Mil*
ExàJ.ii
ivj .mCwjf.
3 6 4 AJmbroßjdhsberif
lipëicte plurim&in loci$ generaliter exprimitur Ecctefia.No
ldlum aütèm in hacApocalypfi,veriimetiamin'd1iiscliainis
voliiminib* frequenter ex tnaltis niembriS vhumdof-
pus.quQdcftredempEorisEcclefiacfrèquenterveroinvrio
quplibetnieinbrorum.ipfura generalecorppstotum defi-
griatur. Ex muleis enim membrisvnumrricdiatoriscorpus
depingitmi ^cucpecEaulunidicitut: Corpus non eft vmm
metnbrum,fid mult a. Atque poft paululum: NUncautemmut-
taquidem membra,vnum autem corpus. Qu* veto eflènt corr
poris membra,fubiecutus expoluit, dkemzQuofdam aufem
pqfuit Deus in Ecclpfui, primo Apoßolos,fee tin do Propbetas, tertio,
doctores,deinde virtUtes$ exindegratiam curationum, opitulatio-
ncs,gubemationes,genera lingitarum. . Nunquid tfmnes Apo-
'ftoli i nunquid omnes virtutes? nunquid omnes häbenr
grauam.curariohiuu ? nunqiiid omnesjinguis loquurituf?
nunquid oirines interptetantur? Eccequam iiivariis atque
diuerfis merabcoruifi officiisy:vnqm corpus per’Apoftot
lum compingitur.Invnpautefii qnplibecniembroruro rq-
tura corpüso.fteudimr.cümlandaEcclefiainPetro' Abo*
ftolo (riper flu&us madsambulare iubetiu-. Et non foliun
inillo, vetumedam rirhngri 1 isatque e^egiis patribus veteris
aenoui Teftamenti: nec tanm'mth viriSjJèd'ïciamiii
fee minis rota fiepe figuratur. Beneautei#de apimalibus
lubditur, quia plena Irint oculis ante 8?rett©. Et quid iq
animalium oculis defignatutVmfidiumaEum Icripttirarum
facramen ta*quibus (an worum Ecclefiaad fidem illumina-
^tur.^plenaitaque;iunt ociilisanimaHa.qiiiaquotfiincßiq-:
,&arum feripturarum elóquij, cot nimirum fiifit^le&o-
ru.ni ipiricalia lum ina.JH xc aritem orati o nis par ticüla qua
I dicitut, ante: inlcriptura (äcra aliquando pro futuro teäiq
. pore^aliquando ponuur prppra?tericp;Profüturoriamqu£
tempore ante , ponitur, Heut per Paulum dickur, Vnum
quo d retro oblitus,adeavero qua in antefunf,extentus. Propree-
refitpvejro iplaparsorationis ponitur, ficut Dominus in"
Euangelio teftatur: Amen, amen dico vobis, quid ante Abraam
egofum. Vbiprudensle£fcbr animaduerteredebet, nonaefi
Deumjcuinecprxteritumnecfutu^imternpuscopgrait,
fed ad Abraam pertinere, qui ante & poft habere potuit.
Hocauteminloco,-ante pro praeterito tempore ponitur^
Ante jtaque &. retro animalia plena finit oculis, quiapêr*
fèéte veterisäc noui T eftamentivniuerla conrinenmcra^;
menta, qua; (cilicec trium temporuna pfihcipätiter caußsj
enarrantjid eft,praj teriti,prüfen tis & fiuuri, & alia quidem
p: xdiffta »alia au te m iam impleta, aliaveróadh uc impteh-
da pron 11 ntiant. Fides euim qux gemino Teftamento con-
tinetu|* omnium teroporumcaa(äscoraple«5titur. Gum
igituc ejupd ante itryeteri tantum T ëftanïento congrue-
bat* quod nouo fiiccedenteréuelatu mclarui t,quodve his
dqcentilyc.1 iperaturvrenturam ■ ele&i cognofirunt, quid
aliud quam ndei oculis; toto.-dorpore anitóalia fülgent?
