pf*. HMatt.
I.
it Cor. 8.
i %
p * m
Gm. 49.
B«- ^
Remigij AHtijpodorenfis Epifi. i
ribusapöeflataeft. Primumenimdidà^ft Salem denote j
à lebufieis poffelfreft f&vocataeft Iebùs. Sic comuricfcts
duobusnominibùs,feilicetIebus & Salem di&aeftlera-
falein. Accaron erit quafi lebufeus, qui» Gentes ac.cipient
gratiam quam aüquando Ierololymitx habuerunc, credences
! « P I
mal.}o..
iiiDeum. Circundabodotmm meant, id eft Ecdeiia,
fpehabees.&qXhocteropnreiueeillunSpoiridebitis.Ibi
erit vobis muititio & fecura tranquillitas , quando iam
nullius hoftis impetum formidabitis : hoditquoquettnnun-
tiqnsduplilia red Jam liti.ideft.ab hoc tempore quo ifta annuntio
exhMumilitantmibk id
diuerüs minifteriis, proprer eosqm hæreditatemcapiuc
falutf: quorum prxlidio vallatur Ecckfia,dicentel iaU
mifta: Immittet angelus Domini in circuitu thnentium eum>&
eripiet eos. Vt nontranfeatper eos exaßorM eft, Diabolus.De
quo Ielàias; Quomodo quteuit exailor, cejfauit mbutum ? quta
vidtpculis, id eftvidere feci Prophetas meos Ipii enim iunt
oculi Domini, per quosvidit,id eft-annuntiauit, VQçatio-
nem Gentium & Eceleiix fecuritatem. [ Exultajatujilia
Sion, iuhilaplia lerufalßm. Eccerex ttmyemettibüuftus &JaG
uator.lpfe pauper & aft endensfuper afinum & fuper puUumjiltu
1 afuie. HæcPropheria.vtMatcbæusEuangehftaexponit,
impleta eftin Saluatoré quando venir Ierulalem iede.ns,
' fuperpullum afin« , quando etiam excepras efta rarbis,
cümramis palmar um diuinasfibi laüdes acdamantibus.
Dicitur ergo -.Exultafatisfilia Sion,iubila filia I erufalem, qux
cunncavnaeft ciuitas:c«e Rex hius omnium Propnerariim
Vocibus promiflus, venit tibi,id eft pro re, vc re libérée : iu-
ßns&filuator, qui Hebraice diciturïefus,quoniamipie
&lu»m£aciet,inquit»populum fuumà peccatis eorum.
7pfe pauper qui qnum diues elfet, pro nobis pauper heri di-
1 gnatus efaafccnitnsfuper afinam & pullumfilium afma,mpct
vrrunque videlicet papulum. Nam per afinam iynagpga
intelligitur, qa® grauiflimü iugufo legis lùftinueràt : pul-,
: k&autem lafeiiius & Über Gentium populiim deiignat,
noö. habentem tcdorerh Deum nec frenum legis. Super
vtrumque populum fedens Dominus ingrediturlerala-
ldm,& deprae&ntiEcclefiagubecnat eosadverx pads vi-
fionem. Et dt/perdaffhinquit, quadrigam eie tflraim. Vox Del
! patris, qui exulcare iuflèrat: filiaro Sion & rabilare fftjam.
lötuCilemi adkuc loquitur * dicen s quid faßurus fit: Pil-
peedami inqukiquadrigam ex EfFraim „&equutn deleruja-
feöiideft , riullaeruntprxlia,omniraundoinaduenm
Gbrifti pacificato. AUtgoriceEiFraim,quodinterpretatur
Vjbe'clast>hxi!eti cos defignati qui glo riabantu r in curribuSj
. horeftiù fupérbia feienrise fu2B.De quibus Pialmifta:Hii»
j cmrtiius, &biinequis. Ecalbi : FifyEffrem intendants & mit-
jj äHax arcum :Dt(perdam quoque equum delerufalemjd eft, o-
j hinein car n i s liiperbiam & volüptatem, quxdefignatur
i bet cquilm» VndePfelrtlifta: Noliiefièrificut equus^&mulus.
