io88 PtfchapJ Ritlcrti
k Chriftum annitnciahunt ? Fortafîis ergo aliquaauiietdra
ccrej quia nolebat tunc pracdicari, quoniam Ieius ipfe eft
Chriftus. quando pnr.'.i milfi flint bmi Si bini, ncqnc ab
ApoftolisvfqucadrcfutredHoniitenipus. De quibusomnibus
Origenes in tradatii ffio multa ptoponit&tnÉrt,
fifottcifta& huiufmoditaliafuisiiilocisadfututUU»
tempus pettincant,maxime hccin loco quaerendumiudicat,
6e vttum cum fiiittetentut iam cognofcebantquo-
niamipfeetatChrifti^. Etfi iam cognofeebant, mquit.
ptocufdubio cognofeebat de Pettus, Quomodo ergo
poll tanta de talia,qua:iii diuetGs l acis tetro habentur, in-
terrogat cos, For ergo quem.me ejji dicitit Î Quando Sc te-
Mot.i6.i7 IponaentiPettoacdiccnti, TuetCbrifiutfilmptivm.di-
xit: Beatles SimonBar-lona, qa'Mtaro&fanguU non reuela-
uittibi , fid Pater meus (jut eft incalis. Per haecenim dernon-
ftrat, quoniàm tunc primum confefliis earn fiierat Petrus
Chriftum filium D.eiviui ; in cuius, eonfeffione & c*teri
Apoftoli confeffi crèduntur & cdo£th Antea vero fi ne-
feiebant eum Chriftum Dei filium, quomodo prædica-
re poterant quem nefeiebant ? aut confiteri ? qualcmque
B ’ iam retro confeffionem requirit? Dick enim ita, Omhis
M.se.iv.ii qui confejfus'fuerit me coram bominibus, confiteborego &eum
coram Pâtre meo. Ex quibus profe<fto verbis & fententtjs
manifeftaturfenfus, quia tunc primum Apoftoli leu reli-
qui difeipuliâliqua feiebant de Chrifto, fedampliora c-
rant& altiora noftcæ falutis fàcramenta qüæ nefeiebant.
Etideopræfatus Dodor quæric, vtram minus fit Iefum
credere efle Chriftum, quam cognofcerel Et datexera-
plum de Ioanne. vbi ait : Sivos manfiritis in verbo meo, to-
gnofeetts vent at em , & veritas liber obit vos îE ta it, vtdica-
mus quando mittebantur ad pnedicandum > credebant
quidem Iefum efle Chriftum, non ramen cognofeebant}
poftea autem proficientes per do&rinam & pluraiUira-
cùla cognouerünt, quando & iriterrogati confeffi funt,
Tu es thrift us filins Desviui. Sed fateor quia & Petrus reue-
lanreDeo Patre , cum hanc confeflps eftconfeffibnem,
qua Iaudatur, qob oninia feiebat ad hue de Chrifto, fie*
utrabxdeclaratumeft,vbiincrepat Dominuai eo quod
dixerit fe oeddendum, & reliqua quae præfens locus tefta-
tur. Etideo inter cognofcere & cbgnofeere multa diftan-
tiaeft. Quoniam'tunc quidem Apoftoli initia cognitio-
nis iam habebant, poftea vero profecerunt vt perueni-
tent, maxime cum perceperunt Spiritum landum in o*
mnem agnidonem veritatis. Quid plura ? Praefens fen-
tentia Saluatoris in caufa eft, qua dicit, deindecospit ei s
oftenderèfepaflùrum, cur præcepérit eis,vt neminidi-
cerent quod ipfe eflet Chriftus. Porro dciude quod dicit,
id èft, ex quo confeflus' eft eum Petrus filium Dei viui ? etfi
tunc Petrasdidicit vna cum caeteris Apoftoh's deillo
quod prius nefeiebat ,inde fcandalizabatur Continue) qui
erat futurus Magifter, conftitutus iam caput Ecclefiæ,
quid aeftimare debemus quo modo portare poflèntreli-
qui qiiibus prædicabatur, fiitaannunciarentur de eo otn-
niavterantin paflione futura? Aut fi tunc Apoftoli ha:c
difeebant dé le (ft quas nondum nouerant, quid putads
5 >qiiam minus feiebant illi de Chrifto quos Apoftoli prius
docuerant, & ideo Dominus Iefiis Chriftus pradicarife
primo noluit, ne vllus ftrepitus inde nafeeretur. Quapro-
pter Lucas aperfiùsincrepaflèillos dicit , ne cui hoc dice-
rent quod oporteret filium hominis multa pari, & repro-
bari à Senioribus & Principibus fàcerdotum & Scribis, &
occidi > & die tertia refurgere. Et fortaflis ideo increpafle
ebsaddidit, quia feiebat Dominus difficile paffioniac re-
furredioni etiam difdpulos çrediturbs. Hinc eft quod i-
pfe paffionis fuse ac refurredionis prirnu per femetipfum
aflèrtor eflè maluit, deinde poft relurredionem Apoftb-
los; vt ex 6 d o fides, & non ex auditu difeordia nafeeretur.
