7 82
A
Kom.-j.
ibidem.'
Cm. j .
Remipj KJfntifliodorinfis Epifc.
Video aliam legem in membrh mets, répugnai; rem legi mentis
meai&captiuum meducentem in legempeccati & mortis. Quis.
eriam liberator fit iftius captiuitàris, ipfè Paulusfiib hac
captiuitate damans oftendic tlnfelixego homo, tjuis me li•
berabitdetorpore mort is huiusî Gratia Déi per lefum Chriflum
dominum noftrum. Vel fic.BènedixiftiDqmine terram tu-
am,id eft, humanam naturam à ce creatam, quæ maledi-
db fuit in primo paren te. cui didlum eft, MaledUta terra in
opéré tuo. Auertifti captiuitatemlacob.Etquomodbhoc?
Quiaremififii iniquitatem plebts tut, quas intenfa fuit in primo
parente, quia omnesinuôluit, &nulli remittitur nifi
illi quiintenlàm earn intendit. Confitcris ergo te elle in
captiuitate, vt dignus fis liberari à captiuitate. Nam qui
hoftem fiium noji intelligit, quomodo inuocat liberato-
remî operuiftiomnia peccata eorum. operuifti, dico, yt non
videres, id eft, ilia in plèbe tua non vindicates. Et ecce
qualiter operuifti peccata eorum, quia mitigafii omnem i-
ram ttiam, taminoriginalipeccatoquam in aâuali. Nota
iram Domini mitigatam,, non penituus ablaram :..qu»a
etfixondonataûnr peccata ramen adhucinnobismanèt
peccatorumpcena:etficdïàuit ira, quantum ad çjamna-
tionem, noadefijt adhucad ptobaûontm.Auéftiftt abira
indignatiomstua.Qmli dicat: Nuncrnitigafti iram, & qnâ-
doqueauertesteab ira tndignationis tux, earn penicus
auferendo.&tuos gloria incortuptibilitatis coronando
Conuerte nos Deusfalutarisnofier,&auerteiram tuam biobis.
Quoniam de ftïturo iftadicuntur , quamuis verba preterita
fonanr, iêquitur & dicit: Conuerte nos Deus auerfes
a te, tu dico, làlutaris nofter. & auerte iram tuamd nobis.
Ecee confiât nondum fàâum eflè» quod- dicebac elle fà-
âum, quia orat vt fiat. Nam cum prius dixit, auertifti ea-
ptiuitatem,operuilti peccata.vt de futurodicere fe often-
deret,ad orationemj(econuerticyfic: Conuene nos Deus faint
ar is nofter, & auerte tram tuam à nobis. .Ex ira Dei.moitat
les fumus. de ira Dei in iftam terram in egeftate & labore
vultus noftri mahducauimus pané. Hoc n.aud iuit A dam,
quando in illo ocs eramus, quia inAdam omnes monuntur.
q>illeaudiuit, vfqueadnospèruenit. Nondum enim nos '
eramus, fèdin Adâ eramus, & ideo quicquid in èo diuina j
lèntentia (àncitum eft, hoc vlqj ad nos peruenit,vt more-
remur. Eaautem peccata parentum non perririent ad fili-
os,quæ faciunt parentes iam natis filiis. Iam enirafUii na-
ti ad fe pertinent, & parentes ad fe. Iraq; il li qui nati funt,
fi tenuerint vias parentum fuorum malas, needle eft vt
portent & mérita illorum. Si autem mutauerintfè,& non
Fuerintimitati parentes malos incipiunt habere meritum
fuum, non meritum parentum. Vfqueadeo non obeft ri-
bi peccatum patris, fi te imnüutaueris: vtnec patri tuo ob-
fit, fi le immutaueri t. Nttnquid in aternum irafter is nobis, aut
extenders iram tuam à generations in generatibnemt Quafi dicat:
Dico vt conuertas nos auerfos à te & auertas iram tu-
aro à nobis, côformando nos illi quem milium s es. quod
& tufàçies,quoniam nonpemtenebitira tua in æternum.
