Pafihajtj ftàtberit
C ap.
XXI.
ribus, lucem veritatis kternæ videre conemiir, ipfamqiie
turbam, feu hominum carnalium* feu cogitationum, feu '
cottcupifcefitiarum, fortiflïma imentione vincamus. Ita-
-qùëbenigrHffimusIelus nofter, qui âit, Petite, tyaccipie- ,
tis, quurite&inuemetis,pulfdte&kperittur vobis iVehiencés |
ad fcjfcilicet ardorc deifiderij & p er uenien tes ad id quod
intus redte defideraht,cbn ti nu o ftans, tan gît oculos cor-
dis rtoftri, Sc illuminât. N on eriira, vt dixi, ficut ilia di-
Ipenlàt io temporalistrànfit,ftâétianiverbi æ t ernitas, q use
infeipiamanerisinnôbatb m Ä'ia. 'Quapropter kpiiafide's 1
incarnation1 s Chrifti temporalis ad æfcrna intelligcnda j
nos ptæparac t'rarileuntedem ,S c nos admoniti fumusvt
ilium ine m Ur. ‘Ac perhoc, quia remporalia eu n&a tranfë-
unt,&aeternaftanr, fequamuriefimi vfquead Hierula-
lem quo fôftinat afcendëre-, ycà ftante in via illumine-
mor, Öc ctiraeo illuc alcendendo, quamochis peruenia-
xnus.
•Et cumapprbpinquajfet Êurofitjintisy& vetiijfet Betphage
ai montent Ohueti,tunc lefus tyifitduôs difcipulosfuos, & ait
ilfity Item caftellum quod contra vos eft,&fiatim inuentetis afi-
namaUtgatant, & pullum cumtaJ] Poft mirabiliaSaljiatoris
Si opéra gtoriolâ, non ablque magno eft lâcràmentôs*
quod Euarigeliftæ’tam diligenter voluerunt delcribere
dealina&pullo,feu de hi sqùægefta lune vel diôa Hie-
rofolymis cùm appropinqualïèt: Nam licet frequenter
earn i ntrailè t ciuitatem,nunquam tarnen legimus vehicu-
lo aliquo eguiftè neque quæfille, etfi lalfus ex itinere, vel
fatigatus fediflelùpërpureutnlegatur jq'uifempër pedi-
bus o m nia circuibat caftella, lieu t fèciflë legimus, quan-
do ab Hierolblymis tranfiens per Samariam ibat in Gali-
læam. Quid autem quod nunc iplèlëlus.tam diligentif-
lime afinam & pullumiibi exbibere iubet; etiam &'liga-
tam eam foluere mandat t Nunquid tarn hebe tes erant
dilci puli, cum ligatam eam cerne rent quia aliter non po -
terant adducere, vt non prius eam foluerent ? Infùpér &
iubet dicenti fibi, quare folùitis, vt dicant, Quia dominus
his Opus habet. Pater profe&o, quia talis tantaque ieë
gefta . diuinis plena eft fàcramentis, pfæftrtim cum de
nac re Zacharias longe ante prædixerit, Gauds va lde filia
Sion, lubdafilia Hterufalem. Ecce Rex tuus veniet tibi iufius &
Saluator ipfepauper & afeendensfuper afinam ,&fùper pullum
filittm afina. Vbi Septuaginta fubiugalem dixerünt > &
pullum eius nouellum. Sed Matthæus, nec fecundum
quodinHebræoeft, hoc exem plum pofiiit, nec ficut in
Septuaginta. Quianon eft idem dicere Gaude valde filia
Sy on, iubila feu prædica filia Hierulalem , quod eft dicere,
dicitefilia* Sion,Vél noli timere. filia Sion,ftu cx-
Mat.iyn
M
tera.quaelonge aliter etiam & Ioannes pofuit, tantum
mentionem huius Prophetiæfaciens; fieu t & Matthæus,
qui lenfumfolummodo collegit, &ideo'nëc iplum Pro-
phetam Zachariam præuotauit, led tantum , quod di-i
âumeft per Prophcram, dixit. Vnde quaîrere oportet,'
quare gàudêrevalde filiam Sion Pfopheta iubeat, & iu-
bilare filiam Hierulalem propter eum qui ledit fuper afi-.
