Matth, z 4.
Eccltfl.
' i.Cor.j.
z.Pet.j.
Pfal. 101.
Gtnef.i.
D
Pfid-A?.
\ i.Thtff.4.
nia hæc & nubilofà ventofi aeris fpatiâi neque enimaqua
'diluuij^quæqpindecim tantum eubitis montium cacumi-
natranfiit, vltraaeris ætherifquc confinia pcruenilfe cce-
deiidaeft.Quocumquéaatem pemenirepotuit, eö mmi-
rum iuxtapræfatâm beatiPetrifehtentiam,&: ignisiudicij'
pefueniet.Sed quia feriptura eft * Ccelum & terra tfavfibiinti
Enter um »Tcrri* vero in aternum fiat-,(cknàmn eft > quiaxoé-
lum & terra,per eam quam nunc habent imaginera t&nfeum,
attamen per ëifentiam fine fine fubfiftuntrPftef ml 0-
rimfigura buiat munär.Et erunt ( inquit ) ctxlum nouum>& terra
noua ; qüæ quidem non alia ctedenda funt, fed hæc u>la
renouantür.Tranfeunt,& permanebunt, quoniam ab ea
fpecie,quam nunc häbent,tergentur&infiia temper natura
ieruantur: vnd«feriptujneft,Äf«f4&» ea, & mutabun-
de Chaldeis minifiros Regis,qui earn fuccendebanc,Sed in aijua fi^. .
gidaiudicio non confiarevidetur,quod innoxijfubmerguntur, &
aqua culpabiles fupernatant,cum in Cataclyfmi iudicio innocentes-^ J
turn arcaleuantur,&noxqfubmerfioneptrietint,& :
fequentes Hebraos per mare rubrumsejpicientepomino inytgilta
matutinaper column am ignis &nubis fubmerfifunt qyafiplum-
bum in aquis vehement thus ,&nevntu quidem Juperfuit ex eu • ,
filij ifraelfuper littusfiâmes videruntJEgyptiosyiortuos :&infidèles
tur. \
Quapropter fieriaquam ignitam fad hæc duo copulata
invnümmdagandaiudicia, illud videlicet, quod iamper
aquam fadtum eft,& iltud quöd per ignem fiendümeftUi-
cet fint pro temporum varietate difparia,ted vrtum funt o- ^
I aerationis myfterio,in quibüS fanéti liberanturin læ fi&
reprobi puniunturaddi&i ) Ecclefiæ, quam defignaüit area
diluuij , creditur tradidilfe au&oritas, quæ etiaminde
Üanxit' > vt aquas bäptifinatis halitu Sacerdotal tendtus inluffletur
Spiritus,qulinteripfamundiprimordiaferebatur
fuper aquas , vtianvtunc virtutertf fan&ifieationisaqua-
■ tum natura conciperet, & quo rubigo1 omnium excoqui-
tut peccatorum, cerei lumine fan&ifieato accenfi ,-à loco
; teneantur immiffi * donee eiufdenrfontis contecraqo cp-
• pleaturper eum qui nöcentis mundi crimiria per aquas
abluens, regenerationis fpeciemin ipfe diluuij effufione
fignauit, vt vnius eiufdemque dementi myfterio,&finis
effet virij s,& origo virtutib us,quique venturus eft iudica-
reviuos&mortuos, &læculum perignem. C^uiaineoi.
