratverbiWi &verbum
erat np ud Deum, & Deus er at vérbum, bocerat'tnprincipioapud
Deum ; congrUentius tarnen propter confonannam loçi, 1
quo anirfiàlia*Érinâ peflbnajrum lakdcniacçlamaht^e côta
fimul Trinita'^e iritelligitur. Ynus ejùm & v erus Deus palter
& filius & Spiritus S.quiâiblus murabiliacondens, im-
rmitabilis perfeuera^>luslèm’pereirehabet. Idetnquip-
peïblüs elt, ,qui elùnec in ep aliud eft. quam eft. ynde"&
Moyfî loefitus eft : Stc dtcesßlidlfrael: Oui eft,mißt me ad vos.
Cm eram per Plàlmiftam dicitur: Tyautem idem tpje es/ Brat
autem^fubaudis, nönquo in eüm prteteritum-vel futurum
tem pus cadat, fed qup ante tempora elle doceatur, cui té
ppm non lucced.unt. Sed qupd lubiungitur, qui venturus
éft,qupmodo TiSnitari deputandum eft, piim Ipjus (vt di-
6lum eft) filius in Humanitatp ad iudicium venturus fit?
'^biXciendum nobis eft, quia muifibilis Trinitatis natura,
, p çp afîu mp ta m fi lij h um anitate m iuftos & peccacores exa-
minâbit. Vehie't,autem duftum eft,non de loco ad locum
traîifeun & , lcd pèr liiîceptam filij hominis formant, quæ
de coelo adinferiora descendit, manifeftampoténtiam o-
ftend'endo. Poteft. autem per hanc fenrentiam q ^ çpta
Tri ni ta s ventura prædici t ur,prxfens diuinicati s ad uentus,
quo lànéti eius quo tid ieillulnanturdntejligi, d e qu OTcili-
c^inrarnata veritas loquiturj dicéhs : Siquiidiligiime,fer-
monem meumfepiabit y érpater meus dilïget eum t &aâeum ve-
nienyu,& manfionemapud eumfapiem us.Vbîétiana côlequen-
ter'^iritmn föndum intelligi vphiijt, cîe qupalibïaddi/ci-
nulps ait vËLogabapatrem meum » &alium pàraclitum dabtt noms
;yt maneW vobtßummjeternum, fpiritum veritatù, quem
mundus nonpoteftaccipere: quianon videteum,necfciteum. vos
autem cognofceiis eum , quiaapudnos fllanebit, &invobiserit,
■£eqiïifiir:
E t cum durent ilia animalia gloriam fa honorem &
benediföionemßdentißuperthronum, viuentiin ficula
fectdojumyprocidebant •vigintiquatuorfinioresi &ado-
rabant viuentem infeculafetnlorum.
' SecunduMpræmilïàm in tdfigen tiæ.fprmam, hoc loco
cxdi u erlî smemferisvnum corpus ædificari vide tu r , arque
îri anjmalmiis non iam vt lupfagenus ,-led Ipeciejdççlara-
tur, id eft, rion omriis Ecclçfia, lèd lândti Euangelifiæpsc
.hancl^hmntuKln^igjriti véro & quatuor«nipribus, vni-
uerlafis Ecclefia cùm prWponris ac fiibietftis.plebibus dcli-
gnatar.'Dant itaque animalia g|oriam&honorem,& bene-
diâionem lèdentx luper thronu m, yiueriri in lebula leçii-
lprum r cum lâmfti Euangéliftæmunerariiuirfltatis lanélis
collatajadillum rèferri docencyà quoeadem perceperunt.