naß Sc pullum n^uellum, cum poll modicum videos
Hierulalem Dominusfleuit& dixit ei. Quiaficognouifits,
& f«,id eft /Acres. Et alibi, Uierufalem, Hierufilem, plan-
gentis âlFeiâu ait, qua occidis Propheras ,'Bcc. In quibUs pro-
reârp verbis, non gaudium, neque iubilado,led lamen-
tum& lutftus mileræ ciuitatis prædicatur. Quod feiens
Euangel.fta.potius, Dicitefilia Sion maluit dicere,quam
Gaude. Sciens proculdubiocum ei nunciatum fuerit, &
ipleaduenerit. quod occifiira fit Dominum. Ynde Pro-
phetaforce non ad iilam quæ Dominum crücrfi'xit, fer-
monem fuum dirigit, lèdad iilam coeleftem Hierulalem,
quoecrucifixutn Dominum Venerabiliter gaudens lüfcc-
pûv Dequa dicit Apoftolusad Hebræos, Stdacceßtßisad
Sion momem , & ciuitatem Dei 9iui Uierufalem cceleflem.
Qaiaiuxtaeundem Apoftolum, lüaquà furfum eil Hieru-
falemlikerueft-, qua tftihater nofira, cùi omnia cdrïgrüurit
hsecmyfteria Saluatoris. Et'ideo ante palîiônein Chti-
fti, duabus de caufis talisilon abs retaritulqije*eis cele-
braturtriumphus. Quarnnivnaeftillaqu* deorlumtft
ancilla, & leruit cum filiis fuis fquia tempUs paffionis
efits imiAinebat) audiens tancum gloriam tarftalqtreläudès
ad eiiis ingrèlmm ,vt atnpliÙS iflorum aduferfiû ft,
iâmîàmqueexcitaret inuidix rabiéfti, quiaiarti tempus
‘inftabat paffionis:t vt perficërehtqüod ante mùltis molie*
banturin fidiis. Alias autem lefus frequenter venerat in
Hierulalem , Vt'dixi, nunqtfàm fibi adhibuit minifterià
iumentorum; nec virëntium circafeornamenta confti*
tuit, nëctërribili lànde diuinitatis fuæ animos excitauit
concuri entium. Qùod ideonon abfùrde crçditur, vt di*
ximus, fadum, vt relaxaret noxios iani ad mortem fiiamj
vt poilent facere.quod prius quâm fiepc voluerant. Qui*
bus huntreum implctum eft tèmpüs, quando ab ipfo, vt
fieret,olirhdecretumëft, daturfacukàs vrfacerenci nec
mutamrv6 lunras,necimpellfturad fàciniis , nffiqùaû-
tum à propria ipfi inftammantur inuidia, & odio pra-
uitatis.
x AliaverômûÂeft,afcendenTçillôde HierithoînHië4
rulalem, quod CUm tanto alcendit'tËu'nipho, aç fi cum
palmis viôtoriæ& laudibus, Vtillam declaret àlcenfio-
nem , quando ihmdëuiâo mundo ad rllam Hierulalem
viétorafcendicquælîïrfumeft. Eticlëo qûiàpaffio Chri-
fti, tVidfft^ftift ViiftoriæeiùS èrat ,'fiê afeendit ad pàffio-
nem, vrih ipfiudeenfione omnlSpÿimonftret lignis,quîe
futura eranc poft relu rreëUonçm, quando iatn viôfcor glo-
riolïffimusalcenditad cûelos. Namterfenirégis deuuftis
hoftibus vidoriarum (îiarum tnutùphos ëtigunt, fuafque
laudes concêlébtare gaudenr. At Vëro Chriftus, cuius Victoria
eft in lira poteftate ; qui vont ea qua non funt tan-
quant ea'qua futit. antequam monoma. hiam intrëpidus
pró omnibus -lhicipiacj quæ Propheta Zacharias olim» vt
dixi* prædixerat, rebu s explére voluit ; Vt fiii recbgnolte-
rent j quia licut predict um Fuera t , & de rerum explecib-
n e iple Prop heta Chriftus, ampliorem glorixlu«e,&glo-
rfôfidrem'crïumphi lui prophetiam omnibus imfùtuto
commendarët legentibuis. QüàmuiS ehim, prophetaiis
fermo & ad ilhitri afcenliôni's Chrifti triunîphumlê ex-
tendât, tarnen vt Euangelifta lenfir,& de his açcipien-
dum eft * quæ nunc geruntur , vt ad lirteiam compléta
iam cernantur, & quæ futura'fontper Chriltüm, altius in
eifdem fa&is ptæfigurara intelligancut. Acperhocmiro
&inefFabilimodofes' quæ geritut vtralque ampleûitur
parc es, vtpræteritt vatidn’j teneàt vericatem,& iplàde-
mum veritas vaticiniüm habeat & figuram futurorum.