dem baptij^iatedn quo figpäter Moyfes Propheta lignum
velutinmytrhatofonte miterat,& dulcoratus eft, prasdicata
per Domini facerdotenafanguinis Chrifticruce, très
j vnum font,non natura,fed'operatiottii myfterip,id eft»fan-
; guis redemptionis fpiritus undkificationis, & aqua laua-
cri, vbi exfufflatus&exorcizatus immundus fpiritus exit
abhpmine,fitque mundiiudicium,& Princeps mundi foras
eiieteur. Et quiin veritate non fterit, mendax & pater
mendacij à veritate naturæfecernitur, quæ adinjaginem
Déi condita,& exaqua & Spiritu fàndko renata ad fuum reformater
principium, ac.fide interdis exteriufqué purga-
tur,&ab omni figmentomendacij tötiufque malitiæinno-
ccnsoomprobatur.Sed& fiquisfrigidatantumaqua, vel
igniticuiufcumque elementiiudicio , inaudlorem &gu-
bernatorem elemcntorum,quem omnia fideliter inuoca-
tumfentiuntelementa., ficutin Moyfivirga , &aquæin’
iânguinefii verfæ,& iterum languis in aquas, & petra quæ
déditaqUam, &fub Helifeo fal vel lignum aquæ îmmif-
fum,indubitanti fide, quæ eH argumentum nonapparentium,
credens fieri tetis fibi decreuerit, nihil differ t. Aquaxnim
frigida,ficut &inbaptifmatetecratur, in diluuip innoxij
cumarcafuntad Goelùm leuati, & noxij perditi, igneque
font Sodomitæ puniti.Et in libro Niimeri.aqua frigida.in
qua Dominus imprecaciones iuflitelui, hauftaa muliere
adultéra,compiitrefcendum femuripfiuslegitur. Etloan-
nes Apoftolus dé «lei teruentis dolip, euafit inlæfiisj Et
quiaquam ignitam delegerit, intellcgat quoniam vetien-
(em ad futurum iudicium terribnem iudicem tempeftas
ignifque comitabuntnr, ficut feriptum eft.ignis in conjpeäu
eituardebit, & tncinuituem tempeßai valida:vt tempeftas
examiner quos ignis exuret:& ignis ille futurus fàndtis erit
peruius,«/airapienturnubtbusobuiamin aeraDomino-.Sx, ln-
flammabit in circuitu inimieosem. *
! Quoniam quidem dum purgationis iudicio per aquam
feruentem yel frigidamfe tatio intulit.dicamusquod qui-
i dam fàgaçesingenij percundtantes adij ciunt : Conßatntmi-
rum ( vt mquiunt ) quia in aquaignitacoquuntur culpabiles
innoxij liberantur incofti,quia de igne Sodomitico Lotb iuftus euafit
iniufius,&futurus ignis quipraibit terribtlem iudicem,(an ftü
erit imocutis, &• fielefios aduret, vtolim Stbylonicafornaxqua
puerosomninononcontigit,nequecontrifiaüit velquicquam mo-
leßia eisintulit,fed vincula eorum comburens,incenditquosreperit
acpecCatores terra fufiinere nonpotutt,quando aperta efi, &
deglutiuitDathan,& operuitfuper congregationemAblron,Et Petrumfidefidentem
aqua infiabilitatfe calcanpemfufiinuit, in fide
vero dubttantem iampenedirnerfum abforbtùt,quando eumÇhri-
fii dexter a alleuauit. Etipfius Epifiolafententiam defigurabapttf-
matis in area diluuij exponent es Patres Catbolici dicunt : quia non
alijsyfed ipfis aquis hareticié mail Chrifiiani ad inf erna mergun-
tur,quibusOrtljcdox'h&iufii quique ad coelefiiaregnafubleuanfttnSedfcicndumnobiseft,
vcbeatusdicitGregOrius^ttOrf
diuinaoperatiofirationecmprebenditur,non eftadmirabilir, nee
fides-, h abet mem urn,cut humana ratio prabet.experimentum.kt
cum Paulus Apoftolus dicat : ificntmfidesjperandarumfub-
fiantiarerufn>argumentum non apparentium : profe&o liquet
quiafides iHarumcerufn argumentum>qu® apparere non
poffunt :quæ enim apparent iem fidem non habent, feda-
gnitionem. Sedhæcipfa Redemptorisnoftri opera, quæ
ex temetipfis comprehendinequaquàm poffunt,ex aliae*
ius operadone penfànda funt, vt rebus mirabilibus fidem
præbeant feifta mimbiliork Etidcirco Dominus quædam
de fcripturis per temetipfiim dignacus eft exponcrc» vt
fciamus rerum fignificadones quærere in his etiam quæ
per femèripfum voluit explanare.Vhde in refponfiim acci-
piant qui in diuinis iudieijs arque miraculorum fignis ex-
perimentumhumanæ poftulant rationis, .quoniam &iu-
ftos concingnsarcha, qtafidelium eft dcfignâtaEcclefia,
fides fandtte Trinitaris per Incarnationem Iefn Chriftiæ-
dificata,&omnes,de quibus dixit Dominus,Pintsvenit vniuerfacamis:
corammerepletaefiterrainiqùitateàfacieeorum,&
Pfid. iof.
