l i l
f i l
il ji j
Remigij c^fnttfßodorenßs Efift.
Nu. ia.
Lue. 14.
muaculis multis, îuxta, illud, Deo coopérante & fertttonttn
confirmante fequentibus fegnis. Ofteqçfit quomodo ih.mà-
gnificentia. Vox domini, dicoconfringentiscedrosfid eft, hu-
mijiantiselatosgencium &fummittentis iugo fidei, con- ,
fringendo eorum fuperbiam per poenitentiara.Et non.fo-
lum cedros geritîum, fëd .etiam humiliantis cedros hhani,
ideft, elatos de iudaico populo , quifortiores erant aliis
fuperbis, & magis reftiterunt prædicacioni Chrifti,arma-
ti lcripturis diuinis. Per cedros Libani ideo accipimus fu-
perbos iudseos, quia Libanus eft raons in Iudæa, & ilicer-
pretaturçandidacio. & Jjidæi candidaci erant, ad compa-
rationem gencium per illuminationem mandàtorum &
cognitionem Dei.Q^d. Hoc modo côhftingenris.Er com-
vunitet eos.fupeibos lignificatos per cedros,ranqùam vi-,
,mîum Libani, ideft, fie ut Chriftum, v t fiant irhitàtorès
humilifetis Çhrifti, qui inLibano, ideft,populo ïudàeô-
rum na tus & nu tri t us k v t imm olacetur pro faîute mûn
di,qucmadmodum inillo monte vitülinutriebantur de-
ftinatiaqimmolarionem. Et hoc modo èoS comminùet
tanquam vitulum.Lib.ani,quia dileftusjd eft,quilque fide-
lis de populoillo, hum iliabitur quemadmodum film vnicortur
ficut area in diluuio, & tamen non fubmèrgetut. Vt
dî&umefti voxfepties repetifca, feptiformem gratiâ fah-
6tifpiritusfignificàt, qua EcdèfîScorifUtuftÜr. Et tamen
quanquam efient diluuium, dominusfedebit itlîllis inttter-
numrex. quîa reget eos ,"non permittens Vitra flu&uare.
Et non miruïn quod diluuium irihabitaré ïàcit , qui^tfo-
minus fcilicét ref um cüi bmnia obediunt, virtàtem, id eft,
conftantiam,po/»«/o fUo, fideii feilicet, fuo per gratiam.Do-
minusbeneàketÿ\à eft.ihcrefnçritüm virtütü dabitpopü!ofud
in face, id eft, mobferuântiâbdhâ: vitæ. Vel çônfùmma-
bit, id eft, pérficiet tabèrnâculut'tiluüfn ', tum vltimade-
ftruetur mors, & cum vencrit quod perfeftitrh eft. in pace»
id eft in îêtè’rhà iréqüie. Ergb, quia domifius cèruos
præparauit ad ædifiiatiohem hüius tabernaculi, Ajfer-
tedorôiwdfeilicetVQlïpfbsqüafilapides viuosp$r fidem&
operationcm in côfùmrtiatioiïc huius tabernaculifilii Dei,
apoftoli, in adoptione filiorum tecçpti. Affeite domino, id
eftfad confummationem tabernaculi dominifitios arietum,
id eftjmkatores vêftros. Appftblîdicunturarietes, quia
funt duces gregum. vej vtrqqüë cornu inimicôs ferien tes,
id eft, teftimonio feripturarum veteris & noïtî teftamenti
nium, id eft, Chriftus fècundum carnem filius iudæorum I vel domiaó, ideft, ad honötehi’dortiini.Hocmodo affen
qui vhicornes dicuntur, propret v nam legem quam ha-
bent, pér quam in fuperbiam le erigünt, vel fpem terre-
•Äörum bonorum quae fbla putant fibi promiflà. Aliter:
Quafi quarratur, fait illevitulusimminutus?Reuera,quia
dilédüSjid eft, filius Dei, cuidi&umeft, Tu èsfilius meus
dileüùs, erit quemadm oâv.mfilius v nie or niton, id eft, quiliber
filiusiudæomm, icilicet mortalis, paffibilis. Aliter : Dite
Sus, id eft filius Dei comminUetur, non iecundnm diuini-
tatçitt',led ad eum modum,ad quem ipiè fuit filius vnicor^
nium, id eft, fècundum illam naturam quam à iudaeis af-
iùmpfit. & ideo in magnificentia , quia vox domini eft in-
tercidéntis, id eft diuidentis, flammam ignis, id eft, fii-
rentern periequentium iracundiam. qùia .alios afciuit
c haritati fuæ, alios reliquit in malitia fiia. vel diminuen tb
ipcepdiup^ infèrni, lub trahendo ei populum multum,&
ad le conuertendo. Velintercidétis flammam, id eft,quia
aux ilium iflius inter pçrlècutores fuis fubuenit. vel inter-
çidemis flammam, id eft,flammam cupiditatis & concu-
piicenmrum, ideft, iaeiends yt nön v^ue ad inCehdif
coniummationem perueniant. iuxta illud, Non etgoregnet
peccatutn in vefiro mort ah corpore. Et ideo in magnificentia.
