\ 676 RemfgijLsfntijjtodorenßs Epifc.
luni cftinefFabilis laus, velcqnfideraui fidcm orbis terra-
tum,in quâ exaltatum eft caput meum fuper eos qui me
perièquebantur.'& in ipfo tabernaculo eius/id eft, in ec-,
défiacoto orbe-diffufe, ineffabiliterlaudaui Dominum.
Etnonfolumlaudaui,fedfempcrlaudabo. Cantâuicorde
Plàlmum domino , non mihLtotum ad laudem dus.
Velhieiiibilaui, & tandem cantabo& Pfalmum Scant domino.
corde & corpore tours laydabo eum, cum iam im-
m ortalis fa&us, nihil hàbeo quodei difpliceat.Etvt pot?
fimcantare& tihi ^^cre,Exaudi domine voctm meant qua
clantaut, ià eft, valiciam intentionem mcam quairÉemiffç
egi. ad te, nonaliud, vt me illumines. Miferert etiam met,
dan do illam felutem yeram. Cicexaudi m«,id eft, ofte fide
teexaudiffe. Et dëbes exaudire, quia tibidixitcor meum,
Jionalii.Hoceft quod dixit , odominepinMJKvrf, id eft,
præfentia te exqui’uit,id eft, tuampr*fentiam ex omnib.
rebus quæfiuit. te fblum ex çmnibus ad beatitudinem fuf-
ficeie credidit. & non foluçn qu*fiùit, Ccdfaciemtuant domine
requir am. nunquam deïîftam $ntequam^>erueniam.
Et ideo neauertasfaciem tuam àmef. inquxren'o id eft,ne
permittasme errate & aliud quaerere. Neque declines in ira
à'eruotuoininueniendovtnonaliud inueniam quam te,
fîcutillifeduntquifion funtlêtuitui. diâumàfîiniliiquia
cui Dotninus terrenusitafcitur, au er ti tab eo faciem fu-
am. Ne declines, in ira, fed potiüs adiutormeus rßo, dando
notitiam veritaris & perfeuerantiam. Nedereli quas me in
quxrendo & imienièhdo.davt & te fblum quaeiam * & te
inueniàm.Et vt non dcrelinquas me,nefydeftneias me,t\ao<i
mortalis immortalem requiro, Deus tu es falutarû meus> id
eft, quifôlus mefâluàrepotes.Etopus eft vt tu non dere-
linquas, quontampater meus & mater mea, carnalis f. Adam
& Eua dereliquerun: me, id eft, exhæredauerunr; Et quia
exharredatus eram & proiedtus, Dominus uu em ajfumpfit
me. i.afïûmptum & adoptiuum fnum me fecit, aflumédo
naturâ tneam.Àl ter :Ne defpidas me Deus felutaris meus,
quaêvfq; modo'.merito defpiciebas, cum filius efïem
diaboli &Babyloni*, quem pater meus diabolus,&mater
roea Babyloniadereliâi à me,dereliquerunt me.5 icuc
du* funt gencrationes, vna fidelium, altera infidelium: i-
taduo patres & du* maçres/vna qu* générât in confufi-
onem.ideft, Babylon, quæinterpretaturconfufio : altéra
qu* générât ad Vitam. i. Ierüfelem.VirBabylonis.diabo-
lus: virlerufelem, Deus.Dominus autem afTumpfit,me.
Conuerfioad auditores,vt hortetur ad cogratulationem.
Poteft & fieçontinuari: Ne miremini fi ego tam pie ela-
maboad Deum, quiapater meus & mater mëa Adam &
Eua-éxpofuerunt me in mortem per inobedientiam, do-
minus autem affumpfit me de ntefla perditorum. Et Ado-
mine,quia me es dignatùs âftumptuhi tuum facere, legem
pone in hi,id eft,ftatoriam fac volun tatem ineam vt legem;
ne permittas me perfun&orie. & hoc fee in via iua, id eft i
in Chrifto tuo, velin præceptis tuis. Er non fblum ponas
legem fed etiam dirige meinßmttareäaid eft, in anft. drib,
mandatis tuis. fee me arda mandata tuacuftodire. vere
cedamà voluritate mea. & hoc hepropter inimicos meos c-
uadendos, carnales & fpirituales fcilicet. netradiderismein
animas tribulantium me,id eft, ne aberrando permittas me
cadeteinformationemmalorum'. Etfi tradas me in ma-
-liuseorum non tarnen ttadas in voluntatesèorum. Ideo
noli me tradere in animas «eorùm , quia infurrexerunt in
r»erf/fef/»i^«iinonfolumapertc inimici, fed etiam talés
qui tolfe'tnihi dicunt de m e, vt recedam a te, dicen tes etiam
beatitudinem efle in his perfundoriis, & non ea eflè
deferenda. Etmentita eft iniquitets.i,vin ifli iniquitrreligio-
fimentiuntur beatitudinem eftè quærendam hie in terra
morientium.ftbi.i.adfiiam damnationem, non meam.I-
deo non m 1 hi, quia credo viderebona Domini, non bona hu-
ius feculi, (Î non petfundoria,fed æterna bona i»terra viterage,
id eft, noli haberé mahus difTolutas & genua de-
bilia, fed inceflàntcr operare. Et viriliter agendo confarte-
turcor tuum, & R c tribuletur earo tua, ({maflagellaipàter jÇ-
liumquemreeipit.Sitnôratn fecetit,fitftineDominum,i%çftt
pondus præceptotum Domini. vel expeda eûm quia c-
ruet te terra motientium, qui proptèr te dignatùs eft fut
cipere terxamorientium,&mori inter maris rubrienrium.