Gloria enim & honoromni operanti bonum, luiko prtmum &4
Grqco. Et tarnen non ab ipfisgloria & honor\ fedabtlloqui huma-
nam in Chrißo naturarii pjer paßtonem mortis gloria &.honore
coronauit,per quam etiam ’multosßhos iriglorianfadduxït. rfn-
delacobus dicic : Omnedatum optimum,fßomne donum per-
feäunui.dtfurfumeSit deßendensapatreluikimm. ßzm*8ci\}
fbocÀmcati fomüs, vt beftèdiétîônem polfideamus : & tä-
.men non;d npbis benediâio, led ab illo dé quo dicitur:
hus-
^dÙ^^ Î> o â ^p ^''» q s,
ftionetndàbit *qui legemxlêdïti''Aâ ilium ergo humidi genériè
' quo vira eft, vcquandocç in tefmiore fièrent,ante tempos
maùebanc. Sequitur:,
rriünerarefefehdaTunç, ^ büo^yrique^thaberipoA ^
fifitcollàta finit. . dE-K tic ; l|?laXiiiî4i^©ôn>iri nj i
Nonnobh Domine,noh tiobjs,fednpmw iiro dagtor.ani^Hiifc
idem ad mon et, dicens : Date gloriam lundi eius. Et riirfiim :
DatehimnmDéè. Rur|imqüe: BehïditftegenÿsDeumno-
iftrnti ià" oûùditeyocem taudis
bus,quideft vigniriféniptes cadere.riifipmrieEpcieiî^
în eleâis luiS;Knrxiilia^^iejè ùtire ^ihilq; dç fuis virihus
prseluibc re^ Vbi aùtçtneajic^bi adprat;; qui-t 'VinÊiibi
nihiftribûimihde beun{h|Hofac!' 'Sxîtlquehicgafus non
fèirftalis, fed coTporis nfrelîgiçür : àddrationon menriü,
led verboruiti quæritur.'Quoc»titra vpri tàs inEpangeijo
^ t : p t ^ ÿ ^ tu ^ e S ^ '0 qMiddorànt'^m^m^irtitt^'v^^
teoportetàdôrare. Huic fenfîii Paüluf cphcirtit, dicens : Si
cmtuhiàhtva^fdÉtm^ih Wjtmfggpmnes prophetentyiri-
tretauntn qükinfidelmvel iêpta} coniimcttur ab omnibus, dqutune
cadensinfaüeml'adorabit Deum ipronunciaiquod vére Deus
adorâ^àdet,vbipcculcacordislüim«inifèftaricogn'olcfccr
Seqnitiir^ >
E t mittébàntcoropasJùÉ ante thhnùm,Mèntes0 t-
Ignm es Dominie DeuSjtoJter accipefàglàriiiï& honor cm
&virtritém,quiaiu creàjïi ommax propter Vj/lmta-
tèmtuaméraht, <&crèatà fo n t. x ■ ’
Diuerfislérmonibiisrepetîta lèritériria vtàètüri lié e ît.'
eft, Coronas ànté chronum ponere : quodeft.infaciemca-
dere &àdôràre. Quid itaqj pér'coronasyriifi rriumphos
vi&opædebemris intejiigeré? Anterhioiium cnim^niorescôrohasfuasmirtunfquiàvîdëliceteleâofd^
Ëccléïïal
quicquid viftufiS j'quicqUid fpratudinis hàbdS, illï ihtra
hïetb fiïte ftcfétiimtrib ui^a qirôy t vinceré poffii^ccepit.
f plà n. dèfigiïâür^tr^tbrônü,i^&^ieni6 res antè tfcro-
num. Ergo'fëniotes ahtéthfoiïü côronasfüaspbnereJft,
eleélos piamentis Confëlïïpne^ante coriïcîehriasfuasicui-1
;busB|iï§^rraéfîdëtj
^depPnëre^præfid'entiijJijcunÛarribu^.^od'vtàhu-
militcr agânc, Euângeiiftri pr^dicânrib.didiëçi;un& quo-^
rum vnus Dnm dixille i c n iG a u d c t e , q m a è g à ^ i c i f e c u t ü ^ j x ^ :
de &elationem deaccepris virtiitib. calcaiites léniores.dï-
cunt: DigijüsesPneDéüshpftè^âçpipcré lîpri^^Kp-
rîrtrcmdc virtu tenl. Ac lïdicant: NülÙ ànj priiiçmalicêr riifî
tibi ifta Conueniunt,/i q u o & p e r q u e & m q u o e ü g lo r ia é r b o -
ndr & virtus fanlltftqin. Çuiir. inËiiangelio â^lioMs figura
præceiÏÏt, qfx beàta turba rèdémptpris îui vëftigia præce-
deiis,r.amos palmarû in via fternébàrit. Quidhiper rambs
palmarumin viaftratps,niülKjçquod:përleh|orumcorp-
nasàutetronüpofiras figriîatur, vircus fcilicét & dighiiaS
& triumphus Ecdefia^? £ t illi quidem dicûtit : BenediÙtts
'i^ ^ ^ ^ ^ -b o n ü n h r é jtÿ ra e kM ix ^m ^O ig h ê e s 'D ^ -
mine §eus nojler, accipereglorïaM& honorem & virttstèm. VE
quid hoc ? Iidem fùbungnnE, dicenres : Quia tu creajli omnia,&
prop ter volùntatem tuam étant ^ créât afubé Acfi di-
captI Ideircocundatibi quæàxuis geruntii^alferibendÉ
fun.t : quia vt elle poflenc, qiiia vtca quæ rua luncageren t.a
teaccepèrndc. Sedmirandû valde eft, q>àe hisqnæcreacà
func,Dn6 dic ünt:d?roptèr yoluntatcm tüam étant,& crca-
taluhr. Si n. creata lime, quomodbWtièqüam crearèritm»
erantfSîveroa’ncpquamcréarenciJfteranc.quQmbdo'crea-
ta.fiintTV bi fciendu m hobis eft, quia 8c grant ni prædefti-,
nactqnisarte, p.tiufqqamsfdmiarentur i n d ^ 8c creata
lunt,qn infiûsquæq; nacurisiè; undum prælcriprqsjin Dei*
làpiéncktri cëimiinos, etiâvi^biha inftiterant. Sic, quippc
antequam crçarfencur'eranE ficuc ars in voliintatefaoen-i
«jifpofitaerànt. Fluiclènfiiij oaniies qdbq j Euangélifta te-
'uaturjcum de patrjs verl^îoquicur, dices: Orbniaper ipfum
juétafuhti é-fine tpfofaß um eit nihil. Quod factumeii in ipfi,
Vßa£ß - Ac Iîdicéret:'Qùicquidper verbum yiiibilifer fa-
tu in tempore apparair, ante tempora in voluncàceyerbi
t^cictitis vitaerati quia tantum in arte ipfius Volenris in
‘Êtividtmdextcrajedeptisin thronij [ibruhjcnptum
idtus^pfom.
Cmus hoc i<^ô.pÿric^ëricèm9n'‘thrô|ib,ritfi^mis per-;
fon aqtte nd it u r?Qui d aüt pe r d e«cra m.led e nt'i s, ni fi eiu f-
demppdsfilius,.per quem^dafuntomnia? Dequalci-
illicet dexfem quoaam in P lainio Pfoplieta dicic : Dextera
Domini fecit virtuteididexteraDomini exaltauit trie. Ecrurt
ium«: TDexteraDoMni.fafcepit the. Etde quà,j>aferna vocè
dicitur : Tollam incoelummaniim me am, & nnabo per dexte-
ram mforn. Liber anrem Icripcus inciis & foris, vcrumque
Téftamentüifn, vètùs fcftic^.i^ouum, contaripre vide-
jut; ’Intusprwuldubjrihorium,forisautem vetus-Etve*-
Tui quidem ihxta litèratn foris apparebaf jled iuxta my-
fticuminrelledus in.tus nouum occultabat. Hinc Pàu-
IpsHebræbs afioqfiitur, dïcéns : Non accefiifiù adyrafta-
bilppi intern &türbinem , &jaligi»em , &proceUam) &- \up£
finuiti,& vocemyerhorumt,qiiam qutaudierun^excufauépurit
feÿeeis fieret ver bum, non enim portabant quod dtcebatur. Arque
alibi fNuncduteintJpbitaW^ comparantes,non
cohtemplaigur quky'idetitttr, fidquxmnvideniur. Qua enim vident
ur.temporalia funt : qua aùtem non videntur, aterna flint.
Lex enini<quæ iuxtaliterarn fon0 idebàtur,npn æterna,
fed tcmporalra promittebat.Tuaugelium verb quod intuS
celabatur, npn cëmporalïa,léda?terna dèlpbndepàr. Pau-
lus itaq-,, quia non carnaliter vél lèeundumliteram, îegém
Molaicamincefligebàt,qüæfçriVempôrarktaritum pro- ,
miccebat: lèd Ipintaliter ac iuxta fenlum,vnde & Euange-
lP n intraipiàm latefe cernebat,q uod non temporaliajed
ætefça promitteba| : idcirco Ipiritalibus Ipirir^lia compa^
rahsjrion conteplabatur qùae videntuE& temporàljapro2*
mittunÉféd quaehqn videiitur 8c, itema ppllicehtüïf Iri-
tus igitur libet lcriptns oftenditur ^legoria> fbris aiiteni
hiftbrOntuSyperlpirialèmiriteiledu; fbris"vèto,pcrlêrif
, lum lireræ fimpîicem^ ad hüc in firm âtibus Congr ùente m.
I n tus, quia iriuïfibilia p r^ ic ta f. fori s, quia yifibjlia'priecè-
ptqrùmTuôrqni.r^ditudïn'è dilponit. idefteo àu’tem vêtus
8c hôuÜniteftanVemm^ynusdiber ^citur.-qum neCno-
uiim ayetéri nethrurfijm vefus a bouo valet dlliuiigid^âm
vêtus teftampntuip^nüncius eft & VelaméfinquLNoüum
vero,adimplerio 8c reuelatib eft verer is. Rede vero index-
tera ledencisin throno, hic liber fçtîptus intus & foris de-
nuncia'tur : qjiia principalis diuinarum feriprurarum in-
téntio,jTd düpenlàribnèmmoftri redeinpçoris nanuita-
tfsilcilïcët&pâïfiqrtis acièpuïcarâê, reiùrredïoriiiqub-
que acque ad coelos afeenfionis, cerca ratione deriuatur.
Vndfe neç fmmcrjto bmnis eiiildem Saluatotis dij^ènkuô
libri hicridmineftèqnefiràturi.qu^ ihvtroqpëm^meri1 ;
to Vel*pf oiftriflà vel perada aScfaratuf- De illo èhihi per. ;
Apbftblum dicirut : Jw quo funt omnes ihefauri fapïenru &
fcientiàabjconditi. Qüia veiqiplâ mediacoris|ioftri difiaert-
lano, ànteqüahi perada'^uebucetuf, allegbiiarum vmbfis
inlegeatqüePrbphetis^egébacukitede deoftenfo librd
fiubiungituri v>
* Signptumjigiiïlfpjèptem.
Qui videlicet lèprehariui^^hiimènÎEvhiuëriiÉatêm
defignar. Septein enim figillis liber fignatus eflèperhibe-
tur,quia videlicet dilpëlàti^bomini Saifi^toris, ahteqùâ
reüèlaraiti plemtt^irief^mpbrum fuiliec, in diuinisvbld-
minibii^omnifâria'myftcribrum larenriuni plenitudine
abftondebatur.Hinc Habacu c Propheraai c : DeusaLibano
vÿiieti &/ànftês. de monte vmbrofo&conden/bi Morisjriiim ’
Liban us vmbrofus & condenfiii, eft altirudo diuinarum
:riptü«irüma4 operta figuris aHegbriatùm; ErDoini-
^?i,^ e^ av®lP ^ nt, ftciiifdum.qiiodiamihartevolenrisvtj.in> nofter ailDOnfnpra,,r à möncé vmbföfi) & cohcfenlo venir | quia t:___ *i:n.. .1 r.:it • S .. , . . ^ . . A
Apocafyp.
tapai P.
PfaUiyj.
tfàl.rj. 6 l
Deat.jz,
tiCor. i .
i.Cflf.Jj..
Içilicet feripturatum aUegoricis Sacramenris qüando Voluit
rciielâtuS apparuiç' i in quibus antequam apparetçi
proiiünciarus eiufilem aduenrus latcbar. Qualî enim dé
vmbrofis. 8c co!>denfis lÿluarum opacitaiibus exiriit^qui
remotis figuris allogofiarüm, în véritate lucis emicUiÈ
Vnde & poft pemdHm redemptioiiis noftne dilpenlà-
H h
änbicji