i / Ä
addiderunt, quia cuftodes precicfcorrumpebant,Yt me ré-
furrexiflè negarent. vel fuper dolocem vulnerüm meo-
tum addiderunt dolorem nieum, lubaudis, quia non iatis
fuir eis feruos meos ad vineammiflbs occidiilè , nifi me
hætedem etiam occidiflent. velfiiperdolorem vulnerum
meorum addiderunt doloremVuulnerum meorum » quia
me occifo j fæuiebanc in apoftolis 8c in cæteris membris
meisoccidendis. Et ideo apporte intquitatemfuper miquita-
t ent tor um , vtex iniquis patribus iniqui filiigenerentur,
velut de peccato cadantm peccatum. Vel apporte iniqui-
tatem fuper intquitatem eorum^ vtme interfe&o, dent
precium cuftodibus,qui me non refurrexiflè dicant Èt non
ïntrent in iußitiam tuam, id eft, noir reputentur cum iuftis
tuis, fèd poxmsdekantur de libro viuentium, vel'de diuina
prædeftinatione, in quainiqua pnelumptionefè fcriptos
dicebant. Et cum iufiis nonfcrtiantur, quätum ad tuam æqui-
atem,&hocideo,quia ego[urnpauper & do/ew'reputatione
tillorum,(èd quaecura? Quiafalus tua,id eft, verbum tuum
mihii perfonalicer wiùtam,fùfeepit me in gloriarefurreókio-
nis&immortalitatecarnisvelfic, Deleantur de libro viuentium,
& cum iuftis non fciibantur. egoautem & mei
non deleamur, fèd potius affcribamur, quia fum pauper
& dolens ', & hoc mihi & meis ad fàlutem, quia fâlus tua ô
Deus fufeepieme, quæ neminem fufeipit, nifi fèipfùm pau-
perëm recognofcat, Et quia falus tUa me fufeepit, laudabo
nomen Dei cum c antic o, id eft, c um mentis hilaritate. & ma-
gnificaboeum in laude, nihil de me præfumendo. Vndëalibi:
Dategloriamlaudieius. Et hæc lausplacebit Deo fuper vttulum
noueüum, comuaproducentem &vngulas, id eft, fuper omnia
fàcrificia legis.Præccptum fuit in lege, vt vitulus nouellits
produce ns cornua ôc vngulas, afliim eretur in quo dam fà-
crificio.perquem vitulumhicaccipiuntùr omnia legalia,
quiafiiper omnia legalia placet Déo, fi nomen eius cam
canticolaudatur. quare videant pauperes primitiuosineç-
clefia laudantes, & imitando eosin laude Utentur. Quartte,
Deum,&viuetanimaveftrà. Appftrophairt facit ad audito-
res,vtincitenturadlaudem,aicens : Quæ rite dominum
non vt viuat corpus, quod faciunt & pecora : fèd qual ité
dominum,& viuet anima veftra, licet corpus non oceida-
tùr. Et merito quærendus eft, quoniam iamexlongo tempore
ipledominus exaudiuitpauperes & vinftos/«to,ideft,præ-
ceptis fuis aftriôfcos non defeexit. Y nde laudent ilium coeli, id
e ft,maioreS inecclefia.^* terne, id eft,minores,quiiam terra
fa&i fùnt.vt coli poffint. laudet eum mareÿià. eft,flu<ftus
gentium, & omniareptiïia in e», id eft, omnes illilaudent.
qui fiittétautur per cælum & terra & mare. Vel aliter, vin-
«ftos'fuosnomdefpexit. Vinôtus eft omnis homo in primo
parente vinculo mortalitatis & paffibilitatis. omnes au-
tem illos qui fe vin&os attendunt,non defpexit dominus,
fediuuat eos potiuS fubleuare compedes quibus vinâi
funtvndc laudent ilium cæli & terra,id eft.hscoraniafiht
materia laudandi Deumhis quivindi funt. Laudant dominum
per cælum & per terrain & per mare , quiexiftis
non quærunt nifi quantum necelfe eft eis, quam diu vm-
culis aftriûi funt,quod eft viékus fc veftatus : quia his fùb-
leuant compedes, quibus grauatifunt, ne eos grauent. Si
autem vitra neceffitatem quidem quærunt, iam npnfiib-
leuant vincula fûa,f!d potius grauia faciunt, & multum ab
eis grauantur. Nam quifque in ferro ^pateriali vindas, fi
vult fiibleuare ferrum, ne nimis eum grauet, non multos
apponit pannos quibus fhbleuet: quia fi multum appone-
retjiam non tantum non fiibleuaretyfed etiamgrauius fibi
ferrum faceret. Quare quifque vindas laudet dominum
per cælum & per terram , nihil ab eis aflumendo vnde
compedes onerentur quibus vindus eft. Et merito in his
omnibus laudandus eft dominus. Quoniam ipfe dominus
faluamfacietsion ^id eft, conftituet ecclefiam primitiuam.'