Vnde curramus perflngulà fi’quo modo intell gere polfi-
mus quam diuina finrac myftica quæ àgùntlir.
C vm appropinquajfet Rietofotymis* & veniffet Bethphage
àd montent Oiiuétiÿtunflefus mijit duosdifcipulos fiios dicenr,
ite in cafiellunt quod Ctftttra vos eil *&ftatim inuenïetu afin am
aüigatam, & pullum cum eafoluite, & adducite titibi.^ Egr ed i-
enteigitur Ielu deHièricho, id eft, vt dixi * dé hóé mûii-
do, turbis eduétis inde quamplürimis, Si cæcis iaiti red-
ditafanitate, cura appropinquate Hietofólymi's magnis
d itatus mércibûs ex falure credentiu m,vùlt redire,&itt-
gredi cupit iam iamque vrbem pacis Si locum Vifionis
Dv|,&arcem Ipeculationis. Sed priuScum vfenilîèt Bethphage
ad domum maxillarum , qui facerdotum viculus
erat, & confelfionis portabat typum, & erat lîtusin môn-
( teOHueti, vbi lumen feientiæ, vbi laborurti St dolorum
I eft requies-,inde mißt duos dilcipülûs liios,&iübctad-
I duciillaciamlolutasafinam & pullum , qùoniam ibierat
; fonsilleqüi legiturin lib. Iudicûm , éx maxilla afihi lat-
; giffime profluxifte*vnde & vocatus eft locus illefbns ma-
xillæ, de quo bibit fatis abundeque Samfon ille fortiffi-
. mus, qüo & dedica'tà eft domu s,qu æ do m u's iure Vocacuï
■ maxillæ, vt indefluat ofnmbus àqtia falieiitis itt vit am jr^.4,1
aternam. Sed&Marcus nihilo’minusfignificanrius,ex Be-
thama eo s milîos t ommemorac, vt ipnobedieïidoad domum
obedientiæ, eôsquicredidérint, Sc foluti fucrintà
vinculis deliétorum , perdacant. Hoc qüippc Bethabià
intèrpretatur.
Ergoaddômumôbédienriàïillîpferditéuhtuiiquiftierint
foluti à vinculis fuorum deli&orum, & rccteati fonte
fàlutis, qui iam fauent e Deo fluit ex maXilla afini, ipfi per-
ueniunt àd domumfacerdotalém ,'quàe eft domus rhaXil-
laram,Vel pacientiæ, vt Inde afiendat lelùs fuper Cos,
quos lèc'undum præceptum Domini & Saluaroris Del* \
foluc.i I
folucrint difcipuH ëius, Sçperdüxerintadéum. Monsau-
teminquofi^funte^lpcà , eft thrifti Ecclëfia,inqua
fruétificantes fideles, dicere poflunc cnni propheta, Ego
autemfic.it oltua fruftiferam domo pei. Qùoniam illi qui
primitusadduéti lunt officio-Apoftolorum ad Chriftum,
nabentes initi^fidei, fueruntheur noueîjap oliuarumin
arcuitu ihenl* Chrifti, cuius & filij lunt ra<ffi. Ad quos
hcetfolûendôs Si adducendq.s, omnes Apoftpli li) t mif- -
fi, duo tarnen in hac figura ji.ntrpducuncuf, yérprépter
geminam çh^ritatem quam omnes prædicauerunt, vel
propter SrtaçnyKtiv Si ideft:,lcjenti«im & opera,
quos nffitit inca/tellumquo.d contra Apoftolos faille
nemodiibitat, id eft mundus, qui nec docfcrinaturn
iugum volebataccipere, nvc,acqûici(ççrë virtutibusbonæ
operationis. Sed melius duos .ilïos dilcipulbs in primis
forte qui mittpntur à Domino, quamuis & ill^ probabi-
üs ut traditip; enarrare myfterialalutis, ôc foluere cos qui
vinâi erant ëompedibus ço.ngcucntiusVcciperç ppA
lumus in miniftejio Petrum & J*aulum ,, quifibidextras
dederunt ad inuicem loçietacis;, vt Petrus qmde.m iretin
cir cuncilxon em, ad lynagogam, quæ ffibiugatysideo vo-
cata eft, quia lùb iugo legis edomica erat ; Panlus vero ad
€ ejites, quas Septuaginta vocant pull clm noueilum, eo
quodindomitæ nouiteryenerintad Chrillum. Erant auquid
dixerit, dictie quia ’Dominus his opus habet y ad mylb num