quod dicit, nunquidjn æternum irafeeris nobis, aut ex-,
tendes iram tuam agenerationecarnali in geoerationem
Ipiritualem, vt fieutiratuapermanfitin veteri populo, fie
permaneatin populo grâtiæ? Fuit enim prima geperatio
mortalisdeiratua, eritalterageneratioimmortalis de mi-
(èricordia tua, Deus, tu viuificabis nos. Quoniam promifit i-
ram do mini mitigandam, & non in æternum manfiiram»
ne hoc fibi quilque putaretex merito fieri,fiibiungitcDe-
us, tu conuertis, id eft, tu vocas nos ad verfionem/tu viuificabis
nos, vtficintelligamus quod non lolu viuifica-
tio noftia ex te fit, fed ëc iuftificatio ac conuerfîo, vt viui-
ficemur. & plebs tua, non amplius fua, ktabiturm te, & no
in fe. Malo n. iuo lætabitur inlè,bono atitluo lætabitur iri
te. Nam quando voluit habere gaudia de (t, inue ni t ludtü
infe. Nuncvero quia to turn gaudium noftrum Deus eft,
qui vult. fècure in illo gaudeat quinon jpotèftperire. O-
mijia enim terrena, in quibus homo gaudium fibi propo-'
nit, peritura funt,&hominem ad perditioncm lècum tra-
hunr. Gaude ergo in illaluce quam, non præcedit hefter-
nnsdies.necfèqüiturcraftinus. Quæ fit ilia lux, iplèmet
oftendit: Egofiim, inqui t, lux mundt. Eeae, d iccndo, ego fum
lux mwidtf vocatte ad le : cum vosat te , conuerti t te:cum
c°nuertit te, lâflat te- cüm fànàueritte, videbis Conuerfo- £
rem tuü,cui dicitur; Sc pies tua lætabitur iri te.Et vt lætetur
iri te, ofiende nobis domine mifericordiam tua, &falütare tuu da
»^M.i.hominem oftende hominibus»&ralutare tuùm da
nobis,P eu videlicet in maieftare fua nobis diis faiftis con-
templari. Ecce magna mifericordia, quia vt panem ange-
lorurrt manducarec horno, redemptorangelorum fiuftus
ëft homo.Ecce materna afteâio, quia cü indigni eramus
in foliditàte maiefiatis fiiæcomedere, à fè iplo nobis lac
præbuit & cfïudir cum nobis inuifibilis in humana natura
apparuit: & fecitlè taiem, qüalis poflit ab hôminib. capi.
Deum n. Chriftum nullus hominum caperepoterat.led
faétus eft horainib.homo, ieruauir le Deft diis, de quibus
di<ftumeft: Vos autem diiefiis,&filiiixcèlfi omnes. Ifti dii vir pr.t gI
de bunt iplum ficuti eft, fi per marient iri eo qui nÜc in do*
riànoDeq crédunt. quia quinuncgaudetinlpe, quando
quegaudebitin re, quiavidcbit eùm ficuti eft, Hoc h. i-
plepromiUt.&iw^w^^ri^eipjfiifliiC^areeigononvide- uh .u .
mus adhuc patrem noftrß? Quia nondum apparuit quod eft- uioh. j.
