r
B. ' l
i n
A
B
4 .3* ^
videt in abfcondito,rçddet tibi. Sed cum domin’ ad dilci-
pulosdiqtt, Sic luttât Ifix vejlracoram hominibus,vtvideant o-
' per» vejtra bon*, crglorificent pâtre vejFrZquia in catis $?:quid
nbi vultjqupâ illudhic facerepiohibet,'q illic fieri iubet:
ftifiquodin his dtûis coÙigimus» quia& ifti ad hoc opera
ftU feciunt,vtgloriàmpropriam ex ipfis ab Hominibus ac-
cipiarir: & illiad hocopera fiia hominib .oftendere iupen-
rur,vtnpn ipfipet'ea,{ed patet carleftis glorificetur? Qtua
vero huius befti* varieras omnium aâiones reproborum
fignificet,exponi ncceflîras nulla cogic, cum hoc ipium
prudes le&orin ipià peccantilmi diuerfitate colligere poft
fit. CWfienim varia cutis inhoècorpore apparet, dum a-
ïiumluperbia inÀat,alium iaétantia extollit, alium auaritia
inflammat, alium inuidia dilahiat, aliüm Îraexhulcerat, a-
lium luxuria foedat,alium homicidia cruehrant, alium per-
iuriamaculant:&cum vnus ifto »alius aûtem foedetur illo
vitioj tamen quia propter reprobam vîtam v'num corpus
diaboli vterque hunt, totum in fui perniciem poifidet y-
hùsiftaltcro , quod non habet in ieipfofficut econtrariô
fijgfjarquetledijvirtutes quas uon habentin feipfis, per
humiliratîs arque cliaritatis coniun&ionëm,poffiaentin a-
liis. ' v . . . *.
Quid autem in pedibus huius beftiæ > vrfipèdibus am-
milatis,qui 8c iniania c*cus,& maliriaihüénitur fæuustnifi
poteftates huius lectih accipimus ,quæ æjternam Dei %>i-
cntiàm non intuent'-s, terreno amore cæcati, vefania pati-
untur mécis;& fratemæ charitatis ac naturae çqualiratis im-
memeres,pede fecùlarispotcntiæ côculcare videntur pau-
p'eres 8c debiles,orphanos & viduas humiles & Deîferuos3
Niïtenim vr§ vocabulopotcftates feculifigurareritùr, he-
qüaquam Eliièuspueros fibi infultantes in typum màledi-
Cf ns vrfis deuorandos tradidilïèt.Scriptum quippe elfcC«-
qiùafcenderet Eltfèusperviam ,puer't parut egrefst funt de ckûta-
te,& illüdebanteidicentes; Amendecalue^afeende calue. Qui cum
rejpexijfet,vi(fîi cos, & maïedixi eis in nomine domlhi. EgrefïtqUe
funt duo vrjtdefàltu,& lutterauerunt ex eis quadraginta & duos
paew.Pueriétenïmhébraeorum Eliièum alcendenterri irritent,
quia Iiidçiïàluatorem crucem fubeuntém iniultarit.
Sed Eliico illis rhalcdicetite,duo vrfi de faltu egrefïî, qua-
draginta & duos ex eis lâceraht:quia lànguine eiufdem re-
demptoris contra eosinclàmante duo ièculiprincipes Ve-
ipafianus fcilicetéc Titùs, de gentium fyluis egreiîî}poft
quadragefimum & fècundum pailî .nis domini annum,ip-
Ém iudaicam genté peremerunt. Sed quiâadîüuante do
huno, quid corpus huiùs beftiae, quidvepédeseius fighi-
ficent oftendimus:nunc fupeteft, vtde capite eiulHem bc-
ftiàèin ère leonis fpecialiter oftehFo,lôquamur.ytenim ïu-
pra prçmifimus ieo cüm fit fortiifimùs beftiaru & ad nulli9
paueat cecurfum.infidias tamen tendit cüm praedam fibi
præripit.Cuîüs etiam maximus terror in lingua oftfenditur,.
