B
I .Tim. 6.
7 ? 4_ Rmiigii eJIrttißtodonnßeEpifi.
appropinquar, &ab datoieeiongac. Nota quia humano 1 ihrigesfunibus vd machinis alias, quibus laues animam
modo loquitur,cumdidt:Inclina domine aufem tuam, ! marnad Dominum,fedaffediiones bonafimttibigradus
& exaudi mc.Quia fblenrhoinines cum roganrurabami- | addominü.itertuum.voluntastuaeft.amandoafccndis,
cis,qnandämaffeaiönemptamonfttare,&ficamicosex'.' negligbdodefcedisftansmterra.'inctloesfidiligisDcum.
audire. quod dicic, Inclina domine aurem tuam , ’& exaudi ^ N on n.fic leuacur cor quomodo corpus: quia corpus vc
tue. Qujdi dicat: Aeger fum, & non £offum me erigere ad kuetur,locummUtac.coraütwleuerar(volttntatemutat
fe quia non eft hominis dirigere viam fuam.tuautem more
fidelis medici inclina ad me aurem tuam, & exaudi me
Et debes me exaudire, quoniam inops, id eft, fine ope.nul-
lum adiutoriumhabens nifi ili te. & pauper[um ego, id eft,
in omnibus mihiinlùffîciens. Nota quia inops & pauper,
id eft humilis & confitens,tantum cxaudiuntur.nonenim
ad faturatuVn & ad iadanrem ft quafi nihil fibi défît, ihcli-
natur auris Dei. Diues enim pharifieus iadabat multa,
inops publicanus cönfitebatur.hic exauditus eft.ille dam-
natus. Nec tarnen dicendum quod nullo modo Deus ex-
audiatdiuites.quiafidiuitesnatifiint, in amplo videlicet
patrimonio & in magna fàmilia, vel ad eum locum huma-
narum rerumafcenderunt,vbi diràti (tint, poflîint exau-
dirijtantummodo dediuitiis non præfumanr, fèdabiki-
ant à ft omnia quae circunfluunt ad præfîimprionem , at-
tendentes Paulum dicentem: Pracipe diuitibus burn fault,
^pere,nec fierareinincertodiuiliarum. Hocatten-
dit Abraam,quçmlIccrriipt tura plurimumauri & argcmi habere,
&diuitem in terra elft anhunciat. Ipft enim intan-
tum pronihilohabebatdiuitias, vtiuflus a Domino, im-
molare filium non dubitarec cui diuitias feruabat. hocet-
iam attendit lob, quiinmagnis diuifiis innocentet-vijdt:
&amiïfis omnibus, Deo benedixit. Imitentur ergo diui
tesftculihos duos patres, & inclinabit eis dominus au-
res velut inopibus &pauperibus. quia noui, contribula-
tum cor eorum, & non obérant éis diuitiæ,nifi peccent in
prælùmptione. ficut ad la lutem rtOnprodeft paupertas,
fi defit humilitas. quia Lazarus pauper&hulcerofus> me-
ritoïnopiæfîiæ non efiab angelis fulceptus, neque diues
peccafo'diuitiarUm fuarum àd tormenta milïus , fed in
paupere humilitas eft glorificata , & in diuite fiipéibia
damnata. Cuftodi animam meam, quoniamfanctusfum. Fue-
, runt quidam quidixerunt, verbum patm fiimpfille car-
nem & non animam. quorum errortm vt non imitemur,
aüdiamus iplum Deüm orantem & dicentemr Cuftodi animam
meam, quoniamfitnftusfum. Hanc caulam nullus po-
téftpmenderevtexaudiatur,nifiilte qui fine peccato e-
rat in hoc mundo, peccatorum non commifiorum. fed
oninium dimiflorum. Ipft n. eft landus y non ab aliis lan-
dificatus, ftd ocsalioslLidificatoslandificSs, & ideo fe-
cüre dicat,Cuftodi animam meam,quoniam landus fum.
