r ?ecu,Etfehocvos mnpoteftis ad Regem facer c, tunc non poteft il-
kRçgtobedire, nec tlli ferme , nee aliquod temporale obfequium
facer e, nee ad ilium venir e, & non poteft di mit tere, vtfie longe in •
defe non reclamtficplus alte poteft, id eft* adfedern Apoßolicaw.
':p. nondimtttet, vttndefuumvtinifteriiim non facial,id eft, ex-
communieabit illoi faut hic habet quod ills Eptftopi diffinierunt.
quia nonpotift dtmitiete,vt illos non ixcùmmunitet j quoniam alter
a vice quândoDownoApoftoltco mindduit de Noftrhahno » hoc
ci renutodatütbûnmus.Afoftoiictts, vt prias indefecifietfuum mi*
mßenum.&tuncfe reclàmajfet.Et hoc ideavjfque modo dimifit
donee Vobis hoc maniaret, vtboc Vos feiretis, Quid Hune inde fuUM
minifteriümfacieu - , . •. .
Vnde frater vrtac,il rri Vérièrabiiibûs Epifeöpis & dilé- i
ôlis fratribus noftiis, qui adfuetunt, Remigio Icilicet, 8t
Harduico, <Sc Francone, acHodone, arque "WiUebcrto
adDomnum Karolum Regemglqriôlum petitoriam fug-*
geftionem referre curaui, qui pobis refpôndicfe putalïe tibi
polie fufficere, quod hirteiam c.oram Epifeöpis beni-
gno animo, & allocutione placida tibi in Attmiaco dixit,
videlicet quoniam ad ilium peruenit te amplius pfæfum-
püflêdcrebus; dequibus nunc mandas quia Flotharius
milïus eius Nortmanno configriaueri t,quam Ecclefiæ tibi.
commilîædebeantur,&:ampliusquain præcepto habea?
turper quod ribi.rèsàiongo tempore ab Eeclefia Laudu-
nenfi&btra&asrèftituit, vel gratistuæ petitioni arinueris
dédit, feçutdc manifeftiflîme damit dé nis, qüàSdontrara-
t ionem & iuftitiam ililegaliter atque inrègulariter vlîirpafti
quæinpræeçptonoricôntinentur,&iufte atque rationa-
biliter fecundum legem hömo fuusreeonquifiuiriprqpter-
eaillas res videlicet villàm Fauliacum, quç a longo tempo-
reab Eccleiia Lau d unenfi fub tra the fuerant prælentaliter
r eciperesj & illas alias, dé qiiibüs ad eiim reclamatio venir,
interim non reci^eres*fèd tantum indé ë*pe&ares, donee
illûdpræcepttynadportares, 8c fuus acmeus milïus inip-
fum pagum irqn t, 8c ex hisrêi veritatem inueftigarent jf &
quicquid inuentum fuerit, quod ex eifdem rebus iufte, &
rationabiliter ad Laudu nénlèm Ecclefiam pertinere t , non
folumnondifeuperet, verum &liberi ter eas iplî Ecclefiæ
concedere veile t* & tu ex Kis nihil tiiitc contradixi fti. De
benefieiisautem hominum ttiorüm, dé quibiis mandait!,
relp on de o,q uia tui homines fe ad eu reclamauemnt,quod
ab eis fua beneficia, quéapiift anteceflores tuos,& ajjud te
pjpferuieruntj iniulle &irratiönabilirer abftulifles. Vnde
fecundum lacros Canones & décrétaiân&e fedis Romance
Pontifieum ex éifdem facris Canonib us promùlgata,e-
le&os iudicesEpifcipos apudme expétiftl, & eorüm atqj
aliorum Deüm timeiitium iudicio & quibüfdam décréta
fuit vt benefidaiuâ qiiaé irratiohabiliterpéfdidérant,recu-
perare deberent,quomndam aütem,eorum cauià vlquc ad
alium traâaMLm certis caulis interuenientibus nondifiini-
ta, (edimpladtata rebuilt) &t tu ante diffinitionem contra
lacros Canones,fine vlla necelÏÏtate vcl r^tipne Fuga laplïis
regularem diffinitiönê eipedare coiitempliffii Vnde quid
uçrideeernant Canones filfficientiffimë nofti. bïuhcverö
quiaipfeiaminmotueftjpergens obuiam fratrifuo propter
