
Àug.cpiô.f.
B
Cic.morAÎ
pro QJ.Î-
Hincman Rhemehßs Archiefifc opt
leant. Erinhis emriibus non folum non foluuriclkfcicu- | pitdlum Nicfcni Göncihl dë jmuilcgiis fiWpârtim prplos
fecundum Ifaiam deprimeutes, fèd «dam faperaddunt
fiiper miferos & egen ce Quando enim-fperant aliquid lu-
crari,ad legem fe coniKttunt: quando vero perlcgem non
æftimant acqui rere,ad capitula confugiunt, ficq; iriterdum
fit,vt nec capitula pleniter conferaentur,fed pro nihilo ha-
beantur,neclex, Omnia enim mala lex veteristeftamenri:
damnat. Sed Dominus dixit difcipuUsfms de omnibus
Chriftianis. A mén dico vobis, riifiabundauerit iufiitia vefiraplus
quant Scribarum & Pharifaorum,non intrabitis in regnum cdo- ;
rum.
Cap. XVÏ*
'De legibitsa qüiböfdam Imperatoribns male cdriftitü-
ris 5 à quibufdam yero' bene con ftitutisS. Auguftinil's ad
Bonifacium àicit.linperatoresquaitdo pro falfitate contraveri-
tatem conftttuunt malos luges,probantur benexredentes, & coro-
nantur perfeuerantes.. Quando autempro veritaie contrafalfitatem
conftituunt bonos lege>,terrenturfiétnte:,&corrigunturintelligentes.
Et ad Marcellinum de moribus bonis Prittci
pum,& de Republicaaugenda diCTt.Etfp*r»*,inqóiens,&r-
pubiica& inopi mngndmxpukntamque fecerunt, qui accéptain-
iaria igoofcérequam perfeqai makbant. QtiomodoCafan vtique
admimfiratorï Reïpublica,mores eius extoä&tsCicero dic6bat,quod j
nihil obüuifct feieret nifiiniurias. Dicebai enm boctammagnus
laudator, %tt tam tnagnus adulator fedfi laudator,talent Cafarc'nt
noueratßautemadttlator it aient ejfedeb.re oflèndebit Priiicifetlt
ciuitAtis, qualem iRum fifilaciter pfaàicabdt. Apùd veteres
nam que taleprouerbium eitt.Rex ew,jjgeftefaciasJi'nonfactas
.rex non erts.
Cap. XVII.
Regiæ virtue^ præcipire duæ Tant iuftitia, videlicet,&
pietas: vèruntamenin Regibüs plus laudaturpietas: nam
iuftitia per fe fînepietaté fèueraeft.De rapinis qpmpefeen-
dis, & pace reftitüenda, & fàccis Scripturis, Ecclefiaftica-
tum legum definirionS»us,aclegem fàcrarum conftitutio'-
nibus mfficiencerexSynodali conucntu apud Martyrium
B.Mactaenuper habito colleÛa Fratri huius Regis nófti:
nuper defunào per Epifcopos mifimus,qiraî hic replif arc5
non necefîàrium,imo fuperfluum duximus.
E P IS TO L A V.
AD DIOECËSIS RHEMEN-
^ fis Epifcopos,& Regni primores.
* . A r g v m e :n tvm .
L Vdouico II. Cofare tnortno Carolus Caluus RexFrancorum in
Italtam corona Imper alts à fumnto Pentifice obtinenda tauft
concejferJk,quod moleßefirentLudou eus Rex Germania eitâfrater,
tentauiteo ab fente inuadereregnum Francia. Eamobreman-
xiiïptfcopi quidam Francia mox confuluttt Metropolitanum fmm
Rhemorum Archiepifcopum Einem arum, quid in tanto diftrimine
fafto opusfit.Hincmarus vero bac epißola fuadet confugiendum tjfe
ad arma Jpiritualia orationum, ieiutqomm aliorumqueidgeims
prafidiorum, & bifideproprii Regis Caroltji^t abfitforttterperfi-
flenÿum, necoue; vlla ratione, quantumuis Ludouicus vi inuadat
regnum,deftrendas,ipfoJquerege.iiberedefuiserratiscommonefa-
ciendos, aefiparère nolint, etiam à corpore Cbrifii abfcthdendos,
quod multorum S.Patrum exemplisfufe probat.
HINCMARVS EPISÇOPVS AC P LEB IS D E I
famulus dileftisfra- ribus&venerabilibus Epi-
- f i opk Remorum diocefeos. 4,
* ♦ •
Cap. I.
|E Ibmmuni anxietate noftra,de qufcexiguitatem
1 meam dileório veftra confuluit, proponens mihi
f vèrbaS^oni&ciiPapàe, qüibus dicit ad Hilarium
- Narbonenfèm Archiepifcopum, exponens caûinciarifm.
Ad«erf4rinquiens>Mri/<ô tua, adeo nos cknomon
praceptaferuafe,vt it a Cohfiitutio quo que nbftràdijfmiàt ,qiute-
nus Metropolitani fua vnaquaque prouincittin omnibus reif us ordt-
nationen: fètoper expeftet,cp\x donante Dômiiio ex doctrinà
Patrum 'riöftrorum ftnirio fçriptis'Veftfâé Caritati refpon*.
deo.S.Ambrofius in epiftolaad Tlieoddfium Àiiguftürri
inter caetera dicit. Non f l imperiale, libeitafintaitehjmpegare:
nequefacefdotale3quidfintias,non dicere'. Nibàenm iÆbis Imper
atoribus tâm popp.hre, & ram amabîle efi,quam Ttlertkrem ét-
tam in bis diligere, qui otfequio mHitia vobis fubdit:funt\ Siqui-
dem hoc intereft iriter bonos & malos Principes, quodbonilibertà-
tentamantyferuiifltejtoimprobi.Nilril etiam infacitddte tampen ■
ettiofum apud Deum,tam turpeapudbomtnes,quant,quodfentiat,
non übere *pronuntiare. Siquidefn fcriptum éft.Ftloquebar dete-
ftimontis tuis in conjpettu Reguni^ nonxohfuridebar. Et kbbu Ft-
U bominisjpeculatorem tepofui dim us lfiabel.lhiï,>nquit,vt fià~
uertatur iuftus à ïufiittis fuis,&fecerit delictum quia non dfiinxp-
fit ei,id eß ngn dixißi, quid fit cauendum, non retinebiturmemo-
ria iuftitta eius,érfangiïmem fîus de manu tua exquiram. Tuau-
tem fi dixeris iufio, vt nonpeccet & ipfenonpeccauerit, iuftus vita
viuet,quia dix fii ei, & tu animant tuam liberabis. Et Dominus
in Euangdio. Qm, rnqui tjneertibuerït, & mcosfermonesjmnt
filmhominiserubefcctycum venerit in maiçfiatefua, &Patris,&
fanctommangelorunv.
I t a p . • p
fgitürdicarhüs libejè Dômini Sacerdotcs, quidicuti-
tùr nôtabilia &reprehenfibilia de Rege noftro:, &quædi>
cunrur laudabilia promiflà de fratre eius Domino rege
H L vdoVv i c o , qui venturus afleueratur in hoc regnum
frattis fui,Yt qÂe îrater eiuS in eo perperam egit, ipfe corn-
gat;& quod per neglegentiam frater chis admifir>ipfè per
diligentiam emendate procuret: quatenus fi Rex nofter ea
legerit,quæ de illo dicuntur, fi vera fùnr y ilia cotrigat:fi au •
rem vera noijfunc,de cætero ad mit tere caueat. Si autem ôc
frater eius Domnus H lvdovvicvs ealegerit,qUaede
fratre illius dicurirur notabilia cau^t, & quæ de illo lauda-
biliapromiftunturexequi ftudeat. Nosautem Èpifcopi&
Regni primores fecundum Ordiries nof^os inmaiorum
doârina feuexemplis, quid nobis fequendum j quidue ca-
uendumfit,conïpiciamus.
•Cap. Ï IL , v
Et prætennifîîs aliis vieilli cudinibus aïtercatiolium de
Regno inter Principes noftros temporibus noftris habi tîs
ante hos XVI. annos,quando Rex nofter Domnus K a-
R o tv s , & Domnus H l v dovvicvs cominus p.ræ-
paracis verinquearmarorum cuneis & creâis vexillis fècus
locum,qui Breona dicitur conuenemnt, populus qui cum
Domno K a r o l o eratex parte maxima ilium reliquit,
ficque eundem Regem K a r o l vm 'pridie îdus blo*
uemb. inde abire coegit. Tertio autem menfe K a r o i, o>
reuertente, qui cum Domno H lvb o vvico erant,ab
eofeparati, oefblitariopænereli&o infequenteillunj, C a-
r û l o de pagoLaudunenfi ad propria redire defticutione
fua fecerunt. Nunc autem, quia Domnus K a r o l v s
nos,®numiftudfpontcreliquir,&in Italiam perrexit.
