V{que ad interiora velaminis Chrifti;& velur aurora dum
illiditur flu ètibu s, quia patientiæ fociata, tanta atque immobiles
perfèuerat, & nullis périclitâtu r anguftii s. Quam
rede patientiam tune in tabernaculum Sara: introduci-
muSjCum quid quid laboribus fätigamur, pacientiflimc
totum gratia commiccimus redempcoris. De quibus pro-
fedo parentibus , quid aliud quam caritas gencraturî
Quia nimirum fpes nobis talia repromittit, qua lia nec o-
culus viditnecauris audiuit, nec in cor hominis aliqua-
tenus afeenderunt, proculdubio non poflumusnon ama-
re.Et inde eft, quod cariras procreata iugire r inardelcic, &
contra omnia carnaliadimicahsviriäfupplantat. Sedcur
per Iacob caritatem fignilîcari dixerim, fî diligenter anivirtùtumincremenrabeatitudinespatantrégni.
Étfinofts |
dum into,in fpetarnen talibus quotidie coronantur.Vel- 1
lent enimfi fieri poflèt, finetoleranrialaboris, quæ ina- 1
gendo faciendoque ampleditur>ftadm ad pulchra: atqüe \
perfedæ fàpientiædelicias peruenke. Sed fane hoc non I
poteft hic, dum viuiturin terra morientiurt. Et hoc for*
te vide tur lîgnificare, quod didum Oft ad Iacob, N on eil
mortsin loconoftfo, vrminorprius quant maior nub.it. Quæ
ideo rede maior appellatur, qüia tempore prior eft, propter
eruditionem diuina voluntatis ; quamuis illameritö
antecellat,propterafpc&um diuina pulchrittidinis. Ifta
eft, inquam, caritas, per Iacob atque Ifrael du obus noroi-
nibiis defignata : quae cum fuerit vique ad auroram matilmaduertypusjfacillimc
quibimus intueri. Prsferrim ft : tinaeJuciscertaminibusfatigata, Iftaelrantumvocabitllr:
duas tantum vxoreseius, Liam videlicet atque-Rachel, j quia deinceps,vtdixi,Deum facie ad facicm caritas con-
in mediumdeducamus. QuarumLialaborans interpre- templabitur, ,& in amplexibus pefpetualucisiocunda-
tatur, Rachel verovifum principium dicitur: quamfibi biturfine fine. Has namque tres virtutum manftones,
caritas dum.primum rede apperit in coniugium, prafen-
tis vitae labores ardenter tolerat. Etquidquid eximium
eftpericuli,fine ceflarione vique ad mortem per patien-
tiamconcertandofuperat. In tantum vt parumei videa-
tur qu od laborer, ft forte poffit peruenire ad' earn quam
Etch.}}. amat. Vnde feriptumeft, Concupiftifapienttam,fmta mandata,
& Dominastibiillam prabebir. SedLia, videlicet vita
adiua, prior nuptui nodu rraditur, dum hie proximos
interim per caritatem diligereiubemur. Quia u’primum
proximum, quern videmus, minime diligimus;Dorni-
num, quern non videmus, diligere vtopottet nonvale-
. mus. Nam & idem Patriarcha primum Iacob, dcinde
Iftael rede dicitur. Quiaeadem caritas antea per labores
, vida fupplantans vitam'pradicam complexatur : poftea
! namque per contemplarionem Deum facie ad facieni,
ficuticft, certillime perfruitur. Vnde Apoftolus, N une
autem, inquit, manentfiifes,Jpes, caritas,tria bac,maior autan
caritas. Et cur maior?nifi quia cum finitum fuerit quod ex
parte eft, folacaritate fruituri quod perfedum elt côn-
teraplabimur, illam fàpientiam quæ Deus elt; atque ira
cumilla& per illam beatO viuentes, ipfi etiam beat te ri-
mus ? Propter quam.nimkum-feruit omnis religiofus,
&defudat fortiter în agonia, huius defiderans nimiam
pulchritudinemtf.fi quandoque mereatur attin gere illud
vifum principium , & in eo féliciter dele&ari. Neque
enim fe quifque conuertic fèruire iuftitiæ per caritatem,-
nifi yt quiete viuatin verbo, per quod videtur principium
quode ft Deus, & requielcat protinus poft laborem. Quis
tandem amaucritin operibus iuftitiæ aefudare, laborem
paffionum.non propter Rachel, imo propter Liàm,fùbi-
re ? Quis earn vitam proprer feipfam vnquamexpetiuit?
aut quis earn per mortem petiic,qujm omnes moriendo
déférant ? Hinc namque eft quod cariras Deum ex roto
corde, &extotaanima, &excotavirtute, nonobaliud
! quam propter feipfum dilfgit; proximum vero non prompter
feip film , fed propter Deum amare difponit, & ei per
ôaritatem feruire contendit. Verum tamen quamuis prompter
eandem Rachael, id eft propter vifum aternayitx
principium, cunda deuotione virtutum opera peraga-
mus: Lia nobis primum node fiipponitur, quia perfei-
pfamvita laboriofa diligi non poterat,vt per earn Deo virtutum
filios générantes quandoque ad dulces coeleftis vi-
qui vult in Abrahæfêmirie benedict, & inter fili,o$Com-
putari, primumnecefle eftingrediatut, acdeiiîdeadf cliquas
perueniamus amplexus. Toleraturifta, vtperfruatui
ilia. Sed dum quæritur ilia, iftafupponitur, vt poftiftam
perueniatur ad illam. Seruimus autem primum, cum a'
nobis Liadiligitqr, feptem annis, id eft feptem legis præ-
cepta feruan te s, quæ ad proximi pertinent caritatem : dcinde
alios feptem iuxta perfedionem vitæ rurfus rein
fumimusannos, fi quomodo ad illam,quam concupi-
fcimus,ardenter ingrediamur. Hinc namque dicitunBMfi
pauperes Jpiritu, quoniam ipforum eft regnum coelorum. Et,
Beatimites,quoniamipfipoftidebutitterram. Beatiquotfelugen-
tes, quia confolabuntwr. Et, Beati qui efuriunt ac fttiunt iufti-
tiam, quorum eft aterna vita faturiras. Et > Beati miféricordtt
; ac pacifici, quoniam ipforum eft regnum ctdorum. Felices
funtergo Monachi s quorum talia funt mcitamenta virtutum.
Quia fi vere (tint quod dienntur, in eonim vita ifta
quotidie proficiendo caftrametetur. Quia fine iftis
nulla virtutum opera per viam *-quæ Chriftus èft ,,ad pa-
triam hos deducunt. Ynde coHiiCió rede,qUodiftotum
Deus tantum ideo appelletür i- vt per eos deïnonftraret
illos, quifecunduminteriorem hominem ttibus-iftisvir-
tutibus propagantur cultui diiiino mancipati % quorum
non confundirur Deus vóeari.' Hós omnes’lccundum
eledionisgratiam fibi dedicauitin fèruos. Nam dicere,
Ego fum Deus Abraham, Dcuslfaac, & Deus lot ob, quid aliud
ell quam aperte oftendere, qufed horum tantum Deus
fit, qui tribus iftis virtutibus iftorum colliguntur ad me-,
ritum ? Et vt aptius dicam , quid aliud in aliquo compro-
batur, nifihæc tria virtutum myftica dona? Per quæ pro-
fedo diuinus fermo à fpecie tranfit ad getiüS ; & dicitur
Deus Abraham,eorum fcilicet,qui cumjpfo perfidem
iitftificantur &' patres multa'rurh fi&nt virtutum; vein id-
ipfum , fècundum promiffiohëm feminis vnuin omnes
inueniantur. Deus autem Ifaac eorum rede accipitur,
qui fpe gaudentes tribulatiohes patiuntur; quorum vox
e ft cum A poftolo, Quia confulcre nos fecit incalejitbus. Sane \
nondum in re, fed in fpe plenillime glöfiantes, 6t nullis
æternæ vitæ promiffionibus infirmanturirVnde' & cré-
dentes Apoftolus diuinitüs exhortatur, Si confurrexiftis
igitur cum Chrifto, qua fur fum funt faptté, non qua fupertet•
ram. Mor tui enim eftis,&'vifa veftra abfconiitaefleum Chrifto
in cotlis. Tales namque fpes facit gaudentes nos, &
Ifaac nomine dedicari: quiain præfènd vitaiufte pieque
viuentes,nihil aliud qüam beatam defiderantesfpem,ad-
uentum Domini exfpedamus. !
Quorum quia Deus porno & hæreditas inuènitur,
Deus Ifaac, id eft fpe gaiidentium, merito nuncupatur.
Porro quia Deus Iacob potius quam Iftael'interim ad-
feribi tur, defignat char i ta tem illam, quæ per diledionem
proximi hie cum fide hadentts operarat» 6c negotium
adiuæ vitæ in fpe petagit : quia dum cum iftis viuitur, vi-
fioné Deificutieft hic nullus früitur. Et ideo intereâ potius
Deus Iacob quam Iftael rede appellatur ; ne quod
nondum eftfillis quiadhucfuntin certàmine finefruitio-
nis gratia nomine tenus condoniCtur. Nee mi reris quia
dixitribus iftis omnium vniuerftfetem eledorum velut
pet fpcciem defignari; cum alibi Noc, ac Iûb» & Daniel,
provniuerfis accipianrar, quifbli fuain extremis iuftitia
lib erabuntur. Sua, inquam, quia gratis pet fidem iuftifi-
cati,eorumpatrum operibus inhærendo,quorum præ-
‘fignauit nomina, Dei iuftiriam confèruantes» propriam
fibi fuis mentis acquifierant. Similiter & in his » Vt dixi-
mus,Deus eorum accipitur, qui pet fidem, acfpem,&
diledionem» patribus Cöpulantur » & cultui diuino fer-
uiunt; quiaficut liquide confiât, nullus fine iftis tribus
virtutibus Deö appropirtqüat, neque Deus eotum vo-
catut ex merito»quûrum n on funt iftæ virtutum omnium
virtutes Vitæ opens in negotio. In his fgitur iam manfio-
nibus caftrametati reliquas Chrifto duce facilius com-*
meabimus, fuper iftas cæteratüm virtutum opera cumu-
Iando ; quia nimirum hæc non nifi omnium Virtutum
pcrficiuntur operibus ; vt vêtus Hebræus ad terràni » qui
Chriftus
felle
Cnriftus eft, quandoqueperueniat diu patribus repro-
miflàm. ;Vbi mox ante alios figni ficantius, ppft eos quos
Euangçliftâ.præmifit »primum oeçurrit Iudasqui.rede
confemp interprecatur : eo quod poftquam; tribus iftis
velut virtutum paffibqs Chrifti^nitatis i ter fuerimus in-
greffi, neceflè eft vt adconfeffionem fidei ilico nos pace-
mus ; quatenu s ante Reges & Præfides, yelcerce çumre-
laxamur aliquantifper à tentatione, confellioncm non
minus corde quam pre tencamus j ne per infirmitatem
carnis virtutes , quas pereipimus ,,fubito relinquarnus.
Quam fi omnino Petrusin paffione fèruaf^t» dilcrimen
negationis noninçu.rrcret;veram quiaChriftum confiteri
timuit, fidei ac caritatis ardorem in fubito prætermifit, &
laqueum negationis noneuafit. Sed nein defperationis
baratrodiutius rcmaneret, mox ad eum.dimna refpexit
dementia, 6c quod perihcpnftantiam fidei deliquit, per
confellionem poftea amarius purgauit.Siquidem confef-
fio gemina elfe dicitur, eo quod aliud eft confiteri Deum
per fidem, & hanc omnino confeffionem caritatis ardctre
ad finem vfque vitæ inter yniuerfà tormenta.conftancer
rctinere; aliud fane poftquam prolabimur, confcientia
nosacCufànte» peccati confefftone purgari. Vtraquetamen
virtuspr ædica tur: fèd ilia mirabilis ex virtuce mar-
tyrii, ifta quodammodo laudabilis propter confefiionem
& remedium peccati. ilia liquidem manyrio coronatur;
ifta là] tem veniam poft reatum meretur^. J>e ilia quippe
dicitur. Qui me confeffusfuerit coram bominibus,& ego confit e-
boreum corampatre meo qui eft in ftriw.Dehac vero, Quh
gaudium eft in ccelofuper vno peu at ore poen item iam agente, Net
immerito quod Iudas quarto loco ponitur : quia Deus
Trinitas tribus præmifli's virtutibus, cum fit vbique co-
lendus, quarta videlicet fbla con feflione ho minibus præ-
dicatur. V ndefcriptum legim us; Corde creditur ai iuftitiam,
ore aut confeßiofit adfalutemJitiAto qui fq uis e s, C hr i ftiane,
fi vis tibi tres iftas virtutes proficere ad fidutem»qonfeffio>
neinduere, quatenus cótra omnia aduerfantia vitflor pof-
fisexiftere.Nam Diabolus cundros expetiit,vtcribraret
velut triricum. î u autem,aut per confeffioriem thefàuru
fidei tibiforte cómiftum oinnino fèruabis, vt contra yitia
tentationis Chriftianum te probes; aut certe poft reà-
tum poenitendo,folaconteflione mundaberis. Alioquin
quifquis es » non euades, fi harum vnam non tenueris.