Et adißcabunturcmtates luda.cx confîtentibus ædificabitur
ciuitas,id efhecclefià. Ét inbabitabunt ibi, id'eft, illi qui funt
inçiuitateludæ , gentes videlicet humiliter confitentes,
lnhabitabunt ecclefiam ex Sion fadam. Et haréditâte acquirentearn,
quia e i ipfi primi tiua reftcien tur alii conuerfi. Æ
feinenferuorumeiuspoßidebit ww,ideft,guiqae imitatores
prædicatorum fuorum pofîidebunt eam, (übaudis hære-
ditatem. Et ne quiqüe vfurparent fibi illam hæreditatcm,
dicentës : fèmen Abraæ fumus,èc ideo hæreditatcm illam
poffidebîmus, Çubiungiv.Quidiliguntnomen eiusjiàbitabunt
in w.Nam qui in fide Abrâarn imitantur,illi tantum pofïï-
debunt illam hæreditatem,non qui filiifunt Abraæ fecun-
dumearnem.
Infinem Pfâlmus Dauidin remuneratione,eo
quod fàluum fecit eum dominus.
L X IX .
Eus, in adiutorium metm intends', domine, ad ad-
iuuandum mefeflina.Confundantur & reuerean-
tur,quiquaruntdnimam meàm. Auertanturre-
trorfum & erubefeant, qui volurit mihi mala.
* Auertanturfiatim erubefeentes, qui dicuntmibi,
eugeeuge. Exultent & latentur in te omnes qui qûarunt te :&
dicant, femper magnificetur dominusqui diligunt falutare
tuum. Egoveroegenusér pauper fum: Deus adiuuame. Adiu-
tor meus & liberator meus es tu: domine,ne moreris.
• Reraemoratio fît duobus modis. Fit enim quando
quifquetimens feueritatem & iudiciumdbmini,pecCa-
rorum fuorum recordatur. Fit etiam, quando quifque re-
cordatut fe peccatorem fuifle, Ôc per gratiam D éi fè efïè li-
beratum. De hac remempratione intitulatur pfalmus ifte,
quiaèorum voxèft inhocplàlmo, quirecordantur fàlutis
fuæ, pergratiâdominifibiadminiftrataî. Titulus.fic con-
ftruitur ; In finem referunturhæc verba, ôc eft pfalmus, •
Dauid attribuendus, fàdus in rememoratione. Et quia
rememoratio duobus dicitur modis, detefm'inat de qua
rememoratione dicat, eo quod fàluum me fecit dominus.
Ingrefïus Auguftino in hoc pfàlmo talis eft:
Gratias grand tritici, quia mori vôluit 8c multiplicari:
gratias domino &faIuatori noftro Iefu Chrifto, quimor-
tem noftram fubire non dedignatus eft , vt dignosdos
vi ta facerët. Granum îllud fi ngulàre fuit, fèd foecundita-
tem multipHcationis in fè habuit. In multis enim granis
paffionem fuam imitantibus exultamus, quando natalitia
fandorum martyrum celebramus,quorum vox eft in hoc
pfàlmo.
É Nam eft vox contrîbulatorum & in pafiîone pericü-
tantiumfèd de çapite fuo præfumentium. Audiamiis
martyres hicloquentes,ÔcloquamurCum illis exaffedio-
ne cordis, licet non ex fimilitudine paffionis. Ipfi enim
iam funt coronati, nbs adhuc periclitamur. Nam fortallè
tempqra noftra pleniorafunt fcandalis, quam fua eflènt:
quia licet non patiamur aperce diabolum fæuientèm per
leonem, patiamur eum occulte fieuientem pér dracortem.