mus Et qiiideriraus, Iohaunesïri'épiftola fua manifeftat: v »
Stimm, i uquit, quia c umappararrit,finales èierimm, quuYt-
débimtu eum ficuti eft. Audia qüUloquatur in me Dominus De- p
us. Quàlï dicàt:Qraui dominü yt oftendëfet nobis mifèri-
cordiam fiiam.quod reuerafariet.. quia in tus audio quid
loquàturirime Dominus Deus.Et quid audio? Quoniam
loqueturpaceminplebemfttam.Yndé Apoftolus:ren/e«J, in*
gde qua di'itur,7» me paiehabebmsfin mudo'aût prejfura.velil- '
lam qua érir Deus omnià iiromnib.vel aliter,^Ojhndsuobts
dominemifericordtam r/wm.Et vt oftendas, ego inquantum
polFum me idoueüfâciam. quia cohtbebo me ab! omni
ftrepitumundi,& obtufans aùré contra ttimultuantem
huius vitæ inquiètudiriem,vertâ me ad intériu's mëum,vt
aiidiam nonaate extetiori, fed aurc inretiotî. àilrevidf lil
cet audiédi, quid in me loqnatut Dominus Dens. Et metitoaudiâjquoniam
loquitur paoéinpleb{(uâFiiturii.P.iï
qnidem Tbinulliïbellüéft.vbinnllacôtradiiaio.vbrnul-
lus tel: (lit, nulla adueditas elt h®c tabs’ pax, non'eft hic •
quærenda.quia nullus eft lànâôrü, curnô fit cSfliftus cû
: djabolo, &gui non luâetur Cum vitiis & concupilcentiis
refrenandovidelicetiilicito8tn0tus.Ec.quiain hoc müdo ■
non pôtefle pax vera,amcmusillaquæîumca eft,& in iüo «
muhdoper ïpem reficiamus: quia cüveneitt, erit finis tonus
pugnar ,'fine qpa modo neç fanflus eft. Nâ tiullu s iu-
ftus eft aliénas d poenis peccati, fame,fiti, lalîïcudiiie.-conrraquçpugnâdüeft.
quiaabillisiiïipugnamiir. Pugnatn.
& qnterimus cibo refici: iceiü ipû cibi 3 êfeâio,erit nobis
refrétio.Siadlbperfluicatemeumcapimus,fatigamur.lcderé
quætimns, & iteru deficimus, fi iri iènione diu peu-
lèueramus. Quare cû non lit retecîio vcra.contcnamus ca
quæ nos impugriant, & amenius eaquaifoqüitUtDonii-
nus, veniens in piebe FuS. Et ne ïudaicus populus fibi ap-
plaudens dicerctnos Fumus populuseihs, nobis tantuan-
nunciabitut pax ilia, déterminât fitper quos fit ventura
ÇzïiWzSic'.Etfuptrfiintliifuoi.&intoiquïcom'rmturaiLccr.
Non tantu fola ludæaerit plebs eins fed ex omnib. colli-
getucplebs fùa:quiaex omnibuserunt aliquifanéli, 8cex
omnibus conucrtentutaliqui ad cor. Oonucrtuntur aut
adCor,quiattcndunt fe ad imaginëDeie!îècreacos,& qui
reFcu(j)untcor fiium ab illicitis & variis cogiùtionib. ter-
renorum, quibus impediuntur, ne cæleftia tantum con- u
templeutur.quibüsfæpe dicitur. ludi"prMtriumc, d
itr.VenmtAmmproie timmis cumfinian ipßui-.Qmü dicat: 1 '
Licet ümmbu s conuertcntibus ad Cor pax illafetura fit
tarnen prope timentes eum id eft,qui eifèrüiuntcxtimore,
nonexamore,propeIudæo$videlicet,ëritlàlusipfius ,
quontamfitlus eft ex ludais. Et qualiter làlutare fie prope eu,
îpfeexponit: vtmbabitetgloria,ià eft,verbum carofàClum»
in terra noftra, ludæorum videlicet: quoniam ibi corpora-
literhabicauit, inde prædicarc coepit.inde apoftoli, & il-
lucprius milli, ibi templum,ibi fàcrificabaturunde vide-
licet virgo Maria, quæ Çhriftum peperit : ibi mirabiliafecit.
