
Mat.y %.
' Ràfbefti
| g j ___ _ ....., ■ H g I 1 ,
eft patris, dum fe mentibus fipftrts innotefcît* ineffabi^
luce patrem déclarât, at que infinuat manifefte, iuxta
quod idem tèftatus eft dicen$, Qui vidàme,Videt & patrem
muni. Qu* nimirum vifîo non oûrp otfcis fènnbus depte-
hendirar, fed ficut fcripmmeft,#f4h mundocerde^ucniam
ipfi Deum videbunt. Pr*drcat etgo Èliûm Pater fenfibili voois
&cernebant fiiisdefedibus quoridie labefêdari. 'Hinc
quoque certum eft, vt prkmifimus, in fonte Baptifmatis
ideo totamftmul diuinitatem Maieftatis fa Trinitateîèn-
fibus corporeis fe quodammoâofenfibiletn infudifiè, ne
qaàndo exfiderenafeentis ad vitam alteram dejflceps fiï*-.
feiperent, niïîper quam quifque iunduseft Deo, & car-
naîi fenfu male-deceptus periret.Signatus quippe eft fons
ifte ànnulofidei,& ideotmllum deoet quandoquefurem
admiftere. Ex cuius nimiràmîrriguo, deliçiarum hortus,
videlicet Dei generalis Eçclefia, vndique ßftis muniras
atque conclufus fiorens vipet, quia in fe CHriftum non
iolum fepultum, verum reïurrexifie gau der. fn iftrs fine
fideirudi mentis fi delis Aiiufijùe anima requielcit fecura.
Inhac quotidievirçutufh operibus floret,dc contra om-
nes preuurant ïmpülfîrs, Vehit clypeum procedionis op-
ponir. Ex quo deniqùe nimia fecuritatis foititudinecir-
cum uallata, fidenter canit illud in Cânticis» Ego iormio,& Cast.y
cor »reuni Ÿigilat. Dormit enim fpéi fii£ cçititudine fopo-
rataïvigilatvero.peruigili diligentia, nequodfignatum
eftanulofidcijfiudulentius corrumpatur. Nefeic autem
vlterius de fide dubitarc ; quia etfiin terris adhuc degat,in
ccclo tarnen Collocatu s per fidem, fi nondum re, (pe quoque
fono & filiumdum fcexhibetvifibUem, quia verbum
patriseft, nonalrum quam cukri eft nliusm fe déclarât.
Porto Spiritus, fàniftus , quia ex pâtre ïïlioque procédé
etiam & ipfehondiuifus in natata fubftântiæ Ma'reftaris,
Feddiftin&usin periônis, vt Deus Trinitas höminibus
panderetur, medtàs in columbæfpecie apparuit. Necid-
eo taïnenidem circumfcribkurVifu> velue niée pater, bic.
autaUbi&mditur affatu. -Sicüt nec dura deambuLretin
Paradifo, potuit inceftüfèntirk Alipquin quorieris, per
fubieôfcam fe Patribus oftendit formam, fenfïbiUsfuifle
videri poteit, quod abfiirdum eft credere. Sedquiainui-
fibilis eft,vifuseftvt voluit, non quidem vt eft > fed quali
foecieilîiplaçuitapparére. Siquidem& hic aliter auditus
éft non modo à loan ne, verum alibi ôc ab aliis interlus,
aliter,àturbahicaut alibi, quae quodamîoco tonitruqm
fà&umelfc dicebant. Vnde necmirum Ci voci praîdicatp-
ris quam plûtes non obediiïnt,cum & haric vocem muki
audierint, & nihil eis profuifle probatur. Deus eft, enim,.
