„c périrent. Hæc omnia referamüs myftice ad Dominum
Cln ilium: contra quern Iudaicatempeftas iulurgeba't in
nafilone, N’autæ qui earn quid'iacerent inquirebant A-
loftolieràrit: qui eum in palfiôhe deferences1'» quodam-
.nodô mfluiftibuS miferunt, & quafi eis loquittii! Doitii-
uus: Quia yidet memundus vobifeum nauigare in Thar-
fis, hoceftad contemplatiOhe gaudiij ycybs:adgaudiünii
vbi ego firm producam : ideifeo lamit, St me cupit mors
denpiare: & nefeit is quia ficut in hamo efcam capit vt
mea morte iriof iàtur. Tc/fifé ergo, me & niittWeintiiard VOS'
mittite. Nôn enim nofipfi fibfcis morfetridebemusm-
ferre,fedabaliisillatam patienter fuftinére, &feifigàbant
virïptreuertèrenturad aridant. Etiam Propheta iuberite,
vt eum in mare mitretént, non atidèbant in ciiltorem Dei
manus mittere. Sed & myftice Iudæis qui populus Dei
fuerantChdftimortemexpetentibus, Gestes èciam pro
eo¥nÔti volebant: quafi enim an aridam remigàre voletan
M a t tb .17.
I
P fa l. 49.
; Ofet 14.
t, pütantes iacramênto pafiïonis muriduni poflè fàl-
Uarï, quum Ionæ fubmerfio,'boe eft Chrifti paffio, nauis,
id'éiï ïnuhdi fît liberatio. [ Et clamauerunt ad Dominum di-
ceittei : Ouafumus Domine ne pereamus in anima viri tfiius. J
taiiqüamnicerent: Nolimus Domine intërficere Prq-
phetam tuum, fed tu Domine(icutvolu fiifecifti , voluntas ,
tua pet manusnôftras irn'pleatùr.
f Non ergo des fanguineminnocentemfupernos.]'
Iftàvox nautarum Pilati videtur confeflîo, qui accepta
aqua, lauit manus fîias,&diXifc: Innocent igofum dfanguf
rie iüjli bum. Hæc omnia voluntate patris fiebant ficut
prias di&um èft: Vt facer em voluntatem tuant Deus meus vo-
lui:[ Ettuleruntïonam & miferunt in mare. ] Et tulèruht.in-
quit, id eft quafi quodaro cum obftquio & honore portantes
non præcipitantes, miferunt in mare, &ftetit mare
aferuorefuo, quafi inuento eo quem quærebat.
Veluti quum quis fugituum ferocimmo curfù infeqdesj
quum eum merit aftèquutus, ftat & tenet quem co inpre-
hcnderit.Sed&myftice;Ante pafljqnemDomini mun-
,dUsdiuèrforùmfluâ:ibuserromm periclitabatur: atpoft
mortem eiüstranquilla'omnia difeernimus, & fecura v-
riitatefidei & agnîtioneveritatis.totus orbis exultât, &
qüafi Iona in maremiftô ftat mare a feruore Rio.
, [£ f timueruntviri timorémagno Dominum, &immolaue-
runi hoftias Domino & vouerimt vota.]
Ante paffionemDomini clamabant homines ad Deos
fuos: poft pafsionem autem timéc Dominum fiue Déum,
&veneranfür qon paruo féd magno timoreu’uxta id quod
in lege præcipitur,vréx toto corde & ex rota mente time-
'atur& diligatur. Iinmolaiierunt aùtem hoftias non pecu-
dunvquasinfludibus nonhàbebant iuxrà literam, fed
fpiritfflales hoftias gratiarum & laudis. immola» inquit,
Plàlmifta, Deofacriftcitm laudis, & Prophetâ:^Omnem au fer
imjuitatem&accipe bonum & reddemus labiorum noftrorum
vitulos.