Nequevoluitantequam paffionem fubiret, gloriari, fed
njialuitinterdumignobilis videri. Nam in vno eodemque
Chrifti nomine mulâ fiint & ardua & arcana, qua: praedi-
canda eran t. Ip fe eftehim Çh riftus qui natus eft exr^rgin e,
& de Spiritu (an&o conceptus eft , ipfe qui mirabilia fecit
innumera, ipfe qui mortuus eft propeccatis noftris, ipfe
quirefurrexit à m or cuis; & qui pafliis eft,& refurrexit, ipfe
eft qui in prini ipib èrat verbum, Déus apud Deiim, fine
quo nunquam eft Deus Pater i ^er- quem fada funtom-
hia.Talia igitur,& alia quampluta quæ CatholicedeChri-
ftö prædicantiif,ipfe eft Chriftus.Nam Viium horfi fifüb-
traxeris, fùbtraxifti fàlutem tuam ; quia & haerétici Chriftum
habere videntur, Chrifturiique predicant fnemo
eorüm Chrifti nomen negat, fed negat Chriftum,quia
non omnia quæ Chrifti funt confitetur.Quapropter mul-
risexcaufisiubettaceredifdpulos, forte vt rallatprinci-
pem mundi, & videatur declinareiadantiam, humilità-
temque de fedocere>& quod magis eft,né rudes &imper-
fedi adhuc difcipuli altifsimæ prædiçatîonis mole opprimerentur.
Etfiquippiam ritubafrentinprædicatione, ficî
uti fecére in pafsione Chrifti, magis àuditoribus fiiis feandalum
generarenterroris,quamperfeuerahtiam përfedæ
diledionis. Quod fi qüæritur, vtrùm hie primum hoc
mandatum dederit ne eum annunciarent, an iam fuperius
quando mifsifunt, nonfolum vt prædicarè.nt,verumet-
iam vt fanarent omnes & curarfent vniuerfbs ? Rede dici-
mus, quia nee hie mandatum videtur ne Chriftum Dei
filium prædicarent, fed vt ita dicam, ne quid paflurus,aut
occidenduseffet, veferiama mortuis refurgendus, quia
nemo ex mortuis refurgere rede dicitur, nifi qui mortuus
fiierit, & de morte ad vitam refurrexit. Sed quia hoc
præceptum fàcræ difpenfedonis eft myfterium, tam tem-
peranter eft mandatum , vtin omhipraedicatione& temporeifte
modus fit feruandus, ne aut Dodor aliquid aflii-
mat Vitra quam creditüm eft ei vel coromifliim, aut çerte
vitra quam ipfi auditores ferre poffint vel capere, vt vnuf-
quifque fuo in tempore tritici menfuram accipiat,quam pof-
fit efficacitèr portare, & opëribus adimplere.; Hinc eft ergo
quod pronibehtur, vt dixi,euangelizare Chriftum, feu
omnia quæ Chriftus eft, vt éuangelizarent eum poftea
amplius & perfedius, etiam crucinxum, ficque cum ipfo
Chrifto ipfamcommendarentcrùcem, in qua gloriaren-
tur Ghriftiani j quia hæc eft vera fidei noftræ gloria,fi vere
intelligamus crucem Chrifti, quia aliae crucës nihil nobis
profunt j fed fola crux Chrifti, quæ nobis vrilis eft& pCT-
neceflariajper quam nobis mundus crticifixus eft, & nos ci*
dem mundo. Mira omnipotentis Dei difpenfàtio. Quam
fubtiliter, quam prouide introducit fùos ad fidèm, ne aut
obruantut Maieftate, aut deijciantur carnis infirmitate;
aut vberiorem de eo dodrinam inpofterum opportunius
prædicandam,referuarent,quahdo poterant ipm de fingu-
fis annunciate quæ viderant, vt fi mors Chrifti aliquem
conturbaretadperfidiam, refùrredio & afcenfio ad Pa-
tremreleuarent, & fouerent animos credëntium ad fi-
dem. Alioquin Apoftoli, qui femper cum eofuerant, &
yiderant miracula vniuerfa quæ fecit, & audierant ab eo
wtav/M,quibüs&teftimoniumperhibuerant, fi eano- ]
de qua tradebatur fcandalizati fùnt, quid ârfcitfamur paf-
fîitos eos fuiflè,qui nihil taie feiebant> Si audiflent quia i-
pfe erat Chtiftüs,propter qiiod parcens eis, mandat Apo-
ftolis vtheminidicant,quia ipfe eftChriftus.yerjintamen
non hoc dixerim,quando mns.i funt Apoftoli,aut quando