Dominus nofter H l v d o vV i c v s multorum oribüs ac*.
cipere Regnum iftudiioftiliter venturus afleueratur : &
Domnus K a ro l v s bellatorumacies, quasvuîgarifer*-
mon efcqras vocamus difpofijas,& eifilem aciebus l?rimo-
resdeputatosad refiftendum ftatrifuo , ne Regnum illius
occupare valeat, habere dicitur, qui iuflione vxoris fiiæ
cumnlîofuo H tv û o v v ico regnum fuum ab omnibus
ram Chriftianis, quam paganis hoftibus Cum confiIio&
auxilio.Epifcoporum ac cæterorûm Confîliariorum ftio»
rum defendant, donee ipfeadeptoregnoad quod accipij
endum iuit,auxiliame Domino reuertatur in paeç.
Cap. IV.
Q uade re nobis Epifeopis fan’s agendum eft ,.ne ia con-
fîlio,quod à nobisRcipubiicæ miniftri fecundum Domui
Regis
Epifcopotil eft libère
Pfidm.ul.
Eztcb.i.
t
Luc,9.
LVDOVU*» coRigè.
GeriTuni*.
(êàroius irt
Raliain ab
iitanno
ï*r5.tcft.
Aimoi Eli
t Sigcb-
H
■18«. IO.
Hortaturad
jjpirituaü» jarmaft»-.
Ijnendà c5
(«inuafo-
jejregaL
Epißolce.
'Ciuité 'bef
I um in Frifnimieis
e t
fe bene fa
tiendntn.
Ambr.ep.
W -m
MifTam ft-
i tit S.Am-
biof.
(peg. bom
Hègistftahdàtum jferieririir,dttoftro minifterioèipïdamiis,
&rt'édeauxilio, quantum DeùsŸnicuiq'uenoftrumpofTe
déderit.abfeedamüsïfequentes fenrentia m Domini dicen-’
m.Èeddite quafunt cdfkrls Gafitri;& qua flint Dei Dm. In auki-
lid igitur præbeâmUs ariùadiùina,ieiühia,orationes,lacry-
mas, impiorapione s adfamStorum fuffragia, & auxiliadiui-
na per nos noftrafque parrothias, Vt non effundatur fin-»,
guis G hriftianus feditionali cettamine inter Fratr^ & co-
gnatos, atque propinquoS, fïcutîam Fuiffe fa6tum in Fon-
tanido dolemus, &de omnibushoftib^s tarn thriftianïsi
quam pàganis pec San&orum mérita & intèrcéffiones dec
Dominus propitius pacem in diebttshoftris,Vt ope miferfc
cûrdiæfuæadiuti, & à peccatofimus fencer liberi, fc ab
omiuperturbatione fecuri.
• Cap. Vv
I Si ènirri Côhtrà Pa^ahos bellum immîncrèt j cônfilium
dàremus bèllatoribus lioftris, & liortairemur eos adhorta-
tionibùs, qüàs in Iftleris Ecjjlefiafticis lègîmusrnuncau-
femquiaciûilè, &plufquàm ciuile bellutu inter'CHriftia-
riosinftatc'ôpinàmut, Pàtrum ihnitentesveftidiis, videa-
müs, quid ad hæc fit nobis agêndum, 5. Âmbfofiùslri epi-
ft'ôlà ad fetotem fiiain hiftoriam perfecutionùm fuarum
riàrrâns^^întet cetera dicit^ïiominïcàppfileftmtsatquetrùSta-
tiùti dim f i s catUburitem fymbolum dtquibtls colnpetentibus in
baptifteriis tràdebdm lafiUc», il ic nunciaturtt eft mïin , comperto
quod ad Poïtiïnam bafilicàm de Pdlatia DetSfiosmïfijfdht,rt vÀa
fitJpenderèiït,populiparïëm eopergerù.Jigotamcn manfi in nwte-
re,MiJftmfàcihcdpijdumofféro, raptùm coghoui À poptd >Caftu-
lumquendain, qUent preibytefum dicer en t Arriank Hutte autem in
piatea offenderahttYaAfeuntes. A'fharïfimefiere, & or are in ipfa
oblatione Deum capùtfitbuèniret,ne cuiusfanjhs in caufa Ecclitfia
fieretycertevt meus fanguisp o falutenon folüm pppuïi , fed etiam
pro ipfis impiis effunderetur. Qgtd multa'ïM.fiisprestyteris & diaf
j
ItiC.x).
c
Anafiaf.
oibliothec.