.PfelmusipfiDauid. XXVII.
D te dominé clamabo Deus meus,ne fi'èMà nteiné-
'quando taceasa me\&afiimilabo> defeendmibm
in latum. Exaudi domine votent orationis mes
^ dum oroad te, dumextollo manus measad tem-
p uni fane! uni tuum.
• Eieflmultradas metumpetcato tbus, &tumoperantibusim-
quitatem ne perdus me. Qm loquutitnr pacem cum proximo fuo,
mata autem in cordibw eorunt. Da illisfecundum opéra èorutn,&
fecundum nesluitiamadmuentionum tpforum. Secundum Optra
manuum eoru tribue tUis reide retributionem eorum ipfis, Quo -
riiam no n intellexerunt opéra manuum eius deftrues i los, & non
a-Uficabis eos. Benedtâus Dominus, quoniam exaudiuit votent de-
prtcattonis mea. Dominus adititor meus&proteftor meus & tn
ipfo JperaHir cor meum,&adiutusfum.Et refloruit caro mea con-
fitebôr et. Domtnusfârtitudoplebisfua&protedtqrfaluanonum
Chrtftifut éft. Saluumfacpopulunt tuum domine,é’benedtcba-
reditatitua: ®e eos, & extoüe iüos vfque in aternum.
Pfelmus ipfi Dauid.In hoc Pfàlmo vox eft capiris,oran-
ris Dominumpatrem vel verbum fibi perforialiter vnirl
tum, vt ficut àfenon receffit. fed euçi in paffionem con-1
fortauit,&àmo»e rcfufcitauit:icanecàmembrisiuisre-l
cedat,cognitionem fui iili dando & erudiendo,vt non ta-
dem pèreant cum ignorantibiis Deum^ fedin *cer naglo-
ria cum Chnfto capite fuo glotificentur.
AD te domitie clamabo. o domine verbum, egó dómini-
cus homo quëm iufa-pifti, ad te f. promerendum,
non ad aliud. clamabo^,idéft, totam intentionem cordis
dirigamadteliberatorem. nonenimad teclamar, quia-
liudatequam tepoflular. Etmeritó,quiatues Deus me*
us, ficutes, itate pr*cipuum mihifacio Etideowfileas a
me, id eft, nè fèpares vnitatéverbi tui ab humilitate mea,
fed eum «t morte refufcita.didum per fimilit udinem.quia
ille racet a quo, ve rbum recédit. Etnon pro me tantum
oro', fed etiam nequando,id eft , aliquando. taceas, id eft,
recedas4tor.ideft,ameisrfeiliretkconditione & efudi-
tione m eorum. & tune aftimilabór, id eft, valde, fimilt-jre-'
runt mei. defeendentibusin locum, id eft, in profundatn c*-
ciratem& ignoranriam,fcilicet ill 1 quibus verbi tui lumen
non innptuit, & ideo in maximas huiu, feculi miferias cc-
ciderunc. didum ad fimilitudinem do 5t orum, qui auditoria
us fuis quibus irari funt,filen t,& fie eisdotftrin^ verba
fu btrahun t. AlitenNe fileas a mein paffione,ne quan-
do taceas a mein mortc Etfi in morte kme tacueris ,ero
fimilis defeendentib. in lacü:nÓ folü cadentib. in lacum,
. fed defeendentibus in inferiorem lacum id eft, noil fblum
cadentib.in morté fed etiam defeendentibus a morte
in putredinem & refolutionem, qu* eft inferior lacus
miferi*. Erytnonfim fimilis defeendetibusini laeu in me
[ vel in membris meis, exaudi Domine vocem deprecationis
mea. voce, id eft, validam & liberam intentionem deprecationis,
qu* fit pro auferendis malis. Exaudi dico, dum
oro, f. ego quifiim immunis a peccato.dc hpc facio ad te,C.
promerendum. Nee tarnen orö, fed dum extottomanttt
meas, fcilicet in cruce extendendo vel manus.i.opera mea
extollo.i.magnifico, faciensea qu* nemo hominum fecit.
