$yo
DOmint., non eft exaltatum Cor incum. ' 0 Domine, poft
beneficia tua fupradi&à, cor meum non eft exaltatum,
id eft, in mente mea non fùperbiui. nequeelatifunto*
cuit met, id eft, nullam extrinlcCusfuperbiam oftendi, quoe
maxime nutibns & clatione 'ocu lorum deprehenditur.
Neque ambulant in magnis. Non tantum non iuperbiui, fed
etiam in his in quibus folummodo'locus videtur, fcilicet
in magnis & mirabilibus, fed non in rrfegk>riando,Vt con-
feruarem humilitatem meam. hoc éft, in virtutibtïs pro-
uedum habui, quæ étant tam magnæ« vt efient etiam mi*
rabiles, fed non ita, vt ipfas virtutes attendercm , dicen-
do apud me: quatehus fum quam gloriofus film, fed ma-
gis dicebam, quantum differoab aliis qui font fuperiores
me in vlrtutibus. Ethocidcofeci, qui’sérant fuper me, id
eft, defuper mihi collatæ font à Domino. Sinon humiliter
y£»fieZ«w, fient abladbuus. Modoponitfefefiib deuotio-
nequadam. Sinon humiliter fentiebam,id eft,fi non fem-
perinhumilitatcmecontinebampoft omhes gradusfo-
pradii5tos,/èd exaltaui animam meam fopetbiendo, tune
itavttihtretributioincinimzm meam , icilicetvt percam
faut periret puer ablaâatus, quia adhuc deberet fuper matrem
foam incumbere, fi remotus, non fuftentaretur aut
matris autalterius ope. Ideo fecit hanc deuodonem, vt
per poenitentiam quam fibi imperat, adiutores à fuperbia
remoueat. Speretlfrael. Etquicunque eft Ifrael, fie iperer
in domino, ficut ego humiliter feritiensiperaui.velficut c-
go fn magnis 8c mirabilibus non Iuperbiui. fie omnis qui
eft Iftaeldum in talibus eft, non fuperbiat. & fie fperet in
domino, incipiens ex hocnunct id eft,ex præfenti nunc &
perfeueretifqucimficulum.
* Canticum graduum. C XXXI.
Emento Domine Dauid, & omnis manfuetudinis
eius.Sicut iurauit Domino,votum rouit Deolacob.
Si introiero in tabemaculü dom us mea.fiafcedxro
in lettiïjlratimei. Si dederofomnuoculis ». eu, &
palpebrismeis dormit at tonif. Et requiem tempori-
bus mets donee 'mueniam locum dom ino,tabemaculum Deo lacob.
Ecee audiuimus earn in Ephratha, ïnuenimus earn in eampisfilua.
Introibïmus'tn tabemaculum eius, adorabtmusinloco vbifteterut
pedes eius. Surge domine tri requiem-tua tu &arca Jknftificatio-
mstua.Sacer dotes tuiinduaturiuftitia,&fanât tui exultet.Propter
rium, & fitmitervoucntium.Si introiero. Si dedero fôm*
num oculis 8c requiem tôftiporibus meis. Iurauit, di*
cens: Si introiero in tabemaculum domus mea,id eft, m ha-
bitationemmanfionismeæ, Vt ex deleûadonc corpori
meo acquieicam iri aliquo. Ety? afiendtroirt leâumftrati met
Et fi dederofimnumoculisin€iti<\\iod minus eft quam ftratü
afeendere. Etpalpebrfs meis dormitationem, & requiem tem-
poribttsmeis. quod fit quando tempora grauantur àd iom*
num. Hoc nullo modo quieueroaut ceflauerç donec mue-
niam loeum domino id eft, taies in quibus Dominus habeat
locum & requiem fiiam.& donec inueniam t abernaculum,
ideft, militantes Deolacob, id eft , lu«5tator.um fubaudis
non eropromiflor verax. vel aliquidhuiufmodi, quod digne
Dauid feruum tuum, non auertasfaciem Chrifti tui.lurauit
dom inas Dauid verïtate. érnonfruftrabitur eum, defruâu ventris
tui ponantfuperfedem tuanu Si cuftodterintfait tui teftanïe-
tum meum, & iefamomameahaç qua docebo eos. Et fait eorum
Vfqüe m feculum : fedebuntfuperfedem tuam. Quoniam elegit do-
'ifaniusïoir, etegitea>h in habitationemfibi. Bac requies mea in
fêcuîümfecuiî, hic habitabo, quoniam elegi earn. Viduameiusbc-
ncdicensbencdicam.paupereteiusfaturdbo panïbus. Sacer dotes e-
iUiiniuàmjalutari, <£?finâi eius exultatione exultabunt. llluc
producam comu Dauid, paraui lucernatn Chrifio meo. Jnimicos
eius ind.itam cotifafanè, fuper ipfumautem efllorebit faniïifîca-
tiomea. ■*
Fideliüm multitudo poftquam Intantum confeendit,
vtnullomodofiiperbiat virtutibus, orat hievitam apo*
ftolicam fcilicet v t viuat in ibeietate 8c Concordia fratrum
non fub fiio iure, fedfub alterius poteftate. Et quia nullis
méritisfuisreputatfeillud pofle confequi, licet tantum
cûnfcenderit, propter Dauid, id eft, propter Chriftum &
eius obedientiam, orat pattern fiirgere, id eft, hoc cfficc-
re. Et hic gradüs defiderium dicitur.
MEmerito DbmineDauid. Ó domine pater,'memento iti
nobis Dauid, id eft, Chrifti viriliteràgentis pet om-
nia. Et omnis manfuetudinis eius, idcft,patientiæ ôc obedi*
j cririèèiüs.Sicut iurauit Dohiitith. Manfoettrdinis eius, di-
; Co,memento,itapcromniàexhibita:ficutipfefilius Dei
Dèopatri iuràüit, ideft, iilreiürattdo confirmauit. Et fiô-
üt votum rouit Deo lacob, id e ft, luâantium, quia & ipfe
fecundum humanam naturam lu&ans erat. Iurare, & votum
vouere, non verbis hic, fed Dei fftma diipofitione
pofiitfubaudiri. *
Quoddicitjfi introiero in tabemaculum domus meæ:
ditftum eft à fimilitudine milids alicuius ita deuod etga
Dominum fiium, vt nunquam domumfiiamintrare.ve*
lit, donec per deftruiftiôném inimicorum ad voluntatem
Domini fui militet. Quodautemdicir,i» leftumjlrati le-
âumhiçdicitipfemleâicamtftratum vero,quod défit«
perponitur,ficutculcitrà, puluinar, & cxtcn.Ecceaudiui-
museam. Hoc diétum eft, iurauit Dauid , ideft, Dominus
lefiis. & ficut promifit, ccce completum videmus in pras-
fend & in matiifcftd. quia àudiùimus eam, id eft, fedem
vel ecdefiam, quam piius prædixit locum, in Ephratha,
id eft, in Iudaico populo, qüem hic intelligimus tum per
locum, quieftin Iudæa, alio nomme diâumBethlcem,
tum propter nominis in terprétationem. Ephratha enim
interpretatut (peculum. Quod bene Iijdadsconuenit, qui
fub vmbra legis quafi per fpeculumin ænigmate contem-
plabanrur quatnûcfecie ad fecièm videntur.Et quod dicitur,
audiuimus eamin Ephratha »illi parti attribuitüt»*!*1?
hicexgentibusloqüitur. Et quod fequitur, tmemmus eum
in campufilua, Ittdæis afferibitUr. Àc fi dicant Iudxi: Nos
inuenimusçam id eft, eeelefiâm etiam in eampis fÿluse,
id èft, in his qui lÿlüa fiietunt, fed iam feódfunt campi, id
eft, frudiferi. Eam, non eft relatiilum ad aliquam Vocem
quæ in libro fitpofità, fed ad fignfficationem loci. introi-
bimus ht tabemaculum. Modo exponun t in qua re orent,vt
meminerit Dauid iri eis, feilîc'et-'qüià intrôibimus, id*eft,
introire difpoluimus in tabétnàculiitn eius, id ëftiinmili-
cia eius, vt ftemüs adorantes, id eft, Venetantes eum in loco
id eft, in eo ftatu vbifieteruntpedeseius, ideft, apoftoli.Quâ-*
fi dicat, in conformitate' apoftolotùm \ Vt voanimes fi-
■mus voluntate, in <^ua ipfi firmirer perfeuetauerunt. Et
ad hocadorabimusi id eft^per orationem nosid feiftüros
difpofuimus. Surge domine. Nos dfiponimus introirfc ift
apoftolicam vitam & adorare. Etvt poTfimus introire, tü
dominefurge, i<feft, potënsâppàreeündo ih requiem tuam,
feciendo nos taies, in quibus requiefeas & deleâeri$.