çum adeius rugitumomnes beftiæ pauere dicunturi ficut
feriptumcd'd.eorugiet,quü non tïmebit ? Per quern videlicet
reéfce autor tranlgrciïionis, id eft, antichriftus, defignatur :
qui & inaudira prædicans,& inaudita comminans,terret&
fraude decipit,éc vileçularis potentiae premit. De quo per
ï’faïmiftam dicitur:S«fr lingua eitts labor & dolor,/êdet in injidm
cum diumbus in occultis. Prbptcr peraetià etenim dogmata
iub lingua eius labor & dolorquia multolabore ¥ à cordis
dolore latagit, Vt plurimas perrallàm prædicationem ded-
pere valeat. Sed quia qiios Verbis fiiadere non valet ,mira.
culorum ipecie icducere qu£eSt,rede in infidiis lêdert di-
ei tur.Ét quia quos nec d ogm atiblis .neclpede miraculo-
rumdecipere valet, potentia ièculan conatur opprimere,
bene cum diuitibus in occultis. Quia verofimul & mira*
culorum fraude, &terrehapoteftate vritur, in occultis &
cum diuitibus ledere pernibetür, Non enim fola tune p'o
fitos&lraüde^virtute laxetür : virtute, per'potèntiâîn
fraude, jfer ligna. Rede ergo &deo, & mfidiàns dickurîih-
fidians,per miraculorümipeciem Ifeo, pérforritüdihem fé-
ciilärenl. Vtenim eoSqui àperie iniqüi finir peftraftat, (è-
cularem pbtentiàhi oftentat: vt ve'ro etiard iuftbs fallat, fi*
gnis làncîitâteni fimulat.lllis enim fiiadec elàtione hragni*
tudinis,iftos de'cïpît oftenfione landitàtis. Etqüid mirum
fi contra holninés vâle'àt,qui etiaW contta conditorem o-
mnium fe eleuat?De quo pèt Dahielem prophetam iub an*
tichrifti ipecie didtur : Viq; ad prindpem fortitudinisma-
gnificatus eft. Viq} ad prindpem enim fortitudinis rnagni-
heatur, quia contra ipiiinvaütorem virtutis eJctollitur. Sed
Vndfead tantæ fortitudinis potentiam elèuatur, hiK quiâ
virtuft iathanae roboratur/ Vlide ruriutti pët eühdem Da-*
nielerrt prophetam dicitur : Confiirgetrek impudent facie, &
intelhgen'spYopvfittones : & roborabitur fortitudo eius /fed non tri
viribüsßus.lllius nanque peruerfi hominis fortitudo non in
iuisviribûsroboratur (guavtdiâumeft, iathanae virtute
ad glorîàm përditionis attollitur. Seqüituf;
Et dcdït iïltdraco virtuttm fuam é"foteßatem magnum.
Cui dédit hanc Virhitem velhancpoteftatem, hifi bfe-
ftiæ? Inqua parte beftiæjrtifi in illo capite bré leonis défi*
gnato.quod etiâ infèrius ranquâoccifum fimulate rfeuixifle
didturîCundisaütem verafeientibus liquet, quiaapofta-
ta ilie ipiritus gloriam quidëm beati tudinis perdidit ied naturae
fortiradinem non amifit. QUam icilicet Vittuté ei be-
ftiæ dare,eft,per ilium damnatuhi quem àflümpièrit homi-
nem,eandem exercere cum folutus fucrit.Quam etiam nûc
habet ièd ea prout vult non vritur,quia vinculi s diu ins po -
teftatis retinetur. Quia enim damnatum ilium hominem
hæciàthanse virtus roborabit, quicquid nequiter cogitare
valueritj.nequius ad tempora exercere valebir. Necvllà ei
erit difficultas peragendi malu,quia ille eum inhabitabit,
qui per fe omne malum adihuenit. Quid autem idem anti-
quusaduerlàrius poteftatem magnam habere dicitur,ira in**
telligendû eft;N on quodab ipiofit,ièd quod occulto Dei
iudirio ad tempus illi collata. Quam poteftatem tue beftiç
tradet cum per antichriftum ybique iuper gentes & régna
eleuatus,contra bonos de&uiet. De qUo in hac ipla Apo-
calyplî dicituriEtdatum eft illi bellum fàcere cum iàn&is
&vincereillos. Et data eil: ei poteftas in omnemtribüm&
populu Sc linguam &gentem .Et quia vt iæpë iam diximus,
nonfolumpotentia temporaliopprimer, verumetiam fi-
gnis 8c virtutibus plures decipiet,idcirco h^c poteftas magna
vôcatur.Huicièhiùi Paulus apoftolus côcinit» dicens:
Tune reuelabitur ille iniquus, quem dominus Iejùs inter fictel Jpiri-
tu orisfui y& deflruetillußratione qdueritus fui eum,cuius eft ad-
uentus fècundum operationem fàthana, in onmi virtute & fignit
&prodigï:s mendàcibusy&inomnifeduÛionemquttatis, in bis
quipereuttt. Sequiturt ,
E t vidi vnum de capitibus fuis cjuafi occifutn 1» Mtor-
tenh & plaga. mortis eitts curat a eß.
Sicvnum hoc caput velüti cct iiîimvt&peiamdiximüs
ex ièptem beftiæ capitibus eife dicitur,vt & ex ièptem fit &
tamen ipium ieptenarium numerum excedens, o.tftauum
inueniatur, habens& ipium ièptem capitat quia &ipiuin
caput in fubièquenrib. tota beftiaappellatur,çum dicitur:
Tacit terrant & inhabit antes in ea.adorarebeftiam primamytutus
curata eft plaga mortis. Frequenter autem diximus,quia in fe-
ptem huius beftiaî capitibus vniueriàm iècülaris regni po-
tentiam intel,ligimus. Sicut enim ih bonum ièptenarius
nùmerus jpropter ieptiformeltt ipirituilànfti gratiam, fie
plerühque iri malum propter ieptenarium immundi ipiriteftate
feculieleuatur nec folafignorum oftenfione iftilcitur tus néquitiain accipitur.Et ficut in bonum idem humerus
fed poteftate fimul eleuatur, & miiaculorum fignis fulci-1 vniuerCim ecclefiam delignat, ficin malum totam malorö
tur.DequorurfumpereundemPfahniftamdichtfv.lnftcl'd- ! iuthmam exprimit. Et hseC quidfetti capita ièptem, vm-
turficutleoin cubilifuo. Ad aperram nanque potentiam fuf- j uetfum fciUcët ièCuliregnum,contrafcptem ecclefias, »ci-
feciifèt vtleo eiïèt,etiamfiihfidians non fuiftèt rürfumqj * iicetyniUcrialemeccleliam qu^ regnUm Deieftopponun-
ad occülras verfutias fufteciflet vtinfidians fuiftèt, etiam fi tut Etquiahunc ahtichriftüs ih hóe fecüli regno myfteleohoneiièt.
Sedquiaperhunedamnatum hominem,an- | riumfUumiamoCÈultüsöperatur,ldcitcoexièpt:em befti<
tiquus adueriarius in cunöis fuis vitibus e^eratur, fieuire * capitibus élTe pronunciatUr. Quia vcrönoniifirnis lecuh
per vrraqüe permittitur^vt contra clcftos in cerraminë po- diebus hianifeftius appar€s, fupet hóe regnÜ eleuatur,pro-
------ — w ------ , ~ T - - / • ; '■ " pterea
Dtereaôipietotaeflèbefttadelcnbitnr, quæfine feptem
Lpitibuifoe nonpoteft.Vriumergo caput de feptébeftia:
capitïM&ntichriftus eft, ex vniuerfo potentam feculans
■gnü C hrifto ecclefiæque contrarii.Quod videlicet caput
quafioccifum,& plaga mortis eius curara fuifle aflèritur:
quiadamnams ille homo tahta tune temerirace progredi-
tur,vt ad illudertdos animóspamulömm , imiratióhe vëri
capiris fe quafi occiium refilrrexiftè:&pro Chrifto qui hoc
vete fecit,iê fufeipiendum audeat exhibere.Êt ne forte veritas
, & non porius illufio puraretur, ideirco nequaquam
affirmâdo dicitur: & vnü de capitibus fuis occifum in mor-
tem,& plaga eius mortis curata eft: ièd præmittitur quafi
aduerbium fcilicet fimilicudinis;, vt per hoc ( ficut di£tum
eft)aperte oftendatur,non eife illudveritatisperfèiftionem
fed veri fimilem fraudem. Quanquam ilia particula non
Temper pro aduetbio fimilitudinis ièd aliquando etiam pro
affirmatione veritatis in feriptura ponatur.Pro fimilitudine
enim ponitur ficut ApoftolUs de i|accæteris praedicatori-
bus dicit: Quafitriftes,fcmper autemgauientes. Nam cum di-
cit,qualfitrifte9: aç deinde fiibiungit, Temper autem gau-
dentes, oftendit qüia pars illapro fimilitudine ifto in loco
po nitur.Pro veritate autem eadem pars aduerbii ponitüï,
ficurineuàfi|ëlio de domino pèrlôhannem dicitur; Vidimus
gloriaris eiùs, gloriam quaftvnigenitïàpatre, plenum gratia
&veritatis.Abfk autem vt hoc loto pró veritate ilia particula
oràrionis póneretiir,&nön magis pró verifirtiili dece-
priônis fraude, maxime cüm Apôftblus de illo nequiftimo
hominc hoc qu odprçmtfimüs dîcat ;Eum cüiüs«ft aduen-
tus fècundum operationem iàthanæ;in omnivirtute & fignis
&prôdigiismehdacibus,&in omni lèduâiione Ini-
quitatis,in hisqui percunt.Sequitür:
E t admit ata ejl vnïüerfaUrr$pojl bejliam.