Pratento namque tempori tanquam auteriori, promiila
diipenlatio nofdi redemptoris pjiricipalicet afleribi vide-
tur^pr^f^riverojipfiusdi^eftikionisadimpletiojfiitu-
rqautemy elc «äorum a maliiiègregatio, qua iuftos ingiö-
dam , impios verain peenam fu turbs n ou i raus deputatosv
iftis,;denique oc^is. vttiuique etiamT eftamenticoircor-
diamintelligimus dèfignari, &inter le plena fideiveritä-
tecpncinere, vt Icfiic^t hoc luceat in veteri Teftairiento,
quodfulgetinnoup,yetbigratia,eumin yetètiTeftatnen-,,
magno myftice occifii» quinqiuginta^diebus exaäiS' da-
tur lex ad rimbrem, feripta digit© Dei in tabulis lapideis:;
nuncqUando pafcha noßrunfknmolafus iït Cirrifim , idemiux-
ta loannem, Agnus pei qui toïïtt peaatttm mundi, pera&is
quinquaginta diebus-, Spiritum- landt um
fitae cceusproinilTum, querpipfius agili autoritäre* digi-
tuna Dei cerdffime retinemus: per quèm vetuftä läpidei
remota cordis duritia,charitas datqr * qua timb^foraspro-
tinus pellererur. Ytyero lex qüuè ärite infirmis diffealis
emMc^niplei^mt.jxharitas Dei djffufa eSi in cordibusno-
ßruper Spiritum fanctum, qutdatuseft nobis. Quo videlicet
iop^rante» Deu^gratiS:Colitür, noitiam trmöfepaenasffed
'dele^-tipneliiftuix.SicièomninbammaliumocölimU'
tuqqefpiciun t »Inngujis congr u ep|ibus lacramenris $ de
quibiis-hpe vnum prqtuliflè iacis fit; ? Yelceifteähimali^
ante:S:retrpQculos.habeht'iquiapmneseledtiiedemptO“
remfuum 8c iudicacurain primöhumilicdrisfuteaduehtui
8c iftdicaturulri iri feçùiïdo celfitlidiriis fil«' fèmpeî atttn-'
dunt. Hæc iuxtà fidemdeàiiairia\ium ocufis didtti, fiiffi.
cianc.: Niincqualfter le ante & retrain â&ioiium öperibos
eademanimaiidciKumfpiciant,attendamus. Cümigitur
quilibétele<ftiEua^eliftatnmverbisedp(fti,& prteceden-l
tia peccata rccolentes defle^ v& quæ lubTequi pp(rnncl
fohcue præcauciit; ante & rètrô ’animalià ocblös häbent.
•Iftis fiquidèfn pculis anteriora fua Paulus confidciabat,
cume iu 1 an sdi cere t iNonfum dignus vocari Apoßoiiisiquöniam
perficutus fiimEcclefiam Dei. Iftis ppfteriôra lua circùÉlpi-
ciebatjCnm dè lèipfo perhiberet,dicens : Caßigo corpus meu
^infiruifatèmredigùyne^forteeuntâliùprddicaüe^^^
probus efficiar. Poteft autemquod animalia. ante & retro
Pctilos habere dicùnturj&aliterintelligi.C^^ lan-
èti viriomnequod agunt, præuenire per ftudiuni^onlide-
rationis riondefiriurit, ne lcilicét ptana"qu«libc^falia
ne malimiftib velâmin^bonife pallier, nd bonüm malife
eontagione fpedetj animalia ante le aculôs habent. Quia
s-vèfô quæbenedehisgeiTerint, ab hominibusvtmnfitoiiæ
laudis g! oriam nô appetünt, retro animalia oculos Habent.
Sed 8ê cuni ßnftoriim patrum tam iriveteriquam in nouo \
Teftamento virtütutn opera confîderantes?inmeliprisvi -
ta? ft u di u ni cPmmutamus, nimirumante & rétro beülös
habcm us. V el certe ante & retro oculos habent, quia ele-
éti& præfetitia, quæxarnale svo’luptati bds de mp lce rit, yel
Ipiritales atriaritudinibus pungunt, line Vllo' ftatu ttanfire
attendurit»dcfutura,quæ yel malos tormenta afficiunc, yel
Doubsgaiidiis bbledant, fine tràrifitu permànere corifi-
derant.Çauta ènim circumlpç^Fioneytraque dum vident,
riec laeta quæ tranleurifappeter e, née triftia fugerè ftudenr.'
diimmodo &læta quæ raanent inuenire, & triftiappflènt
euadere. Sëqiiïtur;
• E t antmalprimum fimilelconi, & fecundtimAMinal
fimilevituiß y ^ i& t i u t r im t ^ d ^ d ^ s f a ^ ^ ’qiüßho^
miftfö&’qüