qtttaeÆhmnrodoconcupietant.qaæ+riiiSsho« fplTtio, ^oraftTtes«, quiincarne infitrausappmm.pçnnrernanv,
Mefttemporaliwrpcricrant.Acfidicant.-ri ftói impia ci- diuinitacisfuæviltutem fqms&potens eram> De quo
. .A- ....:___ »: ___ friinnim efkDaminus forth tro: ens.Dominus DotensmDralio.
E
, Pfalm.lo i.
Geneßs 18,
. Job.41» .
M a tth . 28.
\Jlhtf.\.
Pfalm. 135.
' Pfalm. 119,
Pjalm.i 18
\lfau 9.
f . ;
;i. TÛ0.1.
uïtas, Va tibifaculum in maligno poßitum :quia vb'i thefaurtzare
quafifti,ibioniniaperdidißr.&temporaltitamififti, &adaternas
iniferiasperuenifti. Quid vero firtalibusconucrfis, præin-
gentitrifticia puluerem fiiper capita fiia mittere » attenda-
nius.Vt enim fupra meminiraus,capiris nornen hoc qupd
principale noftrumeft,mens yidelicet,defignatür. Pulu^-
lis quoque vocabülo, confiderario infirmiratis ac reams
noftri demonftratur. Hinc Pfalmifta ait : Memento domine
quoniampuluisfumus. Hinc Abraam Dei vfiis locutione,di-
cit: Loquar ad Dominum meum,cumfimpuhtit &cinis. Hinc
probatiffinuis Iobdicit: Vnum locutuifum,quoi,vtinam non
dix. jftm. & (ilt rum, quibus vitra non aidant : fed fuperponam
digitumori meo, & agampcenitentiam infauilla & einere. Puluerem
ergo concerns fuper capita (paigere eft,ex confide-
ratopropriæa&ionis ream, humilia defeipfis fenfire': vel
certe ab errore ad veritatem cönuerfi, puluerem fuper capita
mirrant. Acfi dicererar : Principum luorumfacicm
feriptum^efcDo/ninusfortû & païens,Dominas potens in pralio.
Et rurfum : Dominas virtutum ipfe ejl rexgloria. Q^id autem
fignificaturper lapidem magnum mojarem, nifï pondus
peccatorum quod ex temporali contrahituraâione?Quia
enim per molam figucatim aâao temporalis exprimitur,
potèftcongruehtur lapis molaris pro pondéré peccatorü
accipUqnod ex eademadionecontrahirar.tropicafcilicet
locutione, abefficienteillud quodefficirar, oftendente.
Re£te namque per molam a&io fecularis defignatuf j q u i
mentes hominum dum pro appstenefis terrenis voluptati-
bus exercitatas reddir> quafiquibufdamrotaubusingyru
vertic.Nam quia temporalis aâio molæ fignificetur voca-
bulo, teftatur Dominusquidehominibusinextremitate
fècùlrpofitis loquitur,dicés:T«»f erunt dua molentes in mola,
quartan vna ajfumetur,& altera relinquetur.Quod talc eft tanquam
exprobrantjà quibus fedudti peribant Subiungitur autem
vox exhortantes, l onuerforu n perfoftis congrue ns, qua J
dicitur.Exulta fuper ea cjçlum,&fanéti & Apqftoli & pro- j
phetæ : quoniam ltidicauit Deus iudicium veftrum He illa.
Pridem enim fuerant ipfi llli reproba ciuitas , fed iam per
grariàm redemptoris ad cælo rum & fan&orum, Apofto-
lorum quoque & prophetarufrï numeram tranfieruQt.
Oimiis autenTeccleiia à principip vfqjad finem decurrens,
iftis comprehend!turnominibus. Hafte quoque regülam
Dominus trnenSjnitapoftolis, vtique nequaquami vfque
infinemfeculiin liac vita mahfuris : Ecceego vobißum [um
omnibus dicbusvfqueadconfumniationémfecult. Qui» fîriliçët
verbavomni ele(âorumecclefiæcohuenire,nullus_anibigit.
