Pfalm. x8
j Pfiüf*. 17.
B
Pfalm. 7C.
ASuum. 3.
Apocalyp,
tip. uiy -
/y«4 *
L t tu u
ï.Cor.i.
Ù
Gala. j..
fetquiavideret, teAimqttinm perhibnit. Incælo aùTèrnvt
diceret, inconfpeôtu fiiointciligi volüit. De illôrum enim
numéro efât, de quibiisTcriptum meminerat: Caliéharràtit
gloriam Ûei,& opéra m.muumem annunciatfirmamcHtum.
Seqùitur:
Eifaciafuntfulgtirtb & ‘voces, (frtonitrua, & terra
mot US) grando magna.
Qùidper fulgura, nifi'( vtfièpc iath dixifnüs ) miraculo-
ïùm fignafigurantuifFùlgUrqùippeterrofcem incfftit, ac
ïiibtta corùfcatione lnimanam vïrtutem débilitât. Quod
'ôfftninô refte mkaculis Gottgrait.quibus menfes.percül%
fraâis moxüiipérbiîèviribus ", hümilitatife fübdiderunt.
Hinc per Pfelrhiftam domino dicituri Eulgtèramuliiplicabis,
■ & contiirbabH'eos.Vaigixti etëhim ftuilciplicâuit,quia videlicet
inüumeramiracalôrûm figna perapoftolos arque à-
■poftolicosvirosper orbbm ôftendit.’Contutbaüit vèro è-
OSj fobâitdis refi ftentes fibi aduer(àrios,à ptoptia fortitudr-
nedeiètir. Hincrurfiim aliuspfelmus dicic: llluxer tint’cor life
aùoties tua bibiter a:vidit, &commota eftterra.Qüidautem
aliud vôcibus, quam prædicationes ecelefiæ defignantur?
Vnde 8c merito feptem toriitrua voces lüas löcuta fuiflè
memorantur. Bene ante prius fiunt fulgiïraac deindefub-
fequuntur voces: quia niirrirum prædicàtores fen&i vt corda
infidelra ac noua c reden da ioquen d o perduce refit,pri*
noitâCîedendaioqnendoperducefetjpriusnoûa mfraeü-
la ex hibuerunt. Hinc eft quod Petms vt Iudaforü mentes
ad fidem verbis informarct, prius ad portamxempli paraly-
ticum curaujt. Hinc PaniusvrpopuiùmMeliteneum.præ-
dicando conuertat a dyfenteriâ patrem Püblii fanat. Poil
voces vero tonitrua fiunt, v t ni qui forte miracula contem-
nunt, verba dcfpiciunt, ter rote iudicii quantiatur.Poft to-
nittua quoque fiunt terrà:motus> id ell, perfecu tio in'gens
paganûrum. Redeeriam hi qui perfecutionem commo-
uent, per grandinem defignancur: Grando quippe etfifru-
ges terne illili corn minuit, commintféhdo tamen & ipfe
comminuirunfitque vt grando funditus dèficiat.&teiîam
auferre conata, ad nihilu m redaôta eft, aut viribus fcilice't,
aut certecommutatione in melius. Plures etenim de his
qui e cclefiam D ei perlecu ti funt : ad fiderti med iatoris re-
dierunt,& coeperuntpad quodipfi prius aids inferebanr.
Sequimri
Et fignum magnum aftparuit in caio muiter amiftafile*
dr turn fub pedibus etus.
