A
Lue* 1 4.
B
/yi.14.
I. Cor. i.
C
l.P et.i.
Ich an. 9.
D
7fO
in caufàjVt raucus fiat: quod tamcn non profuit,quia oculi
mei,id eft, Apoftoli mei defecerunc in fide,dum ego tame
IperoinDeum meum,id eft,dum lpem mearn in nuliomi-
nutam efleyidenint.Defècerünti!liinfide,quibus Domi*
nus quafi peregrinus apparuit,& dicétibus: Nosputabamus
quod rede nip turns effet ifrael. Multiplicatifuntfuper capillos capitis
met. Quafi dicat: Defècerune oculi mei: nam qui ode-
runt nie giacis nulla pr*miffione culpa: mex, multiplicati
funtfâ&i-fiiper capillos capitis mei, ideft,plures appare-
bant quam ellcnt capilli capitis mei : quia in tantum au-
gmentati fiintinimici, vtetiam dilcipulum meumin au-
gmentatione numeri fiii alfomerent.Nota per capillos ca-
putadornari, vbi intelliguntur illi quiin temporepaffio-
nis a Domino ûon receflerunt; ièd quia pauci fuerunt, qui
rancremporisadhxrebant Domino, ideo dicit: multiplicati
funt luper capillos capitis mei,quia plurès prat decal-
uantium quam adornantium,^«; oderunt me gratis quiane-
minemlæfiqui ptofalute omnium veni. Et ne tantum o-
dium intelligcremuSjfjbiungit: Confortât! funt ad effe&ü
deducendo.vidclicet quod in men te conçeperfint, immict
meiiniujle. Nihil enim iniuftius,quam opprimere qui ve-
nit lalutern dare. Qju non rapid, tunc exoluebam. Faéfcuseftr
hoftia pro peccato, cum nullum vnquam perpetrafict
pcecatum: Rapiiitangelus à Deo apoftatando, cum dixit:
Fonamfedem meam ad Aquilon m,&ero Jimilis altijhmo.
Rapuit primus patens,cum confenfit diabolo ex calice iù-
pérb æ fibi mortem propirtantj. TendebatenimvtDeus
effet,.& venir ad hoc vc bonus non clfet; hoc peccatum
ioluit Dominus non manu armata, fedclauo in cruce fixa.
Deus titfeis infipientia meam. Né qùæreres cauiàm quare ex-
oluifllt, cum nonrapuiir*t,lubiunxit quare Ibluifft, vt
mundus cognofeeret cum ad hoc miflum elfe,vt patri ob-
ediret: quod dicit; Qua: non rapui.tunc exoluebam:& tu
Deus pater fci s, ideft, probas infipientiam meam, quia i-
pfi infipientia: reputant. Etqui^tu probas, probacurnon
effe infipientia: quia quicquidà Deo probatur, non eft
infipientia: quia quodftultujn eft Deo, fapientius eft homini-
bus. Pro infipientiahabebant ludxi, Deum qui fe omnia
pofle dicebat, pari, colaphizàrt, confpui, occidn Quam
autem infipienter hxcomnia fùbanr.non làtebat Deum
patrcm quiînihilcornerait pro quo pati voluit. Vnde Petrus
Apo fol.quipeicatum non fecitnec ïnuemus efi dolus in ore
eius. Et delicti mea qu* fècundum eorum opinionem deli-
fta fuerunt, a te non funt abfconditd. cum tamen orone déli-
(ftuma te’ e|t abfconditum, non quod cognolcas.fed quia
non probas. Nota, deliâa qu* imponebant Domino,
quià cilm vidèrent eum làbbato hominem curare, mur-
murabant dicentes : Hic homo non eft i Deo, qui fabbatuni
non euftodit. Hæc & hisfimilia' pro deliâis habebant.Iu-
dæi, cum tamen client faifta bona; quod dicit: Deli&a
îiiea a te non funt abfcon,dita; & ideo nor eubefeant tr me
lubaudis non refuicicato,^ai te Domine remuqeratorem ,
expectant,.te dico, qui es Dpminus virtutum, id eft, coele- j
