tf. 13 s. 17
Exod.j.6.
quo magisper fidem,quae dilcdfcionemoperatur.credide- , rioirespeIiunturjàli*ccalienijqUam,nuhquam4maiieruotf
rit.Sed qjVoippdp yere multi \ epturi crçduntut, çqtn alibi I6imr,inqtiitifletus &findordenttupi, ex quo verarelurre-
diélun?,^, Quod multi vocati ,pauçiveroeledi ? Pauci quidé â jo carnis pnedicatur futurafiicet qualitas poenaram déliâ
t initio vfquead fipem fçculi,licet mnlti vocentuc,in cô- ! ghetur.vt & animus defleat fine fine per oculos,abTq; fru-
para,aqî^ illûrumquipereunc, ex omnibus colliguntur, â u pjoenitentiae,quç male conlènfit»&dentes ftrideant de
vemcnteVçamen fimul hincInde congregîfti, muitiabfq; honore « ormentorum,y t per eos intelligamus, muera ca-
diibio inpenientur.De quibus Propheta .Dinumcrabo, in- ro quanta pro malis lùftineat. TuncaitCenturiopi » Vade,
cpf\ifeps$ fuperarenammultiplicabuntur. Quodautemab &ficutcrjdidifiifiattibi. Ablque-dubibita&vuicuique fe-
Oriehte & Ocçidenre dicic, non quali ab his duab.plagis cundum menluram fidei psomittitur. H*c eft namqueil-
TbtuiiVyenf un çr©duntur,verpmetiâ à Meridie & ab Aqui- la poteftas,qua dédit nobis libertatem filiosDei fieri,vt ex
lone. Sed hoc ell, quod dick ab Oriente, quia prima pars Deo in Chrifto per fid em quotidie renalcamur J k lècun-
ii)undieft,quafiab.initio læculi>&: ab occaju.quafi finisvi- dum menfuram eius, caîtéra iuxta Apoftolum charilma-
ta*,Pûmes hincinde, ad vnum mediatorem Deü & homi- rum dona vnicuique tribuaritur.Ideoqueait huic»Jf4<k1(jf‘
ném yenifht per {idem,ad quem hicaccelîèrat,id eft,& i!- | ficut credidifti fiat tibi. Credamusergo& nos ^ quia fi qjiis
li.reqniei^ent qui ante aduentum eius digne crediderunt I credideri t.i n eum,(vtiplè teftatur) etiamfi mortuus fueiit,
i n et? m ,& ijli qui poil ad uen t u ipfi u$,curo» non ex .langui** | viuet. Etfanatus eft puer ex ilia bora. Et hora Iciliçet ilia ^qua
nibuslneq; ex voîuntare (^rnissfed ex Deo renati,fide l'uf-
cépëriMit.Seualiter,ab Oriente & Occidente, hocëft,ex
om'iqgcntequaï lu b coelo eft, ab.ortu fphs adNoççàfiim.
Quia ficat peromnes Gentes habet prxdiçari.fic ex oninir
bps Geptibus vepturi (untad regnu m coelorü.ln quib.ni-
j mirum pàrtibus.etia duæmedia:,vj; conquadrenturad fo-
! liâitalem,prq cqrtq in telliguntur. Sed prima & vltimaid-
I ep ppnôtntyquatëiius dies {He Temper in memoria figaror.