Cefiauit perfecutio paganorum , fèd non maieuolentia
maleçogitantium &blafphémantium, à quibus perfècu-
tiçnem patiuntur fideles : quoniam & fi mala non ëxer-
centin corporibus fàndorum, tamen mala fada eorum
arguuntfàndos. NamfàndusLofh non perfècûtionem
paifuseft in corporë fuo, fedmalefàda ^odomorum 8c
Gomorrhæorum ei fueruntpaffio. Patiuntur fideles male
fada quorundam in ecclefias infeftiuitatibus martyrum
& cæterorum fàndorum adecclefiam concurrunt, non vt
ibi velintpacem habere,fèd infanire: non orarë, fèd înlul-
tare. Quorum talium fÿnlphoniâs & modiilationes pau-
untur fàndi, quia propofitum eft omnibus plis, pan per-
fecutionem ab impiis. Pro quibus falibüs orâftdum eft, vc
dimifïà infania, aliquando intrâ parietes ecclefî® perçu
tiant pedusfuum àicews:Qeus,propicm efto ntmpeccatorn
& fie nobifeum dicant:
D i Eus,in adiutorium meum intends, id eft. iriteifiumt^j
-L -'vt me adiuues. domine, ad adiuuandttm mefej tn/t*
quodnbnldeo rogat dominumad adipuan^“ “ . ^
re ,qüodeijlS aiikfflüfii vntjuam fit tardum, qu P .
adiutor eft iöopööttüriitatibus: fèd qiiiac p>
nihil fatis fe ftinatur, &
fiitisfeflinari Vide tur., dicitquodhic iö^uttu . ..
ad adiuuändrim rrfc feftini Çùnfundantur, i _ » g .
confiifione reçognofcànE ffi/euereantur,u u
cium, aui auarunt animam mtam ad opptèffion »
Gin. i f .
imitatio n em . Auertmturrttrorßsm,Id eft, inefficaces fiant
qui pratcedere Yolebant,& retrorfum ponantur,id eft,
rtos imitari ftudeant. eh“ erubefeant non tantum qui mala
fecerunt , fèd eriibefcantetiam qui mala mihi volunt. Nota
hicdiuerfà rempota perfècütionum :vnum, quando impetus
paganorum (suitin Chriftianos. aliud, quando
mala voluntas Chriftianorum perfèquitur fideles. quod
adhuc durât in eçclefia., quoniam ôç fi baptizati funt rc-
ges pagani 8c perfteutbres cæteri, non eft tamen baptiza-
tus uiaDolus , qui occulte fxuit per qcculros, id eft, per
malos Chriftian os. Auertanturftatim erubefeentes, qui dicunt
mibi,euge euge. Nota duo genera inimicorum *vituperan-
t um & adulantium. Et quoniam fiepe magisdeuocat lingua
ad u lat or is , quam m.anus interfedorisdicit : A uer-
tantur ftatim, id eft, indilate & erubefeentes de vita præ-
tcrita,quidicunt mihi, euge euge,id eft, qui adulatorie
laudant quod laudandumnon eft. illi auertantur. Exop-
pofito autem exultent & Utentur in te,rton mÇc,omnes qui
quarmtte bonis operibus dr qui diligunt falutare tuum ,di
cant: femper, id eft, in omni tempore, magnificetur dominus,
nunquam fèruus. magnificetur in profpcris,quia confola-
tur. magnificetur in aduerfis, quia corrigit. Peccatoresj
magnificetur, quia te vocar. confiteris ? magnificetur, quia
ignöfeit. iufte viuis? magnificetur, quia regit, perfeuera-
bis?maghfficetur, quiateglorificabit. Dicant, fèmper ma
gnificeturdomintis. de fè autem dicat vnufquifque,Ega
ver oegenus & pauperfum •& ideo tu Deus adiuuame qui dam-
nafti me rebellera aduerfum te. Et debes adiuuäre, quia tu
es adiutor meus in bonis, & liberator meus in malis. & ideo tu
domine ne moreris, id eft, ne permittas vt mihi videaris mo-
tari.&ne mihi videatur tardum,quodàte eftprævifùm
8c fèruatum mihi cum opus eft. Nam cui videtur tardum,
quod d te eft promiflum, poteft contingere vt deficiat fub
onere, & quærat in itinete, quod pr o milfum eft tantum
in peruentione. Quare timeamus dominum dicentem:
MementotevxorisLotb. Nptumeftquia Loth iufte vixit inter
Soçlomicas,& idèoadominoadmonitus eft vt dimit-
teret Sodomam,&iretad quafdam ciuitates vbifàluarerur
àperditione. qua* imminebat Sodomitis. Vxor autem
eius, quia longa videbatur via , volens habere in innere
quod promiflum fuitinperuennoné,rç(pexit,&in ftatuä
falis mutata eft.Necfioc fruftra,quia nobis debet eflè con-
dimentum. Ne nobis videatur tardum quod diuinituseft
promiflum, attendamus eam remanentem , &tranfèa-
musractendamus earn residentem,&extendamusnos
inanteriora, obliuiftentes ea quae retro funt, vt tandem
cum Apoftolo poffimus diççre: Dr relique repofitaeftmiki
corona iufiitia.