pads charitati (que concordiam,& lândæ Ecclefiæ,ac
Chriftianipppuli oonnendatti quietem, cüm fauente Do-
minoindereuerlus fuierit, veniad ilium, & ad po tra illud
præceptum^per quod prçfatas fes EcdefiçLàiidunenli re-
ftituit, Hue contulit, & iicut iuftum ^ illis rebus, quaste-
quiris, inuentumfuerit, agète procurable. Homines àuté
tui, quomm eaufa, te i n regu lariter ac inlegaliter ab feed ente,
ad hue non difEnita.led im placitata remanfit,iu He & ra-
tionabiliter ventiletur,&fecundum facias leges diffiniatun
Cæteru, chariHime frater,de leedula quali Epilcoporû dif-
Hnitioné continente, in Synodo quæ àpud TuliacUm me-
rathabitavaldemiratüsfum vbi, & quomodo hanc adin-
uenifti, quam anteqüam per Heddonem cléricum tuum
aceeperim, nunquam vidi* &ù nunquâm vel nulquam âu-*
diiii, âflpec qui modoadfuerurtt Epilcopi earn le vidille,
vclauOTle dixerunt. Illam quippe authenticam diffinitionem,
qineiècuqpum lacras leges in eadem Sÿnodo décréta
eft,cui&mecuminterfuill;i,ego habeo,4 t diuinare non
vàléo,vndeadinuentio iftaemerlèric, q ficucexhiseuidë-
ter potes cognolcere, quæ tibi contrapræfumptiones tuas
ftudui fcribere,in quibuldam lacris regulis obuiat,& men-
dacem il la elTe facillime polies aduertere, li illosoculos ha-
buillesincapite,dequibus feriptura dicit, Oculifapiemis
in capite eius. Et miranda eft tua pmdentia, cur nbi plaçait
plus hanc mendacem', 8c quibufdam ( vt dixi ) lâcris
regulis obuiantem compilationem habere, & mihi tranl-
mittçre, quam veram Synödi diffinitionem, & lacris regulis
congtuértfem liabere, 8c à me qualicumque Primate
tup iuxta régulas fàcras tenéndam, & lëquéndam accipere,
cuius jlècundiim décréta fandæ ledis Roroattæ Pontihcum
ex facris Canonibiis promulgata, ordinacionemlêmper
debesinrebusömnibüs èxpeâarë.Nametli Icedulaate
mihi direâa quiddàm ràtionis velauiloritati s habere vi-
detur, hoc tarnen debès dilcernèfe j quia licuti Vbi reclamatio
certâ fufeipitur j caula véntilatur, ratio poûulatur,
brælumptio vclvfUrpatiôhis tèmeritas noninuenitur, lèd
iuftitia fequitut, & æquitàs cônlèruatür icenfura diftriétio-
nis Canonicævacatitafea(4 vlcifcendùm contra deuios à
ratione & au&oritate acæquitate, &in contemptus perti-
nacia obduratos exaggerat. S edi s ( inquit beams Leo ) Apo-
ftoli a moderato hanc tempeftdntdm feruat, vtfeuerittus agat tum
obdurattSy&veniàm cuptatpraftare conictu. Igitur, quonia ( vç
idem Leo dicit)maturavelumusSacerdotum ejfeedtifiUà, 8c l i era
Scripturadicit, Quifeftinuseft,pedibusojfendtt: hortör &C
moneo te, frater chanffime, paterna, & metropolitans fè-
cundum lâcras régulas auâoritate, vt non p hæc comenta
quæ mihi mifîfti, præceps ( lîcut mihi mandaftis)fit ad proféré
ndam fèncençiam, pr æfèrtim cum lufficientiffime iam
te hinc co mmon uerim.redargiierlm, 8c etiam ex audorita-
tib us diuinis inftmxer im, fed patienter interim toléra quæ
videntur tuæ potellaa contraria, qui dicèrd cum Plalmifta
debes, Supra dorfum tneumfabricauerùntpeccatore;,prolonga-
uerunt iniquitatemfuam. Inpaticntia ( inquit Dôminus Jpof-
fidebitit animas veftras.Etitem fcriptùm eft* Doitrihavitiper-
patientiamnofeitur.Quanto enirri quis minus eft patienS.
