W S S tW SÊm
f i k
Arch claus
'epifcopus.
P I I
Caius cpi
(copus.
Phierius.
Theon. .
B
m .
, Maximia-
nus va flat
«cclefias.
Thebaei
martytes.
Viflor.Vi-
ibs.”
magnis prteliis fepmfos mterfedt, ipïçaütctti apüd Sirmi-
um mrreferràtaiTiilitaritumultuinferfedùs eft. Secundo
huiusannoj vrin chronicisEufebii legimus, iuxta Aritió-
chenós, cccxxvi. ann.fuin iuxta Tyrios cccdii. iuxta La-
cndemonicis,ccc. ytcefimufquarms : iuxta Èdeflènos,
dlxxxviii. iuxta Àfcalonitas, çcç. o&ogefimus.Secundum
Hcbrços,iniuümrxxxvü.iubilei,quoçôrinenturanni quatuor
mille ccl. Archëlaus Mefbpotamiæepifccqiuslibrurh
difputationis fu*, quam habuitaduerfus Manichæum çx-
euntem de Perfide, Syro ferra6necorripofuit,qui translat
e à mtiIrisGræcis habetur.
Carüs cum filio Carino & Numcrianq, annos tres Ca-
rus inbeÛç>|*arthicG poftquamdûas nohiliuimas Pattho-
mmvrbesÇ*len& Ctefiphontcm cepit ôc de Perfistri-
umphauiqfuper Tygridenin caftris fuîminei^ui interiit.
Gaius Romanæ eéclefiæfulget epifcopus, quipoftmo-
dura fubDiocledanô martyrium palTus cftPhierius presbyter
Alexandria, fàb Theohaepiiçopo ftorentiflimepo-
pulos docitit, & fermones diuerforumque tra&atuura libres
compofhitlnuemtqüe elegahtfam compofitioms,ica
vtOrigenes minbrvocarétur; virmirk patfimoniæ, & vo-
luntariapaupetratis, p o fl^.pcrfecuriône'm o m ni tempore
vitæfuæRomæwrfkusefhNumerianus qui cum pâtre
Gare Parthicô W io iriterfiierat, retiens fraudeAprifoce-
liiuilntèrfeituseft. '
' DiocietianuèabVrbe condita mil. xli. ab exercituirape-
râti>rjleâ:usi aftnös rriginta, qui pâtira Vtpoteïbris copiam
habuit, Aprura inrerreôtorem Nuraeiiani,manu fua interferier
i \ Ï J 'fs -
Deinde Carinum, quem Garns Gæfàrem in Dalmatia
reliquefat, difficillimo bcllo & roaximo labore fuperauit.
JÔehinc cum in Gailiam Ànolus & Helianus colieâa rufti-
canoràm manu, quos Saccadas vocabant, pemicioios tù-
muftuS excitaüiftèht, Maximianum coghomento Hercu-
liaaum,Caa^.remfeçit,mifîtquein Gallias: quifarileagre-
ftium hominum & côfufàm manum militari virturecom-
pofuit. Igiturper omnes Romani imperii fines fiibitarum
turbationumfragore concrepuerunt: Caraufio inBritan-
niis rebellarite, qui primùm ad obfèruanda Oceani littora,
quæ tuncFranci <k SaXoncs in&ftabah t, pofitus: cum plus
in perniciem, quam inprofe&um reipublic«ageret,d Ma-
xinudioiufiùsocciditpurpuràra fumpfèrat: Achilleo, in
Ægypto» cum & Africain Quingentiani infeftarent : Nar-
feus etiam rex Perfarü orientera bello premeret, hoc peri-
êulo DiocletianuspermotuSjMaximianum Herculium ex
Cîefare fecit Auguftunt: Cônftanriu vero,&Maximinü, &
Maximianum Valeriu /Caefâres legit. Conftamius Herculi
Maximiani priuignam Tnéodorem accepit vxorem,ex qu'a
fexfiliosfratres Conftantini fuftulit. Caraufius per fex annos
fibi Britanniafortiflime vindicata, tandem fraude alle-
£rifbriifuiinterfe<ftus eft:qui pofteainfiilam per trienni-
um tenuit,quem Afêlepiodotus præfedtus practorito op-
preflit, Britanniamque poftdecem annos recepit. Gon-
ifentius veto Gàeiàr, in Gallia primo prælio ab Alamannis
profligaroexercitu fuo, vix ipfe iubreptus eft: fecundo au-
rem-fecütaeftiâtis fccunda vidloria: ira vtpauds bons qua-
dragintamilliaAlaraannommcæfafuerint AtMaximianus
Auguftus ^uingentiaaos inAfirica perdomuit. Porroau-
tem Dioclétiens Acbilleum obfeiTum per ö&o menfes,
apud Alexandriamcepit, & interfede. Prarterea Valerius
MaximianUscum duobüsiam pr£îiis aduerium Narfeum
-cori&xifret, tertio inter Gaïlinicum,& Carras congreflus,
&vif5tus.,amiflis copiisad Dioclctianum réfugie. A quo
arrogantiflîme exceptais eft ita vt per aliquot milliapaiïu-
um purptrintôs ante vehiculum eiuspræcederet. Hic Di-
ocletianùs primus gemmas veftibus calciamentilque i'nfe-
riiuflitjdum {©la purpura retroprindpes vterentur. Ded-
raooâauo anuoDioclerianijiple in oriente, Maximianus
Herculius in occidenïe vafrarieccleiîas aiBigi inrcrfidque
Chriftianos prxcipiuntj aduftis diuiuis libris. Hac tempe-
fratemattyrium iàndlorum Thébæotqm.Mauriciiibdo-
rumqqp dusfcxies mille fexceritorum feXaginta fex im-
pletür. Pafîio quoque Vidons & Vrfi apdd Çaftoruro So-
lod«um,pafiioquoqué heat* Fidis &(bc'iorum éiu* apud
vrbem Agennum, quae pOftea Conclus translata eft. Martyrum
etiam Gtfeonîs ÿ Ibdoru^.quë efùs trecenriqrufn
vjginrio&oapud Agrippinam Goloniam, haec perlccütio
ita crudelis & crebraflagrabat, vt intra vnum menfem de-
des 8c odies miliamartyrü pro Chrifto pafli inüeniantur.
Nam & Oceani lymbum tranlgrellà, Albanum, Aaron,&
Iulium Britanniae cumaliis piürîbus Vins ac ioeminis foe-
licicruore damnauir. Tünc temporis paffiis eft&Pamphi-
luspresbyter, cuius vitara Eulèbius Cæ(àrien(îs epifcopus
tribus libriscomprehendk. Secundo autem periecutionis
annpjDiocletianus Nicomedi«> Maximianus Herculius
Mediolanipurpuram depofuerunt. Attamen deep ta femel
perfçcutio, vfque ad feptimum Conftantini imperatoiis
annum ferueté non ceiïàuit Conftantinus dcciraofèxto
imperii anno,vif fummæ manfuetudinis& ciuilitatis.Ebo-
rad inBritannia dièriVobiit.Tertio anno petlecutionis.quo
8c Conftantius obiir, Maximinus &Seuerus à Valerio Ma-
ximiano, Caefaresfàôlifunr.H quibus Maximianus male fi*
da&ftupraifua ChriH^anorum perle eu tionibus accumulât.
PalTus eft ea tempeftàte Petras Alexandriæ epi-
fcopus,à quo Ardus presbyter primo damnatus eft. Paffi
funt cum eoplures Ægy pti epifeopi.
Lucianus quoque, vir mpribus & continentia & eru-
ditione præcipuus, Antiochenæeocleliæ presbyter paftus
eft, &Romæ Timotheus, dccimo Calend. ïulii.Tloruit
tune temporis Melaciades Romanæ ecçlefis pontifex«
Floruit & tunc temporis vir difèrtiflimus Palcalius f Vien-
nenlis ecçlefiæ epifcopus. Phtjeas de vrbe Ægÿpti, qus
VQcaturThebais>nobilisgenereepi{copus,elegantiiïimü
librum de raartyrum laudecomponit, 8c pro Chrifto ca*
pire truncatur. Arnobius apud Africain Horentiflïme rhe-
toricam d ocuic, & aduerfum genees volumina Compofiiir,
quæ vulgo extant.
Gonftantinus Conftantii ex concubina Helena'filius.ïn
Britannia imperator creams regnauit annos triginta, menfes
decem,ab anno perfècutionis quarto. Maxentius Her-
culii Maximiani fiiius Romæ auguftus appellarur.Lidnius
Conftantiæ forons Conftantini, Carnuri imperator crea-
tur. Conftantinus imperator de perfècucore Chriftianus
fadus, licehliam dedit Ghriftianis libere congregari, & in
honorçm Cbrifti v bique ecclelias conftrui: ac pene per
toeum imperium Romanum priuilegia, fingulis emirati-
bus dedit, vt populus Chriftianus Tub iure & ordinatione
epifcoporum libere viueret, ac Dei templis libere honoris
ftru&uram componerct.Huius.temporu>us haerefis Arria-
naexoritunNicænumque concilium ad damnationemAr-
rii, & confirmatio nern intégras fidei ex orbe terrarum con-
gregatur. Anno poft incarnationem Domini trecentefimo
vicefimofècundo, die menfis fêcundumGrxcosDefèi,vi*
ccfimonotio, quodeft, decimo Calendarum Iuliarum,
confiilatu Paulini Sc luHani. Vno éodemque tempore &
illud facratiftimum Concilium apud Ateiaten fêxcento-
torum epifcopoTum eolligieur: Martino tune epifcojpo e-
iufdem ciuitatis exiftente: apud Viennam Clsudiodnca*
thotico dogmate clariftimo epifropo. Eodcm tempore
Donariftaram in Africa fchifina oritur. Namque Donatus
per Africain & maxime Numidiamïadfcrens anoftris Icri-
pmrasinperiècutioneinimicistraditas, multos lit'a rilua-
uoné deçepit. Per idem etiam tempus abHeltna. Cpn-
ftantini macreHtetofblymiscrux Dominiinuentaeft.Çon-
ftantinus in fide eruditus à B. Silueftro Papa, fecit mico p-
pere baptifterium Romi|,vbi baptixatuseft iuxta balilicam
B.Ioannis Bapriftae, quæ appellatur Conftanriniana. Itera
ba/ilicam B.Pctro in templo Apollinis.nccnon Sc RPaulo,
corpus vtriufque xre Cyprio circundans qflinque pedes
cratfo. Item bafilicam in palatio So ra no , quæcpgnomi-
natur Hierulàlem.vbi partèm ligni cruris Domini depo-
fuit. item bafilicam B.martyris Agira: , exrogacu Con*
ftantias filiae fùæ. Item baptifterium in eodctnloco, ybi
&baptizaracftfbroreius Conftantia cum filia Augufta.
Item bafilicam Ë. Laurentio martyri, via Tibuccinainagrp
Vérano, vbi idem martyr gloriolus fepultus eft. Item ba-
filicam via Lauicana* inter duas lauros beaco Petto &Mar-
cellino martyribus, & Maufoleum, vbi matrem fùam po*
fiiit in fàrcophago purpureo.
I Itembaiilkâ inciuitate Hoftiçiuxtaportuvrbis Romç
:Melcitdcs :!
■Pafcafius.
Philcas.