poftcemorantû honorem illigentideralit, vifcüeum
J S a r iW « ° .uæc*am muherChanariæa, iàlutem quærës mm. fy
hl?æluæ,diceretei: Non fum miffiîsnifiadoues.qu* perierunt
• domut I
la Tjtdmos Enarrttimes. 783
-— ------— uIjTbrfnîrïritbtæiudens,ainî Quod,attendenSpublicanus,petcucïebatpeCtusluum,ut
dmm Ifiael. Hocergo Iud. is enim cc3 s:Deus,f npicm eßo mihipuMori. Ecce veritasdetervemrrtamnpropamemlscm
- * I qSiaconFblliopeccatotumàbltorameFaaaeft
Mmümtimebamrqulaipfiabeocarnahape ^ Sedqnidfequitnr.tdntsaL vebis, dSund,, U, iuftifiMm
baturabeis.nedatetillosu ne j „ * l i r i / al a 4 .1fe.Vt autemeognofeamusquia veritas
\tßd. J6.
Daturauçi», uctiaici mua s»* -•‘f——-
lis auferret, ne in grandine contunderec Vîtes eorum, ne
faceretfteriles vxores eorum.Haec enim carnahapromi-
Fi Pei tenebant, & ideo eum timebant. Gentes autem hmiHtcrterrenapetebant,
lèdnonàDeo:qüiaab idolisluis
oronia fibidacicredideiunt. Vt inhabitet gloria in terra
noftra, in qua gloria omnia condonantwr deliéta. Mifericordia
& veritas quaimplétur ptomilïà,obuiaueruntfibi,(\\xii
hjeeduo in Ghrifto conueniunt. Veritas in eo fuit, quantum
ad Iudæos: quia eis premiflus fuiriibidiuina eloqiua
fuerunt, Mifericordia vbi.? Inillis qui dimilèrâcDeum lull
m,& cdnuerterant fè ad dçmonia.fed nunquid &eos de-
IpexitPNô quia per mifericôidiameosvocauit.Quomodo
fi diceret, voca & iftos longe fugitiùos, qui multum a me
receflerunc. Voca,&ïnuenient meqiurentemfe,quiaipfi“O-
lebant quærere me. Bcce qualiter in Chrifto mifericordia
& veritas obuiauerun t fibi. Sequituc, luftitia & pax ofcula-
u funt. Hoc ad nos pertinet, quia veniënte Chrifto, mfti-
tia & pax per gratiam eius in hominibus couenerunc. N o-
ta quia fi non amauerispacem,non babebis Aman t enim fe duo
iftaiùftitia&pax, &ofculamur fe: vt qui firent iuftitiam,
inueniat pacem. Oportet ergo vt præcedac luftitia , & je-
quatür pax.iuftitia dicit, N on fur turn faciès, non adultéra bis,
non fadas alteri quodpati non vis. Hæc forfitan contemms,
&dicit tibi pax:Quid'me quæris?Amica lum iultitiaî.que-
cunque, inuencroinimicum amicæ meæ,ad ilium non ac-
cedo. Vis ergo venire ad pacem? faciuftitiam. Vndc alius
Plàlmus dicit: De. lihaàmalo&fac bonumMoc enim face-
reeft iuftitia. & fie inquire pacem, &feqûereeam&iu-
ftitiam, & iuftitia & pax le ofculantur fie. Quod autem vt
fiat, veritas de terra orta eft, id eft, C hriftus qui de kmetipio
dicit, Ego fum via & veritas & vita. De yirgine Maria nal-
cetur. & lie hftitia, id eft, fides iuftificàns : decaloprojpextt,
fcilicet dehomine dominico nos prolpiciet.Et vnde hoc?
Etenirndominusdabitbeuignitatem. i.abundantem gratiam.
& fie terra noftra quæ prius germinauie fpinas & trtbulos,
dabitfruclumfiium. fru&um videlicet bonaî operationis.
& hoc non ex merito, fed ex gratia Dei.quia iufiitia,Chn-
fturvidclicet, a quo ptoceffif omnisiuftitia, eum am-
bulabit. fungitur videlicet vice legati, reconciliationem fa-
ciens, inter fumma & ima. &ponetgreJfusfuos,idelt, afte-
âiones filas in via, id eft, in hominibus iam viafua fattis.
