0 if‘* h
D
tjkxutfj
to io jf.x .y
iH 4 ........... .. $$haß i
SimîlitcrqiUtidb&àercfticulisflagclluÂîecifleîègicar,
nunquam ofnnes ac fi poteftatkie de templo eiîcfcre po-
taiftèt contradiÄores & fuperbos, fi nôri aliquid eos cas-
tefte deterruîftèr,quQ petculfi cedererit comininanti.De-
niqrife& in fupradi&o leftimoriio vbi ait* Wtino in plagapo-
fitus'&fciens ferre infinnitatem, redefit cauläm, quare ifta
perpemisfit. Q$<t,inc\\iit,àuertitfaciemfuUm,id eft,paulu-
[um auxiliodiuinitatis remoto,corpus irtiuriç dereliquit,
& erüciatibus. Alioquih riifi volcnS non pateretur,qui ad
hoc venerat. Vride inhac forma ferui,qua fpeciofior erat
prs filiis hominum, ftulli dubium habuiffe gratiam diffu-
fàm, vcoitmiaquxcunque velletpoflct, vt Deus, & qu*
; pati decrcuidet psfteretur vt homo; rión qüafi inuitus, fed
quflfi poteftatem habens, non minus in omni verbo
quam & in o&ni opere. Hinc quoque fequitür, Diffufa eft
gratia in labiis f «».Secundum formam humatlitatis ,in qua
feedera pa&urus nupriarum,venit-, in ea gratia plenus creditor
non fecundiim formam in qua aequaliseft patri*
Qijia in eaforma Spiritum fandum accipere non potuit,
eo quod fecund um deitatem, Pater, de Filius, & Spiritus
findusjVnus eft Deus. Vbi tantus eft Pater folus.quantus
Oum filio & Spiritu f^pdo* Tantufquc eft folus Spiritus
fondus,quantus cum patre (imul ac filio. Ibi nulla de tri
bus peribnis habet duabus aliquid minus. Quia in vna
quaque perfbna fic <eft plena deiras, vt&in tribus perfb-
xiis vna fit, & in fingulis tota. Non ergo potuit diuinitas
filii Spiritum fandum accipete, cum ipfe Spiritus fàndus
fic procedat à filio,fiçut procedit,& à patre,fieque detur à
filio, ficiit datur à patre. Hinc quoque illa natura vnde
Spiritus fandus habet originerh, nec potuit aut exfpeda-
re, lut accipere largitatem. Profedo Spiritus fandiis to-
tus eft patris, totus eft filii, quia vnus natufäliter eft patris
& filii. Pröinde nulli dubium quia totus de patre proce-
dic & filio, totus in patre maneat ac filio, quia fic maner vc
procedat, fieque proçedit vt maneat. Vnde natutalicer
nanc Ivbet cum patre ac filio vhiratis plenitudinem, &
plenitudinis vnitatem, vt totns a Patre, totus habeatur à
filio. Non ergo accepit Spiritum fandum diuinitas filii
cum qua vnius naturx eft. Idcoquereftatvt Dells hotrio
Chriftus in forma ferui quam accepit Spiritum fàndum
per hand diffufionëm aécfcperit. Quem ramen non ad
menfuram accepifte legi mus, qui totu m accepit« Et ideo
diffufa gratia in labiis Chrifti plenitudinem habuit pef-
fedionis. Quia vbi menfuta non eft,petiedio plcnitudi-
ni's eft. Habuérunt fiquidem fàn&i donum grati*,fcdfe-
eüridura menfuram donationis Chrifti. Chriftus autant
fiettfc ïpeciofus forma præ filiis hominum, ita & plenus
gigtia Spiritus fàndi, præ omnibus participibiis fuis.
Hinc quoque Ioannes cum de ipfo filio loefueretur ait,
îtfqtf ad menfurani dat Deik Spiritum» ' Quia profedo circa
Dei fandos omnes ex amuentidoiiöliberalitas largien-
tis eft,in Chrifto autem totius manet in ætcrnum Spiritus
pléàiicudo. Idcirco beams Apoftolus fecundum mnfttrdut
doüatid^is Chrifti, dieft Spiritum dari,vbi exteros Homines
ad menfiiram accipere infinuat. Ioannes de Chiiftó vq-
lens elendere omnera plenitudinem gratis m eo fuifle,
netiadmcnfuram,ihquit,dat Deusjpiritum. Quöd&IfaiaS
patenter de ipfo loquensinfinuat. Et requiefcet,inc^m,fl-
pereum Spiritus Domifti,Spiritüifapientia,&intelkäus, Spiri-
t us conflit & fûrtitudinis, Spiritusfeimtia & pietatis, & riple-
utt eum Spiritus ttmoris Domini. Vnde pacet quia accepit
Ghriftus grltiam Spiritus fàndi, fëd non ad menfuram.