I quando ïulgur exiet ab Oriente,& parebitvfq; in.Occide-
j tenyqüoniätunc eritaduentus nlij hominis. Na&dlifoli
qiijc in regno recumpair,.quos nimiru m initiû reûç fidei,
; &C9hfutrpqatipponiQperisprobaueritidoheos.Vnde&
hi Patres ad mediudeducuntur,quorum non confundjtur
vocari Deus-Sed ait,E^o fum Deus A brabaßeus lfaac & Deus
laço% Deus, vtique eorum quorhm iftiapud euro qui cun*
dös houitjtenetur exemplar.Nam in Abraham fides,qua
placuit DeoJ& reputatum eft ei a$liuftitiam : in Ifaacvero
foes quafi Sacramentum fidei &gratiæ, generatur, Porro
per tacob caritas defigbatur,quie per varia certamina, do?
neclTrael Deum poffitDeorum in Syoà videre, laboriole
Tatis defudat. Ex qua ninxirum duodecim tribus, videlicet
omnis prædeftinaforum ordópropagatur. Vnde & in no-
uifitpip, duodecim Apoftolifuper dmnes duodecim trib.
erunt^iruri,ybi nulli numerabunturalij,, nifiquorumfi-
des,fpes,^caritas Deum iftorum credidir,lperauir,arque
omni caçitate cöluic.Qiiibus lànevirturibù&renatiaccum-
beritcum iftis nocarnàliteriacentes, fed Ipiritaliter quiejf-
cenres a laboribus fuis. Ec cum ycique ex diuerfis parcibus
aggre’gatijerunt vnum ouile& vnus Paftor.
F il i i autem regnieijeientur in tenebrds exterior es. ] Ergo
regni filij ludxi aceipiuptur ,.quos Deus exÆgypcoedu-
cens,conftituitinregnri,&fibiadoptauitinfilios.In quib.
regnu Hiu renuit, donee ÇKriftu regis filium adlè venien-
té reiecerun t. Propter quod, quia crederè noluerunt oum
Géntibus,guaru hic Centurio fidé obtulit,eijcien tur in te-,
nebras.Pollunt auté 8c regni filij,læcuÙ iftius interpre tari,
Tupgrquospriacipantur redrores tenebrarü j vefimul omnis
dipimatorû or^o intelligatur.quià non minus deGen-,
tibus quâdèludæis in ealHé tenebras ibunt.Nam ab initio |
fælùlîjhæcduo rcgfta.Hierulàlem Tcil.& Babylonis, collir
guntur.&pçdificaturiliaHierufelcin coeleftibus : Babylon
verpquiaper leTemper, fine Déo, in terrenis regnare vo-,
luit.proijcitur vno impetu in tenebras, & in caminü ignis
ar^encîs Fihj autem regnifipdfcunmr>quemadmodura&;
filij tenebrarum, autgehennæfilij,autfilij iræ, quodnos
fuiinus.lèd per Chrifti gratiam adop'tionisfilij. Sed quæ-
renHum , quomodo in tenebras exteriprës eijciendi fint,
cum tenebræ Temper inceripres fiant? Nifi quia non de his
dixitIeTus> ficutetedidiftifiat tibi. Reportauiteeim fides
praemium làlùtisîquiapoteftatem accepit,quod quidquid
orandopetierit,accipiet, lirede-crediderit. Sedquotiens
non actipimus,aut non rede credimus,aut certe male pe-
timus.
Et cumvenijfetIefiusindomumPetri, vidit focrum eius'ta-
«»rm,&reliqua.] Ad hocergô venerat vtyidëretfebrici-
tantem, &ideom,oxcumvenilIèt, vidit earn ac lànauiç.
CauTanamqueaduentuseius iacentis infirmitas, & non
edendi necelîitas fuit; qùia in domo qua lAi.'era febiis ho-
minemlaniabat, non cura pràndij ac lætitiat, led ladyma-
rum erat effiifio. Mira omnipotentis Dei d ifpenlario, qui
eriam non quærenres Te qua«ir, & non valentesad Ce ver
nire, ad eos clementervenir; quia fi nopille ad nos prior
venifTet.nunquam-gd eum redire pptuiflèmus. Sed bene,
poftquam delcédic ,.hæc muliertèrciolocpeuratalegituiî»
quamuis alii Euangeliftæ alio in loco earn commemora-
uerinc. Nihil enim intereftad hiftoriæ verkatem quis quo
loco ponat , fiue quod ex prdineinterTerit, fiuequod re-
colit,fiue quodpoftea fadum ante præoccupauerir; dura
tamen inuicem non aduerfentur, quod nunquam repç-
rie s. Multum, yero ad myfticam lèmper proficitintelligé -
tiam, vteo locoab vnoqupque ,Spiritu làndo docçnrp,
lingulaponantur ,^vt& veritas pateat operis., & dodrina
Ipiritalis vberius appâreatex circunftantiàledionis. Nam
vt dixideprolùsillevpiuerlùm defignat humanum genqs,
id^sft lepra originajis delidi coinquinatum : puerCentu-
rionis Gentilitatem Tolani,mprbo idolatriæ, quafiparaly,-
fi,dilïblutam , & ab omni compagine vitæ pæne emortuâ.