\ G
Arrianalit
Scclcfii*
plurimiS/l
ConfbBP I
bwtomm ApoftblotutriPetri & Pauli,§c beati IqannisBa- i tàtoriffdüsriq ïdolôrüm'cdjturam cpnûerrituf : martyriarilte
ltembafillf^ni inciuitatc Alpanpnfi £ndfIqanjds
Baptift*. Item^bafrlicam in vrbe Neapoli miroóp?reex-.?
in ^ not£!^..^ÄT*.
^Lucianiitifioridiri iriftaurans, ex vocabulo matris Iuae,
^Ictiopolirinpqcqpdiuf. Idem Vrbem nominisfiüftatu*
ME Tnraciaifqdem Romani iraperii & caput, tpriusjöri-
itiselfeyqluitfÄ^ht yéro tötiiisirripetii anteR0|Ra bpa-
'Aj,oftoli? fiibt^jftamento tradidu, riöbi-
SoK&^omanoru^cönfularês quoqi viroi,ac p'enë tQtuni
fenatorum ór^qm 'êum ^x o ri^& Ub eris, in fecundam
vel nóuam Rpmam Confbntinppqlin ti^flatutti hal?itare
conftiwcns.Idem,Tpfe Äatuit citra yllam homiriuiri riédem,
paganorum,templa c^Vdi> araf^üe^ÓQirti.cohfi^igifReaus
celeberriöi^
hetur* .& Iuuencu? prefbyter HBpaiius > quj hexametris
verhnfts qüaraor.ubrps euaagelü.tómppfuit, Firmianps,
qul& La6tantius,Arh,obii difcipüftiSjjNicomediterheto-
ricam docriic, aC Retiüria difripulorpin, p b Gr^ecqm fcilieet
ciiutatem,a^,lêri^endu.m fe^fitulit. Hicit^extrema.
fenedute ma^fterpféjaris Crilpifilii Coriftantiniin Gal-
liafuit»qui póft<»dp|urqinte^ed|js;,eft.
'■* iacobusNizibena*1è0fcopus,yp^sexnuriferpmb Ma-
ximifto petfecutore cpmeliprurn ^ o r u m qui inNicaspa,
Cyppdp Arijanap .p^ueriitatem hpmpoufïi oppofirio-
neradamnaruntv.'ïop^0111111 opuTculorum fcriptpr. mo- tfljyllÉfc . { ;,•/ • m • i
^hAanriuicuräjConfbntinp. ^Conltante fratribus,;
‘regnatannps detèm& odo.menfesquinque, (
ófdecim. Iacpbus^izibenus epifcopus agnpfeirikrad cuius
preces fiepe ytEs difi^itnineliberatur. Impiews Arriana.,
Gonftantiiimperau>ris fidmip^fidip,exiliis,carceribus,&
vacus afflidipnunj modis, primunx Athanafium Alexan-
drinaê vrbis epiïcopum, deinde oarnes non fuae, partis;epi-
fcppds perfecuta. Maximinus Treuerorum yrbis epifp-
pus,.clerus habetur : a quo Athanafius cam aGoaft^ntio
quaereretur ad peenaro, hqnormce fufiseptus eft. F ireb ar &
tunc temporis ^ledarius Viennenfis epifcopus, in dodriua
fideieximius: qui inVafènfi illa iyiiodo venbrabiliprimus
inferfuit,&patiis,&filü, & fpirituftändi vnam eile natu-
ram & poteftatem , & deitatem, 8c virtutem,inec;clefia
publice prasdicauit, & doeuit. Antonius monachus cente-
hmoquintotetatisanno, in eremo moritur. ReliquieTi-
motheei Apoftoli Conftantinopolin inued** Conftantii
fauorc Artiusprèfbytèrfretus , dum in Conftantinopolin
ad ecclefiam pergerer, Cuiranc Alexander fenex epifcopus
praefidebat aduerlus poftt os de fide dimicaturüs, diuertens
poft forum Conftantini ad, caufam neceftariam, vifeerae-
lusrepentefimulcum vicaefFulafunt. ConftantioRomam
iiigrdïb ofla B. Andrea: Aboftoli & Lucx Euangelifta: a
Conftanrinopofitanis miro rauore liifcepta funt. Hilarius
Pidauenfisepifcopus,qui pulftisab Arrianis,inPhrygiam
exulauerat, cum apud Conftantinopolin librum pro fe