Quod fi homini Chrifto non ad menfiiram dedit fpiri-
tum, nccefie eft vtnihilominus habeat fàpientiæ & in tel -
ledüs,confilii Sc fortitudinis,fcientia: & pietatis. Ac per
hoc nbn folum ad diuinitatem eins, verum ad eius quOq;
humanitatem illa perfedibnis praerogatiua pertineat,
quam ipfi Chrifto beatusafiignat Àpoftoliis dicens,in quo
fititt omnes tbefsurifapieriiia atquifeientia abjionditi. Bc quia
ad menfiiram non accepit fpiritum,oninesthefaufOsfapientiac
ciusatquc feientias habuit. Quia fi ei aliquid feius
plenitudinis defuit, confcquenseftvcadmenftiramfpiri-
tum acccpifle prædicetur.
Quod fiverumdicte Apoftolus,ittioquiaVerùmdicit
quod ei non ad toenfuramdeditDcusSpiritum,confiât
Ratbertà __________f .
quod bmhfcm plehïtudiftçm diuniitatis in fè habiierit, &
vbi affikit ptenitudô deftâtis,ibi & Virtutehieiufdcm diüi-
nitatis affüifTc mafiifeftum eft. Propteréa fubiecit ei o -
mnepoffè in omni Volühtate fùa, iammbrte deüida i vbi
non adoptio.non diuifio fubftantiarurtî,nort confuho,
aut permixtio, non vltius reiinterceptio, fed folà vnitas
perfonæ Chrifti, & pr'oprietas prædicatur. Cui ex totO
fubeft hofïè, poflé quæ Dei lunt, quiâ innullo inüenitür
aliud quam Dcus; Reliquaomnia membra,&ad menfuram
donum gratiaf percipiunt, èz de Chrifti plenitudiné
earn accipiunr. Vride Euangelifta Ioannes, Nos, inquit,o-
mnes de plemtudine eius accepim us gratiam pro gratia. Vbi datur
intelligi, in illa fpeciei gratia qu« daturprogratiafi-
dei, non iefle ipfàm plcriitudihtm, qu* difrufa eft gratia
in labiis Chrifti, fed plenitudinem illam quam accipiunt
omnes, & adimpletur bmnis Ecclefia, in quantum pere-
ius gratiam vnufquifquc capax iri eà eflè ptobatur. Hihc
quoque Propheca, Âdimplehis me latitia tumvultutuo. Et
itecum,Replebimur in botté domus tua. Sed vt impleamur de
plcriitudine eius accepimus, qua rcpletur domus, qnac eft
Ecclefia Dei viui. Porro dé ipfo didt Apoftolus Paulus,
Quia in ipfo inbalitat omnis plenitudo diumitatis conoralüet,
Qmefç ne leue videatur quod magnum eft, rie fine reue-
rentjaqtsod diuirium eftjQuoniam etfi iocundum eft vir--
ginibus,quod Deus homo,acfifponfus,eis fpeciofus forma
deferibitur, inïffabile tamen eft, quod fragiliras carnis
« ad tant* coniundionis gloriam Vocatur, vt patrëm habeat
Deutn,filium Deivnicum.fratrem&fponfum. De
quo miraritur Angeli,pauefcunt virtütcs coelorum. Crfi-
lum non capit,quem capit vterus,Sol non videt,terra non
fuftinet.tota non aflèquitur crearura.Quid ad h*c morta-
le fàciat peélus, carifllm* ? Qiiidue mens imbecillis hu-
mana 1 Quomodo capiat verbum quod erudatum eft de
corde patris, quod fetripiternum eft iu patre : Quid ad
iftud humarii fenfiis anguftiæ î Quid ad hæc human* vo-
cis natura? Quidvead h oc verbum humaria lingua diûu-
ra, cum fit incffàbile & inàuditum verbum, per quod o-
mhiafimt? Verbum maneris in patre,quod nec guris audi-