Forfitan ergo Chriftus de luda ,qui çftquattus ab Abraham,
ddeirco nafei voluit,&tribus prætermiffis fratribus,
viam,reftatvtad Phares & 2 aram ôcyus vêniamus. Pha*
res namque lingua noftra diuifùs incerprerarur;Zara vero
oriçnsfonare videtur. Ille nimirum re<fte Phares-dicitur,
quem rctftens tribulationis vna cum populo-peregri*
nantis de medio diuidic Babylon i s- Vnde Propheta da-
mat » dice n s, imqpcr Prophetam Dominus, Extte popuk
meus de medio Babylonisextte qui fertisvafaDomtni, & poilu-
tum noltte tangere. Bene enim fèdiuifeiat à populo, vrdelk
;cet à terrems, qui dicebat, Noftraautem conuerfatio ht c<e*
liseH. . ... . * 3
Sed & Dauid, îudica me Deus, inquit, &àifterne eau ram
meam de genre non fmtta. Talibus & huiulcemodi' im
crementis fândli Dei.proficientes. » ad patriam Paradifi
gaudentes ibant, & fempçr ad id quod in am^eftfefu^
perexrcndebant. Vnde in Zara macutinam Dei auroram
confpicientes, Iplende bat vbique in eis fol iuftitiæ, &
vdrus Lucifer in eorum cordibus oriebaràr. Forro in
Eftpm velut in acie conftituti^ fàgittas quibus mâliria
Chriftïana armatur conçra hoftem dirigimus. De quk
busfàgittispcofeifto dicitur , Sagkta tua acuta, popuHfuk
tecadant. Q^as denique fàgictas fîlü exaifforum v
poltolorum lcilicct, tenentes » i bant vbique fulgurantes, '
& omnem âltitudinem redigences in captiukatetUi Fu-
cutumeftvcfiat omnis raundus fobdfois Deo. Has igi-
tur virtutum fàgittas quifque fibi tune ad cor appoiiit,
eum co m p u iiili o ne m dmini Spiritus perdpit & cutbo
nés;quifordpe tollunturdealrare Dei » velut defolato.
rios montra omne fiigus peçcati deuotus admouit. Ac
per hpc fit vç ad Aram , qui ele<ftus velcxcelfusinter-
pretaçur ^andem.àliquando perueniamüs î quia nimi-
rum qui iftis fuerint enutririvirtucibus,, hi proie d o genus
eleduin ,; feeundum gratiam qua quifque gratifia
catur, inueniuntur. Felix ergo file eft, qui feeundum
Dei eleólionem, meritis interuenientibus , excdfos fuç.