Hane Paulus tenenäidicit : Nos qui v'tttinm, quirefiduiftumus
inaduentu Domini, nonpraueniemus eos qui dormteruntSLx. rur-
fum:Deinde Ms qui viumus,quirelinquimur,ßmul rapiemur cum
illis in nübibus obaiam Chrißo ht aera, &fic femper cum domino
m?ww«Secundum ergo hanc regulam ipfi cönuerfi funt cç-
lum,ipfi fànâi,ipfi apoftoli, ipfi &prophetæ. Dicatur èr-
go : Exultafuper ea ca!um frfarifti &apoftoli & prophetic quoniam
iudiequit Deus indicium veftrum de illa. Tanquam dicere-
mr ; Gaüdete ad Chriftum cönuerfi, quia cum cfletis Babylon
impiaciuitas, Sc contra fàlutem veftram ageretis,
vindicauirin vobis Deus'quodilli diiplieuitin Vobis, fed
pro.vobis f Iiidieium enim veftrum exereuit , currfveftris
carnalibus defiderijs obuiauit : ac per hoc&fe&vosde
vobis vindieaftit. O quam fierais ipte fibi extiteratSaulus
ille perftcutor, qui ornni conamine contra femetipfum.
pugftabat. Et quisprqillö contra ipfiim repugnaret, nifi
vox illmn de cælo profterneretQuam obrem gaudere &
exul tare debemus,cum aliqua aduerfà in hac peregrinatio-
nc rebelles patimur,lcientes proculdubio quia paterno af-
fetäu pronöbis ipfe conditor nofteriuftoiudicio contra
nos oppugnat.Huicfènfui Pfalmifta concinit,dicens : ErU
pe meDomine ab homine malo ,d viro iifiquo libera mefubuudufa
meipfo Hinc rurfum dicivDomine, libéraanimam meama la-
b'tu tniquis,&alinguadol<fk.Hinckemm exorat, dfcensil«-
dica iudicium meim,&redime me. Ac fi diceret : Fac mibvvin-
diäam de me. Et poftquäm vindicauerisà feruitute diaboli-
cx dominationisjredime me His igirur conuerforamper-
fonis congruentcrapratis,qua^repröborum etiam conue
nirevidentur, adptopofimm nunc expofitionis ordinem
reuertämur.Sequitur: "
Etfùflulit vttus ange lusfortîs qmßmolarern magfiu,
& mißt mmareidicens ' Hoc tmpetu mittetur Babylon
magna ciuitas ilhit&yltra iam non inuenietur.
Quis igitur ifte angelus eft,nifi ille de quo (vt fepe iam
j diximtis ) à prophetadiëtum ck,Vocabtturnomen ern magni
confilt;j angelus,videlicet Dom in us le fus Chrißus ? Quia enfin angelus
interpretatur nunciijs, Sc Dominus de beata virgine
natus, euangelium (ideft bonumnuncium),hominibus
primusattulic,re£tevocabulumangcli fingulariter inter
cajteros prædicationis fuæ nuncios accepit. Qui bene ^
vnus.Scfortis vocaturrquia& vnuseß Deus > w us & mediator
Dei à" hommunr,homo chrißus lefus:Sc ad dëbellandas acrias
fl diceret:Cùm dies iudicij improuilus aduenerit,in
Mate,
Lues. 17
aâione feculari Sc ele&e anim æ q in fupernis afliimanmr,
& reprobaî quæ dëorfum mergendæ rclinquanturjinueni-
entur.propcereafcilicfet, quia,quidam earum frumentum
ex quo rëhcianrar , qiuedam Vero iizaniamolendb ebiite-
runtr,ex quibus cæcenturiquædatft fubaudis virtutes,qua:-
damaiitem vitia in ipfis contrahunt aâionibus.Si ergoper
molam aÛiofecularis exprimitùr» non incongrue (vtdi-
ximus ) pondus peccàcomm,.qûcrd ex ipfà contrahicura-
ériohë , ipfius molaris magni nomine dicimus figurari.
Quid vero profundum figniiicat maris,nifi extremam dâ-
nationem peccàtoris ? Quiditaque, eftangelumvnumac
fortem quafimolarèm magnum in mare mittere, &aditi-
ftar ilhli s Babyloniam fubmergi denunciare > rïifiDomi-
num noftrum IES Y M C H R I S TV M, roanencès fen-
tentias tranfeuntibus verbis de reproborum extrema dam-
nationc figuràtim proferre ? Quod tunemihi videcurper
femetipfum prim urn feciüïè,cum dixit : Qtù feandalizauerit
vnum depUjillis iftis qui in me credunt, expedtt ii vt fujpendatur
nio’.a ajifariaincollo etus, & demergatur in profundum maris.
