I | » 4 Pajchaßj Ratberti
Apot.16.10
Tfrl.7Z.1z.
prædixeruntîEtideo Dominas. Impiété, inquit,menfuram
pat rum veßrorum. Ac (i dicat, vos, qui ea deteftamini quæ
à patrib. veftris funt perpetrata, multiplicato foenorc Cri- |
minis , adimplete menfuratn. Quia tunc ad plenum fit
perfècutiomembrorum, 8c totius corporis interfeäio,
cum præcidicurcaput,& omnia hinc inde membra con-
quafumtun Nam Patres Scribarum ÔCPharifæorum, non
ferentes increparioncs Prophetarum, perlècuti font eos,
& occiderunt. Similiter autem & filiiincEepationes Chri-
fti non ferentes, propter peccata fua,.cum foirent eum efr
fe Chriftum & DeumDeifiliû,quiainreuaeabiics erant à
culpa, non timuerunt in eum manum mittere.Sic ergo lector
inuenies per omnem progeniem Iud*orum,quod
femper filiieolucrint quafi fan&os, quos patres occiderunt
acfi^nalos, ÖC p rophetias eoru m,quas illi abiecerant
iftivenerabantut.Et hoc non ideo faciebant,vtfinguli fu-
am innocentiam feraarent, fed vt inuicera domeltico fe
iudicio condemnarent.Quod vitwmetiamintecChriftù
anos cauend u m eft, quia iemper v n ufquifque, ante aliéna
reprehendit peccara, quam fua. Et ideo Pharifeorum vi-
tiafe pries repetita,fi volumus intendere, noftras nu nc in
temporeapertiflime tangunt confcientias. Sicut 8c hoc
vnum quoniam multi font nunc mortuorum fànûorum
cultores, & viuentiumhominum quos diligere Deus iu-
bet, perftcutores. Quapropter actendat vnufquifque,
quia nsec non fblum illis dicta funt, led omnibus nobis
poftmoduga naftituris. Quod fi ad illosfolos diCta e fient,
illis quide diifta manerent, & non ftriberentur, nunc au-
tem & diCta font & feripta. DiCta fiquidem, propter il-
los, feripta vçro propter nos. Quoniam in nis foptem,
vt ita loquar, maleditâis, licet à quibufdam praua videari-
tur quai connumerat, oftine corpus depingitur vidorum,
ftp tem principalibus concretum criminibus , Sc propter
hypocrifim, duplicatum. Vnde dum ftpties væ, illis,
aciiinprophetia futurum enunciarur,integritas gehen-
nædeferibitur.In quaetfivnum eftvæ,multatamendif-
fetentia tormentorum, ficut & in Paradifb, quamuis, vna
fit Beatitudo, cum oCto dinumerentur, m ul tas ad m odum
manfiones, 8c diuerfos ordo mcritorura.Simi litudo quç-
dara eft in hoc Euangelifta, quod hinc inde, aefi à monte
Garizin, ftptembeatitudinesproponità monte Hebal,
quail è regione tot malediótiones impiis & feeieratis Iu-
daris, prophetice magis quam optantis affcCtu oftendit,
vt fingulæ generariones pro fois difternantur mentis. Et
ficut ilia quæ tunc prolata funt iam compléta videmus in
ludxis: ita nunc Euangelifta feribens more patrio infinu-
at procertoIudaris& omnibus in Chrifto credentibus,
quod & ifta ex ore Domini quæ prolata fimt complebun-
mr in &nCtis& peccatoribus.Vnde & ilia ficut vlrimabe-
atitudo eft, Beati qui perficutionem patiuntur propter iuftittam
Ita & hoc vlrimumvaj, quia pleni erant o fob us moctuo-
rum,&completurimenforampatrum foorum, vt occi-
derent, Prophetas & fapientes, etiam ipfom Dominum.