V tique potius quant ad inpicandum. Ita namque hoedi*
cit in figura, quafj nullus eis alius elTet Domiini s * ctli illi-
cite aliqui eorum dominaban tur, qui alhgati erant Viucu-
lis peccatorum, vt feipfum oftendaefolum Si verum Db-
minum. Et ideo, confefiim àimittet cos; quia nulli.s relifteie
poterat potentiæcius, licet alij éo dice sha béant, Itconfe-
ftim remittet eos. Vc fit lènlùs,poftquam veneri nt ad Chri*
ftum, quia Dominus his opus habet , & fùerint meliorari
per fidëm, atquc eiüs difeiplinaaef'plenum imbuti, rtiflus
cumfufcéperintfuperfe Chriftum klTorem, debeant re-
mittiad populuin Iudæorum , vel ad Genres nondum
credences, Vt reuérfi iâm fideles prædicarent eis Dominum
Iefum Chriftum hiuc Si opus eorum DJIninus ha-
buillè dicicur. Sed non omnes euangelizandi gratiam ha-
buere, Idcirco melius Dominus eorurn opus in telligi-
tur^, vt Faciant voluntatem Pacris credèndo Sc operando*
ficut ipfe air, opus meum eft, vtfatiam ypluntâtem Patris
mei qui in coelis eftl Porro de teftimonio Piopher«*,
quod Matthæus fubiunxit, Hoc faâum eft, vtadimpleretur
quod d/ftumeftper Propbetam, iam diximus;&adhuc videa-
mus quo modo ad veramque Chrifti pertinëat afeenéo-
nem. Dominusquïdemalcenlùrusad moncemin Hièrii-
falem, voluit olim. Prophetiam de ,hoc afceiifu magnam
P°Pu l u s I u ^®is ^ &pppalus ex Cei- praminere, quam mundo vniuerfoquaßm teftamento
MantpeccatommvmcnIs,&iionm cmitateSion,vel pieca,qu*pra:diaaerahr,&qu1ecomplctaerahc1&qu*
n o d n lrr 'r qUa: eft rCCe?a *?e^LUI; Ad <)u05 mlffi A" I . riufus inafeenfiont (ua generaliter, qua:««*
S e n d M f ü X o T ? “ 6 1 5 hrl£lum H . " “ - ' 1 I ^ sPrdpiietata pr*ceflerant,omniaperfetäius eife co'm-
domo IW ffnWSl fue- plenda, vt luciatos & Gentes fimnl.lno dignds indicate»
rmtknexibnspeccatomm.acapientes temiffionem eo- obfequio. Sed quia Indii contradiftari erant f iirifto
rum, quia fuper aliigatos adhuc , fc vtncults peccatutura aftendenti in tempimA. iaeopnemifl.t eft Prophetia qute
fuor„mcompedltoS>nonredetKus.Necmitetis,leaor, tebuStu„cexp]era%fti& ta!isvtnobisadhucLdMtm
o u h fe ^ d nclI‘bl' s aibgatum, | teftimonium; &quae tUnceSplerafuniMpicntia Dei fe-
LuC‘ m MarCPm w S » i cundnm huiiianiratem, adhuc hodie capieantntinfacaa-
tnr ailigatus, fuper qUern nemo hommunaiedcrac. Qui mentofatum. Vnde ait Prophcta, D M t i . s m , « « t o
proptetea bgatusqnam bene dlcltur fuiife.quoniam ij r«»w»if«W.Namecra,oftendentiseftv«bum;acCdice-
P “ “ hg“^ rarenr 'j “’ p ' :Berantconnextfun'bus> ret,videte,noncamali afpeaU,fed fpitituali inteileau, f
“^umfedcratiiipereos. Quia nemo Pro- operavimttumeius,&nonformamrerai.Antetempoa|
phecarum,neque abquis hommum ad eos miflusfiietat, naraquediaafunt.quimodo’comp en tu rj&q n id iai
dumd iiciplinameruditionis Dei adhuc erat. Sed totnm
gratisà Deo fine fuit meritis font coniècuti,vt verbum
Dei fuper eos, id eft, in cordibus corum ledpretivteo detquamuis
needmn natus effet in carne. Et ideo dicebat
ecce.vc oftenderet, qniaille.dequo loquebatur antequam
nafeetetur, iam erat. Qjlodfi miferi inteiligetent
cente, acfi ptafidente in curru fuo.afcendant feHcitef, ! ludaei, nequaquamintenogare^t, in qua poteftatcïftaS-
