Ap“ -s.
Matth,',
Rtm'ttii Anlifftodortnf Epifi. .......
*---- '• ceruntgladio, exacaeeflMfw^ladtawlinguas filas. Qroda-
âbicondunt. vcl partes vulpium, prôphetia de Icftpho &
aliiiprincipibus Iudxorum, qui poft inccndium ciuita-
ùs & intcrteûionem forum, extra&i lunt de caüerms terr
e in quibus latebant. Rex vero Chriftus, quem ipfi mter-
fecerunt, conftitutus rexin eo quod occifus , latabiturtn
Dw. id eft,in vita data à Deo. Et non folum tex, fed lauda-
bunt omîtes quiiurant in eo. eau (à pro efte&u ,4d e ft, binent
in x tem um , v t Chriftus caput eorum, prius laudàbihter
viucntes omriesqui firmiter ei vitam foam promittunt.
Ideo ifti laudabunt, quia obfiruftum eft os loquentiuminiqua.
locuti finit Iudxi iniqüa,quando creatorem iuum lpreue-
tant, &viilpetn regem elegerunt : quando dixerunt, Regem
non habemus niïi Cælàtem. Vulpesin agnum vala-
c ran t/ed vifli font d Icône, fccc refiurtxit, m it la dt tribu
H i t & fie claufom eft os dicentium , Reut eft mortis.
Quia & rex refotrexit ,& mundus iam poft eum abut.
V d fic , teuera rex lætabitut, quod omnibus etit patentif-
fimum.quiaobfttuaumeftosloqaentiuminiqua. Non
habent quoddicantquidixerunc, Kegem non b.ihemus mfi
Cafarm. Malus eft quod dicit, tex : quàra fi dicerec, ego
rex:quia ille folus abfolute rex antononiaftice dicitur.
I- 1 t- i \inmia. Hoc fuit maxi nu-ni *
In finem PlalmusDauid. L X I I I .
X,uii Dem nationm meant cutn iepremr, i t i
mwc inimici tripe animam mtam. trotexifli me
•j à contient!! malignantium , a tnultitudïne apt.
P rantïum ir.ujuit.twn. Quia exacuiruntrt gla
- . ------ î j jam lirait.! [teas, mtenderunt arcum rem"maram.
vtftgittentinoccuitis immaculatam. Subito faetttabunt
eum, Ó* non timebunt : firmauerunt fibi firmonem nequam.
Narraucrunt VI abfconderent laquas : dixerunt. Ijuts videbie e
os s Scruta!: funt iniquitattt, defecerunt fermantes ferutinio.
Accedet homo ad cor alium, & exaltabitur D(m. Sagittaparcemncpladio,
eratutitu.. r. ' j rlii
gladio, hociUifeccmnt lingua. Hoe fuitmaximum a.
cumen iudsorum, cum dicetent: Nobis non Itcet occtdere
quenquam. Quafi.dicerent: Occidamm. & non occiiamm. i
Sicoccidamus, vt non ipfi occidiffc iudieemur. Magna
ftultitia: non licetoccidcre, & licet occidendum ttadt. 1
te. Hinc illudfolui poteft, quodynus euangeüfta do.
minum cradfixum hora tertia, alter dieit hora fexta,
Com eftim Iudaa clamarent, crucifige crucifige, hora tertia:
quod appaiitores poteftatis fecerunt manibus hora
fcxta, hoe tranlgteflbrcslegisfeceruntlingqa hora tertia.
lntendernnt arcum, id e f t , infidias paradcrunt.dicentes: fic
occidamus. vt non óccidiflè videantur. Simolauerunt x-
quitatem. ièd fimulatasquitas, duplex eft iniquitas. Et
in hoe fimulauerunt tequitatem, quando dixerunt: Non
licet eosmittere ïnmbonam.quia precmmfmguinn eft.Quan.
taveiania, non licet ptecium languinis poncrein atcat%
Sc licetipfom fimeuinem ponetein conlcientiam! Inten-
dernntarcum,infidias pataucrunt. & intcndetuntript a-
maram, hancfcilicet, fubuetterunt pecunia dilcipulum
collegamChtifti,vtpereum ttaderetur. Ad hoe inten-
detunt arcum vtjagittent, ideft , occidant in occultie, id.
eft, latdhter eum quera nihil later, immaculaium illum tci-
licctquimaculas pecatotumauferre veherat. Subitofa.
eittabunttum, id eft, incaute & inconfiderate, attendentes
hominem, &non attendentes Deum.~ Ef non timebunt.
Duramcor,quodnon timuit iudicem illum iniufte damnare,
quem nullusiudicumpoteftfallerc. Dutum eor,
quod non timuit illum ligatum ttadete.qui venerat mun-
dum apeccatis folucte. Dutum eor, quod non timuit illum
occidere, qui venerat mundum a motte liberare.
Timuit poteftas, quia Pilatus verbetatum eum illis ttadidit,
non inueniensin eum caulam mortis, non vteum
damnaret.Auedethomoaieoraltum.&éxaltabiturDtm. Sagtttapar-\ •’ “ m n a r e t .fieeduvvtt ecooriuumm ccm delit.ati f.otis&. cereit, Tijmuit
Reuera non timuetimt, qufa firmautrumfibi fermonem nexerunt.
Latabii ur ittfixs in domino » &ßierabit in eo, & lauda*
bunturomnes reftt corde.
In hoc pfitlmoChriftus capnt noftraroproponit nobis
tolcranham paflïonisiuaî, & gloriäm refurre&ionis, vc
exernplo illius non tcrrcantur (ànéti martyres membra
fua.necdeficiant in tribulatione > fed fordter certcnt ,^vt
poft cercamen perueniant ad clarificationem : quia vbi
;r.putjillic & membraiequehmr.
Matt, t
Ith. 19,
EXetudi Deutorationemmeant cum depreepr. Deus pater,
exaudioradonem qua fanguis meus fufus in ara cru-
cis, oraepro membris mcis. Amons hxc vis eft, vt his
quos amamus, etiam fi ab lentes fint, hxreamus, dum af-
feäuminlitum nequaquam aut locus diuellit, aut tem-
pus. Cum deprecor> non vt non occidantur, led vt ocdli
nonfuperentur. S cilicet à timoré inimici eripe animant me-
tan»id eft, animam meorum eripe à timoré inimici,&lub-
de timori tuo. liberi ab-illorum timoré, lûbdanrur lerui*
tutitux. Multi enimmarryrum Chrifti occififiint, fed
nonfuperati: quia in fide & teftimonio Chrifti perftite-
runt. alii mortui ablorpn,alii viui abforpti. Illi mortui
fiUiC abforpti, qui increduli conculcant languiaem iufti.
illi autem viuiaDlbrpri,quiin Chriftumcredentes, in tri-
bulationedefecerunt,translati in corpus inimicorum. Il-
; lt, quia mortui erant, abforpti : ifti, quia abforpti, mortui.
Ergo à timoré inimici enpe animam meam qui iu-
bes: No Ute innere cos qui occidunt eor put. Et reuera cri-
pies animam meorum à timoré inimici, quia me caput eorum
protexißià conuentttmalignantium. Hoc quafi certum
pignus inde habeo , quia collegerunt pontinces iudxo-
tum & pharifiei concilium, dicentes : Sidimittimus eum fie»
omnes credent in eum. Magna inuidia. Cogirauerunt ergo
vt intcrficerent eum. fed fruftra, quiarefurrexit.& mundus
poft eum abiit. A multttudtne operantium iniquitatm ,
fcilicet illam maximam. vifis tot cantisque miraculis,
quod cæcos eorum illuminauit, leprolos mundauit,
infirm os curauit, morcuostelufeitauit ^ increduli eum
occiderunr. hxc eft ilia iniquity, Quia & fi non interfemanus
poicuaa, --------
Reucranontimuerunt, quia firmauerunt fibi toe~
quam. Hie fuitille nequam fermq. Reus eft mortv.Quoà
firmauerunt quando dixerunt, Crucifige cructfige % & poteftas,
'Regem vefirum crucifigam i EtilU, Regem non habemus
nifiCqfarem. & tertio confirmauerunt, quando poteftas
dixit : Nullam inuenio in eum caufam. Erilli,S4«gtftx e-
iusfuper nos & fuper filtos no fir os. Sed fibi firmauerunt, id
eft, ad fiiam damnationem, non Dei, ipfe mortem occi-
ditillioccififunt, quiainfeiniqiiitatem occidcre nolue-
runt. In domino mors occila eft, in illis iniquitas vi-
xit, in qua mortui iunc. Aut enim tu occidis iniquitatem,
aut ipfe te. Si vis earn occidere, noli hoftem quxtere ex-
‘tra te, intus eum habes. Dux enim funt partes animx:
vna eux adhxret carnalitati, ilia vocatux (piritalis, iftafen-
fualis. Hxc eft Euanoftra, quxadhueextendit manum
adillfcita, & ad peccatum nos trahit, fi nonfit fubiugata
viro fuo, id eft, fpiritali parti, qui & caput eius eft, quia ca-
putmuliertivir, Narrauerunt vtahfiondcrent laqueos, id cit,
inierunt confilium quomodo occulte quantum ad fc,e-
um occiderent, vel in fermone caperent, iuxta illud: H*c
muliermododeprehenfaeftinadulterio. Et illud, Licet cenfum
dare Cafarian non? Dixerunt, non-in voce, fed in corde.
Outs videbtt eos? Sed hoc dicebant, hoc machina« funt m
eum quem nihil latet. O Iudxe, dicis qurs videbit, fedvi-
det qui fecit te. Qui enim fecit hominem » feit qujd eft iin
homine, & non opus eft vt quis ei teftimonium perhibe-
at de homine. hi funt iWibcapti.Scrutatifunt, ideMiligen-
ter inueftiMuerunt iniqua confilia, quibus yiderentur
eum iuftedamnafle. hxc fcrutati funt. Ttadatur non per
nos, fed per dilcipulum occidatur, fed kiudice. totutn ra*
ciamus, & nil fecilfe videamur. fed defecerupt fermantes
lerutinia, id eft, acuta confilia. Ideo dcfeceumt, qu«a
mulatainnocentia hxccrat. Subdebant enim^cfucingc.
Anima enim auertens fe à luce iuftitix, quanto nwgis
quxrit quid inueniat contra iuftitiam, canto plus à luce
repellitur ,& in tenebrofe demergitur. Meriro ergo »«
recedentcs i iuftitia, defecerunt. Ideo defeccrunt,quia
i accedet home, ideft, fpontc fuahumanitas mea accedet an
coraltum, ideft, ad eorum profunda confilia, 6c in hotmgf.
-------------------— ■ - ■■■“ peus
bat-1°-
fvus Et exaltabitur De» » illuc afeendet *xaltattts, vnde 1
nondefeendithumiliatus. velaccedithomo,ideft, ha-
manitas. ad coraltum, ideft, ad infcmtabile confilitim 1
Dei,quia nolüit videri,vt non cognolccretur; non cognb
lci,vt côtemneretur: contemni, vc crucifigeretur. vel ideO
defecerunt, quia ad eorum confilia accedet homo. Non
cnimtenereturnifi homo & non folum hoipo, quia &
cor altum,id elhDeus. Ego enim & pater vnumfumusiO cci-
dic homo Sc exaltatur Deus: non apud homines, qui in
homine humiliatus eft, in homine. quoque exaJtato eft
exaltatus. Accedet homo ad cor ahum & exaltabitur D.e-
us. ille idem qui verus homo comprobatus eft elfe in paC-
fione,verusDeusapparuicinrefuLreftione. Ideo Deus
exaltabitur,id eft.pocentia diuina manifeftabitur, qniayS-
gitta paruulorurn fact*funt püga eorum. Omniaeisin con-
trarium verfe funt. plagx eorum comparabilesfimt fegit-
tis paruulorum, quia inefftcaces& inualidx fücrpnt. vel-
in «put eorum reuertentes.ficut fagittx paruulorum incarne
in ahum ia&x. Ideo fagittx paruulorum,quia in fii
mata funt coutraeos lingua eorum, id eft, verba quæipfiputa-
uerant commoda àd caufem fiiam,contra caufem fuam fu-
ertint: quia ad earn confirmandam maxime valuerunt.