Vtjiocfignurn peteret, Achaz a Domino admonifum
nouimus, dicente:Pe«diifignum aDomino deo tuoinprofun-
dum inferni,fiue in txcelfum fupra. Vbi cum idem perfidus
rexrefponderet, N on petanty&non tentabo Dominum: prori-
nus ad Somum Dauidlèrmodirigitur,quodicatur.-Pro-
pter hoc Habit Dominus ipfc vobisfignum, Ecce virgo concïpiet & j
pariét filium, & iotabunt nomen eins emmanuel. Hoe certe.fi-;
gnum nunc vfquevidetur in cxlo, id eft,in ecclefia fendtq-,
rum. Dicaturitaqueapertius quod fit hoe fignum. Deni-
que ïèquitur: £ Muiter amUta file. ] Ac fi diceretur, Beata
ïêmperque virgo Maria, obumbrata altiftimi virtute, cui
videlicetdi&um ab angeïo ftimus: SpiritulTanéhis iuper-
uenietin tÉ,& virtUs altiftimiobumbrabit tibinllaicilicer
Virtusi de qua Paulus dicit. Chriflum Dei virtutem & Dtifa-
pientiam. Et quiaplerunque genus inueniturih ^>ecie, ipla
beata'ac pia virgo hoe loco perjpriam gerit eeeïefi*, qu*
riouos quptidiepopulos parit, ex quibus&generale me-
diatoris corpus formatur. Non aucem mirum, fi illa typum
ecclefi* praetendatjih cuius, beato vtero capitiluo eadèm
ecclefia vhiri rtiefuit Nam & inlêquenti ledione aliqui
narraptur, qujtiuxta Iiteram bcatievirgini fpecialiter con-
gruere non pofliiur, ied eledofum eedefi? fecundurn mjr-
lticam harfationem generaliter conUeniunt. Sequamur er^-
goperomnia genus inlpècie, &tötumetiam quöd vniap-
taripolïèvidemusrdeofl3nibui di^ium ihtelligamus. ï)i-
CaturigicUrmuBer ami«fla fole, quod omnino aptirsimp
ftdeliumanirtóbus conuénit. Anjion Tolisamidu veftiun-
tur, quibus pérPaulü dicitur: Qkorqiiot baptiz.ati eflit, Chri-
ftttm ïndttftitl Chriflusénim fol 'tuflitu & candor lucü <sterm. D e
hoe nimfrum föle impiiin inferno diélurifii(it*AW»o» ortils
^ ^ a k .C^o cOnrra eleéliaadiunri-Kflife qui timetit Domil
itunti m em ywi/^^.QiddabcénihôctQCo dèfighatur pet
lubam, nifi mutabilitas rerum remporarium? Quia enirh p
inc'rémênta temporum lunadeficit, refte per earn defe-
«11^ mutabilitatisfignatur. (^îigiturcorporâliumrerum
dun&alàbentia déficit,.quafi lunamlub. pedibus premiu
Pbflvmtaute per lunam, quæ iub pèdib. mulîèris confiait
'hæretici defignan. non quofemperteniporc ihahfteftationis
eorfim ,ïupëïîor illis iècularipotentiaêxtiferitëcclefià
prælèrüm cumïæpiùs ab illis merit opprefla: fed quoverii
tateluminis, quafôtùmco^uf yerrituf^ obtenéprati atq;
defe&i, itaabftaiuëiiiQem corpôri^merito rçptpbationis
cecidetunr, vcialtei^hecad vltimaeius membra,quæ de-
fignantûr in ped i bu s, peftiherc merueri nr: fed ift his dele-
dlari potius, in his tor© méhtis anriifii yeriari,quçlàn6ti rp*
tis viribus àppetünt côheùlcâre, id'.e.ft, praüis dogmatihus
ac nnindi iftitis vapishonofibus: Sub pedibus ergo elefto-
rum firnr quia ima qu*runt,quiaterrenis inhiant.Non.au-
tem mirUm, fi vnde alii^rouedlum ftabiliratis.indeaiiide-
fedlttmincnrrantmutabilicatis: & vndè alii tànquam foil
lucent, inde3IUtanquamluna deficiant, Cum Simeon de
Domino dicîit:Eccepefitus ejihicinru’mam&inrefurreÿionent
mtiltoruin'in ïfraèl. Quorum mutabilicatis defeAum bene
Salomon indicàt,dicens: Stu\tu> vtiun.ïmùàbitur, C^uide-
nimïlultius,fibique màgïs.contrarium, quaip quod hate
ticide.'Chrifto opinantu r? Aliteri taq; de iîîo ilnrit Valentinus,
aliterBardeianes, alircr Apollinarius, aliter Arrius,
aliter Sâbeüiùs, aliter PhotinuS: & penèrariinueniuhtur,
qpifibi in lup fentëntiis concôrdari videàntur: ,Ec quidin
his nifi ftultitiam, quid in his nifi defeiftum lun* ac muta-
bilitatemintelligimus? Etabhispro certointegritas Chri-
fti perfequitur, qui itnmUtabilitatis ac fidei defectum patientes,
in imisfub pedib.iacere videantur. Hscautem quæ
