Rom .5.
Matth. $
Rom.§.
Ecclcf. Jöi
Matth, i j
6 9 6 Remigij Antijßodorenßs Epifi.
melius eftiufto modicum, ideft, föla neceffaria melius
valent reifte yiuenti, quarrt mul tai diuitiæ iniuftorum.
Nec hoc etiam diu erit quod tibi ndceat. quoniam brachia
peccatorum conterenftiY,id éft, diuitiü 8c poteritia in qiiibus
peccatores confident, ditrtinuentur.vel förtitudö eorüm
'diminueturin gehenna,vÉillius diuitis qui apud fuper-
bos fplendidë epulabatur, apud inferos tdrquebatur. Et
qüid interim? Confirmâtautent inßtsdominus^ Ghriftüs milites
fuos iiio exemplo corroborât, vt non inuidentiam
habeant flore malorum, vt non reculent eorum luftinere
prelTuram: qiiodpallus cft imperatör,non dedignenttit
digne pati. Qua no s ftparab t à charit ate Chrifti ? Ille pro
impiismottuus eft,& nos pro iufto non moriemur? Ideo
iuftos éônftrtnat, quia notait dominus dies immaculatorum,
id eft, diligit conUerlàtionem bonorum. Et ideo h&redi-
taseorum in aternum erit. ideo caro eorum bene culta, quæ
hicfuit mortalis & paffibilis, ad hoc perducetur, vt fit
æterna&impafiibilis. Hoc modo erit æterna. Noncon-
fundenturin tempore malo, in tempore futuri iudicii, quod
impiis erit roalum , non confundentur ab expeftatione
lua: led potius faturdbuntur in diebus famis malorum, vbi
mali patientür famcirt,ifti fatürabuncur. N&mpeccatores
nort feturabüntur, quia peribunt. Aliöer: Interim dum ad
illam hçreditatem peruçniant,hon confundentur in tempore
malo, id eft, in hoc tempore tribulationis. quiam-
bulxtio p attendant operatur.patient'u autem probationem,pro-
batio verofpern ,fpes autem non confundit. Ec in d,icbus famis,
id eft,inhöc tempore in quo funt dies famis, vbi beatiqut
efitriunt& fitiunt iufhtiam, fiturabuntur interiori laturita-
teuuxtailliid Apoftoli, Gioriamurin tributationibus. Quia;
peccatores peribunt, ideoiuftilaturabuntur vel hic,vel
in fututo, quia foli peccatores non laturabuntur. Peccatores
cum tribul incur,nullum loçü habent conlblationis,
nec interius. exterius foris patiuntur , intus conlciencia
illos non conlblatur.Reiieraperibuiit.Nam inimicidotnini
moxvtM eft, poftqüam honor tficati fuerint terrenis diuitiis
8c honoribus, 8t inde exalta; 1, id eft* elati.quod erit mox,
quia breuiter dUrabünt. déficientes deficient, afeendéndo
defeendene, hic interiori defeiftu , 8c tandem çjiteriori.
quemadmodum fnmus, qui quanto altiùs alcendit, tanto
magiseuanelat.
Merito hoc illis eüeniet, c\mzmuttlabitur peccatot, &
non foluet.z Deo accepit quod homo eft/non bosafinus.
quod quinque lenfibu? difecrnity&: non loluet inde debi-
tum.fcilicet non a^etgracias Deo fibtöhiferendo.bene vi-
uendo,& aliis lubueniendo,dando externa bona & Interna.
Iuftusautem fcilicet nön confundeturin temporemaldt
quia mütüö acctpië t& fbluet. Ét hoe eft quöcTdicit:
voluntatem domini. Salomon : Hominise& prapararev'um j jj
fuam y fed domini eü dirigere. Diftorti étant affe&us noftrij
extra viam eramus:fed vjtoit Ghriftus, voeauit nos,iulbfi-
caüit, lànguiriém luu fl^o nobis fudic, & fie in viam re-
düiit. Tentatuseft.pafius eftpeior.nonhoc polTumus
pati quod ipfe prior nonfitpaflus. & viameius volet, igi-
tûr lèquamur voluntarie cum praecedente , non atten-
dentes quo eamus, fed qüo perueniamus. patimur tem-
p oralia malay pei üeniamus ad æterna fcilicet bona. Et ideo
luftus autém miferetur, feilieëtfibi, nori pólluendo ani-
mamfuam, non recedendo a mandatis döminis. iuxtàil-
lud, m ifirere anima tu t, & erts placèns Deo. Etpribuït fcilicet
iliis, icilicet paüperibüsëxrérna bóna. quia qiiod paupê-
ribus tribuit ,'Deö tribuit. Qüod vniex minimis mets fectftis,
mibifeciftis. Sifceneras, nónfperas:finön fomérasyüöp
Iperàs. fifceneras hormnerrtyid eft, fidashómini tuaad;
vfuram, nonfperesindepræmiam.foenera Dëurrt, id ëftyj
da Deo tua ad vluramy da paüpcri quitibifoluere non po-
teft. & accipè dOminunt fidei iulïbrem, & magnumtibi
ere feit foe nus.dabis vel tribuet in tèrrèna bona: icilicet lu-
crifaciec a lios, propöiiendo Ie exemplum bonæ^itæ.