Quibus curatisjclemenulïïmum erat,vt millier, quæfue-
rat audor morborum & morris,poll vimm curaretur & i-
pfa. Vtrumque enim fexum Dominus curaturusaduenè-
rac. Sed prior curari debyie, qui prior creatus cftjtum de-
mum&illaab opificc nec prætermitri. V nde &lcripturat
T ENViT, inquit, manum, & dimifit eamfebris.jQuià pu-
tas.'Nunquid verbononpotuiteâ curare, quia cenujc manum
eius ? Vel cur leprolum tangit, & curat verbo ; huius
vero c enec manum, & concinuo difeedit feb ris.?lllum ergo
rangi t,quod lex vetuerat, vt le Tupra legem oftenderer, de
quo làtis iam diximus.Huius vero tenuit manum,quâ miv*
lier contra manddeum ex te nderat ad arborem, de qua no?
xiumarboris guftum fumeret. Propterea ei go ratio fuit e-
ius teneret manum, vt vitâm refumevet;quia Adam de manu
mulieris accçperat mortem.Sic omnia Saluatoriscpn-
cinunt opera. Iuftum quippe erat, vt quod manus prælu-
mentis admilsrac, manus repararet audoris, ôc indulgen-
tiam reèiperet,qua: cundis intulerat mortem..
Qvæ fiirrexitt&pimflrabat «j.JContra eonlùetudinena
diat teiièbris, quas videmus ex çorporibus oblcurari, in T febricitantium, quia Tolent incipience lànitate laflelcere.
q^a^um medio quam fiepe & ipfi requiefcimus.Sed de his \ &ægrotationis fentire moleftiâ : TedTanitas, quæ Domini
quas caligo vitiorum & infidelitas fimul cum Diabolo fibi
preparauit.Exteriores ideo di.cuntur,quiaextorresâ regno
Cnrifti erunt. Na quidquid infraillud regnu coelefte erit,
totum v.tiq; lux e|ic,ficuc Sç vira;quia omnes in luce ipfius,
& yîtâ, beau çrunt. Porro quidquid extra illud, non aliud
quath cènebre aie mors.érit;quia omnes in'igné tormento- -
turn,qui paratuseft Diabolo,fine fine mile ri erunt. Milèri,,
ergd, quia dilexerimtmagis tenebras, quamlucé.Ec quia j
lèçum ititerioresm aninjo tènèbras tulerunt iufte in exte-,
cpnfertur imperio, tota fimul redic, licet adalcipris cauls
radone ,.cp0.tinuo ip 'a min i ftrauerit. Alioquin non era t in
■ domo Petri ver nula, n on m inifter aliquis,no Tamiliaris. n 6
propinquus,ceite vel vxor, qua; matris oblcquium iunior
prsueniret: led anus lolacliu vexatafebribushoc-facerec
Magiftro,quod difcipulus, cuius douvus Tuilfedicitnr, fa-
ccre debucrat. Fuerat. n. dixi, quia licet eius dicatur,eoq>
prius fuille non duj?i«3;funp tame ja.no efle ibdc probatur,
quia omnia reliquerat. Erant aute cu eo & alii qUamplures
miniftri ; idcirco non quod illius egeret Chriftus minifte-
rio, led ad altiora nPS intelligendà proue hit. Nam & domus
Petri, non ablque myftica, vt credo » fignificatione
commemoratur. Itahuiusoblequium,quodfinon oba-
liud, Tropologice laltemaddemonftrandumlecundum
Apöftolum vvr membraquæTeruierunt iniquitati ad ipi-
quitatem fruötificenr dc Teruiant iuftitiæin lanófcificatio-
nem. Veru metïam earn ideo létuire voluit,vt indicium ef-
lètrcdditi lanitatis. Quia vbi virtus curat,nullum refide-
re debet veftigium infirmitaris. Venir ergolefiis in domum
Petri,qtiatenus ad cum domus Petri vêniret. Ec tue
dtaq;yenitquandohabitùmnoftræ carnisafliimpfit. Do- l
mus enim Pern,iplâ èft domusIuda,velBethleem,quçdp- I
mus panis inteipretàtur.ex quaChriftus lèeundü carnem. !
Ad quam lane domum cum venifler , viditlöCrumPetif l
iacentem & Tebricitantem, Synagogam Tçilicetiacentem !
inperfidiaTua,& in leâulo vitiorumdecubantem. Cuius 1
tenuit manum : quia non tantum yerbö, verum manibus j
Iudaicæ plebis öperatus eft filutem. Vnde Propheta,Ope- 1
■ratus efifalutem in medio terra. De qua manus eonFortauit !
lallas, & genuä trementia folidauit. Cuius cum tenuiflet ,
manum , tradidit Sacramentum vitæ, q u i fibi attraxerat •
mortem,& Turrexit minilirans Chrifto, quæprius iacebat 1
febrioitans in lçdto infirmitatis. Febribus ergo Synagoga
cruciabatur, dum libido concüpilcenriarum & auaritiæ
milèras inflammabat mentes, &frigusinfidelitatis corda
éorumgelidabat, quibus nimirü febris lèmper alternans,
nunc fiammis,nuncfrigore mifera hominum membra di-
laniar. Hincergo eft, quod manu erigitu'r quæiacebat,&
miniftrac .Çhrifto,dum finötificat modo manus luas in o-
peribus boriis,quas ante Tuis pplluebat criminibus.
V E s P E R E autem fado ebtulerunt ei multos Damonium
habentes, & eiieiebat [piritus verbó'. J Mirum fi tanta multitu-
do erat,aut deferences tam ta rd â t contempto die velpe-
re multos malehabences defèrrent. Sed.licet ita fit ob ni-1
miàm occupationem Saluatoris, tamen ram diligenter ideo
exprimitur?vt.myftice hocfiftam intelligamus. Nam
velpère eft, cum finitur dies, fic&finisfieculi,cpmiam
mundus 4 luce temporum vltimam ageret a; ta te m, in qua
Chriftüs nobis diem reddidit lèmpiternum. In hoc quippe
velpere,oblatifunt ex officio Apoftolorum multi male
habentesVeriam & nos de Genïibus,ignorantes vnum verum
Deum,de quibus verbo virtutis luæ lpiritus eieck
immundosiVnde lcribitur, Omnes dit Gentium DamoniaJHk
Chriftus verbo ad nos venir:quia fides exaudlfu eft,audi-
-tus autem per verbum Dei. Quo plane captiüos ab impia
damnatione reddidit liberos, & omnes nos fipauit ægro-
' cos. Ad hoc quippe Tcriptqm erat, Mißt verbum fuiim&fanamt
eos, & eripuit eosdeinteritu eorum. Quod volens Euan-
geliftaexponere.vtadimplereturjinquit.quod ditftum eft
Per iTaiam Prophetam, Ipfi infirmâtates-nofir as accept t ,&
tgrotationesnófirasportauit. A udiant qui dicunf,quod Sal-
uator licet palflus dicarur aucialfiis,auréfiiriens, huiufmo-
di paffiones a1>lque doloris éclaborisafFeâu Tuftinuerit.
