832
daftimandata tua cuftoditi.vtinam dirigantur vixmex, !
id eft,opera mea ad cuftodtendas iuftificationes tuas,quas
tu fccifti & fie docuiftr, & ideô rogo vias me as dirigi, quia
tune,id eft, dire&is viis meis.wo» confundar velut ilie cui dici
pote ft :hic homo coepit adificare, & no pot ait conjùmmare. N on
confundar dico, mm perjpexero in omnibus mandatis tuis -, id
eft,cum ipfà mandata tuamë'mihi fâciunt fpeculum. In
mandatis enim domini fè quifq; qualis fit, intueri poteft,
iuxta Apoftolum Iacobum dicentèm. Si quis auditor eft
■verbi & non fedor, hic comparator viro confidetanti vul-
tumnatiuitatis fine in fpeculo. Confïderauit enimfe,<&
abiit : 6ç ftatim oblitus eft qualis fuerit. Qui autem
perfpexerit in legcmperfe&x libertatis& permanferit,
non auditor oblmtofos, fed fà<ftor operis, hic beams
in fafto fti o ent.Talis & ifte vulc eflè,vt infpiciat tanquam
in fpeculo mandata Dei,vt non confundatur. quia non
auditor eorum vult eflè tantum , fed fadtor. quod dicit,
Tune non confundar cum perfpexero in omnibus mandatis
mis. Vnde confitebor tibi, id çft,laudabo te in direftio-
necordis, id eft, in corde re&o, & nunquam à tua volunta-
te di ftorto. Et non tantum te Jaudabo in ipiànperatione,
fedetiaminipfeinchoatione,i»Mvidelicet quod àidttitu-
dicia iuftitia tua, id eft, in hoc quod intellexi, di fere tionem
ilia, quæex tuaiuftitia proceliit, difeernere videlicet quid
feruus debeat Domino, quid creatura creatori. luftifica-
tiones tuas cujlodiam, non me derelinquas vfquequaque. Quia
iuftificationibus tuis cuftoditis non confundar, ergo cu-
ftodiam iuftificationes mas. Et vtcuftodiara, non me derelinquas
vfquequaque. Si dereliquifti me vt egeam,non
derelinquas me vtpeream. Velnon derelinquas me ad id
quod polfim dici quaqua latione dereliâusfvtin me ipfb
videlicet glorier. A Deo enim derelinquitur, qui in fei*
pfoin benefa&is gloriatur.
di eloquia ttia, fedetiam ad vtilitatem proximonim, inla-
bijsmeis pronunciaui omnia indicia oris tui, ideft, præcept»
quae per os tuum,id eft,per fetmonesdidici. Omnia dico,
tarn occulta quam manifefta, qus fuerunt pronuncianda.
& non hoc ex ttiftitia vel coadtu s feci > fed tn via tefhmonto^
rum tuorum ddedatusfum,id eft, mandatorum tuorum, de.
1 e &atus fum ficut in omnibus dtuittjs. E t in mandatis t/m,fcili-
cct pronunciandisjf.rm c^or,id eft,pcrfeuerabo.^r confide-
rabo vias tuas,vt quae, dicam o re, comp leam opereJEt injnoc
non de m e , fed de teprxfomo : quia in iuftificationibus
tuis quibus per te, non per me iuftificatus fum,meditabor,
id eft,affiduus ero.& non obliuifear ftrmones tuos,quod fecit
primus homo, quioblitus eft verbi Dei fibi dicentis : Ne
comedas.
N quo corrigit adolefientiorviam fuam, in cufto-
diendo fermones tuos. In toto corde tneo exqutjiui
te, ne repellas me d mandatis tuis. In corde meo
abfeondi eloquia tua, vt non peccem tibi. Benedu
Hus es Domine doce me iuftificati ones tuas.ln Hahns
meis pronunciaui omnia indicia oris tui. In via teftimonio-
rum tuorum delect at us film, pent in \omnibus diuitiis. In man-
datis tuis exercebor, & (onfiderabo vias tuat. In iuftificationibus
tuis meditabor, non obliuifearfermones tuos.
IN quo corrigit. Cuftodiam iuftificationes tuas. Nam in
cuftodiendo fermones tuos, id eft, prxeeptatua corrigit vi-
amfuam id eft, vitamfuam adolefcentior, i. populus iunior,
populus videlicet gratis, portans imagine noui hominis
yerbum videlicet ndei, quod eiprxdicatur, per dile&io-
tiem operando. Iunior ifte eft non Cain, fed Abel: non I t
mael,fedIfaac:nonMana(Ies fed Ephraim: nonEfau, fed
Ifrael. non Saul, fed Dauid. quorum vnufquifque viam
fuam correxitin cuftodiendo fermones Domini in quo,
fcilicetalip ? Cxteri vero imitantes veterem hominem,
non cuftodiendo fermones diftorfemnt yias foas. Et quia
quicuftodiuntfermones tuos,vias fuascuftodiunt:ego
in toto cortoneo exqu tjiui tey & ideo ne repellas me d mandatis
tuis. A mffdatis Domini repellitur> qui per gratiam non
adiuuatur. &ideone repellas me a mandarin tuis, quia
licet alii abfeondunt arge ntum & aur um in area,ego in tp-
to corde meo abfeondi, id eft, repofoi eloquia tua, id c ft, pras-
cepra, ad hoc vidclicet,vtno peccem tibi, in memoria tenen-
do mandata tua. PeccaturDeo, peccatur proximo. fed pri-
us Deo peccatur, quia quando quifque cogi tat pec ca turn
perpetrare in proximo, iam peccat Deo, etfi nullum pec-
catumperpetraueritin proximo quia nemo non ptius in
fe,quam in altertim peccat. Vel fic in corde meo abfeondi
eloqnia tua,vt non darem fantftum canibus neque marga-
ritas fpargerem ante porcos. ergo doce me iuftificationes tu-
as, vtdifcamfaciendo,quod iam didici memoria tetten-
do.veltuum eft docere, quia tu benedict uses Domine, ideft,
naturalitermultiplicatus , & a te quifque docetur in bo-
num.
Doce me iuftificationes mas,quia non fplu mihiabfeon
Gimet.
Etribueferuotuo, v iuifica me, ■& Cuftodiam fermones
tuos. Repela oculos meos,& conftderabo mi-
rabiliadekge tua. Incotàego fum in terra, non
abfeondas d me mandata tua. Concupiuit anima
r mea deftdetare iuftificationes tuas inomni tempo -
re.lncrepafti fuperbvs, malcdtfti qui déclinant à mandatis tuis.
Auferd me opprobrium & contemptum, quia teftimoniatua ex-
qutfiui. Etentmfederum principes{& aduerfum meloquebantur.
feruus autem turn exercebatur in iuftificationibus tuts. Nam&
teftnnonu tua meditatio mea eft, & confilium meum iujhftca-
tionestut. •
■Q Etribue feruo nw.Quafi dicat Vt non obliuifear fermo-
J \ . nes tuos, tu domine rétribué feruo tun, hoc videlicet,
viuifica me. Quatuorfunt retributionés. duae font iu-
fliciae, reddere videlicet bona pro bonis, & mala pro ma-
lis. Mala enim p rom ts reddet Deusimpiis, quando iu-
fto iudicio & peccatorum fiiorum metito æternaliterpu-
oiendos eos in ignem aeternum mittet. Terria retrib utio
eft gratiae, quam hic exercer Deus, reddens bona pro ma-
lis.quç tetributip gratis naturaliter prçcedere debet.quia
rtifi Deus hic redderet bonapro malis, non elîètcui in vl
timp examine redderet bona pro bonis, hanc retributio-
nem quaeritifte. Quærit énimà Deo interius viuificari,vt
ab eoviuificatus. poiffit cuftodire fermones foos.quia qui
mortuus eft interius, non eftdighus vtcuftodiatfermo,
nesdomini. Nota quia non ex toto mortuus fuerat qui
fiic viuifîcWi rogat. Accepit enim ihirium bonz concupi-
feentke, cum adhuc rogat viuificari, Vt poiffit cpftodire
praeceptumobedientiar. £t quoniam Dei praecepta non
per obedientiam çuftodiuntur, nifi per intelligentiam vi-