Adtemplumfantlum tuum,id eft, ad felutem eonim,
qui credentes futurifuht tempfum fahóluiti tuum,id eft*
«rwrittw.Linecclefiaillaquæomneshâbebit immortalcsi 1 vtconftituamtibiecclefiamtuam. Ne fileas à trie & ne
f.in fuperna ciiiîtate fànda lemGAem.expeftadominum. Ac
fi d. quod vt fiat, éxpeâa Dominum. Exhort-atiO adqùë-
que ndelem jvelad'fe p o t i u s . taliàcredo me vifurum
elTc. Sednon ctronabitur nifiqui legitime tertçuerit. Expc&a
Dotninum, fcilicet remuneratroneinfcpatienterperfeue-
tàlnmàndarisdomini.noli defi'cefe'. &eXpe£tando virilitaceas,
fcilicet neftmul trada> meium peccatoribus,id eft, cum
latronibus cum quibus pcenam fuftineo, id eft, non per-
mittas me eum illis'& aliis peccatoribus putref cere in fe,*
pulchro. A liter: Ne fimul tradas me, id eft, meos in rê-
probumfenfum, à fpec ie inuifibili & æterne inepnimuta-
bili,ad fpeciem vifibilcm dctemporalifer cörriinittaoifem
' ~ i , jimul
fimulcum p ^ a to rib u s , quitradikifuntindefideriacor-
disfuim4hr^URmriarn, vt feclant ea qu* non conuéni-
unt. NoE meos hipitó d icare & ita exc<^carë,vtÜlifunt,
^ in ^m tq c um ^ fra ^ ^ 'i^m ta tém neper das me, id eft/
4 <es ? {98
npnjTuAr nc damrt.es me damhatiphe ^erpétüa^
Non folü«! P s qüi gramus peccant, fed etiam cum
ids qui loquuntur pacem cum proximo fup me Chrifto;, qui
faiftus fum óot;ütri p^oximus pet carnri aflumpripnemdc j
müêri^iiiam-^cent«^: \ } ^ f t ^ » f é m quta verax, g j
cehfumdajtpC*jarij
an non? velde omnibus mimicis corporis Chrifti diar.
fcilicet,,non,folum pérdas meos cum alus operariis inii-
quitari,s,jfederiamquodminuseft,cum,hisqui loquuntur
pacem,id eft,dolum(cum proximo f»o,cum omni ho- \
mine proximo per carnis;cognitionem .oftendit quod nec i
tales tmmunes funt apee’t^ ,^ minus pónendo4maips etia;
non relinquitur. Nullum enim hominum decipere licet.!
Malaautem incprdibuSeoi;um, ideftdeceptiones. quis;
dolus efti cum aliud agitur, & aliud ftmplatur, lllis autern
da feoundum opetaeofumSi de inimicis capitis,ideft,Iud*is;
itatQuanqnamaliis ad faltitc valeat quod feperuntfecutir •
dum.peta tarnen ipfbrum» id eft, fecundum intentionem;
operum da eis. Et non folum fecundum opera » fed etiam'
f e c u n d um nequitiamadinuehtionumipfprum, ideft, f e -
curidu quod nequiter’adinuenerunt,etfi adaélum perdii-1
cere non yaluerunt. fimjditer&deefe poteft apeipi,qui in j
membra Chrifti & malaagunt & peruerfe cogitant. Ag- i
gratulatio diuin*fententi* vel prophetario. Aliter:D<i tl- j
hs fecundum nequitiam adinuentmum ‘ipfbrum,id eft, fecun-1!