loquebanturadplebes, qüod non aliquid annunciarent
deillo , feditatemperanter, vt & quoique ad eum trahe-
rent adfidem, & arcana Chrifti facramenta qon publica-
rentantetempus. Et ideo quiaindudierantiamadDomihiim
perfidem ex reuelatiöne PatrisjVtpleniflime eum
filium Dei viui non fblüm crederent,verum & fcirent, o-
portunum iara erat^t ipfùm eundemqueDci & hominis
filium moriturum pro omnibus ac rèfurredùrum intelli-
geren t;quia pernecclïària res eft prædicari IefùmChriftum
crucifixüm. AlioquinprædicareChriftum, &crucem tacere
inutile eft.Ét ideo præcepit interim, vt nemini dicant
quia ipfeèft Chriftus\ douée præparet eosadfidem&ad
fàcramentamyfterii,vtpoftrabdum perfediusatqueop-
portùnius dicant,quia ipfe verp eft Chriftus. Vnde diligé-
tiusconfiderare debemus quia nonait,exmde coepitlefûs
dicere.vel docere,fed ait, Exinde tapit ojlenderedifiipuüsfuis.
Quoniamficutcorporalia çuidenrius carnalibus oftendi
dicun tu r,fi c eis, adhuc quafi mbrtaïibus & paruuUs,ofteir-
duntur à Chrifto,vt apertiuS cognofcercnt ea quæ loque-
bantur. Et non fieputo eis oftenfafuiffe vifu oculotuim ea
quæ paflus eft vel quæ viderunt & gefta^funt a Chrifto,
ïnEmng. Uiïatth Ltb.Vlîh
telligibftis de myfteno paflïonis ae refurredionis ipfius;
ßeideo qixit quia tuncçoepit eis oftèndere;vtdeinceps c ^ ’
pacioribus fàdis ac didisplenius idLipfum derhonftraret,
neiamqu^fi mdibusipqpiensloqueretur, fedperficiens
in ipJa pft.enfione pJcnius intelligerent quod omnia quæ
coepitlelus facereautdocere vtique deperfecit* .
E t ajfumemeum Petrus capitmrepare ilium dicensMàte
Domine,npn erittibi hoc.fijàcomerfusdixit Petro, vadepoft me
fithanasfiandaltim es mihi,quia nonfapis eaqùaDéifunt,fidea
quahotn 'mum. J Ex quibus diftis apparct qupd&pëà muf-
ris didumeft, nimij arp pris aqiprifque quam maximifu-
ifle Petrum in Dpminum Saluâtorem. Nam poft eonfef-
fionemfuamfiWdPatrediuinitusreuelatam,&poftpræmiupi
benigniffimi Salqatoris, quo audierat, Beatus és Silj
mon Bar-}ona quia cam ér fapguis non reuelawt.tibi , fid Pater
meus qui eftin coelis. Repehte audiuit à Domino, & inquam
fùbkpijepportere ire Hierpfplymam,ibique multa pan &
occidi.acfeUqua.Nonpprçftferrequodàüdit.ne.cyulcinfirmari
conf^ifionem fuam"& déftrui, quia non pîitit fieri
pofle quodyerenouit, & abfqûe ambigu o confefliiseft,
Dçi filiuspccidatur.Inde eft qiiod ex ardpre amoris, ex'
fideifirmicare,exreuerehtïapietarisaflutnit,eumfeprfiim,
vt&Magiftrum compefeat.a talibus , &ne præfendbus
GOndilcipulis eum yideatur àcfitemerariusarguere j vbi
fen^tiçumeflen^coepitillumincrepareamantiifirnoàf-j
fedu &ppta„nds,ac diçere, Abfit a te Domine, quo^ï verbum
melius in Græço habetur ï*tut trot hoc eft,prppitius
tibi eftoDomihe,veI propitiate tibiDomine;&:vtdebea-
ti Petrifenfuaddamus, quia nonerit tibi hoc, née poteft
fieri,tieç recipiunr iftud aures meæ, vel cormeum, vtDei
filius ocçidendus fit. Nec enim reuelatum fuer^tei opor-
terepati filium Déi & occidi talem,tantum CKriftum,E)ei
filium , qu|a & hæc indigna Dep Patri yidebpntur. Vrtde
& dicebap, Propitius tibi efto Domine, quiafinblueris
nonerit tibi. Et verum. Anamen nefeiebac, qùod hune
■ ' i-1 r * * - v'^-uu» cu vt ïequerecunei vero a
qaotxl.s&gmft.oeftenroris.reptobxndo.fcanJalammif
f t Ê jp H » . ftOp/ "dura poft ran tam confcPsioncm,
poll ranram bcamudmem &:tam admirabilemgratitai,
vtiuperenm&pet cum ïcUficaretnrEceléfiaChrifti, poft
raptam fibt lipndi * CoIjichdi pbtellatdm cotjcalfim.