quiincrementum fine Voce dat intus. De quo . beams
Ambro fins > C«»; abfetis, inquir,putatur ,videtut-, &cum
proefens-eïl, non vtdetur. Non enim dixit cüm abfens eft,
fed cum able ns putatur. N uiquam enim eft, abfens, qui
coelum & terrant atque omnia complet,nec (jpatiisindu- '
ditur parais, magnifvediffunditur > fed vb ique totus &•
&nullo contineturinloco. Hoc itaque qui excellente
mente intclligic, hic vider Deum&cum abfens putatur. j
Hic fane intelligit, etfîdiftin&usin Baptifmo apparuir
Deus, Trinitas in pcrfbnis, quodinfeparabilis fit vbique
totus,propter vnitatis fubjftantiam. Non quidem in loco,
fed totus vbique pater in fiÜo>&filius in pâtre totus, at-
queSpiritus fànéfcus in patte& filio fîtnul totus, & co-
ærernus manet Deus. Quia nimirum quodcunqiie pater
eft , hôc& filins atque Spiritus Hindus eft ; & quod-
cunqtiefilms.,hoc&pater atque Spiritus femShis •; nec-
non & quod Spiritus fandus,hodtotum Pater atque fi-
,lius. Sed tarnen a%s pater, alius eft films, âîiusSpiritus
fän&us. Alius iriquam, &noüaliud. Quia qui pater èft
non eft filius, neque Spiritus üàndqs. Sic 3t qui filius, ne-
quaquam pateraur Spiritus iandus.Séd néqueidem Spiritus
eft pateraut filius. Quod volens Deus Triöitasad-
huc rudibus in fidelnce claruis âperire, qui neçdurti aliud
fenfii quam corporea (ciunt cogitate, trinó diftindead
cognofcendum vrius refulfit fpecialitatis numéro. Qua-
tenus vifu,audini,&raduadhuc ladantesin fide tribus
ïftisfenfibus intus in fe traiieerént prima fiieiïudimenta,
cooperate ipfo qui èxterius lènriebatiir, fides peffeda de-
incepjvberibus fcripturarum pléniüs ttörriretur. None-
r<m prius adhucanimales Ipiritalia poniilïent ad plenum
capere.Etidecfcieceöc fuit, vt per ftnfiim exteritis tenera
credentiumin&ntià fidem perciperet, & de ïen (u carnis
introtfiis rediens, totiis homo cóhuérfiis ad Deum ihüi-
fibilia videndo per fidem fieret Ipiritalis, Sc tCnderétfub-
limius per fidem dodrinariim lade nutritus ad fpiritalia.
Vnde & quarrijplurimi Sandorum in tantum ïpiritaliter
pröfecerant;, vt Ipiritalia ïpiritalib us comptantes » vidèrent
melius éavidêti mente, qüamfenfu cöfpoteö per-
fentiri. Quietfiviiusàplurimisaütaüditûs.ïlcuthoclo1-
co ex quoagitur iri diuina audoritate legitur, fine vlla lM
com mutatione aut pet Corpus Vtfiis eft, apt cCrte per cór*-
poralesquafikm imagines» quas Dei quidem voluntas
elegit, non quas natura formaüit '1?ecitenhri il» Deus
qutbus voluit, qtianao Vóliiit»& Voluit» fuà tarnen fa fe
latente in Com m ficabiliterqu e manenre fubftantia ,&iine
i vllis locorum ajft temporam intetuallis ómniaimplerite:
kavt nec mirtorfitin patrequàm in tdto ,‘rieqti'e faaior in
tötö quath eft/iri pafte. Veruntameft quombdo VÓluit
quam uepe appaf erts in locis & in tempore, vteos qui locales
& remporaies,érant, ad inuinbilia protrahëre't cte-
denda, &illa poftponereht quibits ténepantur deuindi
Mat. i4.»j
regnat cum Chrifto. Eft itaque quorundam mod ica
ndes,& eft magna. Vndedc vni, Modicafidei âicittir quart
dubiraßi? Al te ri yero magna eft fidestua, idcircofiattibi
lîcut petiifti. Quippe quia virtutum dona , fecundum
menuiràm fidei a Spiritu fando vnicuiq-jlargiuntur. PrÆ-
çereaperhanc Sandivicetuntregnà, operatifiintiufti-,
tiam .adeptifuntprorpiffiones. Per hanc fene Vnam ean-\
dem que fidem,etiam 8c nos vincimùs,quiaha:ceft vido-
ria qu* vinçit müdumfides noftra. Sed 8c Apoftolus eam
non rnôdicumgloriaturfeïèruai(ïèitadïceps,Éw(f»îy^r»4-
uiyCurJhm confitmmatti f- de reliquo, inquit, repofita eft corona
iuftitUqûam reddet mïbi Domntts in ihm diem tuftus iudex..