quia vox dominie A concur tent is d fer tum, id eft, gehtes ad fi-
nem co m mouenti s, in quibus nullus erat fillcUs prædica-
donis.vel animam quae ante erat delèrta à D eo,occupan-
tibusvitiis,Q;d.t^hoc modo concutientis, commouebit
domains defertu Cades,\d eft.fan&a verba legis apetiet, q u i
prius deferta erant ab intelligentia, educendo ind elalu-
bremaflluentiamdoârinæ,quemadmodum in défèrtum
Cades,quod defertum eratpenuria aquarum.De petra
bis virgaperçuflà largiffimas produxitaquas, vt inhabi-
taretur quod prius defertum erat. Cades enim, fernen le-
gisinterpretatur.N onne cor no fir um ardens erat in nobis cUih
loqueretur in via, & aperiretfiripturas} Aliter:Comm onebit
dominus, defertum Cades, id eft, illos quos intus coilfii-
mebat&deuaftabatà quietepraua con feien tia, quae eft
velut tinea pannos coniumens cô mouebi t, vt àprauacon-
fcienux,dandqhominibusvirtutem&conftantiam bone
op erationis. Cades n. interpretatur comm otiö tinéæ,qua
& ilia commotionem faciet per prxdicatores fiios. Nam
vox, id eft, prædicado domini eft vox praparantis ceruos, id
eft, prédicat or es expeditos ad tranfilienda huius feculi
fpincta, id eft? foliçitudines & venenuçn ferpentis antiqui
ablumentes. & per illos reuelabit,id eft,apenet condenfa,id
eft,opacitatem feripturarum & obfeuritàtem lenftiUm.
Et tunc in templo e 'tus omnes dicent gloriam. quia etiam qui
priuscontradiçentesétantvthæretici,c6nui<fti doâriua
apoftolorum, dabuntglöriamdeo,compaginati cum aliis
iu vnitatemfidèûEtnon minim , quia dominus diliiuiUin
inhahiuirefatit,c\aod qiiafi inereenbile vifqm eft, genres
Omnibus.erronbus fluitantes, perfidem ÄabilitiaS.fäCit
vt ipfejin éis Habiter. Vel non mrrum uofhnes opéra Dei
landab unt„ quia dominus fâçictar^m innaHitafe diluiii-
um, id eft. ecclefiam fuam hùnc murid um^vbi ita iàCtabite:
Afferte domino gloriam. illi attfibuite iuftitiam veftram.
Et honorem re6te viuendo, vt alii videhtes opéra Veftra bona
glotificèht pattern veftrum. Affertedomitfogloriam non
veftram, fed nomifti eiusdd e ft,adlau dém eius.Et fie feilicet
iion vacuis manibus nee genibus rémiffis, adorate dorninu,
non aliud p offulantesni fiipfyim.In atriofanü 0 eius»ideft,
in hac temporal! Céclefia. quae eft atrium domus domini,
ideft, c^leftiSdjèaticudinis. hacfimilitudine, quiavtatri-
um eft antedbrnum, ita hxc temporalis ecclefia praecedit
illam fupernam. Ec ficutin atriö dóminotum ftant feren-
tes xenia, expeftantes aduentum domini, ita& nos in hac
temporali ecclefia eipedtare debemus cum opihione bo-
, norum operum.vèl in attio feiiifto eius,id eft,inconfcien-
tia pura .ad banc fimilitudinem. quia in at-rio folent odori-
fer^ herb? plantari.ita & in cófcienria virtutes.velinatrio,
i.in fide.QuafidicattEgo dico,afferte,adorate.&poteftis,
quia vox domini f uper aquas, fi ordine volunius legere»
Pfalmus cantici in d edicatiehe do mus Dauid.
XXIX'.