I Taut qitoqite dißfpabiturarcHS,helli,\% iam non émittantur
Jignea iaculaj^niicarnalia poiïunt corda vulnerare,/<w«B7iW'
‘\\p a ß n l Genbiandfcquibus didtilm elfe Ip feeritexp ea a fioG e-
! tium. His iGontibus^loqüetur pacem fedam inter Deum
| &J#ömine^per <fenguinem fuum: & poteßos eiusamarivfefc
« ! ^mureiere^êritôtum enim mundum ooteftas cii* eft,&
! vbique ÆhrilEiSÂdoratür 6c cplitur : HinC Pfàlmiik,Dé-
inmabitur àmari, fdlicet Indico.J^ àd mare fdlicet Ocea-
a fü m tn 'e io td i n e , in quo. bap’tizatus eft&ccejpit
! pt^dicate ,vfqueidtemtnos unt.-Tuqitoqueinfangumte-
(iattttnlt tniemißßivinctos tues de Ucuinquowmefl dquà. Nuö
feûit -l'rophetaàpoftrophen.imo Deus iplè loquitur ad fi-
liumflum,&dicif. Tuquoquejduxiftt finîtes «por.ideftj
làndtpâ.quiyinâti^téuetiyuur dtlatumquonmiftâquayii
• eftiliberaftieosdeinferno in>quo nialla eft mifeiicordià.
Denique &in reiutreâioneDotnini raulttlanâpmtn qui
iainfehioyiàculis péccati origtnalis tenebantur.lurtcx-
erunt cunt eo»i&venerùnt in lânftatn eiultatem. & appa-
ïpefuntinultis. DehocfangùipetelUmentiipfeinccena
dàit Apoftolis: Hiceflcelix mut npmmtiin meefangume,
qtispro foins ejfunAetur in remißionem pcccatorum. Çonuerti-
mïui nd.\niunmontmfïnâijpcibodic quoque ànnunttans duplitid
'rsôtaiBrftèÏRdtilùsèonüërGofermonisfitadeosquivin-;
! tti erant & Dei milèricordia liberandî. Yosaïqmt ,qui
nunc viiicti eftisin cetcibili carccteiiifetni, & folutioncm
in q ia e n ta C iin & if y e n tiS iC o d u im m im iid m u h ttu m m .id
( ibadôduciam diuinæ potoftànsiôr dicite cümPlalrtîifta:
ïMmibt D om inem D eum protectorem .Si& coniiertiminiad
imuoitionem.ideft, recordaminipaiadifi quem nunc in
reddam tibi duplica» Vt pro breui tribuladone*-
ternarecipiiP:ispr?tnia.NamficutApoftolusdicit:Jdeflii»
quodin mundo eßmomtmeum & UtuehibuUtmis.fuprit medummfuHmiuteeteruumgloruptmduioperaturmmliu,
cliii-
tempUmibm mbit non qua vidcniur, fed qut mq videutur.
ßUftnimtidemur,temporulufii»t:queyerolKVidentur,eter-
na [Omnium extendi mibi luiu quufi drcum.impkui Ejjrumil]
Judas Chrjftus eft Dominus,,qui de regali trib u Iuda na-
tus eft.Hüc Deus pater fibi quaft arcum exteudit, quando
de beau virgine Mariaillum earnem fumere voluit. Ipfe
eft enim arcus, ipfe fagitta Sc robbieti id eft fagiturius, Arcus
quidern eft,heut hic: EMeim.inquit, mibiludum quufi
unum. Sagitu vero,(icut ipfe per Iefaiam de Deo patte lo.
quimr: Dfuttmtfuutfagtttameleäum,inpbuTttrufuuubfconditme.