quid eft quod tam fub.to and.t ( qualitetcraque vel cui-
eunqne dlcafij t , tarnen el didmr) Vade.retro kifiOune,
f iM m e rm h n . yelqueefttamrepentmae-onnetfio.vt
P9i e d r S i ? ra,ar,bid™nit,,S' col,ara' fi'hanaSaPpelle-
CutlSedfidd^entetattehditpmdensanimus.hse pmnra
nondepr®fentiivtlupradixi, feddeteptomifiLefimi-
lorumanq QuiaAftafirnci tanfaeffet concelè gratia&,
beatijudofitmata. nunquamptauarpetruafionBirrotin-
nen.ffet Ibcam.5Pt;optérea, vt A S ,M a rc u s* :E n e a s
mnplelunt Pegnmjelppndentetn dixilie, TU eschriUm
,nonadi)C.entes quodhic pofitum eiPTn ^attham , Fiiim
• Demur, Et ideo needixetijntad sorifelsionem relaram iftambeantndmem,
neq?c.bcnedidHonismaciam;alltdo>:
nilm rant* poteftatis , fes.caiteri qua: illi loncelTa lint.
Hmcptoceito dicnnus, qniah*ceinon inpralentiarutn, I
led ippradeftinajone Dei, & i„ fiitnm nrdftita fiint &
gratis ai,ncefta. Propterea & nnncbic error fubrepfit Sc
, locum habuitcoijtradicéndi, & in pafsione Chrifti ne-
gqndi.Sedvtrqmetrpraliguandofinepeccatofit.antoffi-
ciolus, vtquidam volant . eis relinquo difputandum , qiii
IciuntpeipiexosSyllogifmbnirnprxtendetenodos.&a.
nimpmm mternos p^netrare Icnlus.fl foite polsit aiiquis;
errare.autfcandalum efte vnieji minoribus ï AutconttaS
num Deo quo f ex adnprib noli fit. Etfiexadnerfofnerit,
cotraipfum eft. Quoniam etfi errate aliqnando alicui pto-
tuit.vt bonus errordicatur; poteftfietivtin via feculi, fed
nonmyiaDei.Vndedequitm,siqmvultpojimed,tire,al-
i ^ e a M i ^ i r ^ M . « JW c tp r tm rP .c fa 'u rm éd& S l H
quailo exetettus Chriftiana; teligjonis ; audiant vpiuerfi,
qui Qbtiftiano nomine cenfentui jaudiqntftêseroChri-\
Humca-leflismil tispopiiloconrionantem, dt fuiialio.
quentemmilitibus,^iv«lt;inqnit,fi/n,tvtó;«.aixetat
qnjmrupfafuls,q«0d.paftd?us&occidenduSeffit.dixe'rat
?tro.*T^ l ! 0/ fflfiqi1li 'nieneratine6q.u rielftfK Dirirhiini' nmnik...... J id-'p.riaui'contra'.
■ . _■■■ ' —'— . -Tv , uvibikupi, IJUUU uuut
ppfuerit Deus'Pater,, Propitiationcm pro peccatis noftris in
fanguine. ipfius ; cuius qmdem'a^^rofufggcris Chri-
ftus, ignpranciam auteim, exprobrans dixit, Vade poft me
f f hanasyq u t a n o n f a p u e a q u a D e i f u n t Petrotvadeoodme ninatn ii^ r^P • J j'
6 c» nlSW'dDei. Sed qulaperignorantiam deftitifti ire f rietafis
poftme,qmanonteae6 pis.vadetetmme;p0 fttetgum,
&,a„di vbcem monentls.Vt tefle fapiasi^otro Sathi’
natn.quQd.eum.vocat, inctepantis voxieft, quia bulliis
etfi pet. ignorantiam, cobtrarius efle debet Deo. Nam „ t “ T r T
luerat epimm Petto etfi perignorantiam Sathdnas. vt dd- ommbus confetuat Revnlam 1F“ ’H t1
e oD tib a tfifc o ,ir» ^ ,a rr„ i',„W m vna cum at 'ctmlufuu M«• arcps-a ‘Wit iia Co !<n2u.oysc£m WsApo *p-.&ul 5u*m
Luc.p.ti.