ftiumexerçituum, quod minime opinantur ftulri* Non
tris me*; & hoc ideo; quoniam talus domus mea comedit me
id eft, indignatio domus tu*, videlicet quod non patienter
tuli illos quidomum tuam dehoncftabant,fe videïf*
cet faciendo domum luxuriæ, totiulqùe turpi tudinis
cum fedeberentfàçere domum tuam,domum Videlicet
caftitatis,manfiictudinis & pietatis. Et ob hoc idus, id
eft,indignatio hæc de tua domo, comedit me, id eft, inte-
riu6 momordit me,^ propter hoc opprobriaexprobrdnt.um
ttbi per th^qyna qui honorificatfilium, hononficatpatrem : &
qui mproperu dicit filio, dicit & putri : quod dicit, expro-,1 ■
brantium tibi cecideru nt fuperme.Erego tamen licet mihi
iniprOperaiîent, fi ticndoßlu temillorum,opf ratini««-
nioammam meam, ideft.multa naacie afFeâusfum,quia
populus illequem eluriebàm,|në in mortem dédit vef
opérait in ieiunio animam meam, ideft, animofitatem
meam in ipfo ieiunio repreflî, quia ad apertam vindiébm
non furrexi:^ hoc faâum ett mihi in opprobrium,quia mihi
dixerunt: Nonne benedteimus quia Samaritanus es tu&damo-
nium habetî Ego auteir. pofui veflimentum meut'% ciluium,
id eft, me in fimilitudine milèri oftendi, quia carnem mea^
qu* pro peccato hominum mortalis fada éft,in quam fouirent,
illis oppofui, occultata diuinitate mea. Vel ad 'fi-
miKtudinem legatur, vt fîeuti cilicium & perturbatorum
veftiseftvita vtilemexhibuiiMis carnem meam; vel ipfos
quicdicium fuerunt, quoniam & moribusomnino per-
uerfi fuerunt. Ad me conuerlos veftimentum pofiii,la-
tr .nem videlicet &cehturionéra. EtfaÜusfuth tilts inpa-
rabolam,id eft,in fimilirudinem improperij,quam cum vo- !
lebantaliisimproperare, me in fimilirudinem induxetut,
dicentes: Sicmoriaris tu,ficut illemortuusefi. Aduerfum
me loquebanturqui fedebant in porta, & in me pfaUebant qui
bibebant vtnum, id eft, non tantum extraneus fa&us fum
fratribus meis, fedetiam illis qui lèdebantinporta,iudi-
cés videlicet, quorum fèdes fuit in porta, vt iufteiüdica-
rent, aduerlùm me, lubaudis opprimendum, loqueban-
tur. Et in me pfollebant^ui bibebant vinum, ideft, qui
temporali iucunditateebrij fuerqnt vel quivinoerroris
potati fuerunt. Egovero orationem meam adte Domit e, fu.br
audis dkex\,dicens: tempus eft be eplaciti tui, fubaudisim-
pïendi, gratuit* grau* humano generi fadend*. Et ideo
exaudime orantem.fiibaudis pro meis,i» m Jtitudme mife-
ricordtatua. Magna eft enim eorum mifiria; fiibueniat
mulurado milèricordiætuæ: exaudi me & in veritate fa-
lutis tua, verax'videlicet apparendo in dando mihi lala-
tem,id eft, carnis incorruptibilitatem.Er/^c me de luto vt non
infigar. Haäenus pro le iplô caput noftrum orauit, dein-
ceps pro membris fois fie prat. Eripc me, id eft, meos de
lato,id eft, de his qui in luto permanferunt,vtnonmfi*
gar, id eft,vt nÔ infigan tur illi, liiDaudis incorporati.Qua-
n dicat : Non rogo vt ficeripias, vt ab eis perlècutipnem
honpatiantur,lcd ficeripe,vtcisnoriîncorporentur:& vt
illud fiat, Itberame, id eft, meos ab his qui oderunt meos &
me ipfom. Et de profundis aquarum, id eft, de profondita-
peccatorum;hocmbdo: »0» medemergattempeßas iqua.