Conftanrio porrexiflet, ad Gallias fediit. Haetefis Anthro-
pomorphitarum in Syria & in Macedonia, in Conftanti-
nopoli quoque riafcitur.Donatus artis grammatic« feriptor,
acpraceptqfcHieronymi, Romas illuftris habetur. Eple-
biüs Cxfärea: Paleftins, inferipturis diuinis ftudiofiffir
mus,ac bibliothecas diuinae cum Pamphilomartyre.dili-
gentiffimusperueftigator, moritur: qui primum in Arria-
riam hxrefim lapfus, ad catholicum dogma correptusre-
diit. Euffafius, primum Casbefyrias, deinde Antiochite
epifcopus,aduerfum Ärrianum dogma multa componens,
in exiUum piilfus ,a£udTraianopólim Trachiarum vrbem
conditus eft. Marcellus Anqyranus epifcopus, contra Ar-
rianos feribens argujtur Sabelliane herefeos; fed 8C beams
Hilarius in ïèptimo aduerfum A.rrianos libró, noniinis eius
quafi hasreticuneminit. Porto ille defenditfenonefïèdo-
gmatis cuips accufatur communione Iulii & Athanafii
Rotnanas& Aléxandripe yrbis pontificum. Bafilius An-
c^ranus epifcopus Macedonians partis cum, Èuftathio
Sebafteno princeps fuit: fuic autem artis medicine peri-
tus.
Iulianus,anno s duos,menfes bdo.Hic ex clerico impe-
Ann't
Chrißfi .
Iuliä.Apoftt1
qqe jafern Clhriftianis, eofqoe callidisi ;rircuriuehtioùib,us
odu^ù^ pçffèquitür. Quo tempore inter alios quiinfcotp
orbe pro Chrifto paftifiinc, Ioanncs «Sc Paulus Rome martyrium
illuftre duxerunt. Pagani quoque apud Sebaf^en
Reliquiae
Ioannis
Ôipt.
Paleftinæ vrbem fèpùlchr um beati loan nis Bâptiftasinua-
dunt, olTaque difpergiint, eädem rurfus Colleda ebnere-
mantes , .latius per agrqs fbargunt. Sed Dei prouideptia
adfuere quidam ex Hierofblymis monachi, qui colligenti-
bus mixti, quæCunque poterant ablata, ad pàtremfuùm
Philippum pertulere : ille confeftim hæc ( fupra fe enim di-
cebat tantum thefàurum propriis feruare vigiliis)ad pon-
tificem Athanafium, tunc maximum per Iulianum diaco-
hum fuum mifit que ille fufeepta, paucis arbitris,fub cauato
fâcrarii pariete > iriclufa profutura generation! pofterecon-
feruâuit : cuius prefagium fub Theodofio imperätore
per Theophiliim ciufdem yrbis epifeopum complecur.Qqi
deftrudo Serapis tèmplq, fanifti loannis ibidem conlè-
crauit ecclefiam. Iplianufodio Chrifti templuminHiero-
lolymis Iudæis. re parare pëtmictiç. Qui cum ex otnuibüs
prouinciiscolledi, noua templi fulidamentà iacerent,fu-
bico node oborto terrasmotu > faXa ab imo futidamento-
r um excuffa, longe laïq u e fparfà finit t igneus quoque glo-
bus ab inceriore aide rempli egrefius, plurimos eorum fuo
proftrauirincendic). Quqterrort reliqui patiefadi, Çhri*
ftumcqnfitebaiitur inuici. Et ne hoccafucrederènc fadum
fequenti node in veftimehtis cùndorum crucis appatuit
fignum.^IuiianpSi efFerri ofîà venetabilis Iacobi Nizibeni
epifeopi foras ciuicaterti iubet , inuidens ipfius miraculisi
i quæ non longe poft; ditioni Pcrfàrum fubiicitur. Iulianus*
incertum à quo, cum exercitus acies contra Perfàs ordifta*.