Quifi dïcoxr.lufiustribuetypeccator non tribuet.Qùare iuftus?
Quia benediceritium eft, id eft, voluhtarie bonam vitam
inftitüentiumjhsreditare, id eft,excoleré terrairt luamjid
ëft, vitara fuam,qùam tartdëm hæreditab'itaeternam. IVla-
ledicentiiim autem, id eft, niâlarà vitam voluritariéinftii
tüenciurn,dilperlre,id eft,nort cölere terram fuam.Et hoe
eft (\noddïck:quiabehedicentesei>béfeditdbuntterram : male-
dicentesautemeijifperibtint. Quafi dicat:Non tantum non
hæreditabunt, led dilperibunt maledicentes ei y id efty
contemrientes eiiih. Q^fidicat: Et hocqùod benedices
ei hjsreditatèm tètïam i nOna lè ; led adômino f quià apud
domnumgrejpu homtnis dirigentur:Nqnbft hóminis dirige-
ré viam füatrtvApud döminüirt grelfiis hominis, iufti;lcili-
cet.id eft,eius voldntates omnésadtxempliim Chrifti
ftomint fui direébé fient, vt lint apüd dóminiim y id elÉ ad
homo viam infiftet, perquam Chriftus iuit. Et quia
viam volet, id eft, quia Chriftum imitabitur, cunicfciderit,
non coïïidetur. hoc eft velleviameius, tribulationes pati,
&non dcfiçere: pati exterius, & non deficere intetius.
Vnde alibi : Cufiodit dominas omnia ojfa eorum, vnum exhis
non conteretur. ,Cnm cecideric in aliquas tribulationes,
non collidetur. ilia afïlidio non erit ei ad deiedionem,
fedpotiusadexaltationem, quia dominas jupponit manum
fuam.ideo auxilio 8c exemplo luo eumlubleuat,quia prior
palTuseft. Aliter:Firmatmanumeius,ideft,operaeius.
Hieronymus • Septies caditiuftus, érrefurgit. Cadit cogita-
tione,deleâatione,verbe. Refurgit confelfione,lpe,fide
8c opéré. Et ideo iuftus, quia iuftus ex fide viuic. Et reuera
iuftus non collidetur , quia dominus non derelinquet
eum, dirigendo grelfiis eius. quod mihi experto crédité.
lunïorfui,etenmjènui. Hic loquitür ecclefia cota. quæ vna
eft in làcramencis, fed in perforas diuerfa. & ideo quafi
ynus homo cota loquitur. Iuniorfui, ideft,feruentiorin
charitace, cum primiciqa eram in Abel, in Patriarchis. Et
reueraiunior, nam lenui. iam enim refriguit charitas. Et
non in iuuentute, nec in lèneâute v'tdi iuftum derelittum interius,
q»in dominus femper dirigeret grelTuseius.&fi
multi nilî lunt dereli&i quantum ad exterius. Vel iunior
fui , id eft, paruula ,'quia ip paucis tempore Aheliufti fine
feecundicate adhuc. Et hoc oftendit. Etenimlènui,id eft,
creui & multipliCata fumin ftnedta haberi. Et non vidi
iuftum dereliiâum, Icilicet à pane verbi Dei. quia nun-
quamlexDeijideft, eius voluntas, rccedit de corde &
ore eius. Éiusori nunquam Chriftus abfuit. Nec femen
eiusyid eft, imitatores eiasquarens pattern Icilicetvitæ, pa-
iiem verbi Dei non habens, & ideo mendicans. Vcl 1c-
men eiu s , id eft, bona opera quæ hic lèminauit » fine fru-
âlusjid eft, fine mercede.tunclèmenquafi quærit panem,
euro non crefcit in fruéfcus. Oftendit quomodo iuftus
riunquam pane vitæ Icilicet careat, quia lemper habet.