Quod non de folôliris fcandalo debemus accipere, fed de
on.ni (peciè peccatorum, fecundum illamregulam quàm
fanëlafcriprüra.fréquentât. Hinc Dominus air : Sifcanda-
lizat te Qcuitts tùus,manus vel pes,abfcideeum & proijee
abs tè.Et quid per oculum,manumjyel pedëm » nificaraa-
lis cogitatiôiiüm propin qui tas hoc loco débet intelligl?
Nunquid nam qui inimicos iubemijr diligerc , propter
fcândàlüm litis propinquos.debemus abijeere:- Abfit.
Sed prôpçer îHud lcandalum peccaci, quodexeorum imi
tatione contra hit anima noftra. Hinc eft quod Mariæ
Magdalenaipoftabieétacriminadicitur: Vade inpace. Ac|fl
ei diceretur: Nunc vfq; in peccati feandalo fuifti,fed iam in
pacèvirtutüm përfice curfum. Quod enim ad omnèm pêc-
catorutnfpeciem fcandali nomen pertineat,teftatur etiam
. Paulus ap oftolus, dicens:Qm infirmatitr,&ego non ïnfirmor?
Qui$fcaridalizatur,&ego non vrori fubaudis , non fcandali-
Zor? In ipfà enim (ua vftion e, fcandali nom en indufit : quia
confequensratio fuit,vt ficutnegando dixit, quis iiiftrma-
tur, &ego non infirmor ? fie etiam diceret, quitfcandaltzatur,
& ego non ftandaluzoriQnod vtiquecompafEôfte tantum
ac pia fimulati one eum fecifiè dubium non eft. Sed mültii
eft quod dico,fi hoc ex ipfius verbis non affirmo.Ait enim
. idem egregius prædicatot: Cum liber effem exomnibus,omnium
ibidem.
meferuumfeci ,vtplures lucnfuerem :&facJus fum ludais
tanqu. m Iudaus.vt îudaos lucrarer.bis quifub legefum,quafifub
lege ej[ç»i,çumtpfe non effem fub lege, vt eos qui fub legearantfu-
crtfacerem:hkquifine lege erant,tanquamfine lege effem,cum fine
Dei lege non effem,fed in lege effem CHR1 ST1, vt tucrifacerem
eos qui fine lege e;-rfw.Fa6tusluminfumis infirmus, vtinfir-
mos lucrifacerem. , Quod forte quis réméré contendac,
: vftionem non pertineredd fcandal um peccati : refpondc-
atquifquis ille eft, qualitcr accipiendum fit , quod huic
fènfiiiqonibnàvocePfàlmiftaconcordanSjdicit : Per dtem
fol non vret te,nequelunaper noctem. Et quiaiij hoc loco per
diem&folcm&lunam & no dtem intelligendi funt > nifi
Chriftus & ecclefia , velcërte profperiras &aduerfitasî
Illos etenim per diem fbl non vrit,neque luna per noâem:
qui in e© q> refte fènriüt de Chrifto &ecdeûa, néquaquam
.cm
H
pfidM
ptofperis
f ? i^coereuBt, neque in qdüerfis dcfperatlone fec- ü i l dtpufillirißü<]uiin mccredunt.cxpBdttetvffitfpttid.tui'niolait
r J J u inColo ciin,&Ümergntar mproftmdmi m m .
mTDeccatis.vlümapcenaTöluS'damnetunqnamvtrel’gioßravitamdeeentibusfemer.