tantoconuincitur minus dodus. Et, Meltor eft pattern vira
forte, & qui dominatur anima fuo,expugnatorevrbium. Quoniam
qui vrlîes fùbigit, extra le eft quod vincit: qui auten»
patiens eftfemetiplum lîbimetipiüHibncin Toléra igitur
æquanimiter quos conttatios tibi dëpütas, & dilige ipfos
quos toletas, 8c plus erga corrigendos agat tua beniuolen-
tiaquam feueticas, plus cohortado quam commotio, plus
chatitas quam poteftasj à qua régula non exor bi tab is, n nö
quæ tuafant quælieris, lcd quæ lefu ChriftL Porto li do-
minari mâgis quâm ^onlulerç fubditis volueris, honor itl-
flabit fuper biam, & quod prôuilumeft iri ordinàÜQhë tua
ad cohcürdiâidi tende t ad noxàm. Èrgo âgé frater chariffi-
me, quod Epifcopàiem condecct grauitaté expe&ans d o nee
ad Prouincialem Synodum, cuius iam cempus in pro-
jdmo eft conueqiâraus,in quo,faifènte ac coopérante Domino,
fecundum décréta bead Gregorii,& de* indeceti-
Pfal. n S,
Luc. xi.
Prou, 19.,
Freu. 16.
tibus caulis diiee patio, 8c fit falubris de-Ecdefiafticâ ob-
feruationeconlatio, quatenus dum per hoc 8l prætërità
corngentur, 8c regulam futura fufeipierit, omnipotëns v-
bique Dominus fiättumcoiicordiacoalaUdetar,cUiüs nobis
adefie ^rælendâjfi hæc obfèruabimus, credere pro cer-
to debemus,quia fcriptùm éft, vbifuerint duo vel tre^çongre-
gati in nomine méOi tbi juin in medio eorum.Si ergo adefiè dig—
nabitur, vbi düO vel très fuêrinr^mülto magis non deerit,
vbi plures coiiuenerint Sacerdoces. Quodauté mihi mail
daft i, Onia non potes dimittere vi illos homines qui res Eeclefia ttid
contra voluntatem tuam ienertt, nùn excommuniées, quoniam altéra
vice quando Dom no Àpoftottco mandafti de NotthmaUtidi
hoc tibt remandâutt,vtprim indefeciffestuum mmifteriùm, & tu
teredamajfes. Noil hoc in luis litteris inùenimus, velaudi-
ùimiiSi Propterea* fraterj vide né ciiiiifqüatn verbo, forte
pér aduladonëm adgradam tuam dbifuafü, &non ex do-
mni Apoftoliciaudkoritate prolato -, pelle&us, præptope-
re & tibi inconfulte ac præfcipltaiiter lententia excommu-
nicatioîii s lacris regulis obuiam profères: fed expe<fta, vt
prædixijdonecadProüirlcialem Synodum Epilcopi Remotum
Proüiricia! coilueniatnus, défi quod nöbis obfti-
tent, vt fecundum lâcras régulas iufte 8c rationabiliter ça,
quæ agendalunt,exequi r ( quod abfit ) nequiuerimus,
quod nullomodo futurum forepatamus, tune fi necelle
fuerit1
fuerit fecundum facras régulas , tuareclamatio, fi iufta in-
uénta fuerit,adfèdem Apoftolicam noftrislitteris prolècu-
ta perueniac. %.
, H INC MARI RE ME NSI S ARCHIÉPISCOPI
OPVSm
CvVLVM
DE D i yO R T IÔ HLOTHA-
R l ï R t b i s ; ET TETBERGÆ
R e g i n æ .
Quadamdefiderantur.
* ■■■? *■ ♦ m ♦ ,• * .* *
* -K * ,.,*' * \ * * _ * 5^ je
noluilî’et accu làtor i p fiu s d eb ere filam admità.
Vtnim verum ellepoffit,quod quidam dicunr,quiapro
fecreta confelfione, quam ipfefoeminafecit 9 ficut& teftis
eft qui illam lufeepit , Vicarius ipfitis iniudiciun^exiens in-
co6tuseuali«c?
Dum veritatem impia falfîtate piam prædicatit, fidtam
qalum niantur» quæ fievoluitiftam foeminam liberate, v r
ïudieio ipfiûs credéntes deciperer, cum lcriptum fit, Spiri-
tm fondus difeiplina effugietfictum:8c fimplex veritas nihil per
duplieiratem faciat.
Vcrum fieri polfic quod quidam dicunt j, quia intentio
'illius foeminçfuït de alio eiuldem nominis fratre fuo,quan- ■
do Vicariumlùum in iudicium mifit,&idcirco le in eodem
iudicio non coxitî M
I n 1 jbro Regu mlcrip tu m e ft, ,d i ce n te me ndace fpiritu,
Ego decipiam Ac/wij&rehqua.vlque ad id quod dicicur, deci-
pies &praualebis. Et Paulus dicit de quibufdam j qui non pro-
bawruntDeum haberein notifiant, pr opter ca tradidit eosDens in
reprobumJènfum.Etitem, pro eo quod diledtionem veritatis
non receperunt. vt làlui fie rent : idcirco immittet illis Deus
fpiritüerroris,vt credan t médacio, quatenus iudÆccurom-
nes qui no crediderunt vericati,ifèd^cole nier un tinii^uitati.
Si in iudicio , vel in Sacramento,. fraus quæcumque reperça
fueritpoftdatampurgationem, vtnim caufâiudicio
vel Sacramento purgata in iudicium debeat legale reduci^
Nec mirumyideri debet, fi fraus in iudicio fuerit opera-,
tiotte diaboli, qui licetptrdidentangelicilpifitus gloriam,
fed non amifit naturæ fiibrilitatem, quod fit permittente
,Domino j aut pro infîdëhtate non re<5te credentium, aut
pro putgationefideliumföc fi in iudicio vel purgationis Sa-
Gramentoperquodeumqueingenium fraudulènria reperi-
turduplicata, iudicii vltione, Tiue pro peceati admiffionê,;
fiueproinfideliinlufîone,ftiulain quæftiofiemrario ne docenterquèniac.
-ï
Si hæccaulâ vnde iudicium faéfum audiuimus, 8c qui-
damëciam vidimus, in iudicium fuerif reüoçata, qualiter
idem debèat canonice ordinari iudicium.?
In omhi iudicio quatuor perlbnas necelle eft fèmper
adefiè?id eft, iudices ele&os, acculàrores, ac defenlbres, 8c
telles,vt in prælcntià politus,aut confutatus, au t cèîte con- •
fèl&Sî iüftæpolfitlubiacerëfèntenriæ:lèd & extortacon-1
fcflibivel coàâa lùblcriptio nihil vigoris dbfinere debebit,
Vtrum de lècreta eOnfelîîone ( vt dicitui ) commilîàE-
pifeopis i vel in iudiçkf pôfrqéto libello, éâdem foemiria'
debèaçiudicarif
■ Nec maritus a coniuge, née vxor à mafitc^creta con-?
feffiônè('vtpræmifimù'^)polïùntdifîuhgi,<nilMnôrecc>n-
tinènrioris vitæ:'nee pofreÊko libello lècrêtæ confelfiqnis
publicæ poenitentiæ qiiilqua debet fiibiiiitti .* neqj per fèri- •
pturam diréôtam, velab alro eius vice pÖriè<ftam , qüifque
valeaecoridemnarfifed vnde publice dèbecaliquis iüdicàri,
publice & in præfènti pöfit^ debet aut epuinçi, aut côfiçeri.
Y‘tfumdetaliftupco,ficutiftafoemina reputatur, quafi •
fraterluuscum eà interfemôrâ,ficuc folerit.malculi in mal-
cùlos tUrpitudinem operâri, potuërit concipere, & poft
abort um virgo volueritpërmanerer'Etlïdeprehenlàfuerit
hæëànte coniügium crimina perpettalfè^ vtrumiri coniu-
giô debeataùt valeat pennanere.?