SagittariufvCi'Q, heut eiin Pfalmo per Dattid dicitur:
sagtttutuuucute populifubtecudent. Hacfagittaimple-
tus eft Efftaim, id eft, haereticorum ctetus contra Demi*
num, & paratus ad bellum: vt ipfe quoque figittis Domini
vulnetetur ad falutem, «edicat cum Eccleha: Vubtcrutu
churituteegufum. [ Eefuftitabo ßtios tuet Sion fuperfilios tuos
Gruc'tUi&ponu tequußgUdiufortuun:] Semper per Efftaim
intelliguntuv hjeretici,! Impieujr ergo Dominus Efftaim
fagittis,& fufticauit fitios Sion,'id eft hlios Ecclefiae, fuper
filios firaecorumpd eftphiioiophorü, quia predicantibus
Apoftolisoesperuerfi dogmatis principes, omhis philofophorum
aflertip*qusem.aximcapudAthenasvigucrüt,
gladio verbi deftwäa funt. Iroo per ipfitm quieft gladius
fortium de quoPfalmifta: Actingcre gludio tue fuper ftmur
tuum paroiri/SSme.Eciilms Prppheta: EteosMiopesmenfe-
Sigludio meo eritisSx. ApoftolusiFia’ eftfermo Dei&ejfeux,
& penetTubUiorommgiudto undptti, & pertinges vfqueud diusfimmunimuuiJpiritus.[
Et DominusDemfuper eesvidebitur,&
txibit vtfulgur iueulum eiei.Er Dominus Deut in tubu tunet, &
vudtt inturbineAußri-Dominus exercituum protegee eo:.] Quu
arcu & gladio Domini hairetici Sc Gentium fapientesin-
terfeiäi fuetiiit, mquit .appatebit fip eosgloria Domini.
Hoc eft n. quod dicit, Dtminut Deut fuper eos videbitur, & e-
gredtetur vtfulgur iutulu prldicationis eius,corufcans fple-
dot mitacniotu-Hipc aliuiPropteta dicit:» lucefugitturu
titurum Amt ,inßleniorefulguruntu huftu tue, q fplendor aC
fillgurappellatur& mba fiueclangor, vt quos fpletldot iE
Juftrauerit,clangor tub*.®tcitet ad audiendu,&tunc poffit
dicerecum Propheta: Dtmintu Deut uperuit mihi eurem,
vt eudiem quefimegißrum.[Vedet etiuDomimu inturbmtAudri,]
ideftinmotuc6 minationis:quiidcircominaturfupplicia,
vt miftreatur. Vndc icquitur Dominus Deusexträtuu
prett«re«,quosftac6minariohetermerat.ErrfnieMMtfO'
/«%nCTtWpidff»/M»de.FiliiSion^teaiiDoffliHo,idett,
viriEcciefiafticidetiorabuntaduerfiirios,quiiutelüguter
pCr filios Graeciae, & fobiieieht läpidibus fundaeieomml-
nati onibus feripturarum illos fibi fubiieientes^, Sc tqtatu
fundat.hoceft teftimotliis&exemplisdiüinotiieldquiorum:&
intbriubuniur iiir?;::::/«.:/! ireoplenimma i’cnptu-
ramm fdentiä,adquam ebtietatem inuitat nös fäpieflt«!
Comediteumiciibibite&mebriumimchuri^mi:(icefpucebK
Deöeomebtieasquußlibutufucfificq &flmtcornuulturu,
ideftquatubranguliqüöSlcttieliilantlopöritifex,ingrelfus
infandtafanClörum, cum ifinguinC intinfro taHgebat.
[Selüebn qüiqueeoiDominut Douienümindieitu quefigregtm
poputifuhqui lipides funlUji eft elcfti qmtqvlluubuuturfuper
rerreei rix:,] feilicet leues dchullümpondus peccatoLum
habehces,nec expefiabit vt ab aedificationibuS ^luentur,
iedipfifcleiiabuntur defeftinabubr imponi hmdarnenro
Cbrifti.&cüntincriangularilapide. Dehlskpidibos l0"
amimietxMAdquemucüdentesUp'tiemp'tuim.&W}^
& quidpUlchrum em,nififundanientuiu eleäorUm,&vinuger-
mnansïirginesl]Sèc\indaûi facratiorem fenfiim Çominus
& Saluatoï ëtt, qui de fè dicii: NifigratfBmfrumentt cadent in
terra mortuum fuerit, ipfimt foUim manet. De hoc ftumento
moia pafliohis c6 fra« 6 <5c igne mortis degodo, fac*us e „
hôbià
À
Yrfil.<7-
h.Ctr-p'
\cjw7.i .