uit ,nec in cor hominis afeendit. De ho‘c Ifaias verbo cum
aüdiflètauditujdiuinitus infpiratus,miratur fi quo modo,
ad humanüm’poffitperuenireauditum, dicens,Domine,
quis credidit audit ni nojiro ? De hoc Hjeremias, cum diuino
concepifTec affedtu, vix fuftinens clamabàt, Yemeni ihcUi
rentrent meum doieo ,& fenftu cordé met conturbati funt. De
hoc Abacuç, Domine, inquit ,audiui auditum tuum & timuis
côtifidcraui opera tua,&expaui. Et deindêaifcî»ttv«Mf tremor
In ojfa mea,&fubtus me mot a eft vif tus mea. Ecce ralis tantufi
que Propheta cleuatus virtuteDd, fenfit fiiatri fuhfè fuc-
cubuifievirtutem. Sic & omnes fanéüdfseculoquotiéns
taliafenfèrunt, nihil fèefîe confefiï funt.Sedquialprigura
eft fùpet hoc Sacramentum pauores perfèqui fànâorum,
eogitet virgp Chrifti multa de pauciS,ficque præparet cot
vt pofîît capere talc tantumque verbum j qriia nijiilcft v|-
cinius qriam cor & verbum. Nam corfinc verbo dicibili
mortUum videtür: verbum vero non nifi iri cordeirituâ
manêt, nec nifi de corde ptocedit ) nec nifiinterdum cor-*
de capittir. Qriod fane verbum quamuis voce veftitum,
non nifi de corde elitmec de corde recedit dutri exit . & ad
cor venir, Vtmafteat vbi venir. Quibus profeâo indicijs
diuina nobis infinüatur natüra, quod patris &filii vna fit
fu bftan t ia4 Ac deinde cum füfcipitur ab f p onfà,cui decari-
tacur hocepithalamiuiri, nonnifiin cordchabetur,Vt di-
ligatur dileétus patris, quo fide terietur. Veruntamert
Symmachus loftgealiter tranftulit>Con.motum eft, inquit,-
cor meum verbo ùono» Qu a fi dicat dealteriusfèrmonecor
Prophet*, vel cuiuslibct dicent is,commotum ;ica Spiritu
fànÂo futura Chrifti paridente Sacramenta, ipfiim etiam
in eloquium ptorupifle,quateririS & ipfè,quemadmo-
dum carte ri Prophet* , de aduéntu Chrifti loqUeretur.
Vbi nihilominùs Si ipfè bonutri Dei verbum prxdicat;
fed quod de'corde patris ad nos exicrit, taeet. Idcirco riie-
litts in perfbha patris,quod ipfè de fè Vetb ura,quodDeus
eft.genuerit, diâum accipitur,& illuderutftafîè perhibe-
tur. Siquidcm hoc non minus verbâ tituli concinürit,
quam Sc textus Pfalmi more! Cantici idipfum expier«
Pfal.jy n-
F
Colojfa..y
i.Cor z. <
G
lerem. 4.15
Abac. 3.1
Quan-
Genef. S. 1.
lbid.zy.zy
Pfal.14.1.
9’ '■ ■
Otn. r.j.
E xpófitióihrfil.XLI'r. U 4 j
EflrwrempropÄriauMigeild cibi feconcofla- I P :
diijina rf.rpe n f a n o a d infbttnandaih*
leintelligenttam noftram.viliatemvcrborumamimeoe
qm noftt* dignams eft infiraitateni camis afliimeft.
H*c quippe dmniaddeo.fecit, vt nos noftris informa-
« t verbis vfibuiv&ttempiisifuamijüeliumilitatemin
• omnibus commendaret in nobis. Denïque-hnnc'odd-
■S* "a' ura initio omnes Sanfli, (êilicet Pafriarchi &
Prûphctæ, intuspefièniêruntin corde, per Spinlumfan-
ctum^nicripcurisiacris; qui quam là^re^jiritasflatiisji.
cran,per„quem dcmonftraturetiam aneequamvêtait«,!