A fiéculo ricin eft auditum, riec dé lub iftô coelo in fèrii
pfura veritatis eft letSlum, vt ^ulua feeminæ fine coitufe-
men fülceperit atque concepèrit,& claulb Vtero,&inaper-
ta vultia,lèü integra carne,viuum vel abortiuum p eperèrit,
excepta lolafingulatkerbeara &benedi€ta virgine Maria,
cüiuS concéptio non naturæ fuit,fed gratiæ.dicente ad earn
Afchangelo, Anegràtiaplena, in quam Spiritus S. fuperue-
nlt,quieiex virgineolemine,virgineoq; lânguine, fine vo-
luntate carnis, & fine voluntatc viri, foecunditatem prolis
çontulit, virginitatem non ab ftulit;quæ ficut carne integra,
& vulua non adaperta, id eft,claulb vtero concepit, ita,non
apertavulua, fedclaufavtero peperit, fimulque & mater
extitifj' &perpecuo.ae'fempërvirgopermanfir. Vtrum au-
tem tali modo,ficut de ifta foeminadicitur.quæcumq; millier
vel virgo conciperévâleat, expreffius feculi iudices licencia
marirali,nein iudicio interprëndant,àftrisvxoribus
difeere poteruhtrquia nos ho raines huius negötiiinexper-
tés quç Îegimusdicimusj&nonindeamplius autfèire quç-
rimus, autinueftigare volemus. Miramur tarnen fi Dom-
nus nofter p rçdiétam foeminam iriuenitvirginem,cur eam
denotari quafi ftapratam cdnfenrit : fi vero illam virginem
noninuenit,quare tàmdiuèam retinuit,vel cufde ilia iudicium
examinationis recepit?jQjwp'<»/>fCT'(vt fcribitS.Grego-
riu s)nepro quonindam voluntatibus quispriuetur,quem fua culpa
velfàcinm ab officio,quofungitur, velgradu non deiieit. Et, Gratte
eïlfatis,&indecent,vt inré dubia certâ dïcattt t fententia,vnde ac -
cujatumvelconuiâio manifefta, velconfefsiofubfequatur, quam
fitbtiliw examinis ex occulta eiiciat,& non affliftio vehement ex-
torqüeat, qua frequenter hoc agit, vtnoxiosfefateri etiam cogâû-
turinnoxii. Videturæquum atque râtionabile, vtifdem in
cùiüs cura & poteftate eràt,qui eidem faSminæ vim intulit*
vel eam ad feelus pellexit, accerlàtur, 8c magis per ilium
caulâ inueftigetur, & ipfe inuehatur, atq; fecundum legem
;examinetiir,& vel legali iudicio liberetur, vclciyn complice
puniatur, neiufteiudicare volentes, fufpiciqquæcumq;
jemordeat, vel detogantes dicant vquia foemina terrore 8c
afflidlionibus terrica mendacium fiiper fe dixerit, quod
mendacium lua libertate potitus à fè, qui au&or criminis
dicitur,&ab iplâ depellère poterat,fi ei lex & iuftitia fèrua-
retur. Legant æqui iudices primi libri legis Romanæ càpi-
tulum fextum de ftupratoribus, & fèptimum de inceftis ac
turpibu^nuptiisjiSccætera quç Chriftianaiuradepromunt,
de quorum iudicio fi ad nos i n calibus quæcunque foemina
venerit deprehenlâ, Canonicum in illam iudicium exerce-
re curabimus.
Si idem Rex poftquàm talia de præfâta vxore luaaudi-
uit,&’âb eius carnali corn merci o fiilpenlus fuit i forte con-
cubina vlus,adulterium perpetrauerit,& lihoc ad plurimo-
rû perUpnit notitiâ, quo debeat lânari medicinali iudicio?
' Si force, vtfertur, R,ex, de quo agitur, poll légalité r ini-
tum coniugium.cum aliaaliqua carnis commixtionenego-
tium concumbendi exercui t,negari non poteft adulterium
perpetralfe ,'eciamli foemina, quam duxit vxorem, de calibus,
ficut reputatur, rea fuerit torcalfis inuenta : quoniam
poftlegaliter initum coniugium, ante legalem diffinitio-*
nein præfumpfit ihl^cita. Quô autem debeat lânari medicinali
iudicio,lâcri decernu nr Canones, videlicet, vt poeni-
tentia,&: feei^ndum leges ftaciitasv ablqùe perfonæ relpe-
<ftu,Epilcopi arbicrio,ei>poenitentiæ tempora decernantur.
Si/fortaffis acciderit, vt quicumque homo fècramento
fè obligaueric,qûodcrir^inofum firagere .-vtrum quodiu-
rauit, neincurrat periurium, debeat adimplere : an necri-
m e n ad mit cat, quod male iurauit in irritum debet ducere î
Si aliquid forte nos incautius iuralfe conrigerit, quod
obfèrùatum peiorem vergat in exicum,libereillüd confilio
lâlubriori mütandum nouerimus, ac magisinftante necefi
ficace peierandum nobis , quam pro vitando periurio in
aliud crimengfauius elfe diuertendiim.
Si hoc vcrum elfe pc flic, quod plures homines dieuht:
quia lu nt foeminæ quæ maleficiq fuo inter virunx& vxo-
rera odium inreconciliabile polfiitit mittere , & i nenarra-
bilemamoremiterumincer virum & feeminam feiere : 8c
quod vir legitimq^fortitam coniugem meritali commer-
kio non poflicadire, &aliisvaleatloeminis commifceri: &
itidem eodem maleficio ,jiotcntia concumbendi, 8c dile-
<5tio
E
R E S P-,
Luc. i.
“ F
Li.ii.ep.i.
Lt.S.ind.
J .epift.^à.
G
ttii.iuT.
R e s p .
H
xiyjNT.
Resp,