iA ldwi cVè- Cenmänenjium êpifiopm.
eA'aivs indignas Epißopas Murelianenßs
Scclefie, haiepnmleÿo Epifiopali außoti-
tateßabiltto, in nommefaiibix Trinitatis
ßibßripfi.
ËRCMXRÀDVS Vanfiacenfis gccleßa E-
pifeopushuie priuilegto Epißopah außm-
tate ßabilitoßubfiripfi.
FrSc v i t v s LexoutenßtEcclefia Epifio-
pm, Epifiopali automate rat um dccer-
'n e n s , i n J i o m m e V d t n s ,& ^ i ^ ^ $ f ^ ‘t,t3
fa n U i J u b fe r ip ji.
S a x o s o d v s S a g e n fis S f t l e f a E p ifio p a s :
h o c d e c r e tu .n i c o n je n ji & J h h fc r tp d .
I m h o N o 'v i o h a s s n s i s E c c le jis w -
d ig n u s e p ifio p u r h o c p r ia ilc g u tn i to n /e n /i,
( i j u h f c n p / i .
E jr j. v i n v s gratia D&i Qnifldntia Epijco*
pMjiOtpritalcgmm ctmfhnfi.
L v do VicVs fMonafl&ij pretiofijfmornni
Martyrum Chrifti, Dionyfi) at ficioram
cues Abbas,priuilegittm hoc telegi, raium-
•tfue decernens fubjenpfi.
R a t bRrt vs ipfiusMonafterijAbbaspriui
| legiurt) htftrelegi, ratumqat dtcernenS Jub-
!
PASCHA-
9 0 1
PASCHASII RATBERTI
ABBATIS CORBEIENSIS
IN MA T THÆI EVANGELIVM:
Liber Primus,
tA D G VN T L ANT > VM ßMONACHFM MO NA S T E % I 1
S. R i c HARI I CONFE SSO R I S .
P R O L O 6 VS.
V m facra» profeflionis obe-
dientia,coram fratribus Eu-
angelium ,vti confuetudinis
eft,diebus folemnibus, licet
inelimato loquendi genere,
exhortandi magis gratia,
quam docendi tradare-
tur; cceperunt nonnuili eo-
? rum religioneferuentes in-
11 ftanti deuotione frequenter
expofeere (nec fi poflerq intendentes ) bead Matthan
Euangelifta» textum narrationis per ordinem explicarem; i
vt fluentatotiusdodrinae litteriscontraditaad plurimos
vberius emanarent. Qui mox memeripfum ingreflus,
pofui ,nouo tad us a$atu, maculofam fragilitaris vitam
coram oculis, quibus eflern criminibus obuolutus.
Et coepi dumofi pedoris ingenium', quod largiroris in
me præftiterat indulgentia, difquirere, profunditatenv*
que tanti myfterij perferutari; fi forte virtus diuina fie-
camyellet fonte dodrinarum, rigare pedoris rupem,&
mei laboris ftylo fàndorum Patrum fenfiis vnitatis elo-
quio legentibus coaptare. Ita fane vt nec eloquentiava-
riis obfeene fententiarum confina pidatiis, animum le-
doris offenderetj nec rimarum tramites diuerfi nito-
rem intelligentiæ confunderent. Sed hæc multum me-
cum diuque pudore prelTus percradans, Audoris venia
continue, & gratia, per quam.diuimtus Apoftolatum
meruit, ante oculos efFulfit. Occurrit etiatn quod pu-
blicanumfe non erubuerit fateri, & qualiter fit vocatus
a teloniojEuangelica voce manifefte omnibus voluerit
prædicari. Quibus quafi plane præmonitus coepi vlte-
rius nihil dubitare de venia, nihilque hæfitare,quod debeam,
eius fuffragio adiutus, dodrinarum conuiuio ad-
mitti},in.cuius profedo,anteinfufioném Spiritus, iam
prandio Dominus cum peccatoribus & publicanis di-
gnatuseftepulari. Quem firede infpicimus per totum
textum Euangelij, curam peccatorum fpeciaiius geritj