Pro quibus omnib. clamat Vox länCto fob ara Dei, Vindica
ijpminefanguinem nofirum qui effufus efi. Et per Prophctam,
Reddevictnisnoftriffeptuplum in finu m um. Quæ multipli-
fÇatio numenhic reddi ta eft. ficut & in Cain ab initio præ-
fignata,vt multitudoiceleratorum plenitudinem inpræ-
ftntiarum inceUigat tormentorum Sequitur:
S e r p e n t e % genmina viper arum, quomodofugtetis à iu-
diciogehennat ] Verum quod (èrpentes præ omnibus ani-
malib us aft ut i or es font, ftd aftutia e o rum non eft in bono
fod in malo, ftmper enim afpiciunt vt noceant, & latere
ppffint: itaomnis h y pocrita& fraudule n tus aftutior vult
effecæteris hominibus, & cogitât quomodo alium de-
cipiat aftutia foa,’& cum deceperit, fic ft agir, quafi ne-
minemkeftrit. Genimina viperarum,quamuis de hocca-
pirulo fopra iam dixerim , hoc lôco ideo ita vocantur, I
quoniàm per fingulàs generariones iiiuicem fua fàCla co- »
demnabarit, & femper patres reprehendebantur à filiis, ji
ficu t & illi rurfos d fuis refeindebantur hatis: Et talis quip- '
peeft viperarumnatura. Quomodo, inquir, fiigietis à iu- '
diciogehennæ? Acfi dicat, liunqutd quia ædificatisfepul-
chra Paophetarum? Nunquid nón Deus occulta cordis
diiudicat; Nulla crgo/'an<ftitasveliuftitiaeft,ian&os colere
& venerari, 8c contemnere fànClitatem. Quia primùs
gradus eftpiëtatis,iuftitiam &fànCtitaté diligere tum de-
mum fanctos, quia fànCli font quos fànCbtas Domino
conftcrauit. Ideo ecce ego mitto advos Prophetas & fapieH-
tes & Seribas,&ex tllu occidetis, & crucftgetis, & ex tilts fld*
gelLtbitis inffnagogis vefiris, & rehqua. Vbi confideràndum
eft, quam reddatcaufàm,cum ait, ideo ecce ego mitto
ad vos Propheras.Supraenim dixerat,impiété menforam
pactum veftrorum, omnino non ideo dixit veimperaret,
ne que vtfaccrent, quod iubere vide tur.Sed nec hocloco
.ideo eos mitrit quod dinpmerat Prophetas 8c (àpientes,
vtoccidanr,aut flagellent; 8c crucifigant, ftd quia dixe-
rant, Sifutflemustn dtebuspatrum noftro/um, non ejfemtu jocij
in fang\ùne Prophetarum, volentes Cecoramhofcunibus iu-
ftificace,& non coram Deo, qui cördä confpicit fingulo-
rum , & difeernit confcientias hypocritarum. Ait ideo,
Ecce ego mitto ad vos Prophetas fapientes, A c fi diceret, ide o
ad vos mitto, vt ipfà opéra veftra-quæ-fà&uri eftis homi-
cidalia appareant, &conuincamini, quiafiliieftis patrum
homicidarum, &intelligant vniuerfi quiaDeus ium ego
qui corda confpicio & probo fïngulorum. Etideopræ-
dicovobis,quod ocCifuri eftis, eos, & flagellabitis in fy-
nagogis veftris, & tuneimpiébitis menforam patrum veftrorum.
Quia &fi illi eos occiderunt qui olim prænun-
ciabantdeaduentufiliiDei, vosperemturieftis eos,qui
iamadueniflèteftantur. Et hæç eft menfora, quam non
bene patres veftriimpleuerunt^Sed Vos, quia Prophetas
occiderunt&fanâos.eandem menforam implebi ti s, &
adhuc peiora fa<fturi eftis, quietiam ipfom Dominu Prophetarum
Qcciforieftis.Nec tarnen quantum ad verba ex-
fpeâac Ghrifti,de foa morte quicquam hoclocoloquivi-
detur, quia m or s cius, quam fponteiùftepit, fàlus erat o-
mnium, etiam eorum, fi poft perpetratum feelus ad eum
redite vellent; vnde & in cruce pro illis rogat. Sed magis
nuncillis i mpu tare vide tu r mortem Apoftolorum, cæte-
rorumque lànétorum,qui nolentes occifî font. Et ideo
forte dicit, Impletemenfuram patrum veßrorum, 8c non fo-
perimplete. Quod fi diceret apertius de ft, illis monllra-
ret quod fututum erat. Nam benigni 8c iuftiiudicist'ft,fu-
asiniuriasmagis contemnere,^& aliorum vindicare. Id-
Circo Dominus quiaiuftuseft& re<âus, Videns corda eorum
dolo ac fraudeplena&coa ceruata peccata pa r en t u m
& eorum, ita quantum advoluntatemeorum e'xlpetftar,
& propofi tu m cordis, iam menforapatrum impie ta eflèt,
non immcritoaitîldeo^cce ego mitto ad nos Prophetas, quia
iam apud Deum, qui corda inlpicit,quafi homicidæ erant
quorum malitia iq propofito erat 8c voluntate. Hinc
quoque Propheta ait, Déclinantes autem in obligations, ad-
duc et Dominus cum operantibus iniquitatem. Prophetas autem
&fàpientes,acScribas, Apoftolois vocat, vel eos quos
cum eis mifit adprædicandum. Quoniam ficut ftribic A-
poftolus ad Cotinthios, varia fuerunc dona in Ecdefia
Chrifti, quos pofoit Spiritus fan«ftus, alios quidem Prophetas,
qtii futura prænun ciabant ,alios fâpientes,qui ple-
niffimam in Chrifto habebant fcientiâ,&nouerunt quan-
do deberent proferre ftrmonem, alio s Scribas, ftribas in
lege dodifïïmos, qui feiebant proferre de cordibus fois
noua,&c. Et exillis occidctis,ucutPaulus decollatuseft,
& multialii, 8c crucifigetis, ficut Petrus crucifixus eft, &
Andreas cruce in eademfofpenfus, nec non 8c Stephanus
lapidatus,qui primus martyr Domino occurrit, olim ad
hoc eledus.Vndenecimmeritonomenaccepifte credi-
cur, nam Stephanus Græce, Latine vero corona dicitur.
Et ideo prouide fàtis ex præfàgio ficut ex nomine, defig-
nafus eft ante alios coronam geftas in capite,minifter glo-
riofuscoronatusoccurrit. Flagellati vero difeipuli in A-
(ftibuslegunturApoftoloruai.Quæomniadeinceps.qua"
lia & quanta fuerint, vbi vel vbi pafo, nemo eft qui emittieret.
Sed ficut iftotrino numéro omîtes eos qui pafo
font, ab eis collegic: ita & quotquot pafïi font généra tor-
mentotum connumerauit. Vndeftquitur, & perfequemi‘
ni de ciuitate in ciuitatem. Ho c quippc quam frequenter fe-
cerint, ipü hiftoria prodit expellentes eos deludæa, vt ad
gentium folitudines, iicct inuiti, tranfirenr,
V t ventât, inquir 1 fuper vos omnisfangtiis iußus, qui
. ___ ~ tfrf*
Pfal.in
ÏHCMatih. Étsàfig.Lil. Xi
effufmeJlfîpeïterram,*fanjtimeÂbeiittfaa’faueàdlÀnguinèm
Zdchàrii; quemotctdifiis inter (chtplum cràltare,^] Et hæcéft
plehà menfora peccati. Propter qüodpoffibile -noft état,
qüi tàlibüsçonclufi aélibus detinebantur, vt effugCrent
indicium geheiinæ.Quod de niqueait, fuper Vos, non fie
àccipieiidüm æftimo quafi dicat foper eos tantum qui itt
præfontianim erant, cum quibus, & de quibus longe iam
diû loqùebat ur.Sed cutp dici uSupervos, tam fimul patres,
de quibus fopra dixerat, quam & filios,& omnes eorum
complices;acfiinvnocorpore,comprehend«, quôs fimul
malos, mox vnam generationem cfïe oftendit. Nam
in tempore Abel Iudæi needum erant, fed côplices Cain
iam mali& homicidæerant. Vnde licet ftcundum vfom
huntanum , multæ fint generationes iuxraterrarumdi-
uerfîtates, iuxtafcripturarum çonfoetudinem, non am*
pliusquamduæinfinecolliguntur. De quibus ab initio
duæ conftruuntur çiuitates, Babylon fciliçet mifera,&
Hierufalem beata. Et fiçut-vnîearum omniarepromit-
tunturbona, peromnesftripturarum paginas, fie alteri
fimul ac fi vni, prophetice imprecancur omnia, & de-
1 nuncian tur mala. A [anguine, inquir, Abel tufti, vfque adfanguinem
Zac h aria. De A bel autem nulla efta m b igu i tas, quin
ipfefitquem Cain frateteius occidit. Iuftus autem npn
folum nunc exDei fèntcntia, verum ex Genefis teftimo-
nio comprobatur, vbi acceptaeius i Deo, narrantur mu-
nera. SeddeZaçhatia,quisfît, oui Barachiæ filius narra-
tur, multadubietas eft, quia multos legimus Zacharias.
Et ne libera daretür nobis facultas errons; additum eft;
quemoccidtftisinter templum&altare, De quo beatus Hie-
ronymus multa^c legiflè teftatur in com mentario füo.