dean tut, vt haberet intelligentiam, fubfecutus ai t:Reuela
oculosmeos interiores, & conftderabo mirabilia procedeptia
de lege tua,fed obfetuata. Quid mirabilius, quam perçu-
ftodiam legisdomini, terramcælum fieri, feruum liberum,
& tandem perpetuo coronari ? Reuela oculos mebS,
& hoc ideo, quia incolaego fum in terra, ideft, de illi s ego
fom qui dicunt : Kan babemus hie manente c'mtatem,fedfutu<
ram inquirimus. 6c ideo non abfeondas à me mandata tua,
vt nô compleam ea videlicet operando. Mirum eft,quod
hie rogat mandata dotnini fibi non abfeondi, quia vbique
Deus vult pftedicarijVtinam tarn multis eflent chara quam
font data. Ilia enfin d uo mandata, in quibus pendet tota
lcx&l?ropheta*, maniFefta font tarn fidelibus quam infi-
delibus:quiaDeus amandus eft, ideo necefiàrio feiendus
eft.Sciri autem non poteft nifi per eloquia. ideo ifte rogat
fibi non abfcçndi eloquia,vt feiehdo Deum, Deum amen
& Deum amando.feipfum faciat amare,vt fic tandem dottfhj)
ceacur qualiter proximum debeat diligere : quia nifi quif-
que feiat ipfum diligere,non poteft efleardens in dileâio-
ne proximi,cum feriprum GvDiligesproximum tuumficutti
ipfum.Non abfeondasdmemandata tua,6c hoc iufte,quia concupiuit
anima mea dtfultrdre,i.migno dehderio affeiftabatur
anima mea defidetaré iuftificationes tuos, i.prZcepta tua iu-
ftifican tia.&h oc inomni f^»wc,videlicet quietis 6c aduetfo-
tatis.-iuxta illud, Benedicam domino in o'mni tepore.ldeo concupiuit
anima meadefiderare prZceptarua,quia increpafti pfal.fi
fupeibos,iftim o i parentes côtra te foperbientes, & fnan-
dara tua non dcfiderantes.incre^ti,id eft,morte multafti
quando
A.
Gtn.y
B
C
0«UT.
Rm.9.
' Zatb. t.
D
W.iw.
quando dixifti : Maleditta terra in optre tuo. Et non tantum
illi fic font liicrepati, fed omnes ^«limitantes eorum fù-
perbiam-, déclinant à mandat is tuis maledifti font. Nota quia
aliud eft , ;per ignorantiam vel per carnis infitmitatém
mandata domini non fopplere : aliud, pernegligentiam à
mandatis domini declinare, quod fopetborum eft.male-
dióli qui déclinant d mandatis tuis. Et vt ego malediâio-
ni non fobiaceam', aufer à rite opprobrium ér contemptum, ne
commitram aliqutd dignum opprobrio, & ideo tibi con-
tèmptibilis fiam. Vel aufer à me oppfobridm,neprobro-
fiirh fitmihi nomen Chriftianum, & per hoc ad contemptum
veniam. Aufer dico , quia teftimonia tua exqtùfiui.
Opus eftetiam vtauferasiquia non défont qui me dudüm
conterere Etenim principes tèctenïfédérant,&aduerfumme
loquebantur. Loqu eban tur dico, tribulationes
minando 6c inferendo. Siruus autem tuus exercebatur in iu-
. fiificationibus tuis. Nam & teftimonia tua meditatio mea eft, id
cft,illa quæ tu ceftabaris,meditatus fom femper.Teftimo-
nia domini martyria eius fimt, inquibusmartyriis exem-
plum præbnit, vthi qui martyrizarentur, illos diligerent à
quibus paterentur, quod hic dicit , Teftimonia tüâtnedi-
raeio mea eft. Meditatio enim eft fânéf orum martyrum,
illos diligere d quibus patiuntur : cum hæe fît meditatio ’
perfecutoru-m, vteos habeantodio quoS perfequuntur. i
Confilium itetum fedentium principum hiit, inuentos
martyres perdere : confilium patientium martyrum, pér-
ditosinüenire. Etficillireddebantmalaprobonisrifti
bona pro ma Iis. & fie perfecutores occidendodefece-
run t,martyres verb moriendo vicerunt.
Dalcth.