Tot a enim die, id eft, alfidue, iuxta illud : & ht legeetus medi-
tMturdieac no tie. miferetur fidlicet fibi, cnlcm ilium ratio-
nis quo accindus eft, non permittens rubigine confumi.
Et commodat alfts eundem pànem., non celiat alios oblè*
crandO, admônendo, horçando, ratiotiem reddendo, ad
charicatem Dei aterahendo. Et fie lubiungit dile^ioni
Dei,dileâ:ionem proximi.Totadie miferetur di commodat
y id eft, nunquam lex Dei, ideft, voluntas Deireccdit
de corde eius.quando legic,manducat:quando indê cogitât,
ruminât: vtfic mundum animal 8c non immundiim
quod déglutir, ideft, obliüifeitur quod audit, iuxta illud
Salomohis: Ineômpàrabilis thelâurus quielcitin orelà-
pientis, ftultusautem déglutit iÜumi Auguftinüs didit:
Miferetur,id çk,faneratfcènerator.paùca dat, & rüulta rec'tpiç
fie & iuftus dat ten en a, vt accipiat cètleftià.dat peritura, vf acci-
piataternaSi feeneras,non fperas.fi non foeneràS,non fpe-
ràsifi foeneras hominem, non fpëràs à Deo meteedetrt
foetièra Déum y & àccipieS mercedem. accommpdà pad-
périy fac eurrt dcbitorërà, accipe D éum fidei iuflbrerii» W
cælisiam fedet.iri terris tamen non dedignatur fblùëré dér
-bitüm pro paUpëré, qui féiii pàüper e dicit âccipere i QMod
vnt ex minimis meit:fticïflfrt mki 'fora die n^feretur
PfaU
IHintma »»» I ...J .n . — —— —-----
18c coinniódai. Nunquam charitas eft otto fa.Q. habet c^teno-
ra bona, tribuit eä.fi eä pön h a b e ttribuit boiiatn volufl-
tateni. idön ergó dqrelinquitur iuftüsy fed potius don
defercrité fe D eo, comparabiliseftilliy <|ui motus intus
mifericordia y in a«ftdm ddcit èam* Vel pérfeuêrattter tot*
feretdr ahürtae fua:, placens Dèo y vt faciat fibi prqximdid
in via Déi foqium. Ei idêö femih eius in behediftionè Mt*
comparabiiis .erit éi,qui quod feminat, nrtiltipi^dtum
. c\p\i.Centuplum inim accipiei,& vitaaternampoftidhiit^%^
in Pfalmos, Enarrationes.
déclina à m^&facbonurn-.c^ixod eft æquipollcntei: diôtum;
npiia;niuiâri,noli inuidiam habere innpre maïoçam: por
tiusfac bpnum, quia non prit irrenittneratum: vides quia
rtulluSihuidusremunerabitur. Et Etc inbabita ftiili ce c. ter—
rain tuam in fecttlum feculi : fie eam âçcipies immortalem 8c
impaflîbîlem. Quafidicat: Certalegitime,&coronaberis. Si
non feminaueris, non metes. Ideo déclina d malo &fac bonttni,
quia Dominus aw at indicium, hoc Icilicet,id eft, hanc diferé-
tionem.VçJ déclina à malo Ôçfàc bonum,&faciehdd hçc,
inuîta mala fuftinebisr fed noli deficere | quia Dominus ||
matiudipUim: quemenim diligit, caftigat: &in iudicio,ideft,
inflagellatione«o» derelinquet fanftosfuos ,.vt vide tur malis,
fedpotiusperhoc conferUabit:pro temporaliflageilo intt-
ternum conferuabuniur. Et fi pripia horum videnturarida,
pofteriora florebunt. Iniufti aütem qudrum priera nunc
norenty/iwwiewrarjidëftjeomn^p ofteriora arëfeen t,Et femen
impiorum, ideft, opera mala quæ hic feminaueru nt, peri-
bunr, ideft, noneruntin benedj6tione,ideft,multiplica-
tione,quiairremunerataerüt. luftiautem qui mOdô viden-
tur dereliâi,hæreditabunt terrain. Vel cafnem quam hic ço-
lueitint, imrnareefeibilera recipient. Velterram viucn-
tium.id eft.æternam beatitudinem.£fhoc nonad tempus,
fed inhabitabunt infeculumfeculi fuper eam fcilicetftantes, id
eft,firmiter & ftabiliter habentes.Interim autem osiuftiin-
terius,ideft,cor méditabiturfapientiam, id eft,legem&vo-
' luncatem Dei : & lingua eius loquetur indicium, id eft, difere-
tionem, & fibi miferebitur^ & aliis tribuet panem ilium,
docebit proximum quid debeatprobare, quidimproba-
re : lex Dei eius in corde ipfius : hæc eft ilia fàpientia quam me-
ditàbicar, & illùd iudicitim quod aliis loquatur. In corde
ipfius y quia voluntarie operabitur in lege. Et ideo non fup-
plantahunturgréjfuseius, ideft, cogitationeseiusnondeci;
pientur,vtdeuôceturàmàio.Namnondefuntfupplanta^
rentjpoliillos^iitarijlèdpbriuiï^diiw^wrtrf^jnblïtf-r1
bi ipfi nocere, holi muimurare contfa Domimiln. Et vicie
potius,id eft,inccllige aquitatem,id eft, iuftxtiam Dci: non
enim finerarioue malosflorere pcrmittic h ic , bonos an-
tëmlaborarç. IudiciaDenipnideoiniuftfly quiap.ççultai
V idc æquum elle laborarcinvinca, vtîiummus recipiatur
in velperii.ldep cu&odiinnoceMÜm,quoniam fuHtreliquià
homimpdcifiço, id efty patienter àgpnrii 8c non murmurant!