dum quod nequiter excogitant, in eos retprqueatur. Fal-;
Jere alios eogitant exterius. fellannit ,ipfi mterius. Secunr [
dutit opera manuum eorum trtbuei//w.apertius dicitur, id eft, ^
fecundum ilia opera qu*intenderunt manus eorum, & j
non fecundum hoc quod tuoperatus.es. ,^i autem delu^
d*is perfequutoribus Chrifh, ita 1 Secundum ilia opera,,
qu* adeofuerunt crudelia& neferia,irt:m<ri vtvere pof-
fint propter exqellentiamdipi opera manuum eorum, id
eft; propria* tribueiUis, Quafi dicat: Q^i mifericordiam,
recipere npluerunt; dignum eft vt fehtiant iudicium: & j
hocnOri éx ctudelitate,fed fcx iuftitia. ftiala pro bonis red-;
diderlint, mala inueniantirt pr*mio .rédde retributionem io-
rUniipfis,id eft qüia pto Véritate quam audierunt, volue- j
tunt fallaciamretribuere, fallacia ipfotuita ipfoS feliat. Et
merito, quoniam non intèÜexerunt opera domini i>patris feili-,
cet quiper filiiim felutem mundo operati inftituit. lion
intellexerunt, id eft, non intelligenter ierunt'. Ét non iii-
tellcxétulit iHvpera mdhuum eiui,id eft, Chrifti & pr^dica-
ioriirn eilis, fcilicet mitacula qu* ipfe manifcfte operatüs
eft: &fui difeipuli, qu* ei teftimohium perhibebant des
bono. Et ideo merito, deftrues iüos, id eft, eorum fa&a &
confilia, non tarnen ad eorum feluationehi. & non adtfica-
bis eos. deftrues vitia eóruih; quia taiidémauferetur eis fe-
cultas male operadi,& rtö aedificabis in feis virtiires.Inmeis
autem qüideftrufti in Vitiis*dificabiintur in virtutibus:
Benediftus fcilicet erit dominus, id eft,aügmentatus & tmil-
tiplicatüs, ficüt-böhüsrèxinmultitudineexercitus fui.Et
tattho,quoniam fcilicet in illis exaudiuti, id eft,valde cotn,-
pleuitvocciw, id eft, validam & liberam intentionenWeptf-
tationisniea, id eftfeift* prö|»ec.catisillórum, quifuturi e-
rahtfnei. Etfi paleaè próiiciantür, graiia tameq ferüantiir.
Hoc rnodo exaudiuitddntihus pater yeldpmifths vërbun!;
adiutor nieus. fcilicet hiimanitatis me* inpaffione, nede-
ficérem. &pïöte fiér metis in mOrfe, xé^ifdtaiidó. Et ideo
in ipfefterauit cor metini,id eft,mêQtum,V,t quandoq; & ipfi
refurreéturös fe ctédaut.Ethöcidëo^quia ego caput; êq-
rum adiutus funt. Quo mo do ddiutuj,èXponic: Etfcilicet
hoemodo adiutus (am:ReflorUit(arbW^hiea,in re tneo-
t um,in fpe.refloruit,ideft,ad ittimrirtafitatem rédiit. qu*
quantum ad maflam defióruefet, $t quafi aruerat in A-
dani. Et ideo confitebor ri.cQrtfefllQdem laudis éic voluntaté
toe*, id eft, eit chatitate faétus i^ai immórtalis 8t fine pec-
cato in membris meis; iloii ex timore pcen* qu* venitex
confeientia peccati , cunl iam Hon erit duplex voluntas in
meis. nee'erit lex carhis repugnansiegi mentis,»fed tonifti
ynavolutâs.Notaquoddixit.refloruitiFlorùitn.inAdam Ê
caro humana pèt natürâm in im mortàlïtatem. fi ferhaïfét
b¥ëdièntiam:reflotuit pér gratialh &htimilitatem,Vt frü-
(ftificaret Deo,’ qu* per ihoDedierttiaM ' déflorait Vt fteri-
li^ effet. Et meritomëi ilium laudabunt & glórificiibünt;
qüia dominus efyfortitudo plebis fu*,, feilicet fuârti fuftitiam
dèftruentiüm,& Dei iuftitiam in fe côhftituëntiüm, nihil
bbnifibiättribuentiüm,fedDeo; Ef tahdé cftproteftor fat-1
uationum Chriftifui, id eft , defendet à ifiôrtalitate 6c cor-
rüptionéfàluatos & redemptos pet inë Chriftum fuutti.
Et o dominé, quiâ tli fplui adiütor, tü pto’teëtôr,faluumfik •
populum tuum, ideft, cuftbdi in innbcënrià populmni*j
qüem tü Fecifti tuum per gratiam tüàih; Èi benedic, id !éft, ;
incrëmetttüm Virtutürii dah&re‘dhatïtû*,,ià ëft, illis qUbs;
dédifti iriihiïn hærfedïtâtem. dé qülb^s dixifti, poftula à Wé'
&dabotibigenieshareditatemtuäm.Ettigeeosiideft,1 dirigéj £ƒ«/>;
in’mandatistuis.e^regendo qxfe/iériw, ideft, magfiififcÜ-!
