Va perforari, & ftiiilta hüiulmodhqüæ Ipiritualiter intfcl- I dedifti mihi quod longe ante fait remotum, fciliCet tefii
le&a, magnam præftantædificationem. led Iudæi, non J monta,i.præceptaw, iuftitiam, id éft,vtmtélligererilvemirantur,
quianec cam intelligent-, nec dftcère 'conten1 a*,à.à.!.:.-.-----~ ~ « . a:
dunt. Decluratio fern/onum tuorum. Relponfîo ëft ad hoc,,
fialiquis diceret; Cumfint mirabilia,qtlomodo lcrutari
potetis eaîQuia dedaratio lèrm onum.i. euangeliü quod
déclarât fermonestiîos. i.legem & prophetas illuminât ki-
licet me. & quia illuminare non poflet lècundum literalem
fciëntiam, déterminât lècûdum quodilluminet,fci-
licet intellect um da! /w-M#/#.i.humilibus,non fuperbis.hoc
cft, humiles fecit fpirituali ter ea intelligere. A d hoc plu-
raliter dielt parüulis, vtdefignet non quibuslibecfcrutä-
tibusdàrifpiritualemintelleâum. fed illis tantum qui in
humiliate per le iterant. Os meum aperui. Et vt poflèm ea
lcrutari, & per déclàrationem me illuminares, & in telle-
&um mihidares, os mdum aperui, id eft, magno appetitii
cor meum dilatauirficutaliquiscupiens faturari, os ex«
teriüsàpérirët.& attraxfjpiritum.iKcepiin me fpiritum
làn6tum,qui dat inteUeétum. Quern Ipiritum lanélum i-
deo confecutus lum, quia mandata tua.i. nouam legem de-
fiderabam .i. cum defiderio adimplebam. Ajpice in me. Os
meum aperui. lie dicens apud me. Alpicein me, id eft.il-
luminamelècundumintelle&um.nöh dicit,alpicein me
id eft, interiori illuminate.^* miferere mei, id eft, hoc facias
ex mifericordia. fecundum quod iudicandum eft de'dili-
gentibus nomen tuum, qiiöd eft Dominus. Pàfliue hic di-
citur iudicium. Et hoc tantum valet, ac fi diceret : A lpiCe
inmeexmilèricordia, &nonexmerito. Grcffus meosdirigc
fecundum eloquium tuum. Non tantum des mihi ihtelle&u,
lèd etiam dirige greflus meos,idèft,damihibonas afFe-
«ftiones ad mandata tua obleruanda : & nondominetur met
omnis iniuflitia, id eft, nullum peccatum aut vitium regnet
in me. Redime me. Poftquamilluminabor, & greflus titer
dirigentur, erunt caluminatores mei illi qui neque inxèl-
ligunt,nequeobferuant legem.fed tu domineiedime me
à calurntiiis illorum qui homines lunt, tantum tetrena là-
pientes.Et déterminât lècundum quod debetet redimi àb
eis. Non oro vt mihi non calumnientur, lèd ne dèuocent
me d mandatis tuis, lèd perlèueramtirftodiendb illâ.ïi-?
ctemtuamillumina. Dixit fuperius, alpice ih ine led'pèr
quem nôcfaceret.noh dixit, ideo repetirvt hoCrfdiüngat,
dicen s : Illumina faciem tuam, id eft, filium tuunr,për que
tu cognofceris veluéàliquis per faciem lu'am .fitper fer uiim
tuum, id eft, in fiiperiori meo, qiji fùrivfèfuus tù us. Et if a
rogoilluminari, vt doceas me iußtficationes tuas, id eft,ve-i
tetem legem lècundum fidem & intellecium 8c opèrati-!
onem. Exitus aquarum deduxerunt oculi met.Homines mihi
i calumniantur pro quibus oculi met deduxerunt exitusa-
quarum: id eft, fontçs laçhrymarum. non ideo quia. me.
caluminati funt,fed quia legemtuam non cufiodterunt vel fide,
vel intelle&u, vel operatione.