■qui mittenduserac. Vüdevnus SanétommyNfiadeJîfice,
Inquit , princeps delude, &dux dcfemoribtu cm, douce venue
.}«rmrKt»d»e^.Gdoramenta;fiqnidemhuiusVérb'ira-
âüsmchalabuntomnia veteris Teftartaenri iâcrifiçià, quæ
Chnftnm prafigurabant eflè ventutam in cataîe hoft^
cauftumDeo Patriprbtaobis-fiendumv Deqnibusonam
tepedKitm.CacnficiiSyOdoratHcellDominusodoreiii/iuuitd-
frr.Huncitaque ôdoremfenferatPatriarchalacoB.de quô
.non longefupradixi, Ecccodor, inquit, fiBmciJicntodoram
pLçiç, çpmm benedixit Dominai. ^ Porro quis fins, quem R w
minus benedixerit, prtefens déclarât Pfalmus, cum ait,
Spectojm forma prafiltic ttm m m .■dïffiifi cil gratin in labiis
tuisipropïerea te benedixit Deminaternum: Huiusnamutte
fragrantiam odoris, naribuspræfènfèrac Ecclefia iri Can-
ticû.cum dice bar. Vnguentum effufum nomen tuum,tdeo ado-
lefcentula dilexerünt te nimis. Nec dubiu m,^hariffim*, vos
elle adojefcentulas de quibus dicitur : vos eftis, inquam
qua; canitisinter eafdem virgines, quai um non eft nume-
rusjquædicitisfponfoin eifdem Cantieis, Trahc me poft te,
çurremusin odorem vnguentorum tuorum. Aliasautem nifi ©2
ius. o ^ r vos refpergeretf nequaquam iis qu* mundi fitnt
aefpeètis, ad ta n t am concritionetn carnis &fpiritusveni-
rè cuperetis,& crucem inangariampoftChriftum por-
tare; ita vt calcatis omnibus, non aliter, aefi flores H elio-
tropii, dequibusdixeram , Solem Ghriftum refpicia tis &
fèquamini. Quia folummodo âuiftoreni vit* dilexiftis,
Sc qttæ furfum finit.Tàpiris.. Nee immerito, dileifltflimæ,
quia fradtmneft alabaflrum vnguenti pretiofiflïmi, & pro
vobis vrique fraaùm,-& impleta eft domus «doreliiius
vnguenti nàrdi ptftibi. Hinç§c vos vna ctam Apollolo, in
hoc nntndo bonus odor eftis cunClis honiittibus ,'ita vti
vqbisfluantodotamentavirtutum. Hinccharitasdilata-
tur,pa^_& patientia motes exotnantveftros,bonitas&
bemgtiitasfragrantihinchnmilitasptofundacoelumpuliac.
tnodeftia & manftietudo habitum décorant; contem-
ptas feculi.longariimitas Sc viâtts patitmonia in yobjs
vlgent; hinevifginitas floret,caftitas &pudiçitia veinant;.
hinedebono cordis thefàuro doârina vitcutum,dc Spiri-
tus fartcH dona fluunt, vt & fingulæpoflîtis dicere.non ex
vobis, fefl in eo per quem accepiftis verbum fàlutis&do-
tattm gratis Eructauie cormeumverbumbonuin. Quiainco
cui vos vouiftis, quem in corde geritis,omnes thefituri là-
pientiæ&fciehti*.
Vndelèquftut.dï« ego opera mea Kegi Vox Patris con- |
..i,p •. ... a-. 7 J---- 1 ^ — twvB pnttsTeuttare.
..IdcttcoflliPaterfiaindicatoperaiqtiiaVetbumi'atifteft,
oc tple loius nouit omniaqua: Pitrisfuht, &aiivOluerft
•oftendete-Proptetea nonfoium femel,fed Sc ftcundo Pa-
ter de ceelo clarnat, Hieeflfim mins dilcaui,itt qtto hsihibetle
csnnpUim. Ac fi patenter dicat .ipfeeftcui omnia patefe-
Ci.quemgcnui^roprfstamennatnts.quiinmetdtus.-
cstegomipio^acproptereapiadmmmeuminilloctariftltui,
tpfum auditei Hinc-ditftum tftiquod omnia qdee pa.
terfacit. eadera Sc films fimiIiterfccif;necpoteft ffliusTa-
cere,mil quod yidenepatrem facienrcm. Cstetutniuxta
iymmachum Ptopheticus cboras Chrifti Ecblefis S-
tcramenta didhtms, ne cartnihe viddatur iiidfetaift , 16-
quitur. Cum qtiibus & Vos ianftimoniales Cimifti, dfitji f
ros vietflim ducenres , patadtte' opera Veftta tegi Deo,'
iponio veftto; ne ob conrcientiatafpecratitflcafta-, Oaa-
re ttt tttarras stiftstsas tttets, &affittnittefiamenittm mttmper :
os tssssm ! Opera vSftra.RegiDeo.confiteniini p v tv e fii ,
bona ipfcfiifctpiat; vel fimala;' miTereatur & mundet
iuxta tllud, Dtcttsprm tniqssitatet tssae, vt tuTtSten, quia ‘
tttjltei accufttor ejlfiei, ttt principio fermonie. Ergociifti ib ib ' I
eodemquetPropKetamm chord fiiiomm c f o r e ,' d u * .