1 Sttpba
ti.qfin.li. I
won. ad
.
Aimdi.l.4.
HC
lufy. ,'i
Rtgino •
Thermopy-
P Aimoi-
«s dau-
c{du-
™aj Italid
b)cat.î-.
D
btaehab
E
Suadetrt
admittaiit
k n .
Cap. V t
Patia& Ê. AuguftinÂm de Donatiftisfidelium perfeeu-1
toribusfenfifle legimus- Et S. Gregorius in hpmilia Euana-
gelii. F«/i, inqiic, &fummaeftprobatiocatitatrs.fi&ipfcdih-
,gitur,qùi aduerfatur. Eine efi, quod ipfa veritas & ci ucispatibu<-
lumfufiinet, & tarnen ipfe fuis perfecutoribus âffdtùrhdileâionts
impeniit dicetis. Pater ignofee tiltsj>quianefctunt quid faciùnt. , _________ ^
mànaÈfedis Pontificem egilfein geftiseinslegimus, quando
ad Pippinum in Franciam venit pro S. Pecri iuftitiis fu1
per tdàiftulphum , 'Re^em nefandiflimum obtinendis.
bîam CuminclyrusRex Pippiniis nec precibus, nec munea-
rum oblationibus pûüèt obtiriere apud præfatum Regem
quiddani de S. Pétri iuftitiis, ëxercitum aduerfiis eum mo-
UÎtjfed Papaündfcus,nefanguiseffunderetur-, Chriftianoi
rum admonitiones,& obfecrationés Apoftohcas exhibuitj
AiapudDömnum Pippinum obriniiinSedHaiftulphUs fii-
perbiauelatlts fiiper Francos , qui ad ciiftodiani propriarum
fecundùm iumorièm Pippini clu farum vénérant, fidens iri
fùaférocitàte fubito aperiens clüfàs , fîiper eos diJUculq
cutb pluriniis irruitexerciiibus.Sed iuftus iudex Dominus
Dèus & Saluator nouer lefus Çhriftus viiftoriam pauciffi-
mis illis tribuit Francis, & multitudinem illam Longobarr
doriim fuperantes ttuciciauerunt, èc Haiftulphus fugam
arripuit,& à Pipp ino flxperatus Dèo aufpice fuie.
< Cap. VIL
Êxhibeamus èc iam vnnfquifque hoftrum pfd viribus
Contra omneshoftes S. Ecclefîæ Sc PrincipiSnôftri milices
de Ècicfefîis noftrisV qui cumPrimoribus ad lioc deputatis
dimiccnr, prout Dominus auxiliUm dederit, ôc Coopefari
dighatusfiierit.Vndeficutfuerit voluntas in ceëlo, fie fiât*
Cônfilium autem in hiiiufmQdi congreflione M à nobis te-
quifierintPrimoresacieram,quiafcriptum eft. Dom iniis difi
fipat confiliagentiu m,reprobat autem cogitation es populo mm i &
reproba: confilia Ptincipum. Cônfilium aUteitiDomini ttt atérnûtn
manct:quoi lalubrius illis cônfilium dare poffiuiüs y qtiaril
1 quod Do minus in tuangdiomonftrat,ihueni¥'é nequi
mus.Quis, iriqpic, Rex iturus committere helium aduerfUs alium
Regem, nonnefedensprtuscomputdt,fipofsit cum decernmilibtts
occurrereei,quiciim viginrimiltbus vi*it adfe? ahoqwnadbucille
longe agente legatmtem mittens rogat ea quapacisfunt.
ta p . V lII.
Quialongè ante nos de his qui anxietatibus Sc inge'nti*-
busmalis premuntur, 'etiam apud nationes tricum vulgi
fermone prouerbium. IntirtndHeum funtfifiincudèm, l e t mus
, &nos de frequentibus pa^anórn m infeftationibus,
& cxcetis anxietatibus,quibus diucius premtmur,verbis ta-
ceamus, &gqmitibus acfufpiriisexclamemus. Interduos
Reges carne fratreS > de hoc Regno, in quo degimus fatagentibuSjvélutintepmalleum&
incudemjEpifebpifiimus.
Si enim, quiafecefficlongius in Regnürii aliud Rex nofter
$$ ^ ^ ^ u feperuenturiRe^slEcciefias hoftras qiiaqua-
uermmriêmiri'èperfèquenrè jyel brsiudidum, Vtdicitur)
inferre moliente, fugientes difceflerimus , & nos ad fuper-
uenturitutelam Regis nbncontulerimüs tpra?fertim, cum p
fiiperuenturus Rex, vefertur | dicat, fe non venire ad Re j , i S
gnum inuadenduin. fed ad deftitbrun^reftituendum, Sc jfg'R:opora|
defeiidendum , & pacem ac iuftitiam in eo procurandam,
Sc fanétq Ecclefi^ ,aceius, facerdotibus debituhi hörtoreVri
a edefen fi one me-xhibe n d am , & nos &-oues y>bis com-
mifl^ periclitari videbnuusi Nos quidem, quia non Pafto-
res.fed mercenarii & ^pud Deum & apud homines iudica-
biniur. Oucs autem nobis commiffe, quia fine Paftötë eï-
rabunt vel difpergentur,& facultates Ecelefiaftrciè, (Juibiis
fiiftentari debent,vel vc reliÖ:* fine euftodibus' diripientür
ae vaftabuntur, fi defueric vircus Prihcipis ^ruius poteftaté
defendantur, vel cuftodes, qni pro ouibas, Sc eanim ali-
moniis Principi & defenfori ac tucori E§?lefiae fuggeranu
• t a p . 1 ±
Si autem ReX nofter rcuerfiisfuerit, infideltós hós ar-
guer,ficiu quofdam fccir,quando i Breona pfergens>& nös
defblato|relinqiiens, poftaliquod. tempus rederfiis fuiri
licelcaiiia noftra a caufa illórum,quós tunc rfcdarguit, fatis
habeatiir diffimilis: nam nos quacunque duifti cu'piditate
yel .turpi lucre ihleéli Regem alium in Regnum iftud, ficut
illi fegerunr,hoh ihuicauimus,neque Regem noftrUmreli
q^!muis>&: alceri nós abfque neceflitace contulimus, fed:
Regcnpftrorelijfti, Sc alcerius poteftatiexpofiti nösiiidi
coRegis Regum expeiftantcs commifimus. Sed inter%.^c
Sc Vndique noscirciimftant angufti^.S i erijm relidtia Re^e
hoftre,fuperiiehientis Re^is poteftari nos eönculemnus,
n>ors nobis effcfi aütëm dón cgerimus,EccIefiarum nofha-
rum & ouium nóBis ièömifeilfcm‘'èÜftoi&ih'ttigila're he-
quibifriiis, &aut nunc in manUm fuperuenruri Rggis: aiit^
fi Rex nriffer rëüef fas ftiefitiihmanuis ilhitó ihdd^iisv
, CajH : Xt '■
^tettjuidad Apoftoh Ióahni^ vBrbi rëfpö'hclebimus di-
cCTitis. QmëcitféinGWp-m^V, debet petit illeambulauit
&ipfea ubutare. Qfjidici l. sVcut ïiouit ine Pater, & ego agnofeo
Pattern, &animam ëekm pohopro butbus meis: aefi aperte f>i n -
quit ör^gonüs, dtcat ,itt hoc confiat quia e&cognofio Pattern, &
cognöfcóra Patre, qutiknimam meant po tto prb o 'uib'us meis, id eft,
ea ‘cahta-e,qtiipro ouibus morior^qUaiitiitit Pattern diligam often-
do. Etidem praffatus Apoftolus ïóahttès elicit. Qui dicii fe
noffe tieum,& mandata eius noh Cuftoddt,meniaxtft. Melius eft
igiturnosihcidereihmanu&homihum, fi Deusitaperihi-
, ferit, quan^derelinducte legem, id eft, mandatum Dei, vt
%on deferamift óuenióbis k Dëó cohuhfffes, qui animam
fuampöfuit pró ouibüs fïii^: In quó óftenfa eft nobis via,,
quamfequamur,appofitaforma'chiimprimamur. Debe-
mus ergo & nos,fi necefie fu'etit pro fratribuS noftris
anirtras noftras ponere,&non oqps no-
■ fttasdclerefë.
Greg, hom
14.&.E«.
tJoall. t
fepif:opo
T T