Sqde.
terem legem efléiüftitiam, quælpiritualiter impletaiufti-
ficat. ér veritatem tuam nimis. lèd mandafti, id eft, ilôuam
legem quæ veritas eft, & nimis veritas, quantum ad brio-
rem quævmbra fuit. Tabèfcere me fecit. Ideo dedifti mihi
nouam legem, quæ veritas eft, & iuftitiam: quiz'aultts me*
«s tabefeere me fecit, id eft, dileétio quam habui erga ini-
micos meos, fecit ex eo me languere 8c nimium'c}<SlereK
quod ipfi mimici mei oblitipint verbatud,id eft,præcepta tua
ignitum eloquium tuum.Et ex eo magis tabelcendum & do-
lendum eft pro illis obliuilcentibus mandata Vuà, quia e-
lequium tuum eft Tte&mewttrignitum.Ignis tria opefatur,
conlumit, illuminât, accendit. Ira præceptum Domini
confiimitvitiain hominibus , illuminât lècundum Icien-
tiam, accendit fecundum charitatem.Et quiailli carenthis
demis omnibus,iure dolendum eft pro eis.Ef quia eloquium
mfimes Dminey & reftum iudicium tuum Man-
dafti iuftitiam teftimoniatua\ & mitât em tuam
nimis. Tabefcere me fecit zalus meus, quia oblift
funt verbatuainimici met. Ignitum eloquium tud
um vebem enter, &feruus tuns dilextt illud. Ado -I
lefcentulusfumego & contèmptus, iuftificat tones tuas nonfupt,
oblitus.îujlitiatua ïuftitiàinaternum, & lextua veritas.Tribu-
latio &angujlia inueneruntme, mandatatuameditatio ma eft.
Æ. quit as teftmoniq tua in aternuuntdlecium da mihi,&viuam.
Ifte fidelis qui inprçcedcnti parte ôrat Üluminàtionèrrï
& grefluum dire<ftionem,& triftatus fuit pro calumnian-
tibuslè, hiç oftendit fe conlolatum prôpter iuftum iudiJ
cium pei,quoniam &
os excæcauit.Iii quibuâ vtrifqùe rebus iuftum iiidiciutri
exercuir. . r. ,
IVflusesdomitfe. Ego cuius oculidèajaXëhifi'teu
ram, habëo conlblationem ex eo domine, quod tu ïûi
ft us es naturaliter. & quod iudicium tuum reftümeftftàzik.i
illatn iuftitiam qua* naturaliter eft in ter, \ exhibes opéré.
Mandajli i/<^//t4OT Vereiudiciùmtùum eft rebtum , quia
tuum vehementer eft ignitum, ego qui lum feruus tu- 1
us, diligo illud. Adolefcentulusfum.Et quanquam diligam illud
ego quifurh adolelcehtulus, id eft, innouatus, nihil
habens in me vetüftatis. tamen lum conteptui & delpe&ui
habitus/flue ip fe reputaris me vilem,fiue ab anis contem-
ptui, deditus.S'ed licet ita videar defpebtus, tamen tujltfi-
ficationes t uas nonfum d lit us, id eft, nonrecedoab obferua-
tionelegis. luftit'tatua. Meritoetiam contemptns, iufti-
fication es tuas non obliuilcor, quia iuftitia tua, id eft, vêtus
lex eft ttty?/ri/*deducens in æternitatem. & lex tuaf.noua.
veritas eftfimiliter ducens ih perennitatem..Tribulatio
& dtiguftia. Et nori’lblum contèmptus film,néc enim hoc
lolum latis vehemens cauflà eflèt propter quam obliuilci
deberet præceptadomini. fed etiam tfibiilafib, quæ eft,
Corporis, &anguft?a quæ eft animæ; inuenerunt me' icilicet
idoneum ad patiendum ,id eft, videos me Deus idonè-;
um & fôrtemad perferendàs mbulàtionés & anguftias
prouluteanimæ meæ,' permifit ■rhlhi alia fieri . Dfcitur
enim Deus per angüftias 8c tribulationes, quæ funt quæ-
dam eius dona, quærere dighos eo modo coronari, & tales
imie ni tip fa tribulatio. Nam fiintquam plufimj,qui It
paterenturaduerfitatem, deficetent. Quibus par.cit Deus
ne corrüant,ièd tameirinferioris dignitatis lunt patien-
tibusiquànqüam tribulatio & arigul|ia inuénerühVmé,'
tamen Man data tua meditatio meaeft, id eft, præceptatua
nouælegis meditoradimplcre. Æquitdstejlimonia tuai Et
merito meditorin mandatis tuis in tribularione, quia te-
ftimohia tua lunt æquitas |t id e ft, iufta & honefta in
feipfis, 8c dèducentia in æterriitatem. Et quia ita lunt, oro
domine, inteUettumdamihi, 8c làcme vlteriuseaperfedti-
us intelligère. mncviùam inicernum. *'
Coph.