pfaim.loj ET préparait Dominas pïfiemgrandemfvt deuoraret îo-
nam. ] Pro pi Ice grandi Dominusin Etiangelio dixit
cetum,ipfimrcm breuiusÊxplicans. Quod vero præpa-
rauit:vclabinitioquumcumcondcrct, Plàlmifta dicen-
tfe: Draco ifie quemformaftiadflluderidumei: Vel præparauit,
id ëft îüxta nauim fecit venire , vt m fiios finus Ionam
præcipitcm reciperct.Sed&DpminusDeus paterprçce-
pit inferno, qui eft draco immanifsimus vt Ionam, id eft
Chrift'um fufciperet f ighorans latentem in efca carnis
hamnm diuinitatis, atque ideo quantum exultauitinde-
uorattone, tantum luxitirt vomitu: iuxta Prophetam O-
fec,■ Èro mors tua ô mors, morfustuusero inf erne, f i r erat lo-
nasiiiventreceti tribus diebus & tribus noiïibus. ] H o c îtiam
ipfe Dominus impie turn expôiùitMatthæi duodecimo:
Generation inqiiit; praua & adult erafignum quarit, &fignum
nondabitur eihififignum Iona Propheta. Sicut enim fuit Ionas
in ventre ceti tribus diebus & tribus no(tibus,fîc erit & filiusfio-
mtnitiheordeterratribuidiébus&tribusnoftibiis. Quæri po-
teft, Quômodotribüsdièbus&tribùs n*b«ftibus dicatur
fuîflè in corde terræ,fèdhoc Synècdochicas acciperedebemusjid
eft pro parte totum, qui tropiis vfitatiisimus
eftindiuinis ftïiptqtis^fi^üïdém Dominus patafeeueho-
ra feXta crttcifixuseft, hofaiibna emifit ipiritum: lam verb
iero depbfimm eft corpus eius de criice, & coll ocatum
in rnbhümento,ibi iacuit’hbâièfllacum fequentidiefab-
bathi & alia nbbte die fequentis’dominicæ diei ; ficque
dan'fe’.pfimaÊbbathi furrexit,yt Marcus teftatur. Trigin-
taefgQ féxlioras iacu!tin fepulchFb, tres autem dies com-
plerit hbras feptua^intaduas.V erum ficomphtes parafee-
uen, hoc eftfèxtam fefiam qua rhortuuseft, pro vna die
&nô£te:iâbbathum cumfiià no«fte : item nobtem quae
dieidom'iiiicæ mancipatür referamus ad exordium do-
minicæ diei, quodammbdb tres'dieseftè videbuntur^ièd
non ablque magnomyfterio hoceflecredendum eft. Si-
qiiidem trigintafexad feptuaginta duo fimplùm eftac
duplum: & noftra quiHernmors dupla eft, quiain anima
morimurperpeccatû,&in corpore per pcenam peccati:
Ghrifti autem morsdfmplafuit, quiaih corpore tantum
moripotuit: in anima vero nuriquam mortem admifit,
quianunquampeccàuit.[Et orauit lonas de ventrepifeis ad
Dominum fuum. ] ReceptusVropheta in vteto pifeis,id eft
ceti,poftquam ic incolumem fènfit, & de Dëi mifèricor-
dia non defperans, totuin (è ad oblecrahdum conuertit,
feiens Deum maxime in tribulationibus affutunim , fic-
üt ipfe vero iufto promittit : Cum ipfo fum in tribulatione,
eripiameum. [ Clamaui de tribulatione mea ad Dominum &
exaiidiuit me, ] Quod dé præterito dicit clamaui, hoc eft:
Quüm vidiffet cetum & tantam tnolem corpOris eius,,
ciamauitàquis'cedentibus, & voci locum dantibus; Vel
clamàuit toto cordis affe&u, fecundum Apbftôlum qiii
dixit': Accepijlisffiritum adoptionis filiorüth in quo clamamus
Abbapater. Ventrem autem inferni, aluum Cëti dicit, qui
tantæ'fuitmagnitudinisvtinftar obtïneret inferni. Pof-
funt hæc referri allegorice ad Chriftum qui per Dauid di-
k:Libers(fli animam meant ex inferno inferiori.ïpfe enim fuit
in inferno viuens inter mortuos liber.~]ProieciJH meinpro-
fundutfl in corde maris» &flumina circundederunt me. ] Patet
iuxtaliteram quod claufus ventre cerirn medio maris fu-
eric&influminibusvallatusfit. Myfticq vero fenfu hoc
dick quodper Pialmiftam dibtum eft : Infixusfum in limo
profundi, & noneft fubflantta. Ad comparationem autem
ccéleftishabitationisin quafummapax irrigat , de qua
dici tur, Fact us eft in pace locus eius, omnis terrèna habitatio
ftudibus plena eft ac tëmpeftatibüs. Gor‘ autem maris
infetnum defignat: pro quo Dominus cor terra dicit:
quia ficut cor in medio eft animalis, ita infernus in medio
terràê efle perhibetür. Siiie in corde maris Dominus fe
cobqueritur proie&um,ideft in ihediis tempeftatibus,
fed non fenfit ambras aquas: quiavt Apoftolus dicit,Ten-
tatus eft per omnia pro finiilitudine, fed abfque peccato : nam
non fe aqua maris,fed flqmine circundatum dicit, hoeeft
dulci aqua:quia tentari foris potuit,fed mentem dius peccati
delebtatio non momordit. Proietftum àutem le dicit,
\PfaL $1
ficut in Pfalmis: Quohlam quem rupercufifti perfequutifunt.
Et Apoftolus: Traditum eum âpatre aiïèrit. [ Omnesgur-
git es tui &fluftus tutfuper me tranfierùnt, ] gQrgites & flu-
cftus dicit tentationes & perièqutiones, quæ nunquam
fine permiflibne & voluntate Dei continguntîièd hi gur-
gites & flubtus non oppreflerunt Chriftum fed iuper eum
tranfierunt. Ipie vero omnes turbationes quibus vexa-
batur genus humanum fuftinuit & fregit,ytnospoft eum
fecuri nauigaremus. [ Et ego dixr.Abieftus fum a conjpeftu an-
gelorum r«or«w.] Chriftus hoc dixit ex perfona humani-
tâtis.cui enim formam fiifceperat ferùi eius etiam voce
vtitur abicbfcum fe dicens ab oculis patris : ac fi diceret:
Quand© eram tecumô pater, & in tuolumine etam lumen,
tunc non cauiabar meabie&um: poftquam autem
verii in profundum, & carne circundatus fum, humanos
pàtior affedus,& abiedum me dico,vt homines iufte ab-
iedfcos reducafn ad té: quatenus vbi ego film, & ipfi fint
mecum.[ Veruntamen wfumvideboteolnfafanitum tuum» ]
Iuxta hoc Ionas vel bptando dicit, vel cuni quadam fidu-
ciærepromittit fibi,quoditerum Ierufalèm fitreuerfurus
&templum Dei vifiirus. Iuxta tropologiam Deifilius in
paflionisignominià pofitus, repromittit fibigloriam qui
Pfal.t
Pfal. 5
Rom.l
1cm-
I P/d.74-
j pf*Lio6.
{ f t -7%.
t l- *
fêmpèr inpatre &apud patréhabuit; Vnde in Euangeli,
pacn diccbmClarificame tu pater claritateqtiam habui priuf-
auam mun/ius effet apud te. Siue ctiara cohabitationem pa-
tdstxoptac 1 quia ficut patfrtcmplum eftfilii,itafilius
templum eft patris. Ipfe .enim dixit: Ego in patre ■& pater in
me.étalibv.Egoùpatreexiui, & quia Deus eft,& hoc quod
poftulat.ex formaTerui, poUicemrex forma Dei. [ Abyf-
fns vallauit me. ]• Abyflîim dîpit contrarias fortitudines,
quæ profundifllmis inferni tocis, id eft tartaro manci
patæ funt: ad qùælocatimebantiredçmonesirogantesii
EuangclioDominum ne mitterentur in abyfTum,abyflurii
itaque Chriftum vallauit quum inferorum primiprinci-
pes eum fe in morte coprçhendilïe crediderunt!?| Pelagus
opérait caput meum, & ad extrema montium defends: terrave-
Itesconcluferuntme inaternum.j Extrema mqbtium iuxta
litèram dicit profunda térrarumi quibus quafi vebtibus
globus terræ Dei voluntatc fuftentatur ficut in Pfalmo
dicitur: Ego confirmant columnas««j. ^yftice caput Domini
anima eft quæ principatur corppri: caput ergo eius pelagus
coopérai^ quando animam fuam quampro noftra
lalutefufceperitpondus. tribulationis & mortis prægra-
uauit;extremaautem montium principes dicit inferno-
rum qui de coelb jÄtoiebti liberate, operiebantur ftudibus
fubpliciorum, &abyflb valla ban tur : ad quæ loca redem-
ptoris anima defeendit, non vtibi teneretur, fed vtfuos
iude eriperct.Ipjftfunt & vedes teriæ,& quafi quædam fc-
ræcxtremicarcaris&poenarum, volçntes femper retine-
reanimas quas fèmel açcepiflent. His vedibus concluais
Dominus, fed ficut Plàlmifta prædixerat, Portas areas
contrïuit & veäesfer reos confregit. Qupd autem fequiyir,
Subleuabis de conuptionevidam meant, ad Io nam itarerertur:
quum debueràt in ventre ceti mori & digeri vel corrumpi
&per venas pifeis artufque vt cibus diffundi, folpçs ic integer
exierit. Vnde b landientis affedu dicit,Dominus meus
quandoquidem omnium Dominum, (ùum &. proprium
vocat,quem tantibeneficii magnitudine IpecialiterDeum
& Dominum fenlèrat. Sed myftice anima Chrifti dé cor-
ruprione lùbleuatur,quiacarociu$ non vidit corruptio-
nem,id eft non eft refoluta tabein fepulchro. luxta quod
Bfàlmifta prædixerat, No» dabisfanftum tuum vidât corru-
pt ionem: quod beams Petr us de Chrifto interpretatur in
adibus Apoltolorum. Qui non vidit çorruptionem cer-
tiffimarefurredione^onficatus. Sed quæri poreftquo-
modo alibi dicit, Qiuvtilitas wfanguine mco dam defeendero
in çorruptionem} Sed hæc çorruptiopro vulneribus & pla-
^sponitur quibus Chrifti caro aneda eft, ac fi diceret :
Quidprodeftficlauisaffigpr dum vulneror, fi Iudæi non
laluanturf hæc veto corruptio pro putrefadionc, & refo-
lutionc ponitur. [ Quum angußiaretur in me anima mea Do-
mini recordatusfum. Quum inquit nullum aliud fperarem
auxiliumjecordatio Domini mihi faluti fuit,ficut Pfalmi-
fta ait, iAemorfui Det&deled at usfum.Ex quo difeim9 quum
défiât anima noftra,conftituta in aliqua tribulatione,
velàcorpoi eacompagediuellitur, debere nos Deum in-
memoria habere, & ad eum omnemcogitationemverte-
re,quicorpoüs&;animæ Dominus eft, vtventat adteo-
ratio mea ad templum fanäum tuum, id eft ad roelum. Idcirco
inquit Domini récofdatus fiim, vt oratio mça dé extremis
montium afcepdatad tcplum ftmdum tuum,id eft ad
ccelùm, quia licet vbiquefit Deus,ibi tarnen alfifteuribus
fibi angelis æterna fruitur beatitudine. Loquitur veto
quafi pontifex qui petit vt pteces. populi per eum ad templum
afeendant. Sed &redemptor,in paflî on e rogabat dice
ns,Parerß pofiibile eft tranfeat a mecalix ifte,&c incrucepo-
fitus; Pater ignofee illis, non enimfeiunt quidfaciunt. [ Quicufto-
diuntvanitatesfruftra,mifericordiam fuam derelmquent.~\ Pro-
phetæ notanda eft magnanimitas qui in ventre tantæ be-
lbæ de humana fragilitate dilputat. Deus quippe natuta-
liter mifcticors, paratus eft omnibus milèreri: nos autem
noftro vftio vitro fe offerentem perdi mus clementiam.Ec
ateenderidum quod non dlxit, Qui faciunt vanitates: nemo
enfin çftqui non faciat vana,id eft qui non peccet,quoni-
a|n vniucrià vanitas omnis homo Viucns:fcd dick Cuftodi-
««t»id eft diligunt &inaffedum cordis fui transferunt,
h» taies mifericordiam fuam, id eft Deum derelinquunt:
deque dicitur; Mifericots & niiferator Dominus, & alibi:
Mifericordia mea. Nec dicit dereliquuntur a milericordia,
fed fpfi paratam vltroque fe offerenrem derelinquunt mifericordiam.
Quodlpecialiterdelud^is dicitur, qui fer-
1 uantes vanitates, id eft vaniftlma Phaiifeoftim pr^cepra
Deum qui femper illis mifericors eft,rdiquerunr.[E^ du-
tem in voce laudis immolabo tibi, quacunque voui reddam pro fa-
lute Domino. ] Saspe bene animatus Propheta &,iam de li-
berationefuafecuruspromittit fe gratiarum hoftias im-
molaturum & vota omnia redditurum.Sed & ipfe Domi-,
nus pro vita noftra mortuus.certus quod eum Deus yelo-
cius refufeitaret,promittit exultanter in voce confeffionis
feipfuni patri lacrificaturum. Pdfchanoftrum, inquit Apoftolus,
imtnolatus eft Chriftusiipfc pontifex,ipfe ouisimmo-!
latus pro omnibus, vt omne quod deditei pacer non per-
eatin xternum. Et dixit Dominuspifci: Euome ilium, & t-
uomuit Ionam in aridam, Prxcipttur a Deo patre magno ce-
to inferno vt reftituat laluatorem tens,id eftfolidae &im-
mortali vita:, quia refurgens ex mortuis iam non meritur, mors
illivltra non dommabitur. Quod autem dicitur euomuic,
oftendit quod ex profundis. mortis recefiibus, tanquam
ex intimis ceri vitalibus vel vifecribus Chriftus viuens
procciferir.