Et tune te furgente, fiirgat & area fanlîtfaationis tua, ideft,
nos quifamftificati&purificatiin bàptifmate» fumus area
tua, portantes in nobis tabernacula teftamentorum,
id eft, præcepta veteris &nouiteftamenti.& martna , id
eft, Chriftum cibum angel or um & panèm vi tæ & i n tel-
ledus, 8t virgam Aaron, id eft, gubernationem noftram
ipforum,in qua dominamur illicitis motibus. Sicttiotei
tui. Modo eXponit qûoniodo ûrent vt fiirgantarcafen-
«ftificationis. fie fcilicet Domine, vt (àcerdotes tui induan-
tur iuftitia, id eft, nos qui fumus régalé iâcerdûtiiim, nos
ipfos immolantes, iribôriàfimus ôperatione. Et fanât tül
exultent, id eft, n os ipfi per tefan&ificati, fecundum piïri-
tateminnocentiæfimusexultantes.Propter Dauid, EthoC
noftris meriris non ofamus , fed potius propter Dauid
quemdiltXiftiiqui eft feruus tuus, tibiper omnia bbedi-
ens. póft bonatn operationem & innoceritiam non afartài
faciem Chrijlitui, id eft, ipeciofitatem & pulchritudinem,
id eft, conformitatcm eius à nobis. Et hoc próptét ipfiim,
ficut fnperiu» dixit, Memento manfiietüdüiis dus Iurauit
Dominus Dauid veritatem. Quafi aliquis diceret: Qua fidu-
tia audes conFormitaten^C hrifti orareî Ea fcilicet, quia
Dominus pater iurauit, id eft, firmiter difpofiiit vel promifit
Dauid, id eft, Domino Iefit Chrifto filio eius. veritâ-
tpm, ideft, ipfe ipfiim qui eft veritas. Et non frufaabitur t ‘
accipi t u r. di étum à fimihtudifte hominumaliquid iurah- { um, id eft, non decipi et eum in hac pro midi one.
E t qui«
Et quid iurauit? Defruâuventrù tuiponam fuperfedem tuam,
ideft . quofdam ex his quos genérabis in fide, feciam ea-
dem beatitudine immortalitatis & impaftibilitatis inre>
gno tuo tecum perfeui. Hoc Dauid promiftùm eft de
Chrifto fecundum carnem, hoc Çhriftodè fidelibus fecundum
fpiritum.Si euflodierint faij. T une feilicct filii tui
fedebunt fuper fedem tuam, fi euftodierint tejlamentum
meum, id eft, pa&um in baptifino mihi promiftùm, & te-
famoniâi id eft, præcepta mea, bac fcilicet qua docebo eos, id
eft, quæ ego iniungam eis. Et non tantum filii tui, id eft,
Apoftoli & cæteri p ri mit iui, fed etiam faq eorum,. ideft,
imitatores eorum fedebunt fuper eandem fedem vfquein
feculum,id eft,æcernalicer. Aliter. Quofdatn ex regenecatis
qui erunt filii tui,fecianvreges,id eft.leipfos & alios regen-
ces.Et fi perfeueraueri n t in præcepcis meis, filiolqueïuos
perfeueiare feceiint, ipfi & filii eorum hic& æternaliter
fedebunt fuper f dem tiutn. hic (è ipfos regen ces : infuturo
conrcgnâ tes . Quoniam elegit dominus Sion.Vere r egnab unt,
quoniam dominus ad hoc elegit Sion , quæ fpeculado dicitur,
id eft,Ecclefiam quæ Ipeculatur futura,gratis fi ne o-
mnibus mentis præcedentibus allumplic de mailà perdi-
torumæ/^if_quidem earn in habitationemfibi, id eft, quam
inhabitacc^&colerctiecundum promotionem virtutum
ita dicens:H<*c requies mea,id eil,hçc Sion etit requies mea.