Pfal. i
nobispanisqui do caelodefcendit & dat vitam mundo.Ip-
fe quoque-qui eftpanis&vinumquod l*cificat cor homi-
■nis* Hoc vinum bibiturabiHis virginibus quaefecuadum
Apoftolumfunt fan£te corpore & fpiritu,&inebriata; di-
cuntcumfponfa: mtroduxit me rex in cellam vinariam, ordt-
tutuit in me charitatem.Hop vinum germinat virgines, quia
qiios amor Ghtifti inebriac, omnia mundi obledamenta
iperndat & quaft ebrii & infenfibiles mundo fiunt, ac for
lum Chriftum diligunt. Et dicunt cum Appftolo: Itaque
mm ex hoc neminemnouimus fuper ferr am.
C a p .:
PE t it e * Dominopluu'tam in tempore ferotino, & Dominus
faciet nines&pluuiam inibris, drç.vfque idcircoaddu-
ttifunty quafigrexaffligentur, quia non eft eis paftor. ] Hor-
caturDominus.credentesin Chriftum, vt petant ferod-
nam pluuiam, hoc eft plenitudinc gratise fpirirualis in cô-
fummacionem feculi. Tunc enim dabir Dominas niues
& pluuiam imbris, quia quo magis affli^cur Ecciefia, eo
maiori fpe & conftantia roborabitur, & tdne fingulis in
anguld pe&oris virens herba yirtutum fuccrefcet,' vt pof
fintdicerecum Propheta : Dominus regit me,&nihilmihi
décrit. [ Quiafmulacraloquutafmtinutile, & diuini diderunt
mtndacium, &. fomniatores loquutifunt fruftra Q Hoc de hae-
reticis4 icitur,quimaxime in munditerminoabundabur.
Hienimfub nomine Chriftiano dedpient homines, at-
cendentes lpiritibus errons & dçmoniotum,in hyprocri-
fi loquentium mcndacia.- qui vane confolantur, quia rali
fum fibi fiiilque promictunt: & quia hoc faciunt, abdüâi
&captiuatj fonsaPiabolo, & traditiSatanae in interimqi
I carnis,& affligentur, quia non habentpaftorem Çhriftü , que
j fehaberefo lfo p rom û t* Hæcomniaab eolocoybidicitur:
Extendämibi iuda,quaft an um impleui Effraim, Hebräi
ad rempora-Machabæorum ducum référant, qui vice-
runt Macedones, & templum ab Ethnicis fordidatum,
poftipatium ttidm annorum&femis mundaueruntQuod
vero dicitur, Inebriabuntur quaftvtno, dyrepïebuntur vtphiaie,
itacxponunt hiquicumluda Machabaeo erapt , fic
cumdefperatione pugnabant, veluti ebrii obliti lux fe-
ludsjftecde yitävllamxuram habentes,fedde fola vidloria.