Pfàlmus Dauid filiorum Ionadab&priorura
captiuorum. LXX.
N te dominefier aui,non confundarin atemum,in
iufiitia tua libera me, &eripe me. Inclina ad me
aurem tuam, &falua me. Efio mihi in Deum pro-
teäoiem & in locum munitum ,vt ftluum mefa-
ctas. Quoniam firmamentum meum & refugium
meumestu. Deus meus, eripe me demanupeccatom, & de manu
contralegemagentis&iniqui. Quoniam tuespatientia mea do-
mine: domine, fees mea à iuumute mea. Intetmfirmatus fum
j txvtero,deventre matrismea tuesproteäor mens, m te canto-
j tio mea femper, tanquam prodigtumfaäusfum multis ,& tu adiutor
forth. Repleatur os meum laude, vt can tern gloriam tuam,
tot a die magmtudinem tuam. Neprotjciasme in tempore fene-
ttutis: cum defecerit virtue mea, nederelinquas me. Quia dixe-
ritnt inimici mei mihi : &qui cufiodiebant animam meam, con-
filium fecerunt in vnum. Dicentes, Deus dereliquit turn xperfee-
quimini & cemprehendite eum, quia non eft qui eripiat. Deus,
ne elongeris a mt : Deus meus , in auxilium meum refetce.
Confundantur & deficiant defrabentes anima mea. operiantur
confufione &pudore, qui quorum ma'a mihi. Ego autem femper
feerabo , &adijciam fuper omnem Uudem tuam. Qs meum
unnunciabttiuftitiim tuam, tota die falutare tuum. Quoniam
non cognoui liter at uram, introibo in potentias domini î domine,
&vfquenunc prommeiabo mirabilia tua. Et vfque in feneftam,
&feniumDens ne derelmquas me. Donee annunciem brachium
tuumgenerationi omni quaventura eft. Potentialn tuam &
iufiitiam tuam Deus vfque in altifsima qua fecifti magnalia:
Detu,quisftmilis tibi?Quantos oftendffts mihi trtbulationes incitas
& malasi&conuerfusA>iuificafti me,&de abyfi's terra iterum
redux ftime. Multiplicafli magntficenttam tuam, & comer-
fns,confolatus es me. Nam & egp eonfitebor tibiin vafis pfahni
vmtatem- tuam Deus , pfiUam tibi in cithora janttqs ifratl.
Exultabunt labia mea cum cantauero tibi, & unima mea
quam redtmifii. Sed & lingua mea tota die meditabitur iu-
fiitiam tuam, cumconfufi & reuerttifuerint, qui quarunt mala
m ih i,
Magnum Dei donum eft & magna ftientfa ho minis,
attendere & intelligere quodquicquidfit,ex gratia Dei
fit, & nihil per fèfic. Namquiperfè Vult eflè, tenait ad
non effe. Qui autem per gratiam Dçi ftudet exiftere,
manet in verb efle. Gratia ifte eft, per quam cum nop eflè-
mus, faâi fil mus ex impiis. pii, ex inceftis câfti, ex feruis
liberi, ex damnatis in regno aftumpti, Hânc gratiam vbi-?