ego differ dam eoscum ttm*,fiiperfluente aqua operri, & non
omnesfubmerfifunt, fedinnoxij liberari, & punirifunt
noxijificut teriptum eft:Ingrejfus efi Noe,&filÿ em,ysçor eius,
i& vxoresfiliorum eiuscum eo in archarn, propter aquam diluuij.
Et poft paululum:Rtf/>dfunt omnes fontes abyfiimagna ,&ca-
taracla caliapertafunt,&fattaeftpluuia fuper terram X L. die-
bus &XL,noiïibus Et item : Et multrplicatafunt aqua &leua-
ueruntarcham infublïmedterraÈtspoQc pauca: Confumptaque
efiomnis caro,qua mouebaturfiiperterram.remanfitautendfolus
NWid' qui cum eo erant m archa : Et item poft pauca: Et claufi
funtfontes abyfii & cat ar alia ccelt. Ét* Nubes vndtenebrofcfatta
eft Ægyptijs & luminofa Hebrats, y t iterum feriptum eft, Tol-
lenfquefe Angelus Dei,quipracedebat cdftra ifrael, abjp poft eosi
& cumeo panter columnanubis, flora dimittens, poH ter gum
ftetit,intercaftra Ægypttorum ér caftira Ifrael. Et erat nubes
Eenebrofa,&inlummans noófcem,ita vt ad te inuieem toto
nodtis tempore accedere non valerenr. E t vnaeademque
virga extents’ fuper aquas, quæ erant qUafi pro muro a dex-
tris & à finiftris,filios Ifrael tranfduxit, ficut feriptum eft,,
per aquam nimiam, &inuoiuicÆgyptios inmediis fludtibusjvtnevnusquidemfuperfiiericexeis.
quosvi^eruntlf
raelitæmortuosfuper littus maris, quo? refpexerat Do-
minus in vigiliamâturina, vtdiximus in columnaignis &
nubis:Et expanditnub'eminproteftionemfuorum, &ignemvt
luccreteispernoctem, videlicet Çhriftum , qui eft columna
lucis tenebras infidelitatis depellens, & lucem veritatis ac
gtatiæ fpiritalis affe<ftibushumanisinfundens, & pcrco-
lumnam nubis,qui eft Spiritusiàn&us, in quo baptifma-
te typus baptifinatis iam ficut & in diluuio monftraba-
tur.
Adhucaddamus,quiainuocauit Helias nomen Domini
Déi fuii&defcendit de ccelo ignis. Inuocauit &He-
lifæus nomen Doroini,& de aqua fernim fecuris leuatum
eft ad manubrium, ligneum , & fupernatauit aquis :gra-
uiorenimeftferrifpeciesquam aquarum liquor: aduerti-
mus igitur maioris elfe grâtiam quam naturam. De his
omnibus beati Ambrofii lufficiatexplanario , vt colligi
poflit adfimilario cur in frigidæ aquæ iudicio vnius fiat
merfio , alteriusjfubleuatio : Ait enim in libro de Sacra-
Heb.li.
Ginef.6.
Qmfiij
G
IP/Tiof.
H
A
Genef.lt
.tim. f.