Sed Origenes adftruere conatur, q» ille fe facile refelle-
; repolie profitetur. Hune Zachariam patrem fuifle loan-
nis , maxime quia eius interfe&ioncm Chriftus eifdem
imputât Iudæis, quibus loquebatur, & non pateibus eorum
, Quemoccidiftis^ inquit, inter templum & altare. .Sic
quippe ad eosverbum dirigir quafi & ipfi ita effo negàre
non poffint. Sed quomodo fuerit fi|ius Barachiæ fatetur,
de feripturis Sanâis nonpoflèprobari, nifi forte, quia
Barachias beriediâus Dei ex Hebræo interpretatur, ipfo
tefte Hieronymojiure poffit Zacharias benediûus Dei
filius dici* eo quod exgenere Sacerdotali Pontificis filius
fuerit, qui fi nonbenedi&us Dei eflèt, Sacerdos fore minime
poflèc. Cæterum de occifione eius dicit fo talem
percepifle t radi tionem, quafi fuerit aliquis locus in tem-
plo, quo virginibus folum erat lidtum ftare, non permit-1
tebatur eieo in loco ftare. Beata vero Maria poftquam
genuit Saluatorem, ingredieqfctemplum vt oraret, ftetit
confcia lui pudoris illoin loco qui virginum.erar. Pro-
hibentibus autem Scribis & Pharifæ 1 s, qui nouerant earn
filium peperiflè, Zachariasdiuini myftetii iam plene con-
fcius. eis dicitur teftitiftè, atque dixiftè contradicentibus
ei. Nolite prohibere quoniam digna eft virginum loco
ftare, quoniam 8c ipfo virgo eft.eQua de caufà Principes
Sacerdot um commoti, quia Chriftum prædicabat, quafi
manifofliffime contra legem agentem, & in locO virgi-
num ftare concederitem mulierem,de qua Chriftus natus
non nëgabatur, occiderunt eum inter templum & altare,
virigenerationisillius temporis, vel forte cum quibus
loqiieba.cur quibus ita diâis, profoquitur idem Origenes
& infert, quod fi huiufmodi traditionem non credunt,
exigamus ab eis rationem, quomodo quafifilioseorum
qui occiderunt Prophetas, exprobràt Iefos illosoccidif-
fe Zaoiariarh, neque ad patres hoc rétorquer, fed quafi
ipfi eum filii occiderint inter templum&altare, ad præ-
fohtes enim loquitur Pharifæos & Scrib as, quem vos pc-
cidiftis. Quod fînonfociffont,vtiquenegare habebanr,
quod npn fecerint, 8c cum in fa mare, quodfalfà eis obii-
çeret. Vnde Chriftus raiealiquid vult introducere, quafi
dicit, vos qui à fanguine Prophetarum vos ëxeufaris, 8c
dieitis, Sifuiffetnus in dtebus patrum nojlrorum, non effemusfrets
eorum in J anguine Prophetarum, ôc ædificatis fopulchra
eoru m, per hoc quia aufi eftis iftum occidere, tefttm onium
redditis vobis, quod homicidarum patrum veftrorum
filii eftis , 8c ideo menforam eorum in omnibus
adimpletis. Quod fi aliquis obiieiat, quare noh dixerit vf-
Bibliothec.Vet.Patr.Tom.ç). Pars 1. •
quéàd fahgüiiièmîpànttisp^Üîà lôàühëiti illi hôhricddê»
rUnt.fcd vfqüeâdfanguinemZacharii, îrtriüri finis fuit
omni u m Prôphetarü ro & legis* ficilt ad Ioàhnehi. A»,
lias âuterni quid Caufæexftirit, vt hos duos eligeret, à qtlô
& ad qiieha vfo ue oninitim Sanâoruto languis, qui effii
fusefh exigeiiauS effet j Nifi quiâ in Abel perfècutio irti-
tiumfumpfir,&deveteribus Saridtis, qui occifi fiin tante
pafiionem ChriirifficiitpriefatuS vittradit ) hic vlrirhiis
Fuit. Tamen bttriffimüs Hietoiiyttius, ficut in cotiâmeft*
tario eiuS legitür,hünc Zachariarti filiumlôiadi Sacerdô»
ris fuifiè affirmât à Ioas Regepéremptum, licet idem O -
rigenesde nomine lohge aliter diear» ,Vnnm inquft Iégf-
mus Âiariàth lapidatum, filiüm ïoiadæ Sacerdoris, eri
quod argueret populum, Sed ille 8c ex nomine, & ex lo-.