Siautem in voce iUembrorum dixerimus; dicemus : Cuftodi
animam meam, id eft, meorum quoniâ fandus fum,
id eft, làndiiunt mei. ftilicet pergratiam fandificati.Vn-
de Paulus: Sed hocquidemfuiftis,fedabluti eftit: ftdfanftificati
eftis. Et hoc modo poteft accipi quoniam landus (urn, vt
fit confeffio non ingrati, necnipefbiaelati: quia fi dixeris
je fendu elft ex te,mendax es & fuperbus* Hanc fiipetbi- ;
am redarguit Apoftolus: Quid enim habes quod nok açcepi-,
ftii Rurfus fiddis in Chrifto & mentfbrum Chrifti, fi dixe-.
riste non elft fendnm, ingratus es. Dicat ergo quilque!
non de ft prælumat; Cuftodi animam meam quoniam '
fandus fiim. Saluumfacft ruim tu urn Deus meusfaerantetnjn »
le, non prælùmentém de ft. Ecce hicapparet quia fendus
illenon eftfiiperbus, quiain domino felperarc dicit. Mi-
ftfere mei domine, quoniam ad te clamabo tota dk.Clama-
bàt corpus Chriftj tota die, id eft, ómni tempora, quiavf-
'<^ue in nnenffeculidurabuntprelTur« , pro quibus cla-
mandum eft & gemendum vnicuique in luis difebus» vt
nunc videlicet clamet, qui nuneviuit: quo mortuo, fiic-
cedit hæreditas. & clàmet fie vt clamor fit tota die, id eft,
vfque infinem feéttUëxtendatur. vel clam.iui tota die id eft
tota'mehtisclaritate,abiicjendo onines cogitationeste-
nebrarum.latifica animam fteruitui, qui contriftafti anima
ftniitui vëlpotius libertitui, Adam videlicet, qui ab e-
grégia&gloriblàftruitute tua dèftendit ad infimam &
turpilîîmam libertatem lùam.quqd dicit,lætifica animam
ftrui tui. Et debes facere, quia ad te domine animam meam
Quoniam ad te domineanimam meam leuaui. &merito
ad te,quoniam in mundo nihil habet anima mea nifi pref-
luram & amaritudinem. & vnde dulceftat non habet, nifi
feadteleuet. Quoniam tu dominées fiiauis,id eft, du Lis &
mttis, patienter tolerando nos donee perficias. Quo-
modo autem Deus nos patienter tolérât, leue eft vni-
cuiqué infpicere, ad fe ipfum velit defcendere : quiavix
eftaliquis, qui beatilîimamill.un orationem, in qua Deo
familiadter & attente loqui deberet, ficfitjiie polfit,
vt phantafinata & illufîones vanse non incurr.mt. Vnde a-
Übi Quoniamlutnbtmetimpletifuntilluftombur.Sed inhiso-
mnibiis pacitur nos Deus donee perficiat, de donee cor
lloftvunvimténianHis.vt digne eumoremus. Vnçîe' Dauid
Pnuetti domine Deus cor wett.uvt orarë ad te, Tolérât in nobis
hoc Deus.qUod nemoiudicum vel amicomm pari vellet:
quia noil eft a,micus qui non indigne ferret, fi collocuto-
rem funm adalium le vercere vidcretde velle con-fàbuiari
alii, poftquam ftcum loquidifpofiiit.Nulluseftetiam iu
dicumqui nonindignaretur, fialicuUocnftcumloquén-
di coiïftituit, & illc lé fubitoad alium verceret, & cü eo loqui
inciperet. Quoniâ tu domine fuauis & mitis,cÿ- n.ult'a
miftricordia : quoniâ gratis vocas, & vocatos gratis iuftifi-
cas.vel mültç mifericordiasrqatn nqbis tua doua rem une-
ras, qui das bona velle,&pi:Q bona volütace bene operari.
vel contramultas iniquicaces es tu multiim miftricors om-
nibusinuocantibus te.i. qui te voeât in fe. Nôrépugnât iftud
feripturæ alibi diccntv.Inuocabunt, & non exaudtam ewiquia
non cxaudiuntpr nifi Dçum in iê vocanr, ftd pecUniam
ÔC estera quae amant, in ft-vocant.lllt autem quiDeüin fe
voCaur, ftmper exaudiuntur. Vnde in euangelio, Petite,&
accipietit. Etillud, V nam pet lia domino, banc requtram. Pete
ergo quid perendum eft & accipies.ne petas mortem ini-
.mici tui, quia in hac petitione non es dignus vt exaudiaris,
fed diets,non petam mortem inimiçi, ftd vjtamfilii.Quid
ergo malipctâ:-Nihil malt petebas,fiçut tu ftiîtiebas.Nam
quid fiille ràptus eft, ne malitia mutaret intelîeiftum^ ftd
peccacoriuiquus erat,&ideo volebatneum vjuere,vt cor- !
rigeretur, tuvolebas eum viuerevt melior elftt. Quid fi i
Deus nouecatpeioréfuturumfi viuerettVpde ergo nofti
quod illi prodefle t mori anyiuere? Si ergqnon nofti, redi j
ad cortuum.dimicteDeo confilium tuum. inuoca ergo !