feôptabatjidarçqiüre.'iduerfàrius vocatur, vt difeat iam
deincepsfilioipeifeandalumnon efle. Ambuiaueratprius
Petçus appneipioy.qcatiqnis fuæ poll: Dominum ,£ ante-
quamfcandaliim elîècoepit, &concraite ei, Sc ideomox
peccutimr initio peccati.fi peccatum dici fas eftj&mone-j
tue v t iriipleat- quod eis a Domino in priricjpio vocadonis
eorumiuflum fuerat. Dixefacenim, Vetiitepoftme»faciam
'■lfiifimpififttßres.h9minuni Èt hötandum quod hfiic diefl
Vade poft me fail)anas y diabolo vero tantum, Vade, ac
fi dicatar, in ignematernum; quià ffetrum affetftusamotis,
&iguorant^viçiri‘ Vnde hie error Apbftolicus de cbn-
ftantia. fidei-venit , magis quam ex incentiuo diabbli;
qu^muis^nec hqcfecis negate poffim |is, quod poft prædi -
cationem paffiqnisineo diabolus tentandf non accepe-
rit facultatem;vfque adtempusenim a be oie ce flerafSed
fumens hanc infidelitatis humatïæ occafiönem , (k fi per
affe&um ambris licee à foriS l?etro infinuauit obiicerc
Chrifto, non quo mens eius.vencno mfidçli,rati$eflec id-
feä:a, fed quq infcien.tia Faerat qbubluta. C^od fcieus
Dptninus ,ô^iUiusfraudem,&iftiusignorantiam'^
pat. ^gtrp dixit, Vadepoftpie, ac fi diceret vfque ad <;rucis
ppafsioném; &diabo|oincrepatisstir, fethanasrfcandalum
milii es. Quia ficut Dei mun,us eft Chriftum in Spiritu
Deum nofle ; ita cliaboli opus eft Chriftum in hoinine ne-
feire. Âtque.eiufilem periculires eff » vél corpus; negare
fine Deo, vel Dèum negàre|juç corpore; quia verbum
humanæfàluriscaufe, Cfiriffusin cprpore quod afliim-
M B , . f v au, s^anuocanspopuiUMt
V^cimdtfiipulisfiUd^iHisi t eU u sm b a î ji ^ 'a d io m -
nés. Nam hæç omnium inuitatfe', lalûs eftcrédentium,
qnqniam non qualifcurique virtus eft feqùi Chriftum, &
ire pdAeum. rCuius régula primum talis eft, cui vomiras'
fequendi filent,vt abneget fetrieripfemjquiaaliref irepoft
eqmnonpoteft, nifî abnegauéritfemetipfum. Ôenegae
autem femetipfum , qui carnalem vitarn & malam bonf
conuerlarione innouat& commutât. & (jçinceps m noui-
• ^ te vitæ ambulat,i.d eft, yt vitia déférât;1! ëàetur virtutes,
quatenuspei has Chriftum çonfiteatur, bon minus fide,
"Pcrib»s. boriis ; quia in his qmfqueaiitdènegât
^^^umjmalisopcribusperfidlemàbhegati'SiVcrbtusvi-
uatm confe^on^&IaûdèDei,bonis operibusadimplen-
dp. Idcircqomniscogitatiqnoftra, intelieétus, & omnis
fermo & accus noftram abnëgaribnem demônftiat, Chri-
ftbCpiifer^qife^ acteffimoiiiiièn ib fingulis virtutibus o-
peratur.
g i ehtemjlum, drfequatutme. 10nia
ÎGSi
çc PhilQiophi hu’ius fæçuli iuaorn nia reliquerunti etiam
întecdum Sc viiia, fejftantes mbres b.ottôs, & mülra pafsi
lunt.led quiafidemnon Whiii tun>, neqne Chiiftui fefit
(Sq”“t‘l î’“f" <%r‘ 4 ‘fvmà\MkmMferutil.qtùeuon
gfmficauermt Deum , [fi eumuerum in cogüutiomim fuit,
& o:betgueqiq-tiTet°. Proptereâ.vfiulqoifqueqùi'vult
fequiChbftom »collât crucem fuam , quia’nifî fn cru-
ceChri:
Mar.i. i 4,