Xaltabo te domine, quoniam fufeepijti me,nec dele
ttafli inimicos meosfuper me.DomineDcus meus
clamaui ad te,&fdnafti me. Domine, eduxifit ab
inferno animam nteam falltafii me a defeendenti-
bus in lacam. Pfilhte dominofaniti eius, & confi-
temini memorizefatiftitatis eius. Quoniam ira intndignationee-
ius & vita,in voluntate eius. Ad vejperum demorabiturfletus, &
AdmatUtinurnktitia. Egoautem dixi in abundantia men non
mouebor in xternum. Domine, in voluntate tua praftiti decors
meovrtutem. Auerttflifaciem tuam a me,&faftusfum contur-
batus. Adfe domine ckmabo,&ad Deum meum deprecabor.Qua
vtilitas infanguinemco,dum defeendoin corruptioncmïNunqtiid
confitebitur tibipuluis. aut annunctabit veritatem tuam? Audir
uit doininus, & mifertus eft mei, dominusfattus eft adiutor meus.
Conuertiftipian&um meum ingaudium mihi, confcidiftifac-
cum meum, &circundediftime latitia. Vtcantetibigforia tned,
érnon compungar: domine Deus meus, in atemum confitebor tibi.
Pfalmus Dauid in dedicatione domus. Hie Pfalmus
Continet vocem capitis, cofigratulatisde refurre&ione in
fe iam cornplerain re, & in membris per fpeciem. Vnde
Apoftolus*. Qui/kfcitauitdominumimortuis,&nos/ufcitabit
per virtutemyZwwConftruóia eft domus domini, quando
ihvtero virginisnaturanoftra aflumpta eft a verbo Dei.
Dedicata autem.eft, qüando innouatai fe&a eftimmotta^
lis & impaffibilis. Et hare domus conftruitur in nobis,cu
vefbmn fidei accipimus. Dedicatutautem huncin fpe, &
tandem in re, cüm mortale hoc induet immortalitatcm,
cum iam iiihil aliud mnobüs erit nifi laus Dei. Agic ergo
in hocPfalmo caputfioftrum exulcado cum dommoDeo
fiiqi de fua réfutreétiorïe feifidet quod fundametttum huius
domus iam dédiöatuni fit .Oftendit etiam qualitet corpus
fuutn quod eft ecclefia, nunc dedicatain fpe, tandem
etiamvaléatdedicariinre.
ExaU
.CirAh
l i f
In ftfelmos Enarrdtiorfes. 679
S ^I^altabo tedomihe. Propheta ih' confideratione huius j fletus? Ex culpa. Dixit Adam crearus & poficus in abün-
P^jeiJicitionis flc introducit caputnöftrum loquétem dantia & pleöitudine virtutum conditione tamen dixit*
1 ■ ■ • ...........................
fciam feruum exhibeo. Exâltâbô te. ii notificari & laudari
} ie faciâm perm'e. ^ u ia p htmorificatfilium, homrifical &*-
I um qui W m Et raerîcÔ exaltabo> quoniamftiftepiftt me.
! Mecaputfufcepifti de fepulchto, qui ptitts fiifcepifthle
! virginie vterd; Neddeleftaftiinimicosmeosfaperme. N6 adeo
t deleâafti iniffifbbs meos iud?bs,vt eflènt fuper me*vt me
fuperarkt.Deie6taftiinm(Äte,fedconcriuiftiin fefurre- I aione Hocthbtlo fufeepifti. Domine eduxiftiab inferno ani-
1 tfiam met. Et Hoc mvAofàluâftïmc, id eft * cârnémmeamrf
dèfcendentib. ^f^«#».i.incörruptionem. fion eriim com-
putruitin fepukhro Cato mèaeum aliis. Aliter: EXaltabo
te dôtftitle,Exâltàbunt té mèi.libere laudantes in vi&oria,
tandem abfotptamorte. Etmèricoqüqniäfufeepifti me.
1.'meos à morte Sc à paflibilitate, hunc interim in fpe, &
tandem in re^elfufcepifti hicCàUfàm rneorum concraad-
uerfirios imptignantes. Nec delebtaftiifiimicos m&os fil-
per rae.non n.valueruntmebs deuorare.Occiderunt corpus,
animam autem non potuerunt occidere.Reuerà non
delebtafti.quia domineDeus meus quem mei prçcipuum ha-
beht, clamaui it^fftUrrciiiiflè egtrunt méi.,<ÿfinafti me. i.
fariabis & dédtcabis meos dandq immortalitàtem, nuttc
interim in fpe, & tandem in re* Hoe modo fanaftLmeos.