B
Rom. 6.
c
Ez.ec h. 1$.
Extd. 14.
D
o«n. h .
mentis fiue my fieri j s, Verwfitamen, ne in hocfreulo diaboli
fraus vel tnfidia praualerent, inuentum eft baptifma, de quo ba-
ptifmate audi quid dicat feriptura, immo film Dei: quia Phari-
frtt y qui noluertmt baptixari baptifmo loannis > confilium Dei
Jpreuerunt : ergo baptifmus confi iumDeieft. Etpoftpaululum:
Quod mergis fo uitttr fintentia ilia ; Terra es, & in terram ibis:
impleta fintentia, locus eft beneficio remtdioque coelefti, ergo a-
qua de terra. PoflîbilitaS auteurvitæ noftræ non admitte-
bat vt terra operireittur, & de terra refiirgeremus : Deinde
non tetra laUat,ted àqualauat, ideofons quafi fepulcuraeft.
Cæterilm vt dicic Apoftolus : Omnisferiptura diuinitus infpi-
rata vtHis eft ad docendum > ad arguendum, ad corrripiendum, ad
erudiendum in iuftitia, vt perfeftus fit homo Dei ad omne opus bo-
num infiruiïus. Et ficiit inPatrum Catholicorum didfcis legi-
mus, Margaritum eft fermo diuinus, quod ex omhi parte
forari poteft:Etqui ad inftrudtionem fidelium feriptura-
rum teftimonia profert , etiamfi aliter ilia expofuerit*
quam ea intellexerint per quls fuere prólata, non eft fabricator
mendacij, fàluo malorum intelledlu. Hincdicam
qüód ex eorum vçrbis pro ëjiguitate ingenioli mei ex-
culpere conijciendó pofte fufpicor t Sandllis Apoftolus
fieus pallium Heliæ quod cecideràt e i, & veniens ad lor-
danem percuffit aquas, arque inuocato Deo Heliæ diuifit
actranfijt. Re«fte enim per Iordanem, fluxus noftræ mor-
talitads exprimitur, quia & Iordanis Latine dicitur de-
feenfusfor«WJ,fcilicet Chriftianorum: Quia (inquit Gregorius
) in lordane fiumine ipfe auftor redemptionis noftra bapti-'
zjsri dignatus eft. Re<5te Iordanis nomine eorum multitude
exprimitur, qüi inter Sacratnentum baptifinatis tenen-
tur : Vnde fdriptum eft in lob deantiquo hoftehumaiii
generis : Et habet fiduciam quod influât Iordanis in os èitts\ frb.+à,
qui^ poftquam infidèles quoique.kmundi’ origine rapuit,
adhuc fe polte fufeipere etiam fideles præfiunjt. Nam o-
re peftiferæ perfuafionis eos cotidie deuorat, in quibus à
confeffione hdd reprobat vita difcordac : Vnde ac fi pallio
Heliæ inuoluto aquapercuritur j & diuiditur, & per eam
cranfitus præpararur, quando tales, vr praemifimus ex verbis
fandti Gregorij, conligantur, & in aquam dimittiintur:
& quafi aqua diuidirur,cumaucquofHam aquarecipit,&
innoxios oftendit, aut quofdam reijeit^ & noxios efie de- !
monftrat: & tranfitus prsparaturi,cum aut quidam are- p
putatis criminibus ad innoxios transferendi iudicàntür,
docet rubrum marè, quódfiibduce Moyte Patres noftri j aut à negatione fiia rei inter crimimim noxjos declarato iutranfietunt,
baptifmüm Çhrifti fàngüine rubricatum. Et
ipte Moyfes diicem Çhriftum , qui nos per baptifmüm
Çduxitde .Ægÿptia feruitùte ad ‘ terram repromiffionis,
Videlicet de pèccati feruitute & mords dominatione in
iibértatem gîoriæ filiorum Dei & in regnum apternæ vitæ,
præfiguraiiit, ficut & petra per defertum contequens po-
pulum qui nésinheremo iftiusfæcülimyfterijs fuis con-
teqüitiir: Vndtitem diett debaprifmate idem, Apoftolus,
Qujcunque baptizati fumus in Cbrtfto ïefu i in morte ipfius ba-
ptixÀtifunius confrpulti enim fumtis cum tüoper baptifmüm in
morte. Quid d?(inqui t loannes Chryfuftomus) in mot te ipfius
baptizMti fùmusivt & ipfimoriamur, ficut & ille : Crux er.tm eft
baptifma. Quôd ergo crux Chrifti érfepulchrum, hor nobis baptifma
fallut» eft,tametfi non eifdem ipfis. Qùàpf opter non dixit,
complantati morti,fed fimilituàini mortis : ipfe namquè carne
& mortuüs eft & fepultus : nos autem peccato in vtroque:
Qùibus dtétis colligi poffe videcur, vt confepultus Chri-
ftoper baptifmüm in mortem , Sc libefa'tus per eundepi
baptifmüm àmorte, & per peccatum ad eandem fenlitu*
te'm & mortem rçùerlus. Ânimdfitîeqçàt) qu&peccauerit, ipfa
morietün Gomplantetürfimilitudini mords inâqüa,vcaüt
noxius cômprobatus, velit nolit ( quia fæpe bona inuicis
præftantur) cbnfiteafcur, 8t per emendationis ac corredio-
nis confefnonem liberetur iterum àmorte cômmiflipec-
cati: autinnoXius Dei iudieiodemonftratiis inter peccati
reos non tegpacur a, ndbis , complantacus fimilitudini
mords ih àqüâ. Maré quippe, ficut fupra bftenfunftft,
baptifma dèfignans nihuin fe mortüum rednet , quod
(vt teriptUm eft) mortuos Ægyptios eiecit fuper littus. Ergo
Ægyptius mortuus , id eft /peccato obnoxiUs,quamdiu
negando in peccati fui morte manetj àb aqua in Vocation
ne veritaris ,quæ jChriftuS eft, fândtificata non recipitur,
non tenetur. Veniat aucem ligatus inftitis iniquitàtum
fuarutn foras de latebrià malæ confcientiæcbn^cendo,&
per Cbrjjefuonem Veriratis confepelietur in aqua , quafi
quodammodo complantatus fimilitudini mortis verifîî-
mæ veritatis * liberatus ab cadem veritate. Conligatur au-
tem fune qui examinandus in aquam dimitdtur; quia (vt
fcriptiim eft ) fünibus peccatorumftiorum vnufquifque confirm-
gitur, qui ob duos caufits conligari vide tur ; fit licet rte aut aliquam
pofiitfraudem in iudicio facere , aut fialiqua ilium velutinno-
xiumreceperit, ne in aquapericlitetur, ad tèmpus valent retrahi.
Nam &La2arus quatriduanus mortuüs per quem de-
fignatur quifquecriminum mole fepultus ; ligatus inftitis,
fepultus, & eifdém conligatusinflidS à fepulchro, Domino
yocante,legicur egreflfis , & ipfius iuffiià difeipulis
disligatus. Et hoc éxâminàndus iudicio conligattfs in â-
quam dimitdtur, & conligatus rëtrahitur, & aut purgatus
ftatimiudicio arbitrorum abfbluitur,aut vfque adpurga-
ttonëhi conligatus iudicio examinatur. Et item in fàcra
hiftoria legtmus , quia venit Hslias ad Iordatlem cum i
difeipulo Helifæo, & infioluto pallio fîio percuffit aquas,
quæ diuifælimt, &tranfierunt ambo.Poftea leuauit Heli-
Bibliot b. Vet.P art.T ont. 9. Pars 1.
