I l l
! psrtibus,aDtpr*fens làuat Tordes vitiorum ,auc future |
i vitae Toccendic acrius amatores. Qu* rtimirum virtus,
quia Trinitas Deus péccata rondonaty bene tertio
confccra tur loco i vttx »ffe&uamoris eias vttia relaxen-
tut, &'futurs contemplariopullantibus-poftlachrymas
concédant i.Beatiqaoquenonob hoc dicuntur.quia plo-
rant &fient inter miferias#, fed quia exuti malis xternis
confolabunturgaudiis , latiati iam felicitate perpétua.
Caufiritaquc harurtibeatitudinum ,non ptæfentium eft
fruifcus vt fecurtdumeabeaci dicamur, fed futurorum re-
promiflïo.quafinguliàChriftobeatificanrur. Enimuero
caufà tant ç beatiturdis, fola Chrifti gratiaeft, & laborum
foil ici ta concertatio.
Be At i qui efuriunt &fitiunt wfiitifquoritamipjifivura-r
butur.~\ H jc igitftr loco ilirefoccedit mftitiæ efuritrojquia
qui pcccata depofui t caula*tvmorisDei,& mores cor. exit
manfiietudinisaffedki.deliiftaquOqùeflere ftudu:t,&lu-
getperdefidcrium, fuccenfus cceleftispatiiaeamore;non
poteftiam nontfurireiaftkiam& fitire. Sed ptius , dum
adhucasgei: grail i premerctur morbo eftuire neqiuoerar,
quia bon* vit* faftidium , iuftitiae ditim elurumquc
pellebat. luftitianamqiie multarum partium viitutibus
nibus, & nos eicx toto febie<fti «mus: Propterea hicft»
ferire polfemus', lariari t men nequimus; cjuia necdum
nos Deo. relu&antes ßeculo, vt dignumeft reftitucre va-
lemus. Scd quia ihtiari hie non poll'umus, valde neceflà-
rium eft, ne faftidio torpentes feme perpétua moria-
mur.
Be at I mifericordes, quoniam ipfi mifiricoriiam conft-
quentur.] Mif ricordia autem non nifi de prxcedentibiis
nafeiturgradibus. Nam plena & vera compaftio mifero-
rum no eft,nifipr*celferitvera humilitas dénatura: com-
muni o > deinde manfeefeat animus diuinis fem per legib*
iu biacerc,& incipiat iuos cxterorumque cafes & miîèrias
compatiendodeftere>acpoftea purgatus>quanrifper iu-
ftitiam eferire.Quarum de pcrceptu veramifericordia genera
tur , quas qui habitent miièrias hominum cur bit
(ùasefEcere, viribus quoq; quibus poterit omnibus Tub*
ucnivc.Cui fi facultas défit fubueniendi, non ergocom-
pa(li-> milaiarumdeerit. Abhocquippemiftricordiadi-
<fta eft, vt in corde miferias aliorum noftras faciamus.
Deus vero etfî milérieors dicatur, nulla in eum paflioca-
dit, (cd ch mentet noftris fiibuenit miferiis. De qua reâe
m ifericor d ia Dominus alubi dicit, Eflore ergo mifericordes,
integratin'. Eftenimqififfi genus cæteraium virtiicum, j ficut&p.ttervefiermifiriccrsesl.AcCidicctct,ad hoemifequibusconftjre
videtv.r. Iuft'tiaeigocft fiia vnicuiqne
tribuere.Wincpatetquod rionproletantumagit^verum
& aliis fuhuenire gau det,fe quoque Deo refortnari parat,
& commune cum proximis offiao lé Viuere. .Qux nim^
rum virtus numquam fine fpiritu forcitudims adimple-
tur. Vnde prudens leótor diligenter infpice, quia fingulx
ift* beatitudines vt impleri po flint, foffragium ton dem
donorum poftulant.Et vthxc dona percipiantur, docente
Veritatis magiftro ea in oratione Dominica fepcem pre^
cibus o rare monemur. Namin Co quod oramus,L»fer4«.5
dmalo,nihilaliuddicimus,nifivtfpkkririmoris Dei, in
msomnistumorelationisj&inflatio fuperbias, neenon
& omnia rioxia rerum exterius depellan tur, qua' enus lub
fpiritu paupertatis beate viuere poflimus. Sic quippe
iapientia Dei p.atris h*c cumfta prouidit, vt Sc virtus bea-
titudinis percipiatur ex dono, 8c donum famfti Spiritus
prece orationis, quant ipfecompofeit,impetrerut. Nemo