Nullidübiüm, quinpér terram hoc loco tetréni figu-
rentur.Quia vero(vtcen:um eft ) beftiam iftam quæ ex ièptem
capitibus odaua eft, cUiüs etiam plaga mortis curara
plus metuéridâ in terrons comminatione , quam infalià
prædicatione. De qua nunc 8c bene fèquitur;
eft térrëni admirantes ièquuntur antichriftum, fcilicet, 1
quem àmortuis refurrexiftè putant, beftia ilia cüm ièptem
capitibus,nilaliud quam terrenos defignat. Hoc nunc huius
hiftoriaf icriptor propter àltitudinem diuini eloquii,
ftoneftaris iuæ cauïa tranilatiohem nôminum fàciens, poft f
beftiam admirantes ire deiiünciàt. Poteratenim dicere ad-
mirata eft beftia póft beftiahi.Sed fi feci ffèt,textus icriben-
tis horieftaris ratione ca rüiiïe t cum tamen y eriraris iènceh-
tiavfüsfiiiiïèt. Qùid fitàutem admirari vniueriàm terram
poil beftiafh.ièquëhs vëiiûs déclarât quo dicitur:
E t ader auerunt draconem, cjtd dédit poteftatem Jùam
bejtioet&aclorawrurit beftiam dicentes: /fixesfimilts^ be-
ftià'i é'cpuispoteritpügnarecum ea?
Vnumèft, vtfîquisvèl draconem adoret vel beftiam:
quia non ièparatim draconem, nec ièparatim beftiam, Ièd
fimül draconem adorent & beftiam, cum iri ântichrifto ta-
quSm iri fimulacro diabolu tri terreni adorant, qui iùum
& mediatoris fui id eft àhtichrifti ^'lôcum implet. Ira ènirti
àicinitfpEtadorauéruntdracoriem, qui dédit poteftatemfuam be*
j?ie:}tahquàm dicèretu'tjn èè'clracohem adôràùétuntquo
beftiamillam,videlicetantichriftumj non iplüm diuitiis &
poteritatibuà, verumetiàm figriis& virtutibus lüffultüm
elle Chriftum ^pu tauern nr.Gôriçemftendà fortaffis ralisbe-
ftiafüiflèt, ii iölümmödo iècülàri potentia, &riqn fignis &
virturibuÿvaîlarafuiflèr, furiümqüë deipiciendafortaftis
effet^fi foils fimulatis vh'tutibas&noneriàtnièçularipoté-
ria vià fuilïèt.Atcum 8c ièculari poteririaeleuara, & fignis
&prôdigiis videâtür iüffülra, quis non loin m reproborum
vertftri ëtiam eleâorutn non trepidet,non à fündo cordis,
quâfiàtür? Vnde & adorantes dicunt : Quisfimilisbeftia :&
quispoteritpugnarecumea\ Ac fi diéerentjEtfiiècülarisgloriç
fàftu s in ea dëipiciendus eft , nunquid fignis & virtutibus
rèfiftendüm eft Et quanquam errore deeepti tamen verum
dicunt ifti qui adorant hancbeftiam:quianequeinièculari
potentia,neqüein miraculorumfraude,in retro a&is tem-
poribüS fimilis ei apparuit.Séd nec minus admiranda hæc
beftia in fignorum fraude qiiarn eftin potentia lècularimec
E t datum efieios loquens magna & blafphemtas.