Poftuntfuperius quædam aliter leg«, fie: Et fuper lanéfcos
fiios, id eft grana in Iudaico populo. & in eos qui conuer-
tunturad tor. Hoc de gentibus diiftum eft, quæ auerlæ e-
ranticorde: quiavim racionisamiferant, Dcutnlgnora-
banc.idola adorabant, creaturas creatoti piæponebant.
tonUcrfie fuerunt ad cor,id eft, ad rationBn tnfiftendam,
quando fe immundos & quafi porcos mtelfexerunt. pec-
«taattenderunt, medicum fibi necelfiuium putaueranti
Veruntamen prope cifnebtes eum. Quafi dicat: Licet pax
Domini, fine pax futura, vita fcilicet sterna, fine çeconci-
liatio ipfà, p'et fapieütiïïri Dei pattis nnmanO geriert exhibita,
fntûrafitmpereosquicoiiuercunturadcorttamen
fupeteft Vt qui ftat, vidéac ne cadat: vt till videlicet qui
eonuerfi fîinCad cor fuum, timeàric ne itefûtn per p tæua-
ticationcm fàam à cotde recedârit: quia prope tailler tu
mdteseft.fdtfureipfias,adbocVidelicet,vtinhabltetglûriâ,
elu'ifttts videlicet, tn teiianoftrâ.i.incOrpOrenottro
fibi conformato. Vndé Paultts, Vtfiut
ntoitium iiiiM ailUaidU& lMltK ndHlhpfioticdefidiru,
ficwfMrirfSriHdiigBot'ariflîCH.Velfic.Vcinhabltet'glonaim.
moitalitaiis. telinqurtiVtVt pqtinobedienliam quam fer-
Uwmîviî reuèrfcatur'clônà îriçoriuptibiindmiumfuMAbibyc
veritas
confeffioncm (igmficat, audiamus iohannem dicentenv
Si dixmmwquiA pecutum non h-ibenm. nofipfoifedmimiu, &
vmttsinnob«non tjl. Qu.oniam autem faifta confcüione,
fides iuftificàns de cælo, idcft.de dirtinitate nosptpfpici-
at,iUc idem lohannès liibiungit, dicens:Si w.nfiuimitrpttcntdno;
trn,fldttisofi&wJlui,vtrimutAtnobitpiccatA.&pnr-
get »os ai »»Miim^aiMte.tanquain fi dicerct diuina fcicntia:
Parcamus huic hoqùni, quiaipfc non pateit libi. ignoica-
mus, quia ipfe fe aguofeit. Conuerfus eftad fe pumen-
dum, eonuertar ego ad eum liberaridum. Ecce qualiter
iuftitia de cæloptofpexiç.hoc autem non ex mcritoj.fed
ex gratia. Ecenim Dominus dabit benignitatem , id eft,
gratiam atundaniero, vt iucipiat dcledtate ittft.ua, que ni
primo deleftabat iniquitas: & qui primo gaudebas ebtictate,
gaudeas nunc fobtietate : quem ptitnum deledabat
alienarapere, deleftet nunc ptopiialargiri.& fie terra no-
lira dabit frudum fuiim. & hocidco, quiaiufticia » id eft»
confeffio noftra,quç eft hominem iuftificans.Vnde^lud,
Cordecredtturadiujtinam. Ante cum ambulabit, id cft, do-
mino beneplacita ericquia fie ppnet greftiis iuos m via,id
eft, affeétiones fuas in hominibus.
O ratio Dauid. LXXXV.
Nclinadomineauremtàm&exâudime quoni-
am iiiops &pauper fum ego. Gujlodt animam me-
y p | am, quoniamfanàusfuiinjduumJacferuuni tu-
um Deus meus (perantemin te. Miferere meiDo-<
mine, quoniam ad te ilanuui iota die: latifica uni -
mamfiruituï, quoniam ai te Domine animant rneam leuaui.