ritappellatus » acque confummatione virtutum in vlei
ma Dei examinatione elc&us meruèrit approbari. Sa-
nê talis dum hic in via yiuitur, populus voluntarius qaod
eft Aminadab non inconueniencer vocacur. Quorii-
am voluntarie femetipfom Deo quotidie fàcrifieat , &
in omnibus rnandatisap iuftifieationibus. Domini ,vt-
troneus, quæ funthonorum operam inftrumehta offert,
& ea iugiter meditatur. Alipqüin Deo accepmm non
erit munus operis, fi npn füerit fponte dedicacum ex
abundanria bonæ voluntatis. Vnde in lege donaria of-
fercnces,prorfus vlcronei requiruntur.,ex
dequo veniretper car», m> hune elegit, vt mox peteepta terentes, prori us vlcronei. requirutimr., vt ex cq quod
graHafidei,&fpei»accaritatis,exnoftraChriftus çonfef- quifque habet acceptumfiat, & non exeo quod in
Sfli. jt.w»
PlAltp.). >
»
fionenäfeeretur, moribus eum ac voce yeraciter profi
tendo quatenus & ipfi in femitie, qüodleft ipfe, d i uinitu s
couniti,benedidtione fiuamUr, etiamfi poftbaptifinum
labiinur.. Ergo quia très ïnefîe motus animi fàpientes fæ-
culi dixerunt, neceflè eft per confefiionem., quæ quarto
fuccedit locojcontinuo reparemur-.v t Chriftus,qui in no*
bis çoncupifcêntia » & ira, ac ratione humana perimitur»
vera confeflîone peccati adpriftirium caritatis opus con •
feftim refurgat & innouetur. Ruben quippe, quieffli-
fis vt aqua di cit u r» co n eu p i feen t ia deno tat ur. Et Simeon
itæ vitipadferibitur/quohiam fptor eius pertipax-crimi-
nofîuseJtprobratilr. Porto Leui cationabilem tenet formai
«,cuieriam fèruare legem committitur. Sëdqpia bu«
mana ratio contra diuinam non præualec fen ten tiam, ne«
ceflè eft confeflione deleatur quidquid tribus iftis mpti-
bus negligenter contrahitur. De qua igittir confeflionc
per Prophetam pulchre dicitur : Confèftione_m& decorem
induifti, videlicet fide ac mpribus ChriQum in omnibus
exornando, ne nud i inueniamur.-i mo per hanc, quia
uflehritudo yirtutum& fidei confeflio fejmper in con-
pedtu eius vcrfàntur, coram, Domino nos vbique fiften-
tesmundi & immaculati inueniamur. Quifquis igitut
Chriftianocenfecur nomine, non tantum glorietur dici
quara elle,quia profecto hæc eftquadratttra virtutum quç
perfexftum facia t Chriftian u m,& omni folidi täte vndique
verlarifirmiflimum. Super quam reliquatupi fabrica virtutum
fblidius confinnatur; eo quod fine iftis nulla poflic
virtus fubfiftere , neque Chriftianus aliquis eflè. Sed
quia in fapdamento diu rnoratifùmus, regiam carpentes
luntate aliquis non habet. , Ndiil igkur dicius eft bona
voluntate.
Q^xtunpyerfe fit deuota,fiadfuturam femper infpi-
cia.c manlionem , & qu* funt sterna bonaindefineocer
incendat. Naafon autem augurium forte interpretatun
^Etquid per forte apgurium, nifi re&i'fides, per quam
qu*.funt diuina concemplantes, pronjiflas rcrum:hu*
maqarum diuirias parui pendimus ^ Vilefcunt namque#
omnia qua: font in terris, fi bene velut cngurando ilia
copfiderencur, qu* nobis pfomittunturin crelis. Fpr-
taffis ergo lofeph iph fe gloriabawr.augurio eruditum;
& ideo Fratribus dicebat, An ignor/ttis quia non fit fimilis
met in augur undo ?San<ftorum quoqqe augurium* quodeft
perapieqdifiducia, yaldc firmius exhibfet quod promic-
tit, quam gentilium error, in quo quidquamaliud non
eft prater damonum falfitatis figmentum. Sed quia
verus diulnprum infpedlor, conteniplando femper in*-
hiat ad Juperna , quandoque necefle eft fenfibilem fe
reddac , Sc intelligat mandatorum Dei myfteria, quibus
Propheca Sacramentis imbutus aiebat, dicens, A man»
datis tuis intcllexi, prapterea odiui omnem viam iniquitatis.
Et Kpo&o\\is^fmitededdmnoin bonitate&in fimplicitate
Cordis. ...... j». . ■
Quid igitur e;ft, fentirc de Domino in bonitate, nifi
quodammodo foauiter percipere, &quodam palato cordis
praguftare, quam fuauis eft Dominus ’i Talis ita*.
queguftus omnem carnis concupifcenriam ,fi eft in nobis
, abdicat, & in prafentiarum miferias refi^iendo
nos confortat ac confolidat. Interea qui fic fentit de
. . . . ........................\ Domino»
Gen. 44. i f
P /n 8 .io j.
Sap.1,1.