que commendat Apoftolus. & ideo fudajos habuit inimi-
cos, qui de litera praefumebanc, dç fie à gratia refilièbapt.
commendat etiam Apoftolusm fèipfo gratiam iftam, vbi
dicit : Ego fum minimus apbftohrum , qui non fum dignus
vocari apoftolus, quia ecclefiam Deiperfecutus fum. fed. nunc
nùfericordiam con'ecutus fum, quoniam ignorons in mere,
diilitate hoc feci. Et paulôpoft eandem commendat gratiam,
fie î Fidehs fermo & omni acceptione dignus quia lefus \
Cbnflus venit in hune mundum peu at or esfaluosfacere, quorum i
primus egofim. Nota quia primus non tempore, fed j/ecs
cari magnitudine. fèd mifèricçrdiam confccutus fum, Vc
in me primo peccacore oftenderct omnem* potentiam !
fuam, ad informational! eorum qui credituri funt in yu i
tam æternam. Tanquàm fidiceret: Nulli eft defperam
dumdepeccatis fuis, quia mihi-qui tantacorpmifi, con-
donata funt peccata. Confideret ergo quifque mihi cop-‘
d o naca eflè peccata, & non defpecet, heet multa eis fine ■
peccata. fèd potius conuerfùs implorer Dei mi.ericor-- !
diam, 8c ^eret peccatorum veniam. Ipfè enim dominus
diçit in ëuangelio , commendans gratiam fuam ûc: Nbn
venivocareiuftos,fedpeccatores,neque eft opus fanis medicus ,fed
malehabentibus. Hanc gratiam commendaj vbique pftl-
mus ifte, cuius ritulus talis eft : Pfalmus.Dauid filiorum lotutr
dab&primorum captiuorum. lonadub interprétatur feonta
neusdommi. Quis autem eftfpontaneus,nifi qui gratis colic
Deum ? Vnde illud, Voluntariefacrificabotibi. Hunclona-
dab commendatnobrs& lercmias in prophetia fua. Dicit
enim quia ipfèlonadab præcepiflèt nliis fuis, ne viiium
biberent: &ne in domibus,fèd in taberpaculis tantum
habitarent,Filii,quiain præcepto pacrisperfèuerauerunt,
ideo benedici à domino meruerunt. non quod domini
præceptumeflètnevinumbiberent,fèdquiain præccptp
patris permanebant. Qaod feriptura p æcipit fie ? Filq,
obeditepatribusveftru. Obediendum eft femperpatri, rtifi
contra præceptum domini aliquid præcipiat. Iftorum
obedienriaproponitur nobis in nocpfàlmo, vt eam imi-
temur. & comparator hæc obedientiainobedientiæprio-
rumcaptiuorum,vt per obedientiam filiorum Ionadab
culpeturinobedientia filiorum Ifraèl, quibus ptafdixit le-
remias quia captiui ducendi eflènt in, Babyloniàm. necin
hoedininæ voluntaritefifterenc, quia afiter non potuit
quam vt captiui ducerentur. praedixit etiam captiuitatem
vtfè corrigèrent, fèd quia corrigrnoluerunt. ideo captiui
duci meruerunt. Iftorum inobedientia & filiorum Ionadab
obedientia colora tus eft pfalmus ifte : quorum videlicet
obedientia commeridatur nobis,vt eam fèâemur;
inobedienriaautemculpatur,vteamfugiamus. Quod dicit,
priorum captiuorum, mittitnosad hiftoriam, qua lç-
gitur quod in primo & fècundo & tertio du&i funt in ca-
ptiuitatem filii Ifrael. fèd quoniam de nulla illariim pial—
mus loquitur, intelligamus primani captiuitatem, in qua
captiuati fiimus per inobedientiam primi parentis.
Hanc captiui tatemtaotat Apoftolus fie:Venundati fumus
Jorem.if.
Ephef, 6.
Col. j .
_ ° , . ......... ......r— ; ....... . «au«. /\punoius ne: r crmnaait jumus Rom. 7 .
num çrabor tuftttia tua film . Deus, docuifti me a tuuentutt mea, \ fub peccato.Etpz\i\opo&,cond*leäor legt Deifecundunî inte- ibidem.