Vnde & nös hanc vnam eandemque Catholicam inte-,
gram feruantes fidem , quam exiyrobolo adhuc in lade
fiifeepimùs, bonis openbus iugiter inhærendo, ad finem
vlquetendamus,quoniain qui.perfeuerauerit vlqueinfi-
n em hic felnu^ erit. Ad quem finem dtipficurrentes » hic
fipem librifiibhac fide quafi in tutiflimo packpbrtu pau*
lulum quiefeendo, conftituamus. Qtiatenus per hoc ita-
cenus, &ipfieafidefubnixi ipe certa fubuedi,.confitm-
mari in cantate perfe6ta, finem vit* fa Chrifto felicitec
habeamus. ,
PRÆFA T IO LIBRI
Ö i E N't fiecularium litteratutti äfaatöres > Hi-
mium fine fudote fuorum fe jn:«cepcorum ia-
ditare dbdrihis, Sc eloqüeririam eorum fine lä-
pientiadocendoeüm protulerint oftentare. In
quorum lane dodrinis quidamnoftrorum, quiano que-
unc fätis intelligefe, Vatios, Sc diüerlbs requhunteXpofi-
rores,vtadeorumlucülentahefandarumrerummenda-
ciaintelligendo Väleäftt pieraenire. Etfi eorum pölita fit
vanitatiseloquentia, quorum fe cüpiuntirilcrairedodri-
nisjtameri^eqüenterfilorqrfvexpöfitorumlatisincultus
eft fermö, & ralficitäti ViiriftÜs.Q^ qüaüis pleni fintfot-
dib us vitioram, propter ftfeCeifitäfem quoqueinrelligen-
dijriondrcörpag^namfedn^que ^llabampraetermitrant,
qüam non enucleatius difeurifnt fumtna cüm vigilantia
aclabore. Vndetnitbr ßtis quid diuina eloquia quorundam
möresöffendertm^qüöd'nonveiint myftica Dei Sa-
cramefitäeä diligentiajfenCrtitäri, quäftagcediarum nar-
nias,& PoCtarü'figmenta füdantes cüpiunt inueftigarela- ■
bore, & fi per theatralia, mimorum plaufits ho.min um ex-
citare.Quortim inefficax laboris ftudium, rieirio qui am-
big? t.vbidere agitur qu« profedo caret ftiidu, & fine
pr^mioinÜenitur.QiiiHcet AcademicüfaRhetorem pet
nänc inanein vanitatis bloquentiam vifq;ad vitalis grafn-
faadräilidKtaletilit, ccelicuemeifeCeiint,
tarnenomniahtecaiilibus ordiuntutfibulrs;
ln Matth. Euang. L&.IÎÎ* _______________
Vnde DominUs dücitut ad defertum, contra Diabolum
moiiomachiafa expleturUS, quatenUsCum omnis Chti-
ftianorum infpedet tXercïtùs, Et difcatit Vintete vifibi-
lia contemnendo,àtq; gulàmfimuiqs vàUain gloriamcal-
candoreprimerè. . .
Sed cur iderft tehtandils àddereïtfffa dùcàtüt, non àbs
tequierirar j pridèrtim cün ôfanis Wfandijs faqueoram
rentaraenti5,fityb^uèplèiin^,riififoftè>quod vbi feraiendi
Ledorem,ditiin?iramS'cripttltarum-eloquus;magis ope"
tamdate,quodiam fiipra%|s perfiiafiimexcgi.&non ob
; exiguitacem perlon^ vetitatetn legendo faftidiant,fed per-
fona m propter verkateni fibicommedatamaccipiat, ean-
demq; veritatem intelligenti* oon proptet aliud quam
propterfeipfäm deuotus legat. Nosenimärmavirumq',
Jvlaronis, Gr*Ca iapora,ote fabularutn fdluta tradamus;
Sfed fo^ite^Spiritüs landi CatholicorutnPatrutn fenfits rh ^
mantes Chrifto coopecante,quodin diutnislitterisinteh
ligimus,noftroratn aufib. explanar?cupimus, Siquidem
ncq^Tragicipietate permulcemus Le<3 ot:cipi, aüt Comi-
corum fegmate oqerare cjipimus} fed q u . e i ß e m di -
uinkusredolet,firaplicieloquioiuxta capäcitatem inge^
nij referamus. V ndequibju^am nqftrorum etfi Ubeattt ll-
Ôco maiot'eft qv’iiëtudb, bi faaiortfxhibeàtût fié'itf- '
! feeft\driumCôUudario:, qüiài& ibi nqfquam déeritfrau-
dulenta oblçdaMentotûm perfuafio.Eer defetrafn
pe a mùndi pftfluris èc wm ûltibüs témóttof vftg fignifi - ;
CaW,r; vt omnes difeant qufetem appçtewjj & foliDeb
! carê,eriarafi inter homines videantfft vèrfati. &#öqufa
pctvitu™iàp'ientian,,fiçqsCfetecaquælèquiSçur,(Bagista- J dit fnieJirtAm^ü^MnrA:v1tßa^etlSi^}tlchivtlMnA,&elrrt
men placere debent iftaquæ nunctradare di|ponimüs;V-
bi virtusinex(uperabilis,,& SapientiaDei Pétris, yt mui*
tiam Ghriftanorarp contra a'creas poteftates ipftaurarçt,
primum ilico de fonte Baptifini ad Ereraum, quafi dux
exercitus prxliatutus aduenit.
EX POS I T IO N IS
; M a t t h ä V M ,
P | 1 1 BS K TE R T t y S.