confundanturfitper me non iefufcitzzo,quiquaruntteDeuslf Tempeftasaqu*accipiturvelprominisagertefeuientiu,
rael bonis operibus permemediatoremquoniam propter > vel pro blanditis adulantium,dequatem^ftatefogatca-
tefufiinui opprobrium. Rogo.vt non confu ndanrar mei,me put noftratn foos liberari. lie non me demergat tern peftas
non refolcitato. Et vëre non confundenrar, quoniam
ego propter te tantum foftinuiopprobrium,id eft, conui-
ciamihiillata, ex culpa mea non fuftinüi, lèd vr tibi tantum
obedirem. Hoc liullushomirium de fe poteft dice-
re,: quia etfi aliquis fit qui iudicatur de forto, & non fit
reus furti, pérpetrauit tarnen aliud àliquid vnde iudicari
promeruit : opcruït conf -fio faciem meam. Confüfio eft,
quam conlpentiamordet inten us; qu* confüfio opérait
faciem Domini,quantum ad Iudæorum opinionem,quia
eum totius delrâi reum putabant. quod dicit: Opérait
aqu*,vt conlèntiam vel blanditiis adulaatium, vel minis
aperte furentium: vel fi quando conlèntiam, non abforbeat
0ieprofundum,id eft,non perueniamada&umcum his,qui
in prófünditate peccatorumconuerlantur:vel fi’ad aftum
pcruenero,non vrgeatfuper me puteus ósfuum,id e.n on clau-
datur foper me profhnditas iniquitatis. Clauditur in pro-
funditateiniquitatis, qui poft perpetrationem non facit
confcffioiiefti, led parat peccati defenfioriem. Hi tales in
futuro nonliberantur:quoniam.qui hie non eft in con-
.... . ,— — - 1 , . felfione,noneritibiinliberationé.Namquihiceftd fêrt*
confufio faciem mezm.V nde extraneusfaftus fumfiatribus I lbrpeccatieius,nonericDominusliberator,Vtautêmipfc
meis,& peregrinusfiliis matris mea. Fratres vocat, qui in fide I fit liberator, fit quilque hie acculator/De capice fie poteft ' m h n ^
firmiotes Apoftoli, qtflbus extraneusfadhis | did: Non vrgeat fuper meputeusos/uum,ide(t,nondaud&-'
eft, quia rehefco eo fueerunt. Filii’matrisfuerunt illi; ex turfuoer mn tmrn _ fugerunt.Filij matris fuerunt turfoper me; iuxta iIllllunWd :• nnonnn dabis ffâtond&nurmh truuüiimin vvTiddee^*
^ui^ S^ c-P^umc?rnfmnat^^uit:<lu^ us^ use^Per- ! re corruptionem; quiafi remanereminmorte.compa-
egriniis,q.uia etfi aliquis foitquirecepiteum, non recepit rabiliseflemcuiq; fuper qùem clarifier puteus osfoum*
eum yt fràtrem led quafiperegrinum, parum honoris vP itavidelicat vt taceat confefiionem, Si clame t defenfio-
dellcet fibi'im pende ns; quoddi'cit,&; pcregriniisfiliis ma- ; hem. Exaudi me Domine, quoniam bemgna eil m if r ic o r d u
f«4 .Notamrlericbrdiam tuhe triaxime benignam, quando
quilque fiiam éxpértus'éft miforiam, ficutpluuia maxi-
'me.acCéptabiUs eft terr*,poftquam ipla teirra diu eft in lîç-
citate. Quod hivc dicit, Exaudi me ddniine, quoniam beni-
gna eftmiiericordia tua. Quafi dicat ; Expert! font met
foam mileriam, experiantur cuain milericordiam ,, id eft,
piam affeâionémtùam. & fie fecundum multitudineni iiiife-
fationum tuarwn, id eft lccunduiijmultam eXhibitionem
mifericordi*. rejptcein me. i. in meos, qui deljaexifti eos fecund
urn mulcitudincm irætu*. Ét v.trelpidas, neauertas
faciem tuamapnerotuo, ideft, à mcis,qui iam fabfcifunt pue-
ri,id êft,hufenesveri&pucri>cumprius elïènt-fîîperb^ &
noh hifta te tu f de berditionè iudæoiruni, vndé'dbminu9
-eontrilHci» èft..'Suçnf eriîmcbiieriftat:i dètàioké 'eius tân-
tum: quiactficrederent tjüôda'ra modo étira rçfuiredtl-
rutn&lius èüm hon morifürum , tàfbcih dolebajtit
quia vita in qua tam làncte &tam pie eiimviuércyidcbaiii^
pef morte erât mutanda.iP«i cotifolarctur,^- non éràt.Qnafi
dicat: Expe&aui etiam qui mecum confolareturde laîuté
iud*orüm,fi conuerterentlir, & non ihuchi : ledpotnis illi
quorum rnftèriam delendam expebtaui,&‘dc quorum lalu-
tecqnfôUrivolui. Dedgruntïnefeamméamfel,& ïnfiti mei
potauerunt meàcéto: qui fe ipfos, qu scfuriui^v t (apidum
cîbùm & fiuuém.dedëruntmihifeliitam eicam,& qups:
velociterexaudime.idcA, mebs,quoniamiribulor, ideftj mei j iuèundum potum fitiili »feaçidiimexhibuérant mihi.po
tribulantur.Quàfidicat: Ne différas niilericordïam, quo- tum. Éb' U-n enim fitiebaih ego nouitatèm, & ipli propi.