ret,perimitut : ac inteftina lua in aéra proiieiens infano orê,
Chriftum Dominum blafphemans, Vicifti Galilæe, Vicifti,
Vîtam cum regno perdidit : cuius interitum per reuelatio-
nfem illico per vniuerfàm ecclefiam plurimiag^pfcunt. Lu-
cifei Calariranus epifcopus ^Conftanrio cum Nicenalp fi-
Uemdamnare nollet, in Palæftinam relegatus ab exjlipre-
ueititur, à quo poftea Luciferianum fchifina. Euf^biuS .
nationeSardus, Ver fèllenfis epifcopus fini i liter à Conftan-,
tio pro coiifeffione fidei Scythopolin, 8c inde Cappadoci*
amrelegatus,abexilio reuerfus, fadione Arrianorum in-
cçrficitur. Fortunatius Aquilegenfis ecclefiæ epifcopus, in
hoc maxime deteftabilis quod Liberium Romanæ Vf bis
epilcppumprofidead exilium pergentem, primus fbllici-
tauit, 8c fregit, 8c ad fubfcripcionpm hærefeos compulit.
Acatius Lufcus Cæfàreæ epifcopus, intantum fub Conftan»
tiodaruic, vtFelicemRomæpro Liberio epifeopum çon*
fecraret.
IouianuS,annovno, veiyt verius, mehfibus odo.Qui
dum fe ab exercitu imperatorem fieri, confpidtret, feque.
C hriftianum affirmans,Pagani s præeffè non poflè adfêreret,
Et nos, inquitomnis exercitus, qui per Iulianum nomen
Chriftiabiecimus, tecum Chriftianieftè volumus. Quibus
auditis imperii feepttafufeepit. Sy nodus Antiochia: à Melito
fuilque fada in qua Macedonianum dogma praue firmatur.
Iouianus lapfù Conftantii prædeceflprisadmonitus, hono-
rificis&officiofiftimis licceris Athanafium requiritab ipfo
fortpam fidei ecclefiarumque difponendarum fufeepit mo*
duni:fèdhuiuspialætaque principia, mors immatura cot-
ripuic.
PÜlarius vrbis Pidauo'fini Aquitanien epifcopus, fadio-
neSaturnini Arelatenfis epifeopi de Synodo Biterrenfiin
Phrygiam relegatur fjib Çonftancio : vbi duodeçimlibros
aduerfum ArrianosConfecit, 8c libtum.de fÿnodisad Gai*
liarum epifeopos fcripfit : 8c alia reuerfu.s ab exilio : catholi-
ca&nimis præclara opera. Serapion Thineos epifcopus,
eleganris ingenii, fub Conftanrio etiam in confeinoiiendei
inclytus moritur.
Valentinianus 8c. Vaîens frater eîus , annos duodecim,
Apollinaris Laodicenus epifcopus mulcimoda noftræ religio*
nis feripta compofuit. Sed incautus poftea à fide deuians,
hærefim fui no minis infticuic. Pho tinus quoque & Eun omi -
us eo tempore hærgtid agnofeuntur. Gothi apud f^iftrurti
bifaric inter Frigidernum 8c Ataricum diuifi funt. SedFrigi*
dernits Ataricwm Valentis auxilio fùperans, huius beneficii
Reliquiae
IacobiNi»
fibsnn
G
H
Hilarius.
Serapion.