vnde& mores inltituit, atque fontem veras conuerfipnis
patenter vbique oftendit. Propter quod etfipeccato-
rcrarac inrelligam, ab hac gratia minime crçdidi cohi-
bendum, prælerrirp cum eundem Euangeliftam legam
apud Æthiopes prasdicaflè, gratiamque Spiritus fàndi
euangelizandi officio perfudiflc} vt qui erant fuligine
peccati pice prefiius denigrati, formarentur ipfius exempta
ad gratiam , qua coelitus ifte de publicano Euangelifta
eft effedus. Vnde quæfo nemo mihi fiic-
ccnfeat, fi tandem D e i confifiis gratia, elegi folec-
tiam, quam in me cpeleftis prouidentia eruditionis laie
condiuit', Domino dedicare ; quam inanis vita» otio,
prxtermifip ftudio, torpere,quia etfi nonmultis, mihi-
met tamen meiique profuturum credidi,vtiftuc interdum
animum trâfponerem,& fugaces dodrinarum fenfus tango
labore quæfitos lirais alligarem ; quatenus per hoc
eiïèm ad cogitandum inftrudior, &ad differendum pa-
ratior. Vnde mecum omnes pariter ad fontem veniæ
currant, etfi non ferant preriunx, abfque vlla commu-
tatione vinum & lac gratis percipiant. Mecum fi placet
hunc Publicanum adeant, mecumjfluenta illius bibantj
qüoniam meliusefthuius myftxamledari dodrinam,licet
ftylo referatamfiibulco, quam fi per Elyfioscampos
flores colligèrent, & fopte Tancali fludus indefinen-
ter aureos lambendo pocarent. Et fi forte hinc alij v-
beriores ducant riuos, diuitiarumque fercula parent,
falcem necreor dedignari noftros.ne velint percipere pu-
riflimos hauftus , qui vocem do.drinæ quam fiepeex iuflh
patris libenter audiunt in.taqucdo.Imo quia non aliis feti-
bere delegi, quam quorum ftiufia in talibus vigent,deuo-
tio feruet-, chantas ad percipiendum quæ lànæ dodrin«
funtjinuitat. Segnes veto&liuorepium opus male car«
penres, hinc inde quafi peftes fècemo; fa^em duntaxat
vtmeis proficiam, qui mein diuinis ftudiis prouexe-
runt, beneuolentia feruentes. Quod fi quifpiam ècontra
inuidorumopponeretenuuerit, moderno tempore poft
audoritatem patrum priorum ,vt quid nifiis fim Euan-
gelfum expqnçre? Nouerir quod non temeritate vfius hoc
prçelegerim,fèd amore religionis,cupiens paterna fupple-
revotaGhriftigratia refperfus. Profedo, quiahademks
nemo dodorum prasferipfit donum S.Spiritus, & mentis
efficacia futurorum, nemo qui interdixerit çcpleftibusparère
difciplinis. Sed ignauia fraud ulen tor ü femperprom-
prior exftititaufii temeritatis proficua,quos modo venera-
mur,patrum officia calumniari; quam veritatis feiendæ o-
peram appendere. Hoc quippe paffi funt fiimmi Philofo-
phi, hoc Poëtæ nobiles, hoc noftri, vt dixi, dodores; fed
tamen omnes priorum fedantes ftudia, ex eorum fenfi-
bus praeftantiora pofteris condiderunt. Vnde fi præfcren-
daeftomnib.noftrorumaudoritas,nouerintq)veritas do-
drinæ cômendat eos audores,& non vtiq;ipli veritatem.
Quia non difputado dodoris ingenio fubnixa veritate,
fed veritas difputatione qua:ritur. Veritas quippe per le
' ______________ Bibliotb, Vet,Pair Tom.*).Pars a* ' Cggg folida