de hæreticîs intelleximùs, falfis'poïïunt Chriftïahis aptari
qui & tèrrehis cüpidiratibus inhiànt, & pràuis moribus c-
leâôrum vitâ excruriant. Poflîmt etiam vocabulo luCiæilli
non inconueniënrer exprhn i, qui ira, return ttiras ecclelî-
afticaruon agerë videntur, vt nil de eJcterioribùs îpiritales
viritratftare conentur: fitque vtdum hi tertenis Înhâîrent,
ecclefia in ipiritalib. viris terrain minime cangac.Seqilicur:
E t in capitetius corona flcllarum duodecimo
Siciitlæpe iamdiximus, & omnesveræ'fideitradatores
dixé’runtjDomiiiùs & ecclefia vnapeidbna éft,câpût&mé
pra Vnum fent corpus, m capice ergo iuo corohatur ecclefia
,id eft, in Chrifto ïefii, d e quoper Pau lum diçitur : Ipfe
eflcaput Omnium ecclefiarum. In dùodecim àurem ftellis,quitu
s aptatur regis corona,quid aliud quamapoftolos intel-
ligere debemus, quiprimicapiti noftro inhæferunt, qui
primi ornamentum eiulHcm capitis extitcrunt?Erre^eper
ftellas defignantur, quia tenebras ignorantiæ radio veirita-
tis illuftrare probantur. Vnde & angélus generalitét de cû-
â is veræ fidei prædicatoribus Danieli loquitur , dicens:
Quidottifucrïnt ,fulgebunt jicutfteüa firmainentK & qui ad iu-
Jlitiam erudiunt multos fquafi jleüa in perpétuas aternitates. Hinc
Paulus dicit: In medio nattantspraiu &peruerfe, inter quos lû-
cetisji.ut lumiftaria in mundo, verùum Vi ta continentes: Quan-
quamautem âc in Àpoftolorum numéro omnes fidei prç-
dicacores tanquam genus in ipecie poisintVidcri, ideo ta-
men illi IpeciaCtcr corpna capitis extiterunt, quia primumî
pereos ipfiim caput de totb^nundo vidoriam reportauit.
Sequimri
Et in vtero habensytlamatparturiens, drct&ciatur v t
pariat.
Haie beàræ virgîni Mariàifeciindùm literamaptarinequetint,
quiacrüciaturrfinpârtU haberé hott ^ptüir, ^uài
nullüip peccatumlibidinisin coheeptu contraxft.Sçd iù-
xta myfticum intellcdum cèrti/sîm e ^dècclefiam refertur»
cuiüs excelle tifiimum membrtim fpïà béata vir'go C&è co-
gnofeitur. Idcirboautemfeledotüriiecclefia mulier voêa-
tür, hô.nquomdllisin fide^el adu, fed qùô tedjemptoris
fuifcôrpusin credèntibus populis qüotidiëpâriat, ÎNifi é*
him ecclefia Chriftum paiercr, nequam eidem ëiüs fiü-
us diceret: Quicunqyefeceritvoluntatewpqtris met qui in colis
I Z . . . :
W I
tH^ctneusfrater&forer & mater f/!.nequaquam 6c pet Plàb | operaàmündo corde non prodeunt, capti in occultisco-
- .v, 1 ! ...... i t Cm.. J i n . oft 4 m o /t tiA^Wc n iit n c nmr.iirîinriir -o n t fx n p
«• GdA‘
i Ephtf-4-
miftam diceret, M<*«r Sion dieet homo,
& ipfe fundauit earn alti/ftmus. An nonincredëntibus Chriftum
Paulus générât, qui drcebat:JSr/r multa miUia padagogo-
rumhabeatisin Chrißo lefujednon multos patres ? Nam in Cbr'r
ßö per euangelium ego vos genui. Sed vfquequo ecclefia pariat,
parturiens damât, & cruciatur vt pariacquia nifi ad tempus
vltimumpemenêrit, quoperfe&efilium enixat, quando
iamnihil de corpore fuperfic , quandam partus dimculta-
temhicpatitur, dumin quibufdam quos iam pepererat,
denuo parturit. .Talibus nanqùe quafi mater parturiens &
gemens.dicebat VnulanFiUolime^quositerumparturio, donee
formetur Chrifius in vobis.Vfquequo «^a.ficut idem ApOftolùs
dicit,oçcurramus omnei in vnitatem fidei & agnitionis filij Dei, in
virum perfcftum, in men fur am atatis plenitudinit Chrißi : mater
eccleua parturiens clamât,& cruciatur vtpariar.fed cum ad
tempus velhoram illam peruenerit, qua vltima, corporis
membra ad lucem fidei nafeend^procedant, tunc ce flab it
cruciatus ac parturitiônis clamor, tunc in obliuionem ve-
nietgemitus prefluratiim, & fuccedetinenarrabilislætitia
futurqrutr. bortorum.