aflqciansjatq}cxempluramal*
operatiomspr®b,ensstoVcaehbätümtericritp8‘adpcGca--
ti vovaginem tra h a t^ ad eiareinurri cum pluabu^ 'Sp
Quacibu£imo§o pl.dribusa!ternaiuppiw<nft>neat. Patetcerte,
vt mihividetur, omnes tranfgreffionum fpeCies
nomine fcandaU genctaliter deiignari. Quod.autem poft
rbi^bscimtadsfubuecfipnbindic.tura&liusnöninuenietur:
fnbaudiendnm eil,in ferafalem,id eft, m elpfto-
rum ecclefia , in qua nunc commumcet mall cam boms
prafeiitem viam petagunt. ^od q rad ^ ^d itu d in em molaris
magnimergenda prxdicitur, ffbn Dei voluntatis efte;
fed fiiis probatur perire iniquitaribus, cuius vox ( vt arbi;
tror) in pfalmisrefonat,dicens
funt caputmeum,&ficut omisgrauegrauat a funt fuper. me. Inn-
nuat ergo Dominus quo merito prauorum damnetur miquitas^
que ab his immunem e ^ denunciat,dicens: No/o
mortempeccdtdrisfed magisvt conlierpatur& viuat. Sequitur:
Et vox citharcedorum & 'muficoYiim, d r tibia cahevt-
tium & tuba, non audietur in kef dmplius. ti
i Deiilis famous
fupra diftulerät,quern nuncTepetendocqnrple«ftens,fimul
de mundo inter alia auferfi prxdifit. Ex cuiusaptemperfonahocidem
|piritusj>ei dixeritjcuriofus fortafle animus
iaquirit. Cui ad h«c refporidere^nobis qiiidem non pi*
grum,illi autqm-exiftimamuk neceflariumtnifi enimfallor,
iam fiepe in hoc noftrse expoficionis opere dixifle the mefffuia
mercatores tux erant trine ipes terra,$ 4 |f t W
‘venejtciistHis errauerunt omnesgentes.
vita tua mala
^ÉelTemp%aUbUsbonis, & ipfis: iufte yltra iftaudaberisy
& fuppiiciis ktè.rnis damnand^ fubrh&gci'i s. Ex ipfis enim
principibus terrx acmercatoribus,fed & ex omtiibus gen-
tibusipft impia ciuiras conftat': Sc cum / mercatores eius
prihcif>estêrrae.fiunt ,ipfaiiTifefici commutationepro terrenis
lucris, fuoru m animas vènale s tradèhsjélationis faftu
fuper|ubie^6,sinfublime"tblli cüm in venefiöüs
eius,ide.ft,inmal^
puldubio fiiisfepialeficiis^t nutabundamteddit. Sednio'*
réfölico diuiditiirgenus in fpébies>vtintelligainus eöS'qUi
principatumfuperc^ferostehentiampliüsauaritia:ftude-
ré, aëmagriorum hefaridisèxeniplis ,vülgi multi tüdihem
depërire. Seqijitut: V
tïpo.i.&y
ifoc.z\.
c
;£ t in ea jh _
esf,dromniur/t qui interfeB i jiin t in terra.
'y^sdiuin^lbcutiOniseftjVtcumadprxfentemperfq-
nam'fefmoIb|uentisdhigiturffubito tanquam deabfente
verbum profeiratiir: quod in hac pramifla locutione pru-.
dejtfeiaor fiepiflimefieri Facile^nrtnadUemt.Ita ri.vafiatur
ihfirigUliS,yf modb adfecurldam perfonam, modode tec-;
tiafermpprpfecitur.Etvtin dubium non veniant quaedi-
cirnusjfuperioriverfu canquam adfecundam praefeittemq;;
perfbnatn didumfuerat: EtomriiS artifex Sc omnes arces/
ridniftuehientur inteamplius, ScVbx molx nonaudietur
iii te aiiiplius &^Iumen lucernaerioh lucebit in re amplius,
&vox fpOpii Sc fppnfe non audiemr inieadhuerquia mer-
citores tui erant prinefpes terr^,& inyeneficiiscuiserra-
uerunt Qmn^.gent^s, In hocverbfeqUehtiiquafi detettia
abfenteq; dicitur: Etin eafahgm Prophetaru&Santtdrdminhannemloquitur,
ipodoex pctfonap^optó.modo ex v- ^ V ,
niueriafis Ecdefiac,riiodó autem ex einfilem Iohnqnis,mo- loniä, corpusdmbol^x fiïls^xceifibus mcTepari. Si anim.
fcit:propria,cùmdicit;<^ bahtaurmnuckendi,audit! quid j eft, finednbmpec cqtnm opbem ™
m tu t liu t ccclffiit. ExvSinecfalisautemEcclefiæ,cumdi- funt, ip& execrab.lis ciuitascradelicatem necis exetcurt.
fit: Audmi alteramvocemdecoelo.diemtem: &» ic.cMppulut
mm. Et illud: VmtadmevnmexfeptemmgeÜ.hnkntibm | exéffùfi°ne(ajigaimtspetroetxatum^lédumverp qoeafvt
ftendam tibi fponfamyxoremagni. Ex Iohannis vero perfb-
na,cum per eum dicit : .Egq Iohannes qui audiui &.vtdi hoc.