[Hud quoque,quod diçitur :{ Quid enim bonum eitiseft,&
quid pul chrum eius, mfifument uni eleclon.m & vinum germï
nans virgihesi fic aceipiurit. Idcidco Machabxi tanta racie-
bant & mortem libentiffime fofcipiebant, vt luperatis
hoftibus.mundaretdt templum » legis prxeepta iterum
feruarentur,&eruditio fctlpturarum getminaretyirgines,
id eft populos.credentium in vnum Deum ,*& haberent
rutfus eruditos yiros qui frumentum diuinx legis come-
dere deberent, & idcirco peterent à Domino ferotinam
pluuiam: vt quia iam defeccrant Prophet*, & mundus
tendebatad finem, tandem Chriftus qui promiflus erat,
veniret 6c tribueret illis niues & pluuias imb ris, id eft,im-
plereanapifefte quxprxdidalunt à Prophetis. (] Super
me caftra, non timebitc'or rneum. Sed hunc locum ita He-J
brxi exponurit, quod ilia perfequinio qûâ: Iudxis contigit
fob Antiochp, perculpam contigeritmagiftrerum,«:
ideo fofeitauerit fiiper hircos, id éft populos, & tradidem
eos Gentibos. Poftea vero vifitauerit ereeem foum do-
mum luda, fufeitando illis Iudam Machaoæum 6c exte-
rps,.quiquafiequiglori*foerunt.Quia Vero dicitur, Ex
ipfo angultis, & ex ipjopaxillus, angulum intefpretantur re-"
giampóteiftatem, quod duos parietes cpndheat: paxillu
vero iacerdotium. Ex ipfo exaftor, id eft omnès alix digni-
tâtes minores, vt fit ienfus: Nulla ent dignitas qux non
illiuS fcilicet Iiidx Màchabxi difponatürarbitriö. [ Eccon-
fundentur aft en fores equorum, & confprtabo dontum iuda
domum lofephfaluabo. ] Hxc quoque iuxta fuperiqrem ac-
cipiendafiintintelleotum. Quando in perfequuuonibus
confortabit Dominus fuos martyres V & defperatis pa-
rabit auxilium , tuncconfundentur aftenfores equorum,'.id
eft fnperbi perfequutores. Tuncconfortabitdomum luda, id
eftconfitentesDominum, & domum lofeph, qui Au£tus i
flue Beams interpretatiir. Et erunt quaft fortes Effraim, qui
interprecatur VbertaSj Vtfineiuo digni nomine : & lata- ,
bunturquum biberintvmumvetx vids, id eft quum fo^ii fu- i
erintpaflionum Chiifti ;filii quoque eor«w,quibus loquitur !
ApoftolusrFi/io/i mti quos iterum parturio, donee formetur
Cbrtftus in vobit.Et quibus Plalmifta loqultur:F.f»ifB filii audite
me latabuntur & coreorumgaudebit in Domino, dicentqj
cum Apoftolo: Islenjuntcondigna paftiones huius temporis ad
futur am gloriatö qua reuelabitur in nobis. Hxe nifolominUs
Hebrxiad Machabxps referunt, quod luperatis hoftib.
domus luda, id eft dux tribus, & domus lofeph,id eft decern
tribus laluabuntur, 6c fiegaudebunt quafi ebrii vino.
Tunc quoq, fatiabantur dux & deçèm tribus, qùæ lub le-
roboam à fe inuicem lèpaiatx fueruht : & tune erunt ficut
.futrunt antequaèos Dominus proiecijfet. Tcilii quoque tor urn vi-
</e#tmriumphospareiuumi<eMfc««r«>*in Dominoi Sibila-
bo eis &fongregabo i llos, quia redemi m.Secfetiore?ehlu fibi-
latDpmihi^ideftfignumfacithisquipëccarisfüerantdi-
fperfi,vr.adipfuimedeanc Etloquiturin Euangelio : Venue
ad me omnesquiUboratis(jtoneraiieftis,&egorefitiam vos,
Congregantür aucem,quia Dominus redemit eos pretiö-
, fo failgutne'luo: mulciphcantur iquoqj licutancea fucraht
muldplicatijid elUècundum quôd àd Abraham di&um
e(i:Infemine tuo benedicetaromnes G^rn.Ët Apoftolus -Qupt-
quot ex fide funt Abraham, hifiliifuntAbraham rgerminantur
quoque in populis, vt omnibus Gendbus Chrifium anr-
nuntieirt, ficut ipfe pcxcepit: Euntes in munditm vniuerfum
predicate Éuangelium oinnicreaturx: & de longe inepit, recor-
dabunturmei: quibus verbis Gentes.inniiuntur qux longe
erantperirifidëlitatem àDeo.quibus dicic Plàlmifta: Re-
minifmtur&conueftentur ad Dorninum VHÏuerfi fines u\ra-
Etqui morcuiërancinpeccads, viUcni ctim filiis fuis , illis'
videlicet quos prxdicando genuemnt ChriÏïo. Talibus
dicitApobolusiTanquamparUulis in Chnfiolacvobispotum
fe
êjGd. i$ .