Dhafit paument o anima mea, viuifica mefecun-
dum verbum tuum. Vias mens enunciaut, & ex-
auitfti me, doce me iuftifteat tones tuas. Viam iu-
^ ft'rftcationum tuarum inftrue me,&exercebor in
vurabilibus tuis. Dormitauit anima rnea pra ta-
dïo çflnftrma me in vérbis tuts. Viam iniquitatis amoue dme,&
dé lege tuamiferère mei. Vum veritatis elegi indicia tua non fum
oblitus.Adbafiïeftimoniistuis domine, nolime confand.re. Viam
mandatorum tuorum cucurri, cum dilatafticor meum.
X Dhæfit pauimentoanima mea. qüafî dicat: Licet tefti-
-^J^monia tua meditatio mea ëft, tarnen adhuc timeo,
quia anima meaadhæfït pauimento, id eft, corpoti, quod
eftinferior pars höminis, ficut pauimèntum inferior pars
eftædificii. Et quia wtö concupifcit femperaduerfusjpïritum,
ideo quam diu anima adhzret corpoti, timendum eft&
rogandum , ne concupifeentia carnis foperet fpiritum.
quod ifte rogat, dicens : Adhafitpauimento anima mea, 6c ideo
viuifica me, vt comprimatur quod adüérfos fpiritum
concupiftitur. Viuifica me dico, agenrem fecundum verbum
tuum, id eft, praeceptum tuum, vel viiiifica me fecuri-
dum verbum tuum , id" eft, promiffom tiium. Promififti
eiiimrin lfaacvocabiturtibifèmen.hoce&,non qiiifiliiçar-
nis,hifontfiliiDei:fedquifiintfiliipromiflioni§v depu-
tantur in femine. Vel viuifica me fecundum verbum i
i\\\xta,cmidm9à\conitenïminiadme,&egoconaer'tarad vos. i
E t debes viuificare,quia vias mens videlicet fbsdasje»«»«*-
ui. confeflùsfomtibi,^ tu exaudifttme delerido peccata,&
ideo dote me’iuftificationestttas. Et quia multi docetur in iuftificationibus
fie, vt ea fciant,noil vt opere oftendant,o-
ftendit hæc fidelis anima qualiterdoceri vult,fit: Viam iu-
ftificationum tttarum,ideft, operapraeceptorum tuorum.i»-
ftrue me,\d eft,inftrue in me,&fic iriftruttus exercebor in mi-
rabilibus tuis ; id eft, in mandatis mis ,'qùæ mirabifem etim
faciunt, quiea imitatur. Nam eumde infittiamiferiaad
fummam gloriam perducuiit. Opuseft’vt mt inftruàs,
quiz dor mit auit, id eft itepefeit anima meapra tadio audien-
d\v\àt\\coivzxb\l)t\.Vnàéù\\id,Omnemefcamabominata
eft anima cortim.Vel dormitauitanimamcapræ tàedib,quia
tædium eft mihi conuerferi inter peccatqres. .& ideo tu
d o mi ne confirma me in verbis tuis,vt violenter again & pro -
tnoueat.
impedicntem,amouedme,&delege tuamiferere mei, daqdo
iriihi videlicetlegis tux non folum inchoationem, fed et-
iarti confommationem. quod non eft volentis nequecurren-
tis, fed tui miferentis. debes mifereri, quia inquantum potui,
viam veritatis elegi per quam currerem, & indicia tua
non fum oblitus. vt curteré, adhafi teftimonijs tuis domine dum
currerem. 6c ideo notime conf undere, vtdicatur mihi : Hic
homo capitadificare, &nonpotuit conjummare. fed quo car-
ro, pertendam: & quo pertendo, perueniam. quod fiet,
Quia viam mandatorum tuorum cucurri cum dilatafti cor
meiim, id eft, curn cor meum in charitate dilatafti. Vnde
Apoftolus:c<?r noftrum, ait, dilararumefttdilatamini&vos.
He.
Egemponeamihi domine viam iuftifi ationum tua■
rum,; & exquiram earn femper. Da mihi intellect
um , & ferutabor legem tua m, & cuftodiam il-
lam in toto corde meo. Deduc me m femita manda-
f‘ torum tuorum,quia ip Jam volui. inclina cor meum
in teftimonia tua, & non in auaritiam. Auerte oculos meos ne vi-
d ant variitatem, in via tua viuifica me. Statue feruo tuo elo-
quium tuum in timoré tuo. A^nputa opprobrium quod fujpicatus
fum, quiaiudicta tuaiucunda. Ecce concupiuimandata tua, in
aq/ttate tua viuifica me.