Et postquamaudtjfem & Vuliffem, cecidi vt adorarem ante pedes
angelt, qui mihi hac oft endebat. Ex Domini qüoqlie redem-
ptorisjcumdicit : Vidi ajigelum deftendentem de coelo, haben-
temclaritatem magnam, & terra iüuminata efld claritate eius.
Ruriuqahoc quod fiipra præmilfum efb Sqfiuftt vntu angelus
fortis quafimolarèm magnum,& mißt illumin mare, dicens:
Hoc tmpetu mitteturjlabylon magna,& vitra tarn non inuenietur.
Et «K breuiter quæ ad huius loci pertinent corftonantiam
perftringamus, præmifit idem Spiritus Dei filium inf forti,
voce exclamafle, ac perfidæ ciuitatis ruinam iam fadam
narralle: deinde experfbnaecclefiæ fubiunxit, qualiter ab
eodem fit coeleftivoçe compulla de medio Babylonis exi-
re, atque in extremis vindidam fuis perfêçuporibus iubea-:
tur repende re : qualiterq-, omnia terrena atque caduca de
mundo fmtperitura, ex perfbna propria confequencer o-
ftendit: rurfumq; ad perfbnamfilijDei redit, & ipfum lo-
quentem introducit,qualis advltimum ruina malorum fit:
indeq; adpropriam appftrpphenfacit,&: hoc quod in præ-
miflb verfu dicitur,ex fuä commendat. Sed iam fequentia
videamus. Adhuc enim quæ ad vfum humanæ vittéperti-
neant,profequitur&dick: »
Et omnkärtifex dr omnes artes non inueniêntur in
ie amplius, dr vMi moU nonaudièturin te amplius, dr
lumen lucern<s. non lucebit in te amplius, dr voß/ponß dr
Jponße non audietur inte adbuc. I Tlsecquiaapercafunt,exppfitionenon indigent. Quia
j vero'éxpofirionc.non egent,^lentiopræteriridebent. Gur
{..autem his bonis ftaudetur impudens meretrix, caufà fiib-
jM fitu t qua diçitur:,
fumquamproIatafunt,deriuanres,praüçhærefeos dogi
confcripferjint: eo videlicet modo, quo dicetfe fblcmuSj
cum qüis feemones iioiEos contrâvorum caflare voluerit,
occidis me. Secundüm hiinc etiàm loéùftionis modu nunc
viqu&GÎirif|us ab hærericis bëBiditür^ Siue autem'earni-
Iium yiciommautoresjfiue m'artyriïfh interfedorls, coele-
ftis irævindida damnentur,fupet eörum perditionéth iif-
dicia f)ei dîgnis necéflè eft lgudibuà cumulari. Vndb&ie-
quitur: *
. Poft bac audiui qt^aßvoeemmagnam tubarum mul- Apocalyp.
tarum,dkentium: Alleluia,laus d r gloria,dr v ir tus Deo tap. x i k .
uoßroesi, yuia vera&iußa funt tudicia eius,qui tudica-
uit demeretrice magna,qua corrupitterram inproßitu-
tionefua,drvindtcauit ßngumemßruorumßtorum de
manu eius. Et it er um dixerunt: Alleluia.
Si quçrirnus excuius pcifona hæc Spiritusfàndus cficatj
facileinuenimus,quiaex vniuerfàlls.eçclcfiæ cniusfiguram
tiinegerebat Iohannes: hanc enim voeem ipfà profett,hac
ipja audit. Sciedum vero quia in eoc^<ftcic,poft hæc: quantum
ad vifioné perrinet huius reuelatipnis, non eft diuer-
fitas temporis, fed ordô narrationis. Quæ fie autem vox q
audièt,aperitcumfubiungit:^ÿvûfeiB^»4 i»£«W«»*
barumautem rniütarumdubaudis,prçdicatoruin rpultoru.
Multæ tubæ,fed vna.vox: quia omne ç }oquuntur,in vnius
fideieocordiaaltrinfècusfibicoit.Iftæecenimfuntfacratiffim^
iÜiiutfteitubæ.quæfepsenario dieruniimero, quib.
Num. 10.
lof. 6.
præfens tempuseuoluinir, muros Ierichuntinos myftice
deiiciuht. Vbbutem hæc voxauditqr,nifi in cælo ^uod eft
ecclefia? In ipfa n. auditur,per quam & profertur. Sed iam •