Quq^ fi verum eft, nec noltras infirmitates tulit, nec pat
fiones porcauk. Ijrao vere palfiis quia doluit,&laboribus
fatigatus infirmitatem carnis fiiftinuic. Alioquinljojno file
Döminicus inlcnfibilis elïèt, nec verapalîio, ficutneé
vera redempcio fierec. PropterquodCachoIiceconfice-
niur omnera infirrriitatem carnis abfque peccato fiilce-
pilïe, yr nos fua fanaret infirmitatei & fpiritus immundos
a nobis verbo pelleret;atq; per veram infirmiratem carnis
noftra crimina fatftus medicina curaret : per diuinitatem
vemvefbi, vniis idemque Chriftus Deus &homo Die-
monia eiicerec à riobis, &cun«ftain melius reftauraret*.
V i d e n s autem lefits turbos circum fi iußit ire trans fre-
f«w.]Habebat enim Dominus refugium a nfrbis aliquau-
do in màrijàliquando in montibus, aliquando in delerco.
Et hint eft quod iubet nunc ire trans fretum , vt àtutbis
tam ipTe, qnam & Tui paululumrequielcerentatumulru
eôrum &laboribus.Hinc quoquedatur indicfumDoâO-
ribus,quód aliquando debeant occupari in praedicationi-
bus,&negociis Eccjefiarum, aliquando veroremotiùsvi-
uere, & Toll Deo vacare precibus àc ftuclio contemplandi
Deum. Alicer aurem,Dominusvidens turbas circa Te nec
m i
dum fide feruentesjled corpore tantum tümultuantes,vk
dit quod iri conTciéntiainfadeliratisadhuc ------ ----- ou u u t (JlOCClia C.OIII- procellacolli-1
debantur,ac pariebantur naufragium flu<äuantes,iulfit ire
trans frecum,vt eos à fluôtibns arfioueret, 8c poft eum n et
trans fretum t^ntationis* quibusihrerdtim dcditinducias
conuerrendi ab mfipitntia Tua. Iplè duntaxat Tuber ire
trans fretum.vt ad pacriam, expletis tentatiohibus fieculfi
peruenjamus.Quo iubente.
A c c e s s it vnus firiba, dr ait illi, Magifter fiquar te què-
cunqueieris.'] Acceflît autem non fide,vc Genturio file * dé
quo diximus, led tantum labiis dicendo, Magifterfiquar te.
Sic iraque decidit q«i promittitaut incaute, aur fi&e , Te
Deum ad omnia TequipolTe. Difphcet enim D-vinfidelk
& ftulta promiftiaNecdum Tciebat mifer.quina velquan-
tus elfct „quem lèqui le promittebat, quocuttque iret,a-
lioquin quomodo promkterec,quod nemo mortaliumiri
hacvita poteft,,llcecpoft finem vita: dicaturde Tandis, q ù i.
empti Tunt de terra ex omnibus primitiæ Deo &agno;
qupd lequantur eum quocunque ierit. Quorum profedd
mox addidit cauTam,quod virgines fint,&emptide .terra
ex omnibus , vc primip'ap Dep & ägno eilent etianhfifie
macula.Sed ifte nec m m pcrpendi.tmenfuram,nec Chrifti
confiderar celfitudinem, ignorans quid vel quantum
inter le & ilium eïïèr.Vhde patet quod nihil eum amplius
quam hominem purabac,vnde & Magiftrum eum vocat.