igitur mitis, nifi quem fpiritus pietati s irrorauerit: &
vt h*c virtus continua (èrnetur, petimus apud eum, Etne
nainducasintentationémr Deinde lugentes feienriae fpiri-
tuilluftramut, vt fcirepöffimus , quibus malis inuohtr-
mur, &ad quampatriamfufpirames lugendbquanro-
cius feftinare debeamus. Sed vt lacryrn* proficiant lu-
gencibus, rogamusdimitti debira noftra, quibusretine-
mur, libertate recepta,ad pattern iéciiriquantocius repe-
demus. At verb eluries & iuftitiar fitis quandoque vtad
latieratem pertingat $ folciatur fpiritu forritudin is ,‘ne Taf-
fefcatin via iugiter rogandum, fulcita vero ■ vt inter defé-
(ftusalatur varios, 8c in patria (atiecur, orandum, Pawn no-
Jirum quo tuil amanda nobis hodie. Tali igittir pane ref-ólt,
nón noxiam fitimus crapulam, fed ea quibus tancis per-
potamur ScripVurarum vberibus, &• quo teficimür cor*
■‘porisac (anguinis Sacramento diuinitus afpirati Sed haec
quoque non- fine Spriritus’ fandi gratia deguftantun
Quiaprofedo, fiéütÖön llfieëias gtatia inteliiguntur:
ita nee fine illö digne acéfpiuntuK Vnde iitiplorandus
eft fpiritus forcitudinis, quatenüs per eum efuriendo, ad
(atietatem quandoque veniamusr Alioquin cum in nobis,
auc quafi ex riobis, apud nofinetinttosjti animoexte-
riufve in rebus fufficimur, cauendum eft ne dimitcamur:
quia Chnftus efurientes repleuit bónis, d mites aucem di-
ntifit inanes. Efiirientes, inquam, & nön-torpentes, né-
queinfeaut in feis quibuique rebus affluences. Verum
iuftitia non minus quam tribus in partibus adimpletur,
cnmauc nacurxnoftrafeèiura legediuinafeniamus, aut
cumfratr.buscerratimea qu* nobis fieri nolümus op-
portentet,nosetiam impendimus,Hein quibus pöflïi-
ihusnegötii’si‘patiantöf in malis. Pörrö'iriDeoiuftitiam
tenemus,cumqu* Deifimt ardentianimo exfoluimusi
remini proximis , ad quod 8c in quibus miferetur pater,
fcilice t vrbonitas redundet in cundis, qui malis ideo mi-
fereriu&præftat bénéficia, vt tandem bonitate vincan-
tur, conuertanturqucad eum, quo poflit eis largiri qiue
feruar bonis. Etnotandum quod in huius virtutis negotio
prius mftitiaprxcedit^deinde mifericordia terminatur;&
rede.quianemoiuftusfine mifericordia, ficur è contrario
némo miléricors fine iuftitia. Igituriufticix lumen mi-
fericordia:ficut milecfeordiarum virtus iufticiaæftimatur.
Verunramen in quibus nobis iudicium non eft, debet et-
iam noftra mifericordiadila tari,& mentis affedus crefee-
re, vt iuftitias veritas a perciu s commcdetur. At vero quorum
cauias iure diicucnnus, no ill iudicio mifereamur.fcd
poft fen ten tiam in quantum noftri eft miftreri, diferete
mi le team ur. Profedo virtus mifericordia: multas effici-
enciarum maiorhabeemarerias. Sed nulla earum maior
ab imminente morris periculo, qualiberantur animas, 8c
tu cura venia fratci bus prouidetur. Quç vt polfit hinc inde
bonis quotidianis accrefcere, fpititu egec confilij, fine
quoalteri nemo ad veniam iutis confeltu circumlpede
miferetur. Et ideo indefc Ifi s prccibus orandum nobis eft,
v c fiat in terra licun & in coeiis,Dei voluntas,quoniam no
eftfeientia ,non eftconfilium contra Domtrium. Qua-
propter volunratem Domini confelentes , agendum eft
inalterurro miferendoquatenusàmalis omnibus libere-
mur. Ordo tamen mifericordiarum, vtàfe vnuiquUque
incipiat, ficut feriptum eft, Mtferere anima tuaplucens Deo.
Finem vero Chriftus Ipfe infinuat, hue qui tanta mifericordia
motus vcnic, etiam vt pro peccatorib. veller mori.