Lamaui in toto corde meo, exaudi me Domine, iu~
iïificationes tuas requirani.ClaiHduï a‘d tefallium
me fac,& eufiodiqm mandata tua. Praueni in ma-
turitate & clamaui, quia in yerba tua fuperjpera-
ut.Puuenerunt ocplt met adtediluculo, vt meài-
tarereloquiatua. Vocem meam audi fecundum mifericordtam
tuam domine, &fecundÜiudiciumtuum viuificame.Appropin-
quauerunt perfequentes meiniquitati, àlegeautem tualongefa-
.itifmti Propels tu domine, & omnes via tua veritas. Initio co-
gnoui de teftimonqs tuis,quia in aternum fundajltea.
Hoc elementum indicat hune .fideiem qui.loquitur1)
multi s & ma^imis tribularicinibi^ eflè c onclufum 8c cir-
cunuallatum. 8c nüllatenus indepoflè eripi, nifi diuino
adiu torio. & ideo inftanter inuocaflè dominum, vt de t
ei pétfe^iOr^ inteUeâùm'i 8c executionem mandato-
rumeius. ‘
Qlamaui in loto corde. Cam eflèhi ih contemptu, & tribulatio
8c ànguftia i nueniflènt me , aliud refugium
non qUæfiüi nifi clamaui. Et hoc hoà oris clamore lèd
intotocôrde, vt cor tuutti.,vâcarètad clamorem. Seda-
iiudeftclamare corde* aliud ih Corde, quia etiam voce
clamantes, Corde damant, Sedin cotde clam are, eft fine
%
voceintentidnem cordis domino oftendere.Clamaui ergo
in toto cprde,dicens: 0 domine,exaudi me in hoc tantum
vtiuftificationestuasrequtram, id eft, vtquæram & àlfidue
requiram cum magno defiderio præceptatua.& oblèr-
uem. Clamaui ad te. Clamaui inquam non ad vicinos &
amicos,fed ad te volentem &pbtentem,ita dicens:S<*/««»î
mefac, id eft , hanclàlutem mihiconcedas vt euftodiam, id
eft, compleam mandata tua. Hic intelligitur làlus elle,
mandata dominieuftodite.Praueni in maturitate. Et merito
debes me clamantem & honefta petentem exaudire,
quia ego âlios præueni in maturitate, id eft, in adolelcen-
tia quæ «tas eft immatura & indomita ad euftodienda
mandata tua. Namiuuenes quantum lunt ætate feruen-
tiores, tantum lùntad fuperbiam &iram acluxuriam cæ-
teraque vitiaprocliuiores. Cum ergo adhuc ætate viderer
imnaaturus ad talia, tame n ad tè clamaui, 8c præuenfalios
bene viufendo.Et in verbum, id eft, in eloquium tuum fu-
perjperaui, id eft, vehementiorem fpem habuifuper lpenv
quam prius habùi. Semper enim fpes crefcit cum mèritis.
Prauenerunt oculimei-Et ideo debes meexaudire,quiaocu-
li mei ai te dire<5fci,præuenerunt alios diluculo. Temper mane
vigilàui,intentioncm mentis meæad tedirigenscon-
tinuo.Propter hoc vt meditarer eloquia tua,id eft,vc exerce-
rer in mandatis, ad fimilitudinem illius qai fummo mane
feftmat ad opus füum. Vel diluculo, id eft, in lucevirtu-
tum præuenerunt oculi mei alios ad te, id eft, tibi aflcripfi
quicquid in me virtutis fuit, ita vt meditarer eloquiatua.