contra Dominum detèirtporalifelicitare: fùntreiiquiæ,id
m m refetuaturpoft morcem æterna felicicas:dfimili,fic-
ücpaujperiquide fuortbii habet, referiianturreliquiæ de
menfadiuitis. Aliter: No» eft inuentus locus eius, fcilicet diui-
ris-, aliquis dicat : f>îbh ergo licet hicabundare ? W
quit,lrçet,fed cuftodimnocénriamihabeslacellum argent
ri,^C euftodis ne tibi.fubtrahatur,&innocenriæ damniurt
negligisî'Et vide æqUftatem.id efty diredionem: nondiri-
gàsoculos ad præfenp: &yidebis quoniam funt reliquiæ
; homihi pacificö/cificetpöft mortem habebit vitam.1»/«-
,ftiautem qui non euftodiurit înnocentiam, difperibunt : va-
riis tormentis cruciabuntur, vél hic èxcæcabunturinte-
nns.Etfimul reltquU impiorum interibuni,id eft*& poftëriora
eorum arefçent.Iüfto vtiliafunt & priora quibjw humilia-
tùr, & poftëriora quibus exal tapir. Iniuftiscontraperdi-
tioni funt & priora quibus exalcantur , & poftëriora quibus
deiiciuntur.5»/w autem iuftorum a Domino.Quafi. dicat:
Quod iufti hoc modo faluancur, euftodiendo innocen-
tiam, videndo æquicatem, àDominoeft, non ab ipfis. Et
proteâor eil eorum contra impugnacores in t emporétrÿulatio-
nis,id eftjin hac vita.Éf quia ipfe eft eis falus,ipfeprotedor,
adiuuabit eçs Dominus fcilicet inperficienda obediénria. Et
liherabiteos i conformarionefpdorum : & tandem^^eruet cos
a peccatoribusfc parando grana dpaleis. Etfaluabit eorperenrJ
1 , W^rt^one,q«^g^afiint,&hpn^alea.Ètmtóto,d«M:
torcs.Conftderat emmpeccator iuftum,id eft,vitam illius dill- 1 fperauertint in oo,nonin mundo.Ergo noli æmulari,noli ingenfer
inquiric: & hpç non adiraitandum, fed quant mor-
tificare eum,id eft.deiiocare àiûftitia, fednon mortificabit:
Dominus autemcuiuslegem affidue meditatur, non derelm-
quet eum in mantbus eius. Linquit quidemin manibus exte-
rioribus, quiapermitrit ab ep affligi, fed non derelinquet
interius , quia non deuocabitur fecundum voluntatem
eius. Hoc modo non derelinquet, quia etfi impius hie da-
mneteum,Dominus tamen nec damnabit in futuro iudicioy
cumiudicabitürilh, fcilicetpiodeimpio , velnonderelin-
quet eum in manibus eiu^traditum foris in manibusèius,
cumconcediturilliadeoflagellarepium, quantum Velit,
& iam tum cum iùdicabitur i lli, icilicetimpio de pio » id
eft , cum iudic^bitur pius fecundum voluntatem impijy
quia illud iudicium fiet ad pröbatiönem pij,&ad damna-
rionemimpij Æ t quia non derelinquet te in manibus im-
pij » ergonoliæmulari, fedexpectaDominum fcilicerremu-
neratorèm & liberatorem cum omni patientia. Et hoc
modo expebfca. Cuftodi viam eius, quamipfe tibi praïmon-
ftrauic,yiam patientiæ & humiliraris. Viriliterâge,à bono
opéré nunquam dèfiftas : & exaltabit te de vircute in virtu-
tem, adeo exaltabit, vt hareditate captas terram. Vel terram
viuentium videbis ex çompendio,cum tu ad dexteranpu-
liérunt ad finiftram. Aliter: Et exaltabit të tandem, vt hæ-
reditate capias terram,quia etiam hic te exaltabit. Confii-
leocalum fidei jôc videbis fcilidéÈtè exaltatum,id eft,éleua-.