Nam 8c eos qu o s v ul n erato s i nuenir, liuore feo fanauit,
p ro prii fque humcris, lànguinis fui medicina fartos ad pa-
triam reuexir. Vnde quia feo exemple tantam prxftitit
mi£ericordiam ,iurebeatiqui eum imirantur. At vero è
contra illis iudicium fine mifericordia , qui noluerint in
hoc fæculo egentibus mi£ereri.
B e at i mande corde,quoniam ipfi Deum vide bunt] Quam
pulcre fexto loco cordis munditia ponitur, vt homo fen-
fim,quifextodiecondituçeftiperhancredeacadimagi-
nem creatoris. Quam profedo non niil caligo vitiorum
obliterauit. Sed hisdepulfis prxeepta falutis rede exfe-
quimur, vt rurfes illuminati Dcu m videre poffimu s. Era-
ceptum, inquit Pr opheta, DOmifti lucidum, illuminant oculos.
Lux denique prxeeptorum non poteft lucere in domd
tenebrarum. IdcircO pellantur vida noftris cordibns, vc
| iiluftremurliice mandatorum Del Sed forte vult aliquis
ficoperariplurirtta Vittutunl opera , vthabeat adhucin
i pedore al icuius vitiorurn Caliginem,quam necdiim velit
| luce fugaiiveritaris. Huicptofedo lex ilia c&ngruitde
côiuge carmine redempta, cuius nimirurfi viro lex datur»
Ectl.)o.
YaAèiâtinyRe'idi'te^nàjaitiCàfariqiiafini Cifatis, c'o" qua ne dü tartara liquerit fas fit in cam lundna fledere» Vftdé
fuiïtDeiDeO. Quod (àneiuftitiarumculmen neqiiaquain , quidam, Qiçunque aifuper um diem m entern ducerequant, &
prias compfebimr in nQbis,qûam ficDeäsomm t m onu fartârenmin jpecusviiliu lamïnà fleätt > quidquid pracipuum
■ traint
B !\
tïabint lücisspeïdtt dïïriiïvidef inferoSl-^Qùaproprëtquinque
prxiniflîs gradibus, piirgandustft rÂëfïtis oculds.îie forte
in ÿnô rii'an'dâtoriim animus offenfes f fiat omnium
reü^.IdcirCoverxbeaiioidinisaimtor abomirilabentiü
reru rtitoV und uace fefèextrâhac, &auen élis fe conuerta-
tur.ad''diledionem Xcéi'nôtùhw GoiicemplecUr cx defi-
derio incommut.i bil em 8çfin men (à m vn iratern Dei,ean*-
demé|uè T rinicàtcm Deitatis inçapabilem fid<:iihtclledu
comprehéhdari Obcuiiis âmèrfem ,expl et i sg-adi b usa b
omni ftrepitu téruni, & äppetitü Coneupifccntiacuma:-
Ifciîumfe feciat', quoad-poffit videre Deum . quantum
ppteft ab hfs qui huic Ixçulo moriuntur. Hun: itique
tantum quilque vîdetin quintitnTlæculomof ituf.Videti
inquam i per fpeculum & xnigmace quodammodo cèr-
tior, quia iocündiôr- ei Ipedés ltfcls incipit apparéte. In
füturbauceth, qurvfijuead huncattigerincgfadum, iam
mundicordes-Deumficutieftmeptisoculovidèbiinc.Et
ideoipiritus intelligenti* huidgrâduiiüre aptarurqhô-
niam intelledusbculus mentis ëft , itaque èxplèWman-
datorum Dei intelledum aperit, ficut Prbphcta canir,
A mandata tais tntellexi. Vnde confiât cor mundari debere;
m vitam virtutibus illuftrari -, vt fi mus lux iri Domino.
Quibus refperfi votis.in lucem nobisèlarelcahr om nia,&
alrédbiisprofequantur, talequippe corregmitniucedi-
citur Dei, & ideo vt fiat ih nobis oramus; Adueniat regnum
tuum. Regnum icaqué Dei munda pofléflio eft, &tantô
integriof, quaheb pîeniof virtutibus, & purgatior vitiis.
'Quia vt dixi, quamdiu mentem vitiorurn caligo, ebrpor-
que ignauix cæcat, non dico lucetti elfe, fed nec nos lu-
cèm vidëiè polfedubito. Vërùmnecâlirs oçulis videbï-
tur Deus Trinitas -, quam oculo mentis. Nëc dubium
quod;beatimuridicôrdcsdicûntur, quorum mentes præ-
millàbèatitûdinum exercitiailluftranc-, & earum mundi-
tia dirediortem cordis ad Chrïftum guberriat. Nimhim
quoque miferi & infelices quos adhuc incentio Viriorurh
cæcat. Quia ficut faftidiences eferiem iùftitiæ vitaliter
non recïpiunt: ità cæcàci peccati caligine, lucenrlicef fol
genter»videre nequeunt.
. B; F. A t i , inquit, pacifici -quoniam ,ßij Dti vecdf/mtur.]
Pacificocuftî igiturbeatitudö, adopcionis efimerces qua
exIpedatürvtfimuvfilijquodfpeiamdicimur.Nihilergo
nobis amplius auf pei^dius repromictitur; E t ideo fem-
mus eft ifte gradus ad quem purgatus qiiilqué femper in-
tettuit, 8cilluftratus dirigitur. Qui veritati neefeipfena
qüidem conferr, neceiim quem ficut feipfum dihgic. Ira
I vIneq ne placèndi ftudio. neque vlli us coirithodttatis vo-
lupcâtilque lucro,:autcerteaduerfitatis periculo fränga-
turveldetérreaturà vero. Talisnempead hanc,& ad Ipi-
ritus (àpientiam, quæ maxima donorum eft,ordinate per*-
uenit,quapacatus Deo tranquillus ad o p tion e beaca frua-
rur. Sed hæc primtimà nobis rede incipitur »quiadoft'ec
lex cärnis répugnât legi mentis ,’pacari non modo alteri,
venim nec-nöbis elfepoflumuSvInterdumaurem inofe
fenfe medicinam alirs ferre neqirimus, quidiuifi in nobis
incus ciuiH bello vaftamur. Idcirco priusfedandifent
omnes animi motus carnilque frænandi, deinde com-
ponaihus fubiicieiKes cos Ipiritüi, menrique àciàtionii
calcantes domando omnes concüpifeentiarum rimas, ira
Vtimperet in nobis qiiidcjuid excellentrus eft,&totus ho-
nio noftcr Spirituis iàndi pareat difeiplinrif Tunc rede
fens pacis ad àlios dèriüatur, cumin riobis manauerit,&:
ouines- partes animæ ac corporis occupatas tenuitdDpor-
tetergo,'quantum ex nobiseft&cum omnibus bomim-
bus pacem habere» Deinde interfe 8c irifeÿdiflidenresiu-
ftitiæaftédu, fihgulos irife SfcunT-omnibüs pacatosex-
horcando, mouendo, agendo reftituere: Vcraquidem-
pax eft.vbi nihil fepugnit. Quapropter etfi nobis pacati'
fenuis, follicite confideremus flea landificarionehiomi-
ni* Deiinaliquo diferepemus. Sed patrfs noinen in filiis
dedicatum^ vita& moribus oftendatur. Vride ofamus,
Sanftificetar nomen tuum , reuera vt &nos fandi fimus,
Igitur.pax'ifta , non nifi voluntâte bona niïtritur,quôd
henein Ortu Saluacoris angeli cccinèrunt.Giorw in excelfis
bto, & in terrapax hominibus bona voluntatis. Hanc quippe j nuindus dare non poteftpacem. ^ anc Iefes quafi hæreditatfehu
&Teftamentum ^doptionis fiiis reltquit hajre-
dibtis, Pacem, inquit, de v6bis,pacein relinquo pobis: Ervere
magntimh*reditatiscommjrcmm,'quofilupa|;riselKci-
mut.& regrium loftimursternum. Sed qii^erendum pax
qua'mluisdiftribuitdilcipuliSjVtiurnneillafif^deqiiadi-
eit Apoftohts, Pax Dei qwaexfitperatomnewfenfum. Quod
fiouTrtcm Ihperat lenium,lklcem q tomodo Apoiiolo-
lumHelquoniodo fecundum earn paeificrelfe-jivlliuiius»
quam nee eapimus ? Omnecnim quodcxfeiperatur,
' ariingicadeum quod pra-minet ^quia lohge infei ids peel-
fem feaihfirmitate iacet.Idcircofi pax Dei oriu.e leivhim
fepera t f e n fes hu manu s e m in u s iii fe'vid üs ia^ fet Vfldc
fortaflis earn qiue fu perexcelHt, Iioridico eapere, lülcein I
quantum ex feeft, necattiugere valec. Ex q ;d 0 n , fi |
fenfeseamprsminencemminimec&pit,netrecipic & l
firioiireCipicurjfqrteriecdatur.Ätveröfqaiadatarvi'uiu- ‘
mbpere cogitaridum eft, qupmodo eapi qficar, *Q«ia
quod Veritas promifit,neemutatur. Relida eft aiitcin
pax A-poftolisj ifl tantum nönmOdo vtipfipacifiei elf.nc,