Gala. j,
éfal-iJ.
pafioresiratuseftfuror meus,& fuper hircosvfttabo.^Sxjptiô- 1 dedi,mnefcam. Et reiucam,m<\u\t,eosdeteM
hI w jM S S S t ^ .1« f<*nphrifi icmnrannx,in ouibus ringitvt pro peccatis paftoram, pppulus affligatur & tra- régnât:
daturadueilariis.NaDauid peccante, multa rail,lia ludai-
ci populi peftilenda deletalimt. Itaque Propheta dicit ira-
tum Domiiiu populi fiiper paftores, fed iracus paftoribus
vifitat fuper hircos ideft, fuper populum;quia & ipfi mà-'
giftrps in culpafequuncur: 6c quum p oft^ in peccantes,,
vldoüemfecerir, vifitauit in bonogregem Ilium domum
luda,id eft,eos qui voce &moribusDeum coftficentur:^
ponet eos quafiequum gloria, quia prxfidebit eis & reget il-
los, 6c in illis mirabilis apparebit. Dc his equis Propheta
dicit: Qui aft i tidesfuper: equos tuos, & e quit at us tuusfanitas eft,
Exipft id eft, qui ponet eos qua.ll èquum glotix liix, & erit
<»|«/«f>in,eliperfe6tus aliouis, qui velu? lapis angularis
con tipebit in certamine conftitutos. Ex ipfo quoque erit ar-
fwptefti,^d'«ft,prxdicacpriaculacomminationis pecca-
torumimmittens. Exipfoegredietur omnis exaftor,quafi^^qui
cogàt uolenrçs,id eft,eriget vt Chrifto fiibdatur perterriti
formidinc iudicii, quum aud’iunt quanta iiifidelibus lup"
plicia lint prxparata;,& .erat quafi fortes conçiilcantes ad-
'icrfano.svt lu tu platearü, quum faerint pro Chrifto mar-
tyrxo coroiuti, Sc dixerint cuPropheta:5 i cofiftat àduerfum
BibUotb.Vet.Patr.Tom.9. Pars z.' -
elide tenebris ignoranrix, in quibus Diabolus regnat:
& de terra Affur congregaba eôs, id eft de lùperbia praui do-
omatishæreticorum. Et adterram Galaad & Libaniaddu-
cam cm.Galaad i ntërpretaturTeftimoniiim traiifmigratio-
nis:Libanus Dealbatio.Keducunturergoad terra Galaad,
,, hoc eft de carnalîbus traleuntad fpirfcualia,& 4 e rerrehis
ad çoelelîia. Adducunturad ter^aiiLibahi, qui dëpofita
nigredi ne peccatoru dealbantur baptifmate. Ppfteaquo-
que edudli de corpqrë dealbabuntur, acdipienteS candi-
damimmortalitatis ftolam.Et tranfibitinm.irufreto, &.per-
cutiet in marifluäusi& confundentur omnia profundaftuminü.
luxcàliteram traditio Hebrxorum eft, quod populus Iü-
dxorurn captus ab AlTyiiis & Chaldxis non Iblu in Me-
dos&Perfas Hue inBabylonem translatuseft,fed etifl Se-
ptentribhalemplagam 6c Bolphorum, Sc poftea in parte
Iiida reuocatus eft, Dei eos residente clementia. Ec hpc
eft quod hic dicitur; Tranfibit infreto Uaris, id eft inangu-
fto mari Propontidis,vbianguftiflimu frptu Chalcedoné
& Bizantium diuidit: & nunc per cutiet Dominus in mari fiu-
aus vadens ante pQpulü Cab,&confundentur omnia profunda
fluminu,\t quonda fadüeft quum mare rubru diuilum eft
F ff
Pfal ii.
: CoE . y.