Vnde & dóminus in euangelio dicit:Mulier cum parturit,
trißitiam habet, quiavenit bora eius :cum autem peperent mafeu-
lum,iam non meminitprejfura proptergaudium,quid natus eß homo
in mundo.Quid autem eflec quod dicebat, ipfe expoluit,
dicen s : Ita & vos nunc quidem trißitiam habetis : veniam autem
iterum advos,&gaudebit corvefirum, & gaudium vefirum nemo
toilet à wfô.Sequitur:
Apoca. 13.
Et v ifim efi-aliu4 ßgnum in calo\drecce draco magnus
gitationibus no6Hs huius tènebris obfeurantur : qui iæpe
quæ mundo non faciunt opera, etiam amittunt. Quia ergo 17 7
noxpræualere permittitur, reâe dicitur.*ObfcurenturJlelU 9 j j
caligine eius, id eft, contra eos qui ante humanos oculos
quafibonis operibus Iplendent, malitiaantiqui hoftis ob>
(cura præualeat : & hoc qüod ante humana iudicia fumpfe-
rant,lumen feudis deponant. Caligine quippe no6lis obfeurantur
-rufwjittbens capitafeptem dr cornua decern,dr in capiti-
bue*feptem,feptem diadem at a.
Nullidubium quin per draepnemanriquushoftis figu-
retur,qui & propter malitiam draco,&propter infidiarum
multiplicitatem magnu9,& propter homicidium rufus vo-
catur. 1 He enim Iwmicida erat ab iwifio.In c xlo autem,non quo
cailumpoflide^tjfed quo caelo aduerfetur. Cseluip vero hoc
loco nil aliud quam ele&orum ecplefiam intelligimus. Ipia
enim caelum, ipiamulierincaelotfic genus variasdiuiditur
infpecies, cumhocfitvnaipeciesquod altera.- In ieptem
vero capitibus & decern cörnibus ,• vniutrfum antiqui ho-
ftisregnumaccipimus : tanquam feilicet feptem capita,
contra feptem ecclefias : feptem fpiritus nequam, contra
feptiformem (pititum Dei: decern cornua j contra decern
pr*ceptalegis vpnientia: feptem capita, propter verifimi-
lem fraudem: decern vero cornua, propter fecularem po-
tentiam. Etquiainferiushaecfeptemdraconiscäpitä, liac
decern cotnua beftix,qiue corpus eft draconis,in q\ia & ip-
le confiftit.quia caput & corpus vnaeft beftia, vnus eft draco
: quiainquam & beftia hxc eadem illic habere dicitur,
qua» draco hie poflidere narratur, cum ad loca illatradan-
da domino adiuuantevenerimns , plenius de hisaclubti-
liusdiiputareconabimur.Sequitur: .
E t cattda eius trahebat tertiam partem ftellarum call,
dr mißt eas in t e n am.
Quid per caudam draconis, nifi peruerfos intelligimus
pr^dTcatöres.?Vndefcfiptumeft:Pro/jfcff<i<iötmwc»iiij««w,
ipfecaudaeß. Quid veroper ftellas cali, nifi illos debemus
accipcre, quiintra (andlam ecclefiam conftituti, antehu-
manos oculoivelut thagnisoperibus lucere videhtur: fed
prauorum hominum dogmatibus illed i, pro tefrenis
commodisapertoerroreobfeurantur ? Stellas nahejue in
terram ruere, eft, eosqui videntur ftudio vitsc«eleftis in-
ha»rere, ex amore telrena iniquitate aperti erroris inuolui.
Non autem mirum, fi in terram aperte ruunt ftellae, quasfi
ex terius luCebant,tarnen in terius obfeura: iam erant: vcper
apertum errorem tenebr®cognofeantur, qua: per fimula-
tionem lucem fe efle fingebant. Ipfe eft certe ilia pars ter-
tia,qu£e in quinto atigelo obfeuratafuifle perhibetur.Vnde
& beatus lob dum apoftatxlpiritui maledidlionem intor-"
queret, dicens: Sinoxillafolitaria nec laude digna: poftpaulu-
lum fubiecitjotycwratf urß elU caligine e ius.
Sunt nanqucnonnulli, qui(vt pr£emifimus)ante^huma-
pos quidem oculos quafi piis operibns lucent,fed quia h^c
, cum eorum vita aperto èrrore confunditur : vt
ni mirum tales etiam foris in a&ione appareant,quales apud
femetipibs in diuino parère iudicio non formidabant.