Abfolu te videlicet diaboli & antichrifti hoc loco perfo-
nam introducens,cui datum eft os loquens magna:quia di-
uino iüftoque iudicio ad illudendos animos reproborum
permitriturei magna loqui.Magnavtique, non quia bona
ièd quia inaudira,ièd quia terribilia. Quæ etiam digne bla-
fphemias profeet in vocibus: quia & his nominibus ritular
tut in iuisirapiribus , vtomni videlicet ex parte damnatus
ille homo, habiratotque eius oftendatur olaiphemus, ne
quicquam eius deeilè putetur exceffibus. Vnde & rede de
hac beftia infèrius à Iohanne dicitur: Vidi mulierem fedenteni
fuper beftiam coccineam , plénum noniinibus bUfphem'u. Tan- Apoe.t-
quara diceret : Nulla e£ parte iri ântichrifto a blaiphemiis
locus vacat,quia & vocibus Chriftum abgnegaris, fe pro il- •;
lo adorandum ingerit : 8c in hac përrinacia mentis perdu-
rans, fecundu m d uri tiam fuam & cor impoeni tensy fq ue in
fine perfeuerat.Si enim ab hac përrinacia refipiiccns,Chriftum
fateretur verum Deumeftè, quem feipfùm affirmât,
veniæ locus ci quodam modo pateret. Sed quia deiperans
in femetipiùm, ad poenitentiam non recurnr,ac per hoc in
ipiritum etiam iàndum per quem remiifiopeccatorum da-
tur,blafphemiam intorquet, veniam peccatorum accipere
non meretur.hinc dominus iri euangelio aic : Si quis dixerit .
blafphemiamin fi Hum hominis remittetûr eil qui autem dixerit
blafphemiam in fpiritumfanäum, non dimittetùreineque hic ne-
que in futuro feculot Acfi diceret : Poftquamîme quifquam
abnegauerit :fi ad confeflionem veræ fidei atque ad poeni-
tenciam reuerfus fuerit,dimittetur ei. Si quis vérapoftqüâ
me denegaueric, cor i mp oe nicens viq ue in finem geiferit,
arque deiperans femetipiùm remimonem peccatorum,
quæper ipiritum iànâulargitur.pôiTè accipeçe dubiraueri t
incredulufq; in hac parte éxtiterit,huic neque in præfènci,
neque in futuro ièculoremitteturi Ille etenim, in ipiritum-
fandtum blaiphemiatri dicit,qui (vt didum eft) corimpoe-
nitensgerens, remiiîionem peccatorum in ipiritulàndo
accipere fèpofïè defperat. De huius nanquedamnati hominis
duritia cordis,iufto eledoque lob à domino dicitußi
Cor eius indurabitur quafi lapis- Corenim eius vt lapis indu-
ratur, quia nulla vnquam conuerfionis pcenitentia molli-
tur.Sequiturr
E t data eß tÜipoleßas facere menfibus quadraginta-
duobus.
Horum dierü numerus in quadragintarac duqfius meit-
fibus conjpEeheniusjfuperius quidem totum ecclefigrem-*
pris defignat,yuqj: yerp nouiffiqiæ periècurionis aipèrira-
temipetialitèr çomprehendïr.Sediciendum,quia quan-
quanipræfatüs numerus, quadragenariusfi.ac iècundus,
'Jtiôüiifimæ periècutiohis ; tempus fitnpliciter fignificaré
poflècredatuf :viderùr ramen ripbis,riôn fine cauià metrio-
ratum tempus,quod mille ducentorüquadraginta dietum
veltrium temporum âc dimidii curriculis itiperius corit-
prehenfiim fuerat,nunc in quadragintaduobns menfibusy
recapitulandp compledi.Poterateriim huius hiftoriarferi-’
-ptôr, ficut iûpraiam fécerat, eiufdem temporis fiimmam
in tribus annis & fèx merifibus, vel in mille ducentis qua-
draginra diebus coricludere, hifi aliquidnobisinquadra-
genario arque ièeundo numéro iubtilicêr requtrëndum
ellè admoneret.Qui videlicet numerus fi fiibrilirer Rltuea-
tur&ipfiim immanitatem vltima: vexationis 8C contra càn-
dem immanitàfiem iànôtorum firmitatem fignificare vi-
detur. Nifi enim idem humerus fieuitiam perièc/rionis
defignaret, nequaquam Eliièus prôphera iniuîtàiites fibi
puerosin rypum maledicens quadraginta de duos ex eis,
vrfis lacetandos^ràdidiflèt. Quod tune quidem in qua-
dragi n taduobu s pueris geftum,in tota Iudæorum gentè fi-
gniheauit gerendum. Nam poftaicenfîonemredempto-
ris ad patrem, cuiiidem Iudæipendenti in ligne infiilta-
bant,fente»tia malediëtionis ipfiusaduerfus eos præua-
lente, qui au crucem pergens, filiabus Ieruiàlem dixifïc
ÛO } - p l l l l
lob. 4t ’
4 .tog.
Bibliotb. Vet .Pat r.Tom-ÿ-Parsi