Credidit enim quod vnus elTet ex Dodpribus legis,&id-
eo fic eum appellat., ,Vult ergo lèqui, non vt imitetur,(èd
vc de rakacuhs & viftutibus lucrum, auc vanam quadrat
gloridm,_ Sic icaq; & Simon Magus lèqui defiderar. Nam’
PecrasJ$ngepsA poftolptpm per mare Tèquitur,Tèd mer-’
gitunad paffionem quoq;, fed-negat. Quod fi tantus vtia
cum cæteris„deTeric, peç Tequi valet ad omnia, quid piita*
ifte incautus promifipr/itunc adelTec? Veruncamenfic dieu,
quafi cum eo polïèt ferre crucis ignominiam, portas
çonftingere inferorum, mortem quoq; morte deftruei^è i
& vitam refurgendo refticuere.acçæteraquædeChriftà
diffiale eft enume^rei \ Idcirco vnicuique prius cogican -
dum quid polfit, aut pui, vel quid, voueat, quoue animp;
qU^intentione.Sedquod ifte dololè hæc prorni<etit,pan-
.dk mox cófpeéfeor omnium, qui corda inlpicit Imgulorö.
I V y L p e s , inqnit,foueas habent, & volucres toeltnidos, ôc
reliqua.J/Nqn qupdTeum deuote pfièrentem repellaç, Tqdi
infinuando quails elïèt ifte , de'mo,nftrap tçnptenfinhic
Hxreticorum,aut Hypocriïarum Formani,quifempçr pb
aliud Deum confitçri&fequ 1 Iç fipiulantiquorurp nô ap .1
probatûç officiu m, .quianon haben t in corde fidei hplpi--
tium.Hinc ^c^ptçdicitüiiVulpesfoueashabent.A\ioQmù
raies nifi fopeas haberem&dolosacfraudes, vulpesnon
elfenc. Sed & nifi quia fo'ûeas habenc, & cerrenarum Ipe-
juncasinfidiarum,yolpètes çoeli, id eft, Dsmottia iiyàere
iftoyolmcia,nidós in eis minime haberent.Etfi non pri.^sj
i»i eis nidificalîènç,.iftifibi foueas in terrenis prauitatlbi|sj
npn effoderenc. Nupc vero ideo Temper hæreticiquft-
runt foueas^ quiaineifdem Dæmones vitter um nid os ha-
benr. I&£ finit ergovplucres,quas Abraham exholocap*
fto luo ye(p.ere aiebat, volucres lèmper parata ad déup-
randum. Qiianvb.ene haeretici yulpibus coniparantunfah
lax enim animal fètfs, ôc lèmper infîdiisintentum, jfiau-
dis rapinam pa fiïm çxerçens4nunc extra,nunç infra, npne
circa domos inter,ip.là.hofpicia honiiuum fraudem îequi-
reps, iugjcer foueas parai, in quibus Temper aü t latere aut
refugere captat, ./Denique inlïdiatrix demellicarum-a-
uium,pullos gallinatum ipdefelTa rapere çurat; de quibus
•Dominu s ad Hierulàleni, i n qui t, Quotient volui congregat'd
filiös tnosi quemadmodum gallitia congregat pullos fuosfiibalis
fuis ? Iftos namque pifilos lèmper inlè<ftantur hæretici, &
rapere moliuncurdefub alis Domini., Qjjod faneanimal
nunquam ira mapTueiçic, Vt dolos deferar. Propter quod
Dominus hunc reiceit, quia infelïe amaritudinis fequifè
•polHcebacur ; nonquidem vt fmélificaret, fed vc demplia
retur.DequibusipfeinÇmtids,C4p/f£»0£«WipWj<7#£ïfei
moliuntur vineas. Et S^mfim ideo ad catidas earürn feces ik
gat,quia hæreticiTemper poft fe ad fuccendendas fege-
tes ignemmahupt.Bfenehunc Dominus repelhr,nedi?ck
pulatus occafiohe meflèm Domini cönfumeret. Pc*
. - ■ .... 4 ~ ~ ^ft
', Ap-cpt 14.41
Aà},8. ip
Matih.vç,
jö.
Matth.ip
Cdhi.i. if,
I0A.1Z. 41