Quiaverocauda finis eft corporis, poteft per earn ipeciali-
ter damnatus ille homo, id eft, antichnftuseiufqtie prædi-
catores,defignari.Tune enim manifeftior ftellarü deie&io,
tuncapertior obfcurita9 erit,cum hinc blandimentis,illinc
tormentis:hinc prædicamentis,illinc decipientur falfis mi-
raculorum fignJs.Quod autem præteritum tempus pro fil-
turo ponitur.vc dicatur,trahebat : & huius reuelatiottis, &
omnium pene voluminum confiietudo eft.Sic vero fpecia*
liter harum deiedfcionem ftellarum ad nouilfimum tempus
referimus,vttamen retroa6tis perfecurionum temporibuS^
ea iam oblcurata fuiflè dicamus,tânquam fc.in fine tempo-
rum iohannes in fpicitu confiftens.acquodammodo retro
afpicieris, de toto tempore tranfe&o dicat : [ Trahebat ter-
tum partemftellarum call. ] Ab aduentu enim redemptoris,
quo ftellæ fpiritalesin câelo fplendere coopérant, & iftæ ca-
dereincho merunt,cum imminente perfecutionisarticulo
abftatufidei& rcdæoperationis, ad iniquitarem erroris
vel pfcauæ opetationis decepti redierunt.Sequitur:
Et draco jletit ante mulierem qua erat paritura, v t
cumpeperifjet filium cites deuoraret.
Stecit tunc idem dritco ante virginem Mariam, vt natum
corporis câput deglutirer. Scetir imo pofteafemperante
ecclefiam, vt membra capitis deglutiat Sea fiidcirco filius
mulieris morlum draconiscuafiflecreditur, quiaadthro-
nom patris raptus fuit,Vt in confequentibus pater.&raptus
ille in eo intelligirur,qfto vel câput noftram carnem & ani-
miam virtutediuinitatisfiiæadfedempaternam euexit, vel
ele&orum animas quotidie ad feipfum elçttât,fibique aflo- ^
ciatjVt fiat quod repromifit:Fo/o vt vbi egofum, &illifintme- lohan\
cum.EùWnà'.Vt icunquefuerit corpus,illuccongregabuntur & a- | Mtt.zf'
quiU. Siuecorporalis, fiue ipiriralis credaturdraconis de- \Luc.17.i
uofatio, difficïlishicadfôluendumexoriturquæftio. Et
quidem appetiit hoftis antiquus caput corporis ecclefia:
ftatimvtde virginenatu apparuic , corporalis necis paflio-
ne erroris officio deglutire : fed non ideo tunc eumeuafit,
quia ad thrónum Dei corporaliter afeendit, fed quia in Ae-
gyptumçüm parentibus fugic. Quia vero ntftpiiuit eum
turic corporaliter extinguere, ei ten.tationum laqueos in
defertó tendens,pöftmodüm concupiuit fpirinaliter neca-
re.Sed nec tunc idcircoillurti aufugit,quiaad fedem,pater-
nanvcorporalirerafeendit, fed quia feripturarum teftimo- \MAtth,\.
nia obiiciens, præcepta legis çuftodiuit. Et ne in longum
eamus, forte hinctotamquæftionenfiexoluimus. Narafi-
des rèôtaquæ vitæ præcepcaconferuans, per fecras feriptu-
rarum paginas dèclaracur, afeenfus mentis eft àd Deum,
qua draconis malitia vitatur. Cæterum nec caput idcirco
deuoratiohem ferpentis corporalem vëüpiritalemeuafît,
quia corporaliter ad cælgsafeendit :nec membra eius ideo j
dentes malitiæ aufugiunt, quia corpus temporali morte j j
funditus deierentes,ad caput fuum perueniunt.fed quia(vt
diximus ) &illud& hæc mandata viræ per fidem cufto-
diUnt.De hoc mentis confenfu Mariæpoft refiirrcóhonem |
à domino dicitur: Noli metangere, nondum enim afeendiadpa- , Ioh*n-10
trem nieum. Neque enim poft refurre&ionem fiiam media- MaUs x8,
tor nofter refugiit foeminarum ta élus, cuius ad monumen-
tum duæ tenuifle feruntur,fed taóhim voluit intelligi, cordis
afcenfum.Ac fi eidem mulieri apertius diceretur : Quia
me reôta fide æqualem patri non credis,propterea in corde
tuoad patrem needum afeendi, nam in fenôtorum meo-
rum cordibus afcenfum difpofui.
V t ergo malitiam draconis euadat,nec caput nec corpus Gatef j .
afcenfiim coy:poralem petit, fed fpiritalem. Is aucem qui
femper calcaneo mulieris infidiari conatur, inuitus ante
piblioth. Vet. Patr.Tom.y.Parsi. N n 3 raulie