■cunquuagios, mortificariDuem carnis. vigilias.preces,
Piaimorum carmina & lau d tA e o n ftcn tf Deo m «bf-
:“ lbus 7 cftris,;pfiq“v/olivacate,ipfiquefcflarcahaeor.
dts reterate,-till penlum feruituris peribluite ,’vr ei foil
piaceabs. cai d principio comierfationii veftrsti6 s«an-
lecrattis Nunquam ergo fola eft yirgo . cum qua eft
Ueus. lingua mea calamus feriba velociter firibemi. Pro
quo Hieronymus interpretatus e{t,Lingu.,meaJh!usfiri-
baytlocu ,_noranoru«i velodtatem feribendi tftiiehsbi-
pnmere. Sed velodor lingua patris , qua Spiritus &nftus
deltgnatur, cuius aduenras doaiina eftdtbi tCrrafuM.'
l e t quem lex ac fi digito Dei foipta eft itiraBulis-iaffl.
dets, per queita infpirati fandli Dei omnes fltrura diXe-
runt,& qu» dtnina line ediderunt. Ex quo beni»mfli.,
mns Saluator in Euangelio air, Spiritusfanaus, qttem'mit-
tnPitermnomincmeo,ipftvetiostbitomnia. Vnde nonabl-. -
que myftert© ftper ApoftoksitfflnguisigtleisidemS^ *
ntus fantftus veniffe dielfnriquoriiam ipfe eftperqnem
Pater creden rtbns fita dona dilpeniat, ipmtnqueadicribii '
m cordibus fingulomm , & quofcumHue repleuerir atdentes
fimuldcioquentesfacir, Ipie'etenim'i6 hoc q3o^
connntft omniafdenriaro habetvo'ds1, ideoque ipfdiure
-lingua Patris dc*aIamHs(ciib»velociterfcriberitisV0t i - ,
mr:quon.amaitaborumeftSpititus,Patrfefdhcet&fiIiiV '
Nam lefts Chnftus VerbumPafnsipfeelffcribadoaus 1 /
Sc velox lit regnocmlorum, qui proferr de theKirofup
noua doverera. Cuius no'men liaus deciarat fututaBm.ve- !
Ioclccricnb^ipoliaderrabe,citopr»dare. Ideoquebctae 1
Spiritus fanaus calamus fenb» velociter fenbentft did-
tur, quia volutile, nondico fcripfifle, verumedam fcciHe o
ett,& docuifle. Quia quorum eft vnj voluntas .Vnaqtae
.* • - ~ i t."-—•-?’.* s* -ƒ'-••* * w*x « u »w u . i renciam deiras,&verborum.vnaporeftas,fed ibinUlainequalitas,vn, 1p rorp tcrdiffe„ - -
iuxca illud quod aitt Ipjedixit, &fatta funt, ipfe mandauit &
creatafunt.'Eiin Genefi, Dixit Deus,fiat tux, &fa£taeft lux.
, omnia, voiens ftccre nuptias ßlio fuo Regi, per quem
-Non quod Deus Pacer prolatiuam protulerfc voceiri, vt
[ mma, declararet in hoc eodem carmä,c nuptiaii. etiam
diceret, Fiat, eum fit incorporeus Deus Tririitas »riecha-
Spinramfanaqm, qm cbntitaet omnia. Aliasaurem talis
beac membra, quibus verbaformentur.necauresquibus
ontaque, htereditas qu* in hoc carmine tnonftratur, nbft
-admftamt fp o n t, nifi per hoc fidei Sacramentum, *
audiat.Sedipfeeft Verbum Patris,confubftanualis &co?
*ternus filius quemipfe cumgenuit, cunfta ei non pro-
perfeaocredaturDeus TrinitasvnitarisJ& vnitas Trinitatis
flariue, fedgignendo «ternaliter, monftrauic& dixie, quia
Quorum vna Maicfas.vniimque regnurn & vuavtelunras.
feum^enuicper quem omnia fecit. HocquippeeftiUidi-
Qua de caulaift hoccarminennptiarum,reifies
cereopera fuaRegi,quodeftgenuifteRegem. Nonfo-
quafiinhbeflodorrs,tres adferibunrur,Patcr,&Film's,
lum per quem crearec omnia, verum per quem redime-
& Spiritus fanaus. Sic itaque ait Joanne's ApdftoitjS
ret®eret vniuerfa-Ecicfeo hocin loco potius Regem
quod rres fint in leras qui teftimonium dan t pro his my!
drii fua indicat opera,debuic nominare,iuxca textual Pfal- j
fticis muneubus, Spiruyis, aqua «rfaoguis.&ficoTrnt* I
mi.quia'regnum fua fibfvirruie acqiflrere veniebar, & '
fanftut