Vocem meam audi. Et quia ego in maturitate prædenifcili-
cet alios,& oéuli mei diluculo præuenerunt, tu domineau-
divocem meam, non tantum pro meritis meis,lèd feundum
mtfricordiam tuam, id^eft, fecundum gratiam^ fecundum
iudiciumtuum, id eft, fecundum quod tu iuftum iùdicas,
leil.' lècundum meritum etiam meum viuifica w«.id eft, fee
me euftodire mandatatua, quod eft mihi vita. Vel audi vocem
meam lècundum milèricordiam tuamhicinprælèn-
ri,nedeficiam , 8c in futuroiuftoiüdicioyiuifi ça me, dan-
do mihivitamæternam. Appropinquaueruntperfequentes me.
Etiuftum eft vtmeappropinquantemiuftitiæi viuifices:
qukpetlèquentes me,appropinquauerüt tniquitati. Sunt
quidam in iniqiii tate, fed magis niagifque lèmper appro-
Ipinquant ', lèd alegetua longe hunt* Licet ifta coniunâa
fintjtamen aliud eft à lege Deielongari,aliud eft iniquitati
apprôpinquare. Eft enim appropinquare iniquitati jvitia
diligcre,& malâagere.Longé vero à lege Dei fieri, eft vir-
tutes & bona opera négligera. Vel neceflàrium eft vt me
■ viuifrees, quia perfequentes me appropinquauerunt ini-
■quitati, lé eft, volentes me fibiconformare, perlèquendo
magis magilque appropinquant deformitati &tenebris,
& longe nuntàlege tua. diètum K fimilitudine alicuius,
qui quanto magis tenebris1 apprbpinquarec, tan to magis
elongaretur ï lucc.Propc estudomine. Et ne aliquis putaret
eos qui à lege Dei longe fiunt, etiam fi poenitereteos,
nunquam poflèad dominumreuerti,dicit: Exeoquod
jùnt appropinquantes iniquitati, #pn habènt exeufetio-
nem quafi non poffènt h a b ^ adiutorem.fi vellentrelpi-
ceré, quia tu domine prope es,id eft,mifericors es & pronus
ad lùbueniendum.& cum tu prope fis,& illi non con-
uertàntnr,non eft tibiimputandüm,cum omnesviatua fint
veritas,id eft,& iufta fint iudicia tua&vera,in eo ipfo quod
ilfos excæcas. Vel ita hac fiducia, vt iudias vocem meam
oro : quia tu es prope omnibus inuocantibus te. Etideo
etiam,quia omnes viæ tuæ,id eft, omnia præcepta tua lunt
veritas, id eft, iufta, initio cognoui• Idéo etiam oro vt audias
vocem meam, vt euftodiam mandata tua, quiafundajii ea
in aternum, id eft, illi ciîi Habiliter fundafti ea& dedifti,
valent ad æternitatem.Quod ex oppbfîto cognoui de tefti-
monjs tuis, datis initio primis parentibus in quibus non
erant fundata, quia non funt euftodita ab eis. Ideo cognoui
ex'hoc, quiaillos in quibus fundata lunt, id eft, à
quibus firmiter euftodiuntur, durant ad vitam æternam.
Nam fi primi parentes nôftri propter tranlgrelfionem ab
æternis deueneruntad temporalia, nos propter ob-
feruantiam màndâtorum Dei, âtemporalibuslubleuabimurad
* æterna.
Res.
Ide humilitatem meam & tripe me, quia legem
tuam non fùm oblitus. ludiea iudicium meum &
xv/npl redime me, propter eloquium tuum viuifica me.
Longeapucatoribuifitlus, quia iuftificationes tuas
nonexquifierunt. Miferi. ordiatuamulta domine,
fecundum iudicium tuum viuifica me. Multt quijserfequuntut
me ér tnbulant me, à teftimonqs tuis non déclinant. Vidiprnuançantes,
& tabefeebam, quia eloquia tua non cuftodterunt. Vide
quoniam mandata tua dilexi domine,in mifericordia tua viuifica
me. Principium verborum tuorum veritas, in aternum omnia iu+
dicta iufiitia tua.