uidëntiam habere in malignantibus : fed, potius Ipera in
Domino & fac bonitatem, quia&te adiuuabit, & te faluabit.
Plàlmus Dauidin réirtemorarione fab-
v bâti. X X X VIE
Omine, néinfuroretuoarguàsmenéquemratua
cor ftp tas me. Quotiiam fâgitta tua infixajunt mihi,
& confirmaftifuper me manum tuam. Non t il
fanitas in carne med à facie ira tua, non eilpax of-
Jibrn mets à facie peccatorum meorum. Quoniam i-
niquitates meafupergreffa ftfnt caput meum , &ftcut onusgrsue
grattata funt fuper me. Putruerunt& corrupt afunt cicatficjs mea
àfacieinftpientiamea. Mifèrfaftusfum&curuatusfutnCfqueln
finem,totadie conttfiatus ingrediebar.Quoniam lumbi met impleti
funt iüufmibus , &non eitfanitas in came mea. Afflidusfum &
humiliatus fum nimis,rugiebam à gémit u cor dis met. Domine,ante
te omne deftderium meürii,&gemitus meus à te non eil abfconditus.
Cor meumeonturbatum e il, dereliquitme virtus mea, & lumen 0-
culorum meorum & ipfum non eilmecum. Amici mei&phximi
met, aduerfum me appropinquauerunt &fteierunt. Et qui iuxta
métrant, de longefteterunt: &vtmfaciebdnt, qui qudeb an t anima
weam. Et qui inquirtbant mala mihiylocuti funt vanitates,&
dolostofadiemeditabahtur.Egouutemtanquàmfurdusnondudietum&
beatum, turn cum perierint peccatores,id eft,éum tra- ! b 4, & fuut minus no apenens os fuum. Etfàclusfumftcuthomonôn
denturinreprobumfenfiim, iuxta,illud: mantis fuaslaüd- j audtens,&nonhabensinoréfuoredargufiQjtes.QjyMaminteïio~
Wmangumpeccaterk.Q\imenim-iiiftiisvidèdmpiumde- [m'mefperaui, tucxaudicsmeDomincDiustneus. Quiadixi, m
rehôtumà Deo propter iniqilitatem fuam, in cafu illiuS | q u an dofnpergaudcant mihi mimici mei: & dunt cóttmouentkrpebicauetmagis.
Et reuera péribuhtimpij, qüia ego atteri- desmei, fupefmemdgnalocHtifunt. QùohidmègbinfligeÙapard-
dens eius priprarVidi impiuin fuperexdlidtum & eleuatumficui tus füirty & dolör meus in conjfietiumto femper. Quoniam inïqut-
cedrosLibdni,in diuitiis,in honoribuS,inpdtentià.Ertranfiui 1 tdtemmeantannuncidèo, & cogitab'opropccchtó'meb. itrimiciak-
.^'hc^t^ ^ tatementisa^ eiu^rt'ouiffima, feilicecabKac [tém mffaiuuntScconfimiti funtfuperme, & multiplieati funt
ralfafel'ici'tatê.advèram : & ec£e »0»er*f s nohquodoirtrii-. ' me inique.. Qui ïetribuuht maidpro bonisidetrkhebdnt
'
nô non çïfet, fed dum quaftui eum, rton eil inuentus loçtis eius:
Mbiïquonïamfequebi&bonitàtm.fNedertâ^
quia plahato fèrro, non eft opus lima. Alitër: Quare dicoy
mine Deus meus, nbiifcèftertthmefnténdeïÀ
expeéta? quaré dico, cuftodi ? Qüia vidiimpiùrhnon cu^
adiutoiium meum Domine Deus
ftödiëhtem & nön obferuancem, hicexalcacum in terrè-
falutismta.
nis.Et tranfierts â'd nouiffima eius,np ihuërii eiimlic abürt-.
dantem. Et qüia Vides florem maloru cito caftirum, tiiam
clidtafem appropinquate, noli malis iiiuidere quöd floqtiioderunt