Quoni .mtu dominefuauis érmitis,&multa miftri(ordiaom-
müuywuocantibtiste.Auri:usp.rdpeDomine oratiomnwfn,
ér in: ende vod deprecatiows mcà. In die tribulationis nies, ci awa-
ui ad te, quia exaud/Jh me. Non eftjimm tuirn dits Domm i& '
non efljecundum Optra tua. Gmnesgenu s^ùdfcunquefecijt^ve-
nient&adotabunt coram te Domine, &glorficabum noiptn
tuum. Quoniam magnusestu &faciensmtrabiha ,tuel Deusfo-
lus.Deducme Domine in via tua, & ingrediar in veritate tua:
Uteturcormeum, vtùmeatnomen tuum. Confitebor. tibi domine
Deusmeufintotocordemeo, &glorificabonomen tuum in a-
ternum.Quia mifericordia rua magna eft fuper me, & eruifti a-
nimam meam ex infe^p inferïori. Dem,tnïiuiinfumxerimtfuper
me,&fjnag^gipotentium quaficruntammam meam,& non
propo fuerunt te m confpt&ufuo. Et tu domine Deus, miferator &
mifericorsi patiem &mulu mifer cardia. & vei ax;Reflue ni-
me, & miferere mev. da imperium tuumpiiero tuo, & faluumfac
ûüum anctUtus. Fàcmecumjignumm bemtm, vt videant/jui
oderunt me, & coifundamur; quoniam tu domineadiuuifii me, \
çrwnjolaMesme. \
Nullum màius donum præftaré poflet hominibus De-
Us pater, quaftl quod verbum luuin per quod cnnia çon-
diditsiUiscaputfaceret.&tpibsbotnines tanquamtpçuj-î
braeicoaptareri&eupipatreDeuseHecs&cumfiomini-:
.bushomo:quidcorâtpionobiSï^oratmn»b.iS,$Mdq^
tatufànobis.Omtpio,nobis, quia lacerdos ôç viptjma
, eft.aùatidieapudLfrumpacreuj iutecpellaiispm nobis.
Orat in nobis, quiacapucnoltulm clt, N ec hoc inuuin,(
r,funtiuvliaVoceChriftüs&eccfefiaiua,quiaftntmv^D
■torpore. O ratura nobis, vtDells nofter. otatut in toima!
Dei, orat in forma lcrui. hic creator, ifiicmalura. c.qspfaa moimitaHSjrelinqüftiïtVtpqrinobedientiam quamièrüamushomihi'dominicô.
reuèt'tatatgl'ôn mçotiup - ^ neceifitate i
fibi.Qtiafidicat:SicioqucfüC DómiUUspacemfitpcrran- tandlnob.smft.tuat.ü.c.tautcmt c
’d l o s m ô s & i n e o s q U i & o U e c r ü r i t ü r à d ' c o i r ^ u i a m r f c n c o t - I
iftos fiios & incos qui tôùenuhtaraa cotrquia imrei.eoi- f _ dmàîibùnmmm,&cxufê mt. C aput nofttum
'diaScVetitaS cóuuenientiu ïpfo,i*rnAudttii&wjlttib&paxbfiultat£taxWiultat£ fun m
1 j FnrtnafêrOifSc dicit:Domine verbum inclina aurem
in mbis: quia iuftificati per ipmm, pacerU cum Deo habe- —ex ussftÿublin formadomiui cui, fie, InbimuSplipfi.
m.Etq;omodohoc?Qa.^t.tasderetta SSjS gH K S S B l exattdi me. 9 0
ottacft,ideft,vetaeonfcfiiooneturexhommtbus, qma tl,n lido ^ In“ a.r' ! ‘" a.^ais eftukeu. humilia«.ruim
111 I W r 1 1 T — —