Surrexit enim Chriftus. corrupti funt vigiles, quia eadem
auaritiaqux captiuauit dilcipulum comitem Chrifti, ca-
ptiuauitmilitemcuftodem leptilchri. Dicite, dormienti-
busnobisdifctpuUeum f«fer«»f.infirmumhocfuit : Quidc.
rtim ? Si dormiebant, quomodo iudxi teftes? Teftis enim
noneftconfirmare,niuquodvidit, velaudiuit. Siautem
nondotmierunt,curnonprohibuerunt l Hocillosdice-
reconftituerunt, vndc magis teneantur. vel vnde fefiua
magis confirmare putauerunt, inde magis infirmaue-
nint. Amiferunt enim & locum & gentem. Infirmatis
linguis eorum, conturbxti funt omnes qui videbant» id eft, cu
timoré lùamfelutem operari funtilliquividebant, id eft,
intelligebant cos infirmatos & inefficaces. vel âpoftoli &
cxteridiicipuliquiihtelligebant eos male agere, contri-
ftati(unt, Ef omnishomo ,ideftviatione vigens, timuiteo-
rum çpnfortium, vel timuit illis. Et conuetfi vel dilcipuli
poft timorem annunciauerunt opera Dei, qux Dens pater o-
peratus eft per filium ad reparationem generis humani.
I t fa ll a eius, id e ft,hxc intellexerunt, quia decebat eum qui
multos filips addudturus erat ingloriam pacris, autorem
lalutis eorum , per palfionem conlummari,iuxta illud,
Oportebat pati Qbnfium. Portauit in cruce infiihantes,in fc-
pukhro vigiles. Cur i Moriendum erat propter moritu-
tos,&refurgendum propter refiirrtfûnrôs. Hxc prius
imelleda non funt. ktabitur tufius in Domino» qui iuftus e-
rat in morte domini, ficutapoftoli &alii multi Ixtabun-
tut in eiusrefurreiftione. Etjperabit in eo» non in fe, non in
mundo,fedinillolperabit refiirgere. quimoctuuseft &
refurrexit.^- non folum iuftus qui eum vidit lperabit re-
furgere : fed laudabuntur, ideft, laudabiliter viuent. vt & i-
pfipolfinclperare, omnis re fti corde, illi reguntfuum c o t ,
quibus Dei dilpofitio & voluntas in omnibus placet,non
lua. Aliter : poftquam fadta Dei intcliexerunc eo relùr-
gente, qui prius non intellexerunt eo morience,dixerunt;
Quidfaciemus viri fratres ? Et i Hi, Pcenitentiam agite, accédantes
aivnitatem fidei. ôc qui tunc fuerunt, Sc qui nunc funt,
fafti vnus ex fide, lxtabitur in domino, id eft, in refurre-
ftione domini, Jperans&ipfe in eprefiugere. Et lperabit
in eo, quia apercum iam cur voluit moti 8i refurgerc. &
fic laudabuntur tandem, Venitc benedi&i patris met, o-
mnes retfti corde : cum illi damnabuntur qui funt di*
ftorti corde, quibus placet fuum confilium,
i c difplicet confilium
Dei,
Infinem Pfelmus cancui Dauid .-canticum Ieremix 1
& Iezechiclis de populo tranfmigratiönis^
.cum inciperent profi-
cilci. LXIV.
i&Qfi&'Edevetbvmnus Deus in Sion» & tibi reidetur vo-
tumtn lerufalcm. Exaudi orationem meant, ad
ie omnis caroveniet. Verba iniquorum praualue-
runt fuper nos, & impittatibus noftrts tu propt-
ctaberis. Beatus quem tlegifii & ajfumpfifii» tnba-
bitabittn at rijs tuis. Replcbimur bouts domus tua : fan ft um eft
templum tuurn, mirabile in aquitate. Exaudi nos Deus falutaris
no fier »fies omniumfininm terra & in mari longe. Praparans
monte, tn virtute tua accinftuspotentia, qui conturbasprofun-
dum martsfonumfiuftuum dus» Turbabunturgentes » & time-
hunt qui hMtant termines àfignistnis : txitusmatutini»&ve.