pottantcsDeumincotporcfno, m iilam cmltftemHio. cis? QHiaetlimaguavidebanturqu*Sebant,maiorata-
rnMum. Necmirens, iiGenresdtcantur exludatis.acfi menfnnt&illaqu*inhis prafignrabantnt. Vndeconfi-
pullus ex matte; quia rudatafecundum Deum.exfide ma- derareopottet.Frat.esmeiqnampetQiicunsfuetitPro-
tet eft Gentium. Sicenlm dicit Dommus pet Ifaiam Pro- pherarumaTpéiftus, qnain proüidüs.qöoin Vila eadem-
pheram de iynagoga ludatoram , Etconjhtuam trine,pa queretantaprauidebant, vf&n|acernercntadliquidum
ms,Jicmprm, &cm]iU*mstmsfuutahmtio. E ttm w n - fienda.&iniftisquaerutfnsfuturacrantifienificanda Et
krucmttmuftm*, & m am gmutm, id eft, Ecclefiarum ideoad 'Pam in ccelos afeenfionem fu,,eKxrendenS ocn-
hdellsSton. Propter quaWamlgitur iimilitudinesludaei lum.addidit.'Et'eXterminabit.inqui^cijrrusexEffraini,;
. „ '5s hint hiuufmodi animaltbus; quov &equum ex Hiemfalem j &exfetmiuabiturarcus belli? i
n,am&Iud*|,& Genres,nimisanteaduentum Chrifti cos.&ptiucipabimtilmarivfqneadmate, & iflumine
veriabantucm mundo.mulns onertbus praegrauati, & j \rfquc adexitus terop. Deinde Propheta conuetrit fer-
aUrgatiyinculls. Eft entm hoc animal ptiè caeteris pene monem ad ipfiim regem humilem&fnaniuctttm , aratli
iumentisirtationabile,&bmtum,acftulmm,&igiiobile j falnautem ; E ttu , triquicin fmguineteihmenriaemifc
Iaus,onerilerum valde, Si lnfirmum. Sicquoijue fue- ftivinbtosdelacuin quononeftadua. Hzcidcfrcocfixe-
j ° e °i^lneS “om^ es af,te ftotitiam Chrifti, etiam j rim vt intelligatórudens ledbr, óuod ad vtramó ue ilcen-
ipuIua*1- Pmprcreacjuam fxpeinexcelfislacrifié^anr, fionem Prophetaiis fermópértineac; fed cotus illiusad
«coIebahtidóla,oblk|operaJegis,'&Deftm vtSqüefre* j ccelum, hie iam quafi viétori , celebrafur triumphus. i
quenterignorantes. Etideonëcinirümfiiumentadican- Q^vrertdum lane quom >do lècundum litreram ftarë
tur höïftines i maxime cùm Propheta dicar Domino * Vt
iumetitumfaftus fum apudie. Nam quantum ad Deiim, iu-
mefttafiimusoon lolumnos, verum etiam nobis muhô
prudentiörcs, quanto magis &ij,qui tam itratronabili-
ter conuerïàbantur in carne,fecuhdum carnem viuentes.
Nine ergo cft,qùodlècundum Lucam idem pullus fræ-
norüm impatiens, multos nabebat Dominos, non vno
errori vèldogmati lùbditus, & tamen licet multi Domini
in éo p oteftar em illicitam longe diu vindica lien t , vi-
dentes verum Dominum , & lèruos eiusyenilïe ^qui ad
ïolttendùm miffi nieranc* nonaudent refiftere, fîcur nec
c uius erant,fcftitit. Vnde Saluator dicit, Et fiquis vobis alipoint
quod dicit, Quiaeuntesdifcipultfecerunt ficut pracepit \
illis lefusy & aiduxerumafinam & pullum, &tmpofuerunt fuper
vefitmenta ftUy &eunt de fuperfedere fecerunt. Quia lie**
luper vtrumque animal Veftimenta fua polilerint, omni-
tto in tamparuo Ipario itineQs fuper eorum vtnirtique ft-
dere non potuit, nec enim natura hoc finir hiimana. Aut
enim alini inftdit, & pullds ablqueferfbre Fiiit, auefi pul-
lo,quimagis indomitus eratad ledendutft, & lafduus,afina
du<fta eft libera. Vnde 6ufn hiftoria impolfibilitatem
habeat , etiam & tUrpitudinem fi fieret 5 Icire oportet,
quodadaltiOra Euangelifta nos tranfmitdt intelligcnda,
ficut&decxcis lupra recilfe credimnsyvt afina ifta,qu«
C'ccca 4 -fubiu* ■