Nevidereturiftcfidelisex arrogantia talia mérita pro-
polùiflè, cum dicit : clamaui » præueni in maturitate, præuenerunt
oc.ulimei,fubiungit humilitatem, quæ caput
&origo& finis eft omnium vittutum, 8c fingulas confirmât.
bicut enim omnes lènlùs vigent ex capite, quo abla-
to,corpusremanetttuncus fine nomine, ita omnes virtu*
tes vigent ex hurnilirate, qua lublata, cæteræ nec virtutes
luntnominandæ. Iftêcbnfotmatus capitiquodin humi-
liratepræceflit, & legem ipfiushumilitatisdédit,oratyt
dominus eum eripiatà perlèquentibus, ne confimilis eis
efficiatur. 8c vcintucuto lècundum promiflionem fuam
viuifi.ee eum,prætendit iplàm humilitatem, fie dicens:
Vide humilitatem meam. Domine, vide humilitatem
meam ad hoc, vt relpedtu illius eripias me d perle-
quentibus: quia appropinquantes iniquitati, voluut me
conformare fibi. 6cideoeripe me, quia le^em tuam non fum
oblitus, id eft, iplam humilitatem, quam tu & verbis pra?-
cepifti, dicens: Di cite a me, quia mttis fum &humtlu corde:
8c exemplo oftendifti, quando tc humiliafti ad mortem,
& nunquam ccadidifLi obliuioni. Er ne videretur orare ita
eripi,vtnullo rnodo amplius pateretur.exponic ica: iudica
iudicium meum. Non oro lie eripi, vt nihil patiar.porius iudica
hie tale iudicium quod lit meum, id eft, mihi conue-
niens, id eft, fee me qfci leruus tuus lum, hie flagellari, ne
iudicer in futuro.Nam nonferui tui hie florentes.infutu-
roluntiudicandi. Plus dicit, iudica iudicium, quamfidi-
ceret,fac iudicium.Multi enim faciuritiudicium, qui hoc
quod iudicandum eft exequunrur, 8c non uidicant. Etre-
dime me Icilicet a fututadamnatione. Ec hontantumcedi-
me me,led etiam viuifica me ideft,vitam anernam da mihi
fecundum promiflionem tuam. Longedpeccatoribus Jains.
Reuera viuificabisme 8c lalutem mihi dabis, quem tribu-
lationibus caftigaredignaris. ledapeccatoribuslongeeft
iftafelus,quos negligis pro peccatis fuis quiaiufiificationes
tuas, id eft, tribulationes eafdem quibus tuos mftificas,
non exquifieruut,ideft,nondilexerunc. Mije icord{atuamul-
f«sdowi»e.Nequis peccator delperet,quia didfcum eft, lon-
ge a peGcatpribus falus, fubiungir: O domine milericor-
dixtuie multxlunt,ideft,mulciplices comierti volenri-
bus. & ideo, viuifica me fecundum iudicium tuum, id eft, fecundum
hoc quod iufte iudicas ilium efle iudicandum*
qui k pueritia velab adolelcenciain hum ilitate 8c aliis pr^-
didbis perleueret. Multi quiperfequuntur me,&tribulant me.
Viuificame etiam propter hoc, (\nianondecltnauid tefii-
monqs tuis, cum multi me perlequerentur, cum fugarent
de ciuitate in ciuitatem, & tri bularent aftligendo. Vidi
prauaricantes, 8c ideo fui perfiftens in teftimoniis tuis.
quod etiam ipfis perlequentibus 8c tribulahtibus con-
doluiex diledione. Ethoc eft quod dicit, Vidi pmiari-
cantes, ideft,confideraui &intellexi mileriam perlecuto-
rum meorum, legis tu* trahlgceflorum & exeommifera-
tione contabui, non propter hoc quia perlecuti fiint me,
led quia eloquia tua non cufiodierunt. Vide quoniam mandata
tuqdilexi. Etquod non declinaui, tehabco teftem,tudomine
vide quia om nia vides, quoniamnon lolumdtefti-
moniis tuis non declinaui, led etiam mandata tua dilexi
quod multo maius eft.Et quia meritis meis fupradidbis ad
hoc non fufficio,vt viuifices me,tu (fowiiweconfidcrarione
milericordi* tua viuificame vita, xterna. principium verborum
tuorum. Ideo autem dilexi mandata tua, quia non
Eibliotb. Vet. Pair. Tom.?. Pars 1. 'S b bb propter
Ë
F
Matth, it.
G
H