Domine, eduxifti animam meam .i. meoïum ab i n fbtnO.
i.b confummatanequitia,rcilitetvt non defcéhderent in
criminàlépeccàtû, quod quafi inrcrus eft ariim». Saluafti
me.'i.meos.à defcéndentib. in lacum,id eft,à coriformati-
one illorum quiin fmtöre viciorüm nimium deleft Ai,iam
in défperanonëmVençrurit, ’fùper qùos puteus claufitos
fuum.Habentès itaqùe tantam (pem,fCiHcetquod Corpus
veftrum faucium morcalitate. &paflibilicàce> tattdé fàna-
bitur in cômuni dedicatione 1 PfallitHommo. i. bene ope-
rândo laùdate dominum fanüi tiw, habêntés fanftitatem
pèr gratiam ëius,fpetantes invobis qüod inChrifto cre-
ditis Et confiteminirnenfomfanftitatis ««ÿ.qüia memor fuit
vt lanftitâtem vôbis redderetjqnam âmiïîftis cülpa primi
parenfis. rn'èmbr qùantum ad vos-,non quätum ad fe.Hoc
modo fànftïficauit.gwowww tità f. vobis eft reddita in vo-
lunt ite e'tus, id eft; in me qui nuriquam récéffi à Voluntate
eius.^Ètira.i. ftoen*mortisinindïgnationceius, ideft,in A-
dam.qüi perinobedientiam fàftus eftindignâtroDfei.5üf«r
n .i» Adam omnes màriuntdr,ita&m Xlhrifto omnes viuiftcabun-
tur. AdVeJperum demorabiturfletus. Qauia fid. Et ilia ira quæ
incepit ad yefperum, recedente ab nùmà'no généré inA-
dam foie iuftitiae, & veritatis, durabit vlquc ad vefperum,
id eft qüandiù dütabit h*c vita quæ vefperum poteft dici.
quia ex qùo declînaüit fol iuftiti* & yérftatis ab hdmâno
genere,nônreditperfèftevfquead communem refiirre-
ftionem.în præfénti vitàfletum hàbethomo, quàtido re-
cordatur bonorum q u i pérdidît iti Adam. Et ad matutiL
imm,feilicet quando communis Venerit reftirreftio,redé-
unteelarîtateilla^uam petdidimus in Adam, erit latitia,
ïd eft gamiium imiiiortalitatis èc impaffibilitàtis. Cüm t-
nim Chriftus appartient ritaveftra, tune & Vos apparebiVts cum
ipfo ingloria. Aliter: Quæ ira non folum Adæ «océbit, fèd
etiam ifte fletus & hæC ira demôrabitur ortihi refpiciefiti
ad vefperum,id eft, ad ôCcafum Adç.Et lætitia dèmOrabi-
turomnirefpicientiad màtutinüm,ideft, âd Chtiftü qui
e'ftmatutinum, id.eft, Vêtus fol,quinofteminfideiitiâtiS
expulit. vel ad fimilitudinem, ad vélperum démorabltuï
fletus. Vefperé dôminus pofitüs èft infêpulchro, & fleue-
rufit ilium difcipüîi. & in mattttinolertiæ diei rediit lætitia,
refurgènte dominO dé fepulehro. Et humahum genus
poft præuaricàtibnèm Adæ mortale fàftum,vefpere pofi-
tum eft in fepulehro, feilicet reCedente ab co fole iuftitiæ
& veritatis.de manfit in fepulehro, id eft în irnmortalitatè
ille ante lëgem & fub lege. T ettia die réfurreXit, id eft,vfùb
gtatiain re, quantum àd caput. id éft, Çhriftumân fpévei-
ro, quantum àd èius.mémbra. Poteft & fie continüari fie
dici.Et vira feilicet ætetna fblâvitafi nè morte in volufita-
te êius. Ët t'amén quanquani vi'tam habéatis in fpe * ad ve.-
ideft, cogicauit. In abundantia méa feilicet pofitus,quam
pef me habere pofliim,non mouebor abeain çternum.Se
ex hac præfümptioné cecidit ab ilia perfeftione , faftus
mortalis & paffibilis. Ego autem feilicetdominiçus homo,
præ'uentus in beftediftionibus,fblus hominum à peccaro
immunîsjveniens in mündum,vt ab hacmiferia homines
edücercm, dtxi in mea abundantia, fcilicét in plenitudine
rationis meæ. non mouebor feilicet à voluntate domini vllis
centacionibus vel pàffionibus in xternumv & hoc non ex
me, fed tu præftitifti virtucem, id eft, conftantiam decotl
meo,ideft,immunitati meæ velrationalitaci. Et tamen
auertiiftifaciem tuamd me, id eft. Videris auertiflè ,.quan-
quam non ego à te vt Adam, in hoc viderisauertiflc*quia
fa61 us fiim contùrbatus ih morte.permififti enim pati me
& m ori. Aliter: Pfallite domino fanâieius, grates reddite Dea.