niam mei rçcognofcant foam mifèriam; Eiyt,yeïôciter 1 nabant mih' vcraftatÇ ÿropinantadhiic pûmes vetilfta-
exaudias,mtendeajima mea tfrliberaeam, occulté fübaud s, ! tem,& ofErunt-Déo-feliitam efeam ad comedendum,qûi
& eripemejâtûjmeosspropterinimicosmeos, fobaudiscon- perüérlè viuenc^, éiiaôgelica: veritati lOntradicunt, Qc
uertendos vel excæcandos. Nota düobus modi s Deum li-i dominé non réfiitrexifle credunt. k i talcs ^ fidelibus font
berate foos fideles, apette & occulte. Óccidte enim libe-
rauitMacchabæos, quosrex Antiochus tenuit captiuos,
in qualiberatione excæcaras eft Antiochus : quià dum ex-
terius potentiâmfuam ëxercùit,& fie ei s prxualcre, püta-
uit, D eus eùm in terius excæcauit : q u ia intern) s eos elle liberates
nbnintellexit, in quosexteriusiæuiùit. Aperte Ji-
beraùit etiam très puer os d o m inus fob poteftate regis Na-
buchodonofor. Hæc talisiiberatiqficpro ebhfeflîone irijU
micorum, vt dufo ilU virtùfèmdomini aperce fieri vide-
rant,ad fidem conuertantur, vt Nabuchodonolor, qui
conuerfiis,aliisvirtutem domini nunciauic. tufeisimpro-
pertum meuht &confu[ionem meam & reueretiam meam.Quafi
d. Iuftum eft vt me eripias in meis,quia tu leis quanta palïi
font ptoptet te improperia. & tu fois con fufiones & reue-
: rentias quas paftüs fum in meis, non quantum ad te , fod
uantum ad eorum opinionem- lmprOperium fuit
quando dixëruht: Blajphemauit- Quid adhuc egemustefii-
bus ? Confufio fuit, quando claufis oculisfuis eûm çola-
phizabant.dicentcs : Prophétisa, quts efl qui tepercuptEft
autem confufio, quando cbniciéria mordet hominem in-
teriüs. quod maxime putabant Iudxi, qui putabant eum
ignorare quiseum perculEftèt,& ficinconfcienriafoacó-
iüfîonem habèret, qüipriusfo omnia feite dicebat.Rèue-
rentia. i. pudor, qui ingenuam frontem etiam defolfi cri-
m'mis obie<ftionefacit tubete. H*c omnia fuerutin Chri-
fto, quantum adiudæorum opinionem, non quantum ad
rei veritatem :quia non potuit eflèconfufio iii confcientia
tam fonéti, neque eruoefoentiain frorire tarn libera. Aii-
ter: Eripe meos. Et opus eft vt eripias, quia tu fois imprope-
rium meum,id eft, m eorum 6c confufionem meam, id eft,
meoram.Impfoperium éft,quod ab inimico infertur,li. ei
cuiinferaturin confoiétiafiiaexiplbimptopecio pariatur.
velutfaniftivirijCtim eis improperabàtur quodinGhri-
ftum cfucifixum & in latronem mortuum crederent,nihil
crubefoentiæ pàffx funt in conlciéntia foa. Paulus enim nô
lâtis arbitrabatur nô erubefeeré Chi iftü crucifixum,fed in
eo tatumgloriari voluit,cum dixit:Mi’ ‘iautem abfitgloriari,
nifiin cruce dom m nojlrïlefu C/wi/?i.Confufionem paffi funt
miriùs perftbti,quando interius erubefoebant: & eos con-
foiéntia moi debat dèhoc quod eis improperabatur ; quia
in.mortuum crederent, apud qtiôs plusvaluit lingua hu-
mana quam promifïïo diüina.I« corfpeiïutUo funt omnes qui
trtbulant me. Quafi dicat : Tu lcis impropérium'meum.
nâm illi quimfe tribu] tnt, in conlpééhi tuo font & te non
latent.' më eiiamhô a làtept, quia impropertum expeftauit cor
meum & miferiam illorum. lubaudis vt retognofirerentvidelicet
fe miforos , & conuerfi pa?niterent. velficipfi tri-
bulant me,quafi nefoientèm &nolentem fubire tribulations..