C a v. III. .
C Tfattum eft verbum Domini ad Ionamfetundo dicens: Sur-
Ar-^c&c.] Non increparur Propheta, nec dicitur efiCur
non fecifti quod prxcepk (uffecerat ei horrenda ex nau-
fragiodeuoratio. &deuorationis correptio :neque enim
feruo poft plagas imp uta tur quod fecit. Sed myftice: Do-
minus nofter qui fuerat ad laluandu Niniuen, id eft Gen-
dlitatem, quodam modo fugere vole bat, recufens pafllo-
nem ac dicens: Paterfipofitbile eft tranfeat a me calix fie: &
hunc poftquam illi propter quos pari volebaV clamaue-
runt, Crucifige: &, Non habetnus regem nifi Cafdrem: reddi-
tusde venrre ceci,id eft, reliifeitatus a mortuis iterato di-
rigitur ad Niniuen,yt pr^dicet poftrelurretftionem,quod
ei d patre imperatu fuerac ante pafiionem. Totum autem
hoc,id eft q> ei praecipitur, quod obedit,quod non vult,&
i terum quafi velle cogicur,ad forma ferUi referendum eft.
[ Etfurrexit lonas &abitt in Niniuetttiuxta verbum Domini.]
Surrexitinquicnullam fedcmoram,fed continuo fe ad
obediendumaccinxit. [E tNimueeratciuitas magna itinere
trium dieruni &c. ] Niniue ciuitas a Nino primorege Af-
(yriprum ditftaeft: quamferuntranti ambitus efte ,vtvix
trium dierum poflit itinere circuiri. Sed Ionas iam cor*
repeus & naufragii quod pertulerat mem or »jeer trium
dietum Vnius feftinatione diei compleuit. * . .
Sunt quidam qui.pucant quod in tertia tantum parte
ciuitatis przdicauerit, & head omnes prxdicarionis
adueniefermo. Et myftice Dei filius (Urrexit ab inferis Sc
in Apoftolis per rexit ad Niniuen, hoc eft ad omnes mun-
di terminos itinere trium dierum, quia prarcepit vt bapti-
zarentur in nomine patris & filii & Ipiritus lanifti: fed
hociter trium dierum ynaviaeft, quia Deus vnus pacer
& filius Sc fpiricus landus. Vnde non in omnibus, fed in
nomine trinitatis quae vnus eft Deus, iacramentum ba-
ptifmi peragitur , tarn ab Apoftolis quam a Domino
quem Ionas praefigurabat. Et notandum quod tribus diebus
rommemoratisnulla fit notfti s mentio: quia in ian6fa
trinitate nihil obftutft eft, nihil tenebrolum. [ Etclamauit
& dixit, Adhucquadraginta dies & Niniue fubuertetur.] Qua-
dfagenarius numetus peccatoribus conuenit in ieiunio &
affli£Iione.Vnde&Moyfes& Elias tot diebus ieiunaue-
ru ut.Ipfe Dominus vecus Ionas in mundum ad ptaedican-
dum miftiis, hoc nobis ieiunium confecrauit. A ttenden-
dum quod didftim eft damauit. Tale & de Domino legi-
musi qui ftans in tepiplo clamauit, Siquis fititveniatad me
& bibat. Magnus eft clamor omnis ferpao Chrifti quia magna
annunti^f. [ Et crediderunt viri Ninimta,jn Dominum,
& pradicauerunt ieiunium.} Maior *tas credidit in Dominu
prxdicantes ieiunium & fic fecco veftiumur, ante fit quod
eft occultu,nepe feiuniu: poft illud,quod hon eft occultfi,
putalaccus.Talis vidus & talis habitus paenitentib. con-
P fa l. t j f .
:. Cor. ji :
L u c .it.,
loan.iv.
Exed.j 4. .
Ä^p.19.
Mat. 4.
uenic