hoc eftjtalem illam côftituam, vt in ea deleter ôc rcquie-
feam,non tantum hiç, fed in feculumfeculi.ltic,id eft, in ilia
Sion habitabo & hic & infucuro. Quoniam elegieam ndhoc,
vt inhabitem in ea.Viduam eius.Probat hoc quod dixft, hic
habitabo , ica. V.iduam cifis, fçilicet Sion, id eft, qui in ea
defplati fiint temporali iucunditate, bened eenshic iubli-
mando in virtutibus, &MK!^ic<j>»glorjficaciQuefucura. Vel
benedicens benedicam,ideft, multum fublimabo. Pau pères
eues,id eft,Sion,ideft, eos quifunc exiftemes in hutnili-
tate,ficut quiartendunt paupertatem lmm.Jâturabo pans
bus, ideft, multiplicitatcintelléâus fanâarum ftrip tu ramm.
qniaqui omnia, temporaliapoftponunc, adintelli-
gendum expediti funt.Eafdem veto per lonas pro diuerfis
caufis vocafviduam ôc pauperes .Sacerdotes eius. Illos quo-
que qui non tan tum finit humiles,fed etiam feipfos fecri-
fiçium iuftitiæ öftere rites, indium falutari, id eft, Chrifto.
h oc eft, c o n for mi täte làluatoti s,b ona fcilicet operatione.,
Etfan fti eius,Icilicet Sion,exult atione exultabunt, de perfetfta
innocentia gaudebunc. Viduam & pauperes,fecerdotes &
lànâ:os,eosiplbsqui ii\hoc Pfelmo foquuntur, açcipi-
mus.illucproducam,hic eos itafiiblimado, in futuro aucem
illuc producam cornu Dauid, id eft, in eofilem: extendam
fublimitatem ÔC conformitatem domini leiu, non tarnen
ita, vt ea paritate & quantitate debcant fubiimaii,fed fuo
modo, paraut enira eos lucernamChrifio meo, ideft, faciarn
èosrecognofcere non felucemeftè, fed lucetnam, ideft,
pqrtarein fe Chriftum-, qtjieftluxvera, & ab co iplendo-
rem accipere, quo ÔC ipfi jlluftrentur,Ôc alios illuminent.
inm'tcosem. Ulps itavtdixi iublimaboyinimicos autem
eius,id eft,Chrifti, fcilicet perfecutores vel hærericos, qui
ei inimicabantur.i«d«ÂW, id eft^circundabo> perpétua conu
fifioneM eftjdamuatione. Sedfimüificatio mea,id eft,(ân«-
ôlificati mei. efflorebunt de virtute in virtutem, vpl fiori-
bus bonorum operjimin ftiaturitatem ætcrnæ rémunérât
ioni s. fuper ipfiim videlicet Chriftum fundaci, fine quo
nihil e'fte poifunt.'Aliter:llluc,id eft,ad fenâos producam
cornu Dauid.Et non tantum adeps>fed etiam inimicos,id ■
eft,perfecutore s eius induam confufione b ona, vt erube-
feentiatn ex eo habearit quod perfeepti fit nt eum. Et non
folum euupélcent, fed etiam poftea fadti fenftificatio mea
in bapcrfinatc feniftificati, e fil ore bu nt in promotionc vir*
tutufivfiipenpfum fiîndati in operibus bonis!.
, Canticum graduum. CXXXIL
Cce quam bortüfn & quam iucundum, habit are
fratresm vnum.Sicut vnguentumin capite, quod
I; defeenditin barbam btCrbam Aaron.Quod defeen-
di: m or am vefiimentï tius , ficut r os Herman,
quidefienditmmontem Sion. Quoniam illicman-
dauit dominus beneitâionem efi vitam vfquein feculum-.
Iidemipfî fidèles, qui in (îiperiori Pfelmo cüm humili-
tatc conformiràtem Chrifti& Apoftolicam vitam oraue-
runt,adhuc promorioretn gradûiri afeendnncffeilicet vt
poftquam confecuti funt quod quærebant , invnum.Co-
habitare voluntarieftudeant.
p Cce quam bonum. Quod orauimus, confecuti fiimus.