Cor autem meum expeftauit ïmpioperium,iàcA, Ipon-
te re cepi pa Ifioncm. quia nemo tollet à me animam meam,fed
' ego pono earn, & iterüm fumo eam. Et expeétauit etiam cor
meum.miferiamillorum delendam;& fuftihui.ideft,at-
tendi qui contriftàretur, id eft|qui mecum dolticifimul, id
eftjde ëadèm re de qua ego dolui, de errore videlicet eo-
rùm qui miferiam füam nolebantattendere. & non fuit z\i-
quis, fubaudis^qui de perditione iudæorOm eontriftari
t<dvTandi,& noninterftciendi ,quodi|)le dpminUs notâj
uit,cum guftaffèt & nolui lletbibere. Itfhoc ënim admo-
nuit, quia im pii effènt geftandi,{çd non incorporandi: to-
lerandi.lcd non interficiendi. Ipfo enim fel gu(tauir,lc d nô
fibiincorporauit. Vel adliteram poteft legi dederuncin
efeam meam fel. Nonlegitur quod fol dedilît nt domihô
comedere.fed notum eft, ante paflionem dominum cüiii
difcipulis fuis làndiffinium pafoha cofoedilfr, efeam videlicet
dulcem & fuauemîin quam efoamadmifeebant f l iü-
dæi,quando ei in cruce pendènri acetum cum felle mixtû
ad bibendùm propmabantl qùod dicit hic,Et dederuntïn
efcam rneamfel, id eft, fopèr efeam quam cum difcipulis
meis comederam,pofeerunt fel ; & in fici meapotaüèriint-
meacéto.Quare fiatmenfaeorum coramipfisin laqueum,id
eft,apparatus quem:mihi parabant, fiate:s in perditionem
&in retribütiones, id eft, recognofeanf hoc eistlfo in re-
triburionem meritorüm foûrurovquia illud promeruérd^
quod illaquearécur vbi me illaqueare putabanr.Et in fcàri-
dalum fiat eis menlà êorum, quiain méiapidem offenfiô-
nis& petram fcandali offen fi font. Vel'aliter:Fiat menfo
eorum. i. foriptufaex qua refici putabant, fiat in laqueum,
& hoccoram ipfis, id,eft, eis foienribus., quia dum foriptu-.
ramhaberent, ex qua quid fàciêdum cfletcôgnofoere po-
tèrant.quafi laqueus eis parabatur, dum feripturàm anteiligere
noluerunt. velfi intellexeriinc, fingebant fo non in-
telligére.&hoc fièt ei s i« retribütiones à-infcadaluni.Et hoc
quomèdoîObfcurentûr oculi eorum, interiores fubaudjs\ ne
vdßunt quod videridum eft.Ef dorfum eorum[emper incurua,
ad rerrena fobaudisjönera porranda. Nam iuftum eft v tq
nolebarit attehdere forfom corda me tuendo,curüarenrar
adtetrem.EjJundefùpereosiramtuam,&furor ira fijß. compre-
hendateoshóe modo, Fiathaiitatio eo- um deférta id eft,ciui-
tas illa iriquaipfi habicant,ab ipfis fi.itdéforcà. Et quoniam
à'mthabitatto, ne quis intelligerethiç eflè p rmanendum,
fubyingit : & in tabernaeufis eorum nonfitquiinbabttet. vt fie
olraideret vnde effet migrandum, quia tabernacula font
tugurià in expeditione mmtantium,ôc non in eodem loco
permânentium. Vel fie : Fiat habitatio eorum defoirta,
id e ft, domus eorum qua affidüe morabantur, fiat abeis
defort*. Nam iuftum eft vt non permittanrar ibi habi-
tare, vbi permilïïfuiït contra dominum clamare. Amife-
ru n tlocum furoris, ytinam vel nunofecognofeerent locum
quietis. & in tàbernaculis eorutri^'d éft,in tempfo Sa-
lomohis Sein templodomini, in quibus quafiin taberna-
lishabitabant, non fîtquiinhabitetexrmultitudineiudai-
cipopuK. E t cur hoc ? Quoniam quemtu percußißi, id eft, ;
percalïibilem mortàlitace& palÏÏbilitate fccM ,perjècuti
in quantum eis licuic. Perçuffic Défis mörtóiitatéic
paffi bilitate primum hominem ab eo p é r inobedientiam
recedentem, in qüo omnis ppftèrifos inreodem vulnerfc '
yulnefàtaeft. ChriftiiS^utem quia fecuridfim hominem '
in eanacus eft progeif!è,ex eo nó foitalienus vulnere:qüia
mortalis & paffibilis faétus eft,quem iudxi perfocuti fuht. '
quoad hic dicit quoniam quem pereuffifti, perfocuti font, •
& fuper dolorem motfaiitatis fubaudis ,addiderunt dolorem
vtilnerum meorum, quia m ortem accclerauerUnt.vélfopër -
Vdlet. Notadifcipulos in morte domini eontriftari -, fed j dolorem vulnerum meorum , id eft, foper mortem
K i t addide