fiere deleftabis. VifitajUterrant & intbriafii earn» nsultipli-
cafii locupletare e a r n Flumen Dti rcpletum eft aquis » parafix
ctbumill- rum »quouiamitaeft praparatioeins, Riuoseius mehr
ta » multip iciagemmina eius, infiillicidiis eius Utabtturget-
minons. Benedicts corona anni benigiitatts tua, & campt tui
replsbütur bube, täte. Pinguefcent fieäofa deferti» & exultatio-
ne Colles accingentur. lnduti funt arietes cuium » ér vaUes
abundabunt fr um ent o : clamabunt , etc mm bjmnum di1
cent.
Res gefta memoratur in titulo. No tu m eft quomodo
popfilusDci, llrael fcilicet, cluélus eft captiuus in Baby-
lonem, Et oum elfen t illi captiui, Ieremias qui erat de eo<
dem populo, praxiixit illis reditum m lern (idem poft fe.
ptuaginta annos » & reftaurationem rempli. Haggeus
aurem in reditu, lua autorirate & ronfilio adiuuit templum
rexdificare. Hrc autem in figura contingebant
illis. ideo noftram in his attendamus peregrinationem.
Dux illx chutâtes , vmbra fuerunt duarum ciuitatum,
qux in hac vita fimul mixtx lunt. Babylonia ciuitas fuit in
vhimis finibus Perfidis qpulentilfima & potentilîîma.Ic-
rufelem ciuitas fuit in partibus Sy rix, quam Iebufei xdi-
ficaucruntj&appellataeftlebus. ilia deftruäa, xdificata
eft Ierufelem. Sicut Babylonia raaior & potentior fuit, ita
& nunc maior eft numerus infidelium : quia multi voca-
ti,paucivero eledi. ôc ficut ifla afflixit populum IlraeU-
ticum, ita infidelis populus nunc affligit populum Dei :
quidnuncmixti funt, quandoque autem (eparandi. fed &
nuncfeparatifimt, etiinon corpore, affecirone tarnen,
quiaduo amoresfeciunthas duasciuitate«,amor Dei &
amorfeculi. Interroger ergo quiiqueconlcienriam fiiam,
& vidcat quem amet. Si amac mundum, ciuis eft Babylonix.
Extirper ergo cueiditatem, & plantet in fe charita-
tem,vtde populo Babylonix tranfeatin populum D ei,
quia deillo populo colligituçifte. prior enim ille eft tempore
, ifte prior dignitate : prius animale, deinde lpiritua-
ie. Si autem amat Deum, ciuem coelefiis Ierufelem fe eo-
gnofeit, peregrinum fehiccfie inteliigir. Toleret ergo
captiuhatem, & fic fperet reditum in patriam fiiam: Hane
reuerfionem prxdicitnobis Ieremias, qui interpretatur
excelius fcilicet codefix doäores, mente ad fiipernaere-
<5t i , terrena dclpicicntes, docent nos exirc mundum
non palfibus corporis , fed palfibus ànimx, id eft, a-
morem à mundi conrufione fubtrahere , quia Babylor
nia interpretatur confufio : & ad vifionem pâcis lùlpi*
rare, quia Ierufelem vifio pacis interpretatur , & fic
incipiamus profiafei: quia mundi omnia paulatim defe-
rere & cocleftia amare.noc eft inciperc exire de captiuita-
te. .& crcdendo incipiamus templum Dei rexdificare
id eft , nofipfews. . Templum Dei viui eßu vos. Hoc templum
modo xdincatur, cum incipimus profici fei : Sc
quandoque petficietur, cum peruenerimus, cum morta.
le hoc induct immortalitatcm. Per Haggcum qui interpretatur
feftiuus, Chriftum intelligimus verum fecerdo-
tem,in quovere febbatizamus.in quo verum feftum faci-
mus,vacantes i viciis.quinos iuuat in redeundo,qui facit
nos Y-iuos lapides, aptos inxdifrciü illius templi, in fean-
gulari lapide vtrunq, populum vnû faciès. Hxc captiuicas
_____________ ________Q g q 4 inccpit