•^E cce habitamusiu vnum,. hoc eft, omnia habemus
communia,ôc in eadem yoluntate exifttmus, apoftbitcam
vitam ducentes. Vnde ôcyos auditores dilcite.quam bo-
nuin & quam iucundum eft habitats fratres in vnum, id èft,
concordijroluntate,vtidcm velinc. Qijodmelius&iu-
cundius eit,quam vt poflic voce profiter!. Multi cohabitant^,
vt Cain ôc Abel, Efôuôc lacob, led non i f vnum.,
Multa etiamfinit bona.ôc non iucunda:vtieiunace, vitam'
caftigare.Mulca vero iucunda & non bona, vt volup.tuofe
v,iuëre. Sedifta frattum cohabitatio cum fit bona ôdu-
cunda,meritoeftampleâ:enda.Modooftenditperfimili-
tudinem qualis Cit.Sicut vnguentum,. Vere eft bonum ôç iu-
cundum fie ut . vnguentum in, cap 'tte, vtpote Ipirituale do-
num quoperfeôti. vnguntur, vtreges,facerdotes; extftens
*n pdtfftate Chrifti,quieft caput noftrum.Et tale donum,
quofdefcendit in barbam,id eft, in robuftos, quoniam robur
ôclàpiciitiaper batbamdenocatur. Etexequiturperpar-
tes,3 ç quifius dicat robuftis,feilicet in barbam Aaron, id eft
in Apoftôlos, quiprimo loco Chrifto fecerdoti fiimmo
adhæiebant.; Vel fecundum nominis interpretationem,
Aaron dicicuc mous vel montanus. Et Chriftus licet in-fe-
culo conuérfaretur,fempertamen ipfe tuons exiftens, in'
monte ahiflimo Ôçin tnunitione inexpugnabili përman-
fltrQuod.defcendtt in or am. Quod .vnguentum noricantum '
defeendit, ideft ,prpfluxit in barbam Aaron, fed etiam in
qram veftimenti eius, id eft, iri funanutatem veftium eius.
quia vndio ipirituaiis primode Chrifto profluxteiu Apo-
ftolos, quafi de capite in barbam, deinde perbalbam in
veftimentum, id eft, de Apollolis in martyres^ quipritni ,
poft Apoftolosambientes étant Chriftum.& fie ni oràm,
id eft,iu extremitatem veftimend, id eft, in omnes fideles
Ecclefiæ. Per hoc nuiltum commendat hune gradum, id
eft, cohabitationemin vnum, quia tam piæcipuos viros,
fcilicet Apoftolosôc martyres , in ea fuilfe commémorât.
Qupd v ngue rit u mpr oflux i c fautros Her mon , id eft,.-vt-
pote gratuitum donum exaltati luminis , id eft, Chrifti,
quia hoc donum ipfe nulli contulit ante exaltationein
(uam , ficut feriptum eft; Nondum erat fptritus datas , quia
Iefits nondum erat^orifaatus.Hetmon interpretatùr lumen
exaltatum,fiue anathema eorum. Ros qui fine labore hp-
minumad fruâificandam terrain dêfeendic, gratuitum
donum Deiabfque merito defignac.Rbs itaqueHermon
defeendit inmpntemSion c quia gracia quæ prius collara
eft Iudæis, poftquam ipfianaçhematizaiido C hri ftum Ie-
lum, feparaueruntfe ab eo, yenit in Ecclefiam gentium,
quæ mente fpçpulatur Deum. Siue gratuitum donum
Dei populo jjçntium collatu m.quod prius fuit anathema 1
venir in Sion,quando ïud xi 8c genres in vnijtace fidei fiint «3
coniunôti. jSiuepermoncetn Hermonôcmontem Sioii,
ëminentiores ôc perfetftiores in Ecclefia-accipiamus, in
quos largius defeendit gratia Iptritu^fenâi. Quoniam illic
mandatât dbmimu. Etidco etiam bonum & iucundum eft
in vnum habitare, quoniam illic, ideft, in ilia Cohabita-
tione exiftemibus,mandauit, ideft» legauic dominus per
d<)â<xçsfap$.benedKtionem » id eft, fiiblimationem magis I
àc.m^is, piagifijuéindies fecufiduni ptomocionem vir- :
tutum. Ôc non tantum lublitnationem in hac vita, fed et- 1
iam vitamvfqui in feculum,id eft, teridentem viqué in æter-
nicatem,
Cantiçiim graduum, CXXXIIÏ. g Cce nunc bénédicité domino omnes jirui domini. Qui
fiatis in domo domini, in atrÿs dom us Dei nôftrilnno-
âibrn extollite matins vefiràsin fanâa, & bénédicité
domino. Benedicat te dominus-ex Sion, quifecitulum
&t.erram.
Nunciide fidelës inuitant omnes, qui eo vfeù afeenÜe-
run t, vt cor vnû ôc antmâ vnamhabeanc, ve in eoperfe'ue