T Egempone mihi domine viam iuftificationum tuarum, é ' ex-
[ •-^quiram earnfemper.Qx&fi dicatiQuia ego viam mahda-
torum tuorum cuciirti, ideo domine ne currendo defi-
ciam, viam iiifti^catiönum tuarum,id eft,opera tua iufti-
ficahtiapone mihil&gem , nön mutandam , fed perma-
nèndam, vt femper in lege profieiam. Apoftolus'dicit:
Iiftknoneftlexpofiùifedimpijs&peccatoribui. Quaçcpoteft
videri hic efle talis, qui legem fibi rogat poni, fed quia fif
perius dixit,fe viarri mandatorum Dei cucurrifle in chari-
tate,noheft de populo illo durs cèruicis, cut lex erat feri-
ptain lapideis tabulis -fed videri poteft pertinere ad m l
libera: Ierufalem fopernx,ad filios promifTionis & ærernæ
hxreditatis , quibus fpiritu fantto tanquam Dei ^igîto,1'
non in tabulis lapideis, fed in cordibtis lex feribitur : non.
quam memoria teneant&vita negligantifed quam intel-
ligendofciarit, & diligendo faefantin latitudine amorisj
non in apguftia timoris* Nam qui timoré poenæ, non
amorc iiiftitix opus legis fecit , profetlo muitus fecit.
Quod autem inuitus fecit, poifet fieri, malet vtiquenon
i 11 fieri, ac perhoclegis quam effe nollet, non eft amicus,
fed potiusinimicus:liecèftmundus opère, quiimmudus
«eftvoiuntate. Talis non poteft dicere quod ifte dixit in
uiperioribus verfibus: Viam mandatorum tuorum cucurri,
cum dilatafti cor meum. Et quia dilatatio charitatêm figriifi-
cat, fecundum Apoftoium ,diccntcmrPtenitudj> legis eft
char it as : cur ergo ifte legem fibi poni rogat, quam fi non
haberet, lion vtique in charitate cucurriffet ? Sed quia in
lege qiiairi accepit , viilt proficere , 6c hoc intelligit fine
Deo effe pofle, legem fibi pdfeitpont, noftillam quam
non habet vttecipiat,fed in ilia quam habec. magismagif-
que proficiatrquemadmodum fi poculum pfenuui terieas
& dare fitieriti incipias , ipfe 6c haurit bibendo, & pdfeit
defiderando,. hoc modo & ifte legem fibi poni pofeit, dicens
: Legemponemibi domine viani iuftificationum tuarum, &
exquiram earn ftmper,quzndiu videlicet opus eft exquifirio-
ne. Quamdiu enim, hie viuim us, opus eftexquifirionè, vt
in ea femper proficiamus. Vel exquiritur femper, hie videlicet
& ibi. Hie exquiritur, vt in ea proficiatur : ibi exquiritur,
vt quihic proficit, eius prxmio perfruatur. Quia,
dixit, exquira earn fempet, & nullus poteft exquirere, nifi
hoi fibi Deo d onäte, rogat iftelegiséxquifitor, vt per fpiritum
feciat, qubd per literam feiebat, fic : Da mihi mtelle-
Rom. 13.
£bum,&ferutabor legem tuam.qaaü dicat : Pofita lege,indi-
genhtelle^u. & tu da vtferuretur lex tua. Legem feruta-
tur,qui fecundumaltiora prxeepta legis o^erarar. Alrio-
ra enim praèceptalëgis font duo ilia prçceptaVi» quibus pen- ^.eor.n.
det tot.i lex & Prophets. Vnde Apoftölüs :^Adhuc vobis emi- ^13.
nentioremdemonftro viam. Silinguisbornimm loquar& ange-
lorum,cbaritatemautem nonhabeam»ftftutfumvelutasfo-
Et vt confirmes, viam iniquitatis promotioriéôi'tneam I namaut (jmbalunttinniens. Da mihi ititelleäum,&fcrûtabor
~ Viblioth.Vet.Pair.Tom.y.ParfZ. ar,, ...... : . Aaaa 3 . legem