quoniam ira, id eft, breuis vindidta. ira enimfurorbreuis
eft. In indignacioneeius, id eft, in culpa veftra. quameri-
toindignatus eft dominus* feilicet temporali morte fbl-
uiftis delidum. vitaautem æcerna non ex merito.quia ca-1
dere per nos potuimus, fed pet nos furgete non potui- !
mus,fed ex voluntate eius , id eft, Eolamifêricordià. Et ir ‘
deo pfàllire, quia ad vefperum, id èft, vfque ad finem hu-
ius vitæ quæ occaiumhabet, demôrabitur fletus-, fcilicét
mortalitatis & paffibilitatis. Et lætitia feilicet refurre-
(ftionis&immortalicatis,ideft, non temporalis, fed ad
matutinum,id eft,ad lucem illam quænunquamdeficiet,
cum mortale hoc induerimm6rtalitacem,feilicetifi com- j
munem refurredionem cum dcdicacurdomus, fiet, cum !
induemurftolafecunda. Quafi dicat: Et ille fletus non ex
iniuftitia iudicis,fed ex merito meo. HiçChriftus loqui-
tur in perfbna veteris hominis, qui enim dignatüs eft fil- ‘
meré infirmiratem noftram,non dedignantur fiimere vo-
cem noftram. Ego autem. Quafi dicat, illam iram prome- :
rui. quia dixi * ideft, in abundantia mea non mOuebor in
æternum. non mouèbor ab hac abundantia. Non obe-
dim præcepto autoris, diccntis: ln quacunque die come-
deritis, morte moriemtni. fed confentiam voci ferpentis, fua-
detitis: Eritisfecut dii. Ero Deus, ero immortalis. Sed é domine
pr&ftitiff decori meo, id eft, mihi decoro virtutem, id
éft,conftantiam.involuntäte tua, non in meritô meo.quod
immortalis filmer te habuiquod ex hocintellexi.^wm-
fti freiem tuam-à me id eft, fubtraxifti mihi manum tuam.
&faâusfumçonturbatus,idtb mortalisÆtquiafadusfüm
conturbatusego Adam» quantum ad humanam naturam
quem fùfeepi.«« Adam enim omnes moriuntur. Egoimmu-
nis à peccato, ad hoc miflus, vt faciam voluntatem va eos
rediraam. Ad te domine clamabo, id eft, libéra & valida in-
tentionéoraboprome, vtrelurgàma morte. Et ad Deum
meum deprecabor propeccatis & mortalitace meoruth > fci-
licetdicens : QU&vtihtas in fanguinemeoM eft, in morte
mea* dum defeindo tn corrup tionem * i d eft, fi putre feat caro
mea,& non refùrgat ? Quid proderk morsmeafi non
fêquatur réfurrc&io mea? Nihil enim nobis moriprofu-
it> nifi redimi profuiflèt. Nunquid fi non refurrexçro,
confitebitur tibipuluis ,ideft , laudabit té gentilis populus
redemptus per me? Qui prius fuit putuis, id eft, fine im-
breverbi Dfei , folutus,agitatus omni vento dotftrinæ
& errorum, & non valens refifteré vehto elationis. Aut
nunquid annunciabtt aiiquis feilicet prædicator iilipulue-
àveritatem r«4»»,quæ promiflà fuit in prophetis,complé-
da per me, fi non refùrrëxero? Nullus. Aliter: Nunquid
cônficebïturpuluis ,id eft, nunquid confellrohépeccaco-
ru tibi faciet mortuus,vt refipifcat? Aut annunciabit feih^-
cetpuluis pulueri,ideft, môttuus mortuis verkatem, id
eft, fàluationem veftram. Ininfernonulla eft redemptio.
Viuis eft hoc faciendun* Et ideo refùfeita me. Audiuit do-
minus feilicet me fie orantem,&in hoc apparet quia tnifer-
füseftihA, ideft, meorum. Hoc modo eft eorum mifer*
tus refufeitado me. Dominus faâus eft adittïor meus in paffio-
nt&in mortè.H'ôc modo fai^us eft mihi adiutor : Ó do—;
mine,ctmuertiftiglantttim meum ingaudium mihi,id eft, trifte
îperüm dèthôiiibkür fletus, id éft, totà hac prôfenci vita j tiampaffionis Amortis in l?ritiamrefurre«aionisconUer-
pceùa pèccati in vöbis manébbiitt.. QQuuaaffii ddiiccaait, Ec vnde illé tifti, f. conftidifti fitccum meum, id éft, carnem rocarrn limi-
LU 4 lemc
E
O
Gen. j .
t. Cor. i).
H