co quo occifos eft probateum fuifïe Zachariam, & quod
Ioas parri eius reddiderit mala pro bphis. EtiJbo dicùnt
quod hos duos pofoeriç, vtmagnitudopiaculi deihoii-
ftraretur,& coæqüaretur immanitasfceieris. Quia Gaiti
occidit fratremfuum, nulla exiftènte caufo, 8c Ioas
chariam filium ïoiadæ Sacerdoris, qui nutrierat etiiri, &
eripuerac de morte , nec lion & in teniplofêptemannis
occulrauerat, cum interficeretur omne fomen Regfuraj
aedeinde pofteaeum inregno conftituit, &inftitUitdum
yixir. At ille.horumomnium beneficiorum oblitus, fi-
lium eius Cquodfceleftius eft ) fibi cülladtaneüm, occidit
inter templutn & altare^ id eft, vt quidam Volüiit inter
parietem templi & altare incerifi , vt fceleftiusfadicau*
fà monftretur. Sed nos poflumus inter templum&altare;
dicereeum occifum ,ycgenus eftlocurionis, interSacer-
dotes, & pic bem , in quibus otqnis fiimma co^igitur,.
refirent es templum adpopuium, altarp veto ad Sacet-
dotes , inter quos etiam languis Prophetarum effiifos-
eftreliquus. Aliivero inter ruinas rempli .& altare, exte-
rius quod erat hoftiarum. £t ideo hoc fadtum dicunt, -
quia cum eflèt Propheta Dei , Regem 8c populum npn
ceflàbatarguere eo qupd obmitterent ^egem, &immo-
larentdiis. Ex quibus omnibus colligi tur grande fâcipuS
invtrifque,quos propofoitSaIuator,çpmmiflum. Ve-
rantamenquidhorum verius fit, videatprudensledlor.
EgoautéA nequaquam dixerim, quod hos duos Saiua-
toralfompfèritfinecaufà , àquo& ad quem vfque languis
Sanûorum requirendus fit , qui eflufos eft foper
térram. Et nequaquam dixit qui fundendus eft foper
terram, vt eos dererrerer à propofito, fed qui effufos eft.
Sequicur.
A m E u d k o vobis, te n ten t hac omnia fuper generationem i-
fia m ,^ Diximus iam fopra, generatioues duas eflè inScri-
pturis diuinis,malprû fçliicct^ bqndrum horumtde qua
dicitur, Hac eft generatio quarentium D ominum ,fa c ie tn Dei
lacob. Et in alio Pîàlmp de omnibus Sanâis, Generatio
reâorum beneditetur, fîc & in quamplurimis locis. De ma-
lis vero, vtin præfènti loco, generatio viperarum. Ët re-
quirentur hare omnia generaçioqe*'fta. Et in E^echiel,
cum peccata terrædeferipfiflèt,Si ^Joe, &Iob ôc Daniel,
inquit,ibi foeriqt inuenti, nondimitcenturpecçataferræ
illiuSiqmnesiuftqs volens intelligit per hos très, qui n-
milei fuerint virtutibus eorum. S:. t 8ç ifti, qui fimilia Car
in, au ripas, auc cuilibet perfocutorum gefîèrünt contra
Apoftolos, aut Contra quofcunque Sahiftûs, vna gençra-
tip fimul referuntur. Quæ omnis generatio cum cojleifta
fuerit in fine, venient fuper earn profeâo hæc omniaquæ
gefîèrünt. Sicut é contrario ea botta, quæperfingulas ge -
nenriones à conftitutione mundi,omneS fànâi op’erati
font, rtouifîïme font recepturi qui recCpcrunt Chriftum.
Itàq; omnia mala,quæ per fiiigulas generariones à confti-
turione mundi contraxèrüntfibi omnèS iniqui & fànifto-
rum interfedtores, fuper npuiffimos ludæos venerunc,
qui non folum Chriftiimrepulerant, & fan&os, venJhi
&ititerfeceruht.QuiaficUtnUrtquam tantagrariaDeido-
patâeftfàndris hominibus, qualù & quanta in Chrifto.
ita nunquam talis & tantus interitus, qualis & quantuS
yenit fuper miferos ludæos,qui & Chriftum peremerunt
&San<ftoâfontperfecuti finevllacprdis pcenitentia. Et
hæCextra ilia omnia dico , quæ paffifont à Romanis, &
ti. Nequaqnam igitür dico, ;
PfaUj.t.
S.
Stieb. 14.
patfuntur quotidie captiui.
g - " f f f f f
qUod