dicio deputantur. Nam &quando qui putatur & qui eft
noxius,inàquam examinandus dimitdtur , à dimittenti-
bus fecundum quehdam moduin formæ baptifinatis
Dominas inuoeàtur, quatenus Veritas, Vnde requiritur,
demonftretur,& tenebras ignorandæ noftræ inluminare
dignetur, ne aut innocens iniufteà nobis damiictur,aut
nocens fua negatione aut diabolica fraude aliqtiomodo
impunicus euadat : fed & ipfe qui examinandus in aquam
dimitdtur i inuocationem inuocantium fùa refpbnfione
& deuotationë confirmatvuiuxta formam quodammodo
ante baptifma, ficut iànâus Ambrofîus in libro dé Sacrai
mentis dicit t interrogates esçGredis in Deur) Patrem omni- Tïb.t.ca.’j-
potentent ? dixifti, Credo , & merfifti -, hoc eft.fififsltus es. Iterum
interrogatus es, Credis in Dominunt noftrwn lefum CbHflum,
& in Crucem eius? Dtxifti, Credo, & merfifti >jdeo & Chrifio es
confepultus: qui enim Chrifio coiifipelitur , Chrifio refurgit.
Tertiointerrôgaïus esl Cfedts &inSpiritum fanftum ? dixifti,
Credo, tertio merfifti. vt multiplicem lapfum fuperïùris at ut is
abfolueret trina confefiio. Denique \ Vt Polis adj'eramus exem-
plttm \ (inclus Apoftotud Petrus poftea quam in pafione Domini
lap fus videtur condttione humana\ qui anteanegaueràt : po±
ftea vt ilium lapfum abc 1er et &folueret, tertio interrogatus d
Chrifio fi Çhriftum amant-, turn itte dicit i Tu ntrftt Dominé,
qui^Amo te : tertio dixit, vt tertio abfiluerétun Sic& irtUèntuS
in iudicio noxius, fi fuerit forte filper plura fufpe&us, iterate
eft iudicio examinandus i quo,vfque inueniatur e-
mendationis confeffione probatus : Et àd hoc adfil»
mamus fânéli Ambiofij verba dicentis : Denique, vt 70-
bis adféramus excthplum j fanftus Apoftolus Pêtrus poftea-
quam in Pafiione Domini lapfus Videtur infirmitate condii ionic
humana, qui ahte negauerat: poftea, vt ilium lapfum aboleret
& filueret, tertio interrogatur a chrifio fi Çhriftum amaret, turn
ille dicit: Tunofli Domine, quiaamote: tertio dixit, vt tertio abfol-
ueretur.
- Et quoniam, ficut fupra oftendimlis diuina audio ri rate,
baptifmüm elfe iudicium ( vnde & Iordanis baptifma
dèfignans incerprecatufriuus iudicij, quo Princcps mundi
Aendax & pater eiu§ foras eijçirur) & bapdfmus Dei
eft confilium, diuini viri ad ignora inueftiganda inuette-
runr iudicium aquæ frigidæ, in quo aquæ frigidæ iudicio
ad iiiuocationém veritatis, quæ Deus eft, qui veriratem
fuo mendacio cupit obtêgere, in aquis,fuper quas vox Domini
Dei maieftarismtonuit, non pó teft mergi: quia pura na*-
cura aqua» naturam humanam per aquam baptifinatis ab
om ni mendacij figmento purgatam , > iterum mendacio
iqfedtam non reepgnofeie puram , 6c ideo eam nonreci-
riic, fedreijefe vt alienam rEtvtin baptifinâte ab homiiie
fpiritus immundus, id eft, Princeps huitts mundi eijcitur,
ira &qui à diabolo Principe, videlicet mundi huius per
peccatum reoccubatus (.ficut feriptum «ft, Quia'lum exie-
rit ab homine, rettertitür ad eum a bonis operibus vacantem, immo
vacuum ,cumalqsfiptemJpiritibus nequioribus fe) ab aqua
ihuocatione diuini nom,inis facratareij citur : quem homipfihxt.
Matth, iz .
& Luc. h .