I N
Cm.}
Cxp.IV. VCTySeff, inquit* lefm * Spirituiiidejettamy
tentareturd Diabolo.'] Nihil,i^ftur alilid
i ^ J f q uiPPiam Sapientialfacïëqdutn” ^ïmum.;
poftbaptifma prouidentius] potetat eligere»
quam illud quo inftrueret vniqe^fos regni
fui milites, quid & ipfis agendum efiet ebntr^iP^hiqnes,,
itiQx yt renati effent per fontem. Mos itaquie
fifnus non diep Romanonlrn, verumetia^n ^aitefarum
Centium fuit,yt fiqui5 ad rpilitiam, poft lo h ^ tyrqcinj|
fui exercitia, idoneüs tranfiret,nomenfi^m a^ transferi--'
, bendium inBibliotheCispublt^isjpröpjaq êxvptp dona-;
ret; a. deinceps inexerckuR^s propriqrqi^Eatusnomi-
he,cquniuüërabatur .QuodfingUli Chtiftiauqrp|n Faciut,
pnfequajn fpntern baptUuLiingrediantur, & fpterrö^n.
berfingu^hofticurn fuisomnibiis renunqianë artttiS, &
in duUnt fe ;Qhrifti-arttiatüra,fd>ttes fide, qttaliter pbffint
humqüöcidte dimicare. Qqotqmytiq; npmina.np^diatr
risj.^d cCèlo terieraradfcripca, vt fi quippiam inpr*uo di-
gnegfÖ^fifatjcqrpttentur! fi.a.utetti fuCcubuetuft»
ligno notati tanquam qqi,<;cetó digni npu fuw3nt>.delibr6
Vit£ penitU|-delebuntu u . Qtgpd qe fieref ^uiqjf praemus
ChriftiT^Us hqmpfa.aus v t prqcefrit^.Fopïe, qftendit
èxctcitui;jüq.quAhterqu,ibüfvéarmis,c6jraquëfahpftem (
debeatpugnaré. V nde ft .Euahgelifta V0|eps;nUllüpi in-
tercipiepditemporisfpatium medium^ntecheni^ë.i Tttwc f
duilw^{ejy^nt[aitdndeferi^-
reébeji^et^Jütè creditur.
la ciederitibüs,a tentatione vtfecuri fint» t^r^reUpqt^
~ "»- - -1- • —i—. .. - . • v : 1.lil ‘scpco-.
M l i.
‘tyi.ih
^.4.;
vt Solytembilis Vt c/tfttotum Atiies flrd/Wri?Q^* ttim 1 1 m
ideireb v tcaftrorumacies tontfa hpftoordinata tiärrartir
afcende'revqifiailli Viam äd<ÄlumeüWdföbfident>Vtin
„nullo frangatur conamias. Potro pif äetcrtoltt httius
mündi iieo fuftolUtur, qula etfi Inierti.multus hdmi-!
»um resfacatsipfa mundi fragoriblis ftgtugata, Tecttiti V*'
bique folitudibem tum Deo hab .A |n itliUS nimliuljtf
fcura,e*ckitusifie'.Da ex Ägyftofer dfeitum ß ttS k i
dme creditur vt/ofius dücufu tUmÖeO gradiens atl pa--'
triam remeacet. Et nbtän-Äm.qu’ödpdlchrav'tLuds.'tley'
läavtSolemiuUsp’tiÜieattir.coqüoditotpusruBültei^'
!pri^itur,&CbrfftuÄdput,miiperS d e tu tüm fp b h fa ' .
leenderb dettunitut.; Viide «t Chriibis JjügHatntuiiräii i
idefertum-du.ItiiH » bdöflubdu tain SÄSWeoe®i«»*hSH<»f' :
fedüatut eaeteiifis; 4t quo l llftt tf vid'erit ageife fflius tJS ;
'iütus fuftragiis.pröfetjuatun Nani Si Propheö turtife. i
yidiifet m undattaÄ tetum preituiis äü^tri; tötlHjlla*
tusin idaexercitatione, & contdtbätüs'd 'voce initiiiaV
quuntut, riioi dtcliindt, 'diceSsi^QuäMitMbijietikiapi.-
a: cohmU.votabo y ridMidi?
u i j i& i ...
btsmetetur anguftiiyf Sed tarnen »eedumitt (alitudiite j'x
verfatur i» mundo.töbyti#in«^^tdft‘pnnceps'thn»
d ieS ie .iJu ia (ui'seüöifigibttsWi^ifilt'ilegm finestit1. ;
netcStiuum.
liümi wMdds'jui läm'^ghtVa'Bartt M M AKifaM!
munäofiatd^ftfrtidtdftiti »eqiiibit, quiaiefns
»mpKtairäS1
bBtäö*BÜMP
r‘ * -t*™*-"* u m -Tri «**«■•* ‘»i
turtseradh'èipiiS:;Sêd^Oth»iUm‘bitaachôt»»j'‘âj.
ftavidfcä nüäriöt'pcitdiy^dfefti^nötrtxite dèWnSfiéfW
firfailïsl äGleöfilfen^ :
m H
Jtpor. tt.i