verumvt omnis muriduspene pereos1, pace Dpi pacatus,
reftituatur. Idcirco aut fi accipiendum quod fe:ifes eairi
noncapiaCjfed iplirlem'dntervcadoptemurcapi.mmrab
ca, aut certe‘magnitudine feä lupefat flc cäpiarur vt efti
quanquam pro cüpäf icate'fenfem fationabihunt vcique
capi queat. Noh quanta eft, mquam ,led quantum ad
rcconciliationem adoptionisfefficiar. Igitur mflli du*
bium quodinfiftitäs^tern» pacisexcedaf ferifem noftr*
capaOitafris. Hacde caula pax Dei iftisiintellige'ntiarum
mbdis noftros exfuperat lenfus, dum- irs. filiis pax de,
rtelis gratis mittitur , & pace Chfifti recoflvrliati', non '
illi eam prills fedipfi^Comprehenduntur ab ea.^-Qus ni- I
mirtim pax, reifte fepetat omneni fenfem. Quid igitur j
feis quomodo filiisir* pax conueniat.? Acfeis quomodo
tranquillus in pace Deus jhabiransvac fideuerus indicat
yniuerfe ? Et quod mirabilius eft, paxtoritis Tritifcarisj I
quanta-& qnal: siquis agnouit- VbipoteftasVna&Deicas 1
prxdicacur. Vnaquippevirtus ,vnaoperatio, &-indiuila
Voluntas. Putotä nta & ralispax ,nili quodammo do fenfe i
fidei & inceileda capiatur / mens eadem pace «on i liir-
ftracur. llluftrataauterriffi'fe hanc alticudinisirtfiiiitacem |
comprehendifle'ptxlumk, eo fen fu -tmaouatur, quo prii
riatur luce veritaris,& prxfemptioniserrorepremituc. ’
Inde fortaflis eft, quod tantxp xisaititudo lenium intel-
h'genriaram om neiri- eftirgiat 8c excedar; fubftantiam ta-
,menfidei,& illuftrarioncm inteliigenti*. quod'fit,&
tantaactalisfit, quanta infacrislitrerrsprjedieacuTy len-
fesomninOincelhgeiiH* non,rclinqiiat; imqgatrdet fern-
tire ßd iUuftrari, net non -bt fempeh per gcatiam eidem
^acfrOcorif iiiarh > Idcirco feabd licit ab Omni, quod ab ea
diflentit,vtpo-fiideatdonum deeceiislibiallatuni.Dec*-
tcrOcumfoerit-iplein fehincinde pace-Ghrifti polfelius,
tunc vtique bearitudo adoptionis prxftafeitur , quia in
nnllo läöäificarioni, qua: filiis debemr, contrakur; Ift
nulloigitur totius Trinitatis regno rebdlatur , in liuil^
VöluntatiDei cOncradicitur. Seddonec caTnegraua tmir,
talis'&tanta pax ad liquidum vix aut nunquam feruatur.
Quia quam fepe in nobis etiam ipfis reluiftamur. Verun-;i
tarnen pacatushoriiomterius pads feEderacuftodiens,ca'!
qu* repugnant eöcterius domat,reprimit &componit, in
riiiilo tamen (qnii fide feruat quam promifit ,licet bellum
gerat cum viriis^ iHam abrumprt pacem, quam Deus'
mdullit. Hiiic feriptum eft V Paxmulta diligen. Bus legem l
tuam Domine&nOttefttdis fiandalurik* Alioquin quamdiu
ab hac diuidimur, timendum efi:, ne potiusir* filii quam
adoptionis connumeremur. Sed tamen Deus, qui no---
ftram fragilitarem infpicit, docuit plura reconciliarionis
medicamina; vt quia quotidie offendimus, quotidie pa-
ieniq uxrentes vitas documentis Obtetnperemus. Haifte*
nus igitur ihcrementa virturum infpexi ,reftac, quanta
per incremenca prxmiorum confideremus. Q u:a profe-
(fto licetminusintelligam, ficutaugmentavircutum,ita
ferit repromilla 8c incrementa raericorum. Necenim
iure vhiformis mcritorum repromitritur ratio, vbrnba
omniumVnaeademque virtus anteceflerit. Sed diuerfis
laboribus diuerläs retributionum menluras dioinusfer-
H
Pf.ili.i6s-,