crefcere fâcde virtüte in virtùteüi. Stfqké iji àternuki i
^fquedüm aà*tterhitttem,p:çjifenâ£^,,J,JO,‘' ‘ '
' EfehnusDaüidincônfitiftiriâhbhétabernaëuh; ! i
XXVfII. 1
a Fferte domino filii Ùe't offerte dominoftlf9twM-\
tum. Ajferte dominoglortajn & honorem, affqtfi1
dominoglomm nomini eius, adorate dominum
in atriofanäo eius. VOX dominifuper aaif^s, pe-
tts.maieftatü intonuit ftontijtusfuper :
tos. Vox domini in vir tute, vox AomiritinwagrüficpM^ !
mini confringetiscedros, & cottftinget,Don}inus cedros\Libani: Jji
commïmeteos tanquàmvitulumLibani, &dtl(ftu$quejn4dw,-
dumfiiius vniebrnium. Vox dominiimrci'dentûftanmànt ignii* '
vox domini çoncutien tis defertum:&commouebit dontinu\ftefex~
tum Cades,Vox domini p fapàrantis cerupD&r{tielabit cbnfenftf :
ériti temple eiusomnès dicentgloriani. Dominusdiluuiuminha-
bitatefacit &ftdebtt dominus rex in aterntempomnustfirfttteifi-
populo fuo dabit, dominus benedic etpopulofuo in pace.
Pfelmus Daüid confummàtionis tàbernàcùli i ' Vfef fe ! j
cprifiimmatibtie tabernacüli: Dauid poftquärn ré.düÓa
eft arccicapriüifetePhiliftinonim, & dimiffe ëftîri $ lö
ædifièâüit tabernaculum, in quöhottabatiir pöpülüfe'vt
offerret fectificiàDeb. Dauid figurairi Chrifti äfea
ecclèfi*. Sicut Daüid rediixit arcärti de’captiuitäte‘, ita
Chriftus ecclefiam de poteftatë diabóli.'Èft eitgö ih hoc
Pfelmo vok Dauid ptophet* i confiderantis pfcrlpiritüm J
futuram Uberàtione ecclefi* de p'dtëftate diabqft'&'Koi'-1
tarit» fidelétri populutn vtVoriföffitefent. i. pérficiaritqa-
berhacülüm, i. ecclefiam, üfFeréntes feîpfbs & è’btiriri î-
mitatoreS in conftruiftioriëm hdiüs tabernat^liVbÇôftunitateaccepfaaÇhrifto.
qüiàiampriuscÔpritaüitfiïm- i
ptüs, &qù* nécefïaria furttadperfitiendümipr*dicâridô
ôçpræpàrarido corda hominûm. Inhocquöd VbX dörili-
riifepties repetitür.pbflunt fiotàri feptëtn dbriafetiâi Çii
ritus* quorum aukilib peârora fidelium phëpàtânttir ad
conftrueiidum hoc *dificiùm. Pbteft Pfelmus ôrdinelegl
pôtèftauretttcbinmodiüsibiirtdoiàdex-pohehdûTTi,Vox
domini fuper äcjüas: Sc vfque àd ftnem duti* Vt à fine re^
curratur ad principium hocmodbi ■
t t Ô xdo»iiHi.iipr*dicatio filii De;, qUïeftrék régum 8c V domintis dorhinaritium* intonuit fuper âquàsXfienôr
be carhis téttibüitét pr*ditaüit feper populos iudaicôs,
fcilicet in primis' terribiliter pr*dicaüir pér fè & per fiibs.
ve\ûtjGènitoinÀliptràrüm,qBis vos îiberabit aventttrâiraï Fa.-
cite ergo fruftui d^nos poenitehri*. Velvoxdônririibà-
tris fuper aqüàS.id eft, fuper ChriftUm ih àquisbàptifmi:
iiic eftfilms meus dileäus. Cuius dbrtiinris ? Deus maitftatis,
Deus magii* potenti* intôrtüit. Ibàmnus ihtbtüfitßper
tiquas mitas, q.d. ttoh folüm fuper iudàicum pöpülümi
fed fiiper omhés genres, iùxta illüd * ïtê, doceté omîtes .gestes,
H
baptisantes eos in to nA to epM s^ß ß& J^ 4 ^ f vb*
domini in vïrtute, fcilicet dandâ, quià dat virtutem perfi-
ciendi: vel qui^ hört loquebàtur ficüt pharifièii fed fitUt
poteftareln habéns. / ‘ - . . w .
Vox domini 8c in fe1 & itt juté in màgnificenttà, id eft, in .am«
„ Biblijth.Vet.Patr. Totn.jp. Pars i.