Deum tanquam Deum.amaeum tanquam Deum.illo ni- \
hil melius eft. in illo"-tantum gaudium & ftcuritas, quia i
homini nullum eft.gaudium certum, nec in ftipio, nec ia ‘
alio:quiaomnesaut m ali funt, & necelft eft eos pati auc !
boni,ledrimendum eft nemuterKurinmaliriaÇi. Sic er,- <
go nihil eft ex quo fit certum gaudium nifi Deüs. ïpft eft ’
enim perfeifte bonus, & in bonitate permanlurus ftmper '
quod dicit, Qizoniam.tu Domine fuauis&Mitis-, <$c mul-
tx mifericorekæomnibus inuocanribus’te. E t quia tu es /
Deus fbàuis & mi tis, ideo domineauribuipercipe, id eft, pia '
exauditione percipe orationem meam, id eft, meorum,fa&Ü ;
proincremento virtutum, &intcnde voci deprecations mea
id eft, intenfum te làc meis deprecanti bus pro deïitâo lüo. ! '
Et ecce qnare tu exaudire debes ■: quia in die tribulation»
mea, id eft,intemporeperegrinationis mcæ, in hac vrta vi-
delice t, quia quilque à D eo peregrinatur, & affligitur
tdamaui ad te, lubaudis promerendum,quod elfedus indi-
car, quia tu exaudifti me. quia non poteft non exaudiri, qui
adtereuera clamauerit. Et merito àd te damatur, qüia
non eftfimilis tui in dik.Fingant fibi Deos quos volunt pa-
ganij&conducant fabros argentarios,aurifices,çxpofitb-
res, fculptores, vt faciant fibi Deos. inhis omnib. non eft
fimilis tui domine, quia ipfi funt oculos habéntes, &non
videnteSjdcc.Nota, quia dixit, no eft fimilis tui. hoc qui-
dé diet poteft, fed in quanto fit Deus fimilis,dicino poteft
quia quod non fit Peu'Sjintelligi poteft, quia 116 angélus,
, . _ . * ----- vel creaturaaliqua. quidaüt fit Deus,explicarinonpoteft:
ieuaut. Mota quia vt animam tuam leues afl dominum, np qUia»ÿ yidu oculus,nec auris audiuitmee incor hominis afeendit.
ln Pfilmos Enarrationes, 7 « f
Ipfeniim emncfFabiIis&in4kcnnfaIpmoelumen,qaod:
dicit.Noii eft fimilis tui in diis doimneiid cfcin dus quos
coluot pagani. vélin diis, id eft. iu îliis qüi non exnatura
tualifed èx gratia tua dii ÊnStifunt. quialicet
mano genere admirandi fine, vt Abràam,Ilaac,oç Iaco ,
cæreri Patriarch* & Prophet*, Apoftoli, Cmûi roattytes
plurimi &cxccllcntinimi.tamen non eft fimilis tui m dus
dominé.^* hocideo, quia non eftaliquis agens fecundumo-
pera tua & ecce quae opera , quia omnesgentes quafeunque fe-
ciflfid eft, ex omnibus gentibus à te foQ:i$.venient aliqui &
adorabunt coram te domine, id eft, in i nteriori fùo vbituvt-
dès 'non tantum in templo hietofolymitano. & glmjica-
buntnotnen tuum,non amplius fuum. Vel fie,Non eft limi-
lis tui domine in diis gëtium.& hoc ptobatà maion, quia
non eft aeens fecundum opeta tua tibi fimilis .Sc idcoom-
neseentes quafcunquefecifti, venient & adorabunt co-
ram te domine. Attendendû eft quod dicit,domine : quia
in eadé pcjfona feruus & dominus: dominus, meo quod
verbumifetuus.lneoq homo. Chriftusetgoadieipium
loquitur. quia homo ad verbuin fibi perfonalitervmtum.
Et uiorificabitur nomen tuum in æternum.&mento,qma
maqhui « ra, ita vc îiullus magnus in humano genere ubi
poffitcomparari.ilKtaillud,Pra/if,tMi»^w/«rre*if>»il«-
bu. Tu facimmirabUid, etfi alii làcere videantur , ôctues
Deus fallu. & ideo dedtic me domine in via tua pofitum, ac
me perftüerate in prsécéptft tuis.quiawo» venir tfactam Voptrdiar
,ideft,ingrediantur mci.id eft.viuant i» vm u ti tua,
id eft,in præccptis tuis. Sdatetur car meam,id eft,Cor meotum,
itamimeanceriamB»mmr»«m.quiaquiftat,cauendumefteinecadat.
Velfic, Deducmedoniineinvutua,
id eft,meos iam pofitos in via tua. imitandô Chriftum videlicet,
quifum via tua.deduc me, i.perièuerare tac tfiein
mandato tuo. & ficingrediantur invericate tua, appetedo
quod appetendûprscipis, non illud ^ contradicis.velvt
Adammuem pofuifti in via, id eft,in mandato tuo.cui dt-
xifti,de Item ilia itoncamclts, fed non dcduxifti.quia in obe-
dientianon petftitit. lætetutcotmeum vcrimwtnomen
tuum. Quod reliera fier,quia futumm eft quod conptabor
tibiiomine Dm meus intott cariama, ideft.uiei conhtebuntut
tibi,laudantes te ex omni corde.rit
tuum eundo in tternum. & hoc iufte, quia mifiricardiatua
magna à fuptt- me,id eft ,fuper meos. St ecce quomodo,
quia eripuiftüwiwMiB mtam,id eft,animam meorutnsxiB-
ferno inferior!. Nota quia eft infetnus fuperior & inferior.
Vira enim ifta qnantumad dignitatem iilairi in quaiunt
angeli, infèrnusdici poreftlfed infcrnus inferior,pcena
qu* confequitur poft hanc vitam, k quaeruuntur amm*
fuiètorum. quod hic dicit, iruijli animam meam ÇS infer-
no infèriori,idcft,ex pitnainfernali,licet non ermilet animas
eorum ex haevita, inqua paffifunt multastnbula-
tiones &miferias.vel eruifti animam meam ex mferno m-
feriori,ideft,ex peccato criminali, licet non ex peccato
vèniali.Veladlîteramdicamus.Eruiftianimammeamex
inferno inferiori, id eft, a loco tormentorum, licet non a
locotencbrarü. Legitur enim quod omnes tanchantercfiirre<
ftionemdominimonui,deicenderen.cadinferos:vbi
étant in tenèbris, fed noh inpoenis, non m lUo loco vnde
diuesfefpexit Lazarumin fihu Abra*repohtum. quod
iiàuripuijtianmam meam ex infmainfmon. Et opus tait
freptionc, qtiia imqui b Deus infutrexerutit fuper me, id eft,
mcos.dr fyrtama, id eft, congrcgarioMttBtiam yii^tr««
«BiB,BB,Bk«saadepriiSendam.nonadimitandam.d'B?B
pmofîterunt Deum in co n n u fua. Deum riqnptopomtm
confpcau filo-.qitinon cogitat.feaiiimDcl quâ imquum
fit ab obeefenria feuocare. Poteft legi m petfona capitis
quod dicit, etllïftfanimàmriieamexlnfethoinfètiori, ex
peccato videlicet, etfihStxpcenispeccatr. vel eruifti animam
meaifi ex infêrnoinfcribrijideft,ex cortuptioïKcariminkpvdclità.
yndeim^éndabufanaumtuumvidere
corruptionem. Ipfe'eniiri fituèfiafcendo veilitin mundüm,
itamotiendodeicenditihinfèrnum.ièdnonibltemanfit:
quia fuis inde libetatis.cum poteftate tedut. Deus.lmqui
infurrcxeruncinme. Iftudcontinuatutadfiipenus,quafi
dicat: Dedat me domine in via tua. 8c opuseft, quia iniqmm
furrexerunt füpec me.vel fecundum alïam translatioue m,
prætereuntes iniquiinfurrexerunt fuper me. Si de câpite
hoc legimus » ludæos prætereuntes legem aCCipietriUs.
quia ipfi legem accepetunt, &praeteteundo pta*uariçati
lunt.paganiautem qui legem non aeceperunt,prçtereuii-
tes legem non funt. nemo enim.prâeterit quod notl açCi-
pit.Sirautem de corporeChriftiverlus legitur,accipiemus
legem prætereuntes,malos Chriftianos, qui quôtrdie in-
furgunt in corpus Chrifti, de quibus quoddiç tribuUtio-
nem patitur. Et lynagoga potentium quæfierunt apimam
meam-, id eft congregatie principum, clamaçti^|u&di-
centium: Crucifigecrucifigeeum. Qmfieruntatftniammearq.
De quibus alibi Fi/ÿ honunum, dentes eorum arma &Jagitta,
& lingua eorum gladius acutus. Non pereuflerune, lèçfcla-
mauerunt,clamando ctucifixerutit. Et noapropqfuëçunt
Deum in confpeôtu fuo, quia nonintellexerunt fupër e-
genum& p^uperem. ^ ideora domine Deus m.ftrafôr ip
éxhibirione,^ miftricors in&fieüiç>ne}patiens, q u ia.p o ^
donee perficias. & multa mifericordu prædeftinanfto , &
veras in aôfcum ducendo. refaite in me & mftrere ntti,4 ^ 9
imperium tuum mihi puero tuo. tranftac yrdeliceçpafjaq^,
tempus,& veniat tempus iudicandn Pater enim tfon/ud^ifi
quenquam ,fedomneiudicium déditfilto. Ipft çnirn,Yiflç^>jt4qrj
terabilis, qui vifus eft contemptibilis.. dcinp^ifeftbiCfÄn'
iudicio potentiam, quioftendftin ,çrqcç patiçnt;ia|n
parebitin iudicio hon»P, fed in clarft^teiqui.afip|aty^j^s
eum ire,dixerunt angeli, ficveniet.Forma hominis veniet
adiudicium.ideo videbuntillum & impii : fe.dppninfa:-
maDei eum videbunt.quem foli munflp corde,videbuflt.
Appatens ergo in hominisforma,' .dipçt : .lte malefliftffp
ijtem ater num, v t impleatur quod d ixic Ifaias : Totlatfâ jffî
pins nevideat g'or iam Dei. qaiain, formaqi,ia æqi^Jis^ft
patri, eum videbunt. Da imperium, tuum puerocuq,^
faluumfacfiliumatuiUatua, virginis videlicet Mans', qiwp
feancillam nominare non erubuit, dicens : Ecçe-tyciUador
mini, fiat mihifecundum verbumtuum.vçl fie, Dqimfiert^m
tuum puero tuo, id eft, pueris tuis, Apoftolis videlicet, quibus
didum eft : Inregeneratione cum ftderit ftàm homini/sin
fade maieftatisfua,ftdeli'is& vos fupcr/d?sduodecim,iudicqn-
tesduodecimmbus ifrael. Et ftluum fac filium anciUæ ^ ‘d
eft, Eccleûæ tu*, quia licet ex paganis matribus natifu^t,
tarnen inquantum regenetati lunt,funt filii Ecclefiæ> qq«
cftancilla domim. Fac mecumfignum in bonum. Quafi^^rfica;:
Vtdcs imperium puero tuo, ftc mecum fignum in bonum
futurum,fignum videlicet refurreûionis, quq4 idep
inbonum futurum eft , quia multis erit ad lalutemp quia
fie iam faluifattijumus,vt- quandoqueçxteriqsrefutgamus,
Hoc fignum promifit dominus ludæif fignum quærenti-
bus, dicens : Generatio praua & adulter a fignum quarit, érfip
i gnum non dabitur einiß fignum ionaprophetoe.hoci&tniticapi-
te fadum eft. Dicat enim vnufquifque,^c mecum dpmi-
ne lignum in bonum. quod fietinaduentudon^pi* quia
tune canet tuba ,& mortui refurgent incorrupti. Facmeçqm
domine fignumin bonum, vt videant qui me oderunt, quo.
niam tu domine adiuuifti me in certamme, & confolatus esm?
in^tribulatione. vel adiuuifti me , reduccndo animam
meam deinfecfto: ÖC confolatus es me, corpus meurn^er
fufeitando de fepulchto. & ideo confundentur qu^mç
oderunt, yelnunc falubriter, Vel quandoque muiüitçr.
Salubris confufio eft, vereeundiam hab ere de præteritft
peccatis:& per pecuniam corrigere, quodfnit commifr
fum per negligentiam. Præbet modo nobis Deus aÿtum
falubris confufionis, fi non concemnamus medjcinaip
confufionis. Qui autem falubriter nolupt çonfundi, ç « ^
fundentut quandoque inutiliter,quandoque deduce^:
cos ex tranfuetfo iniquitates eorum, & diduri fiipt^ßgy/
aliquando babuimusin derifu& infimilitudineimproperij, .,
nos inftnfati, vitam illorum aftimabamus
infaniam&catera.
toan.tp,
PJal.6$.
Matth. ±A
ifa. 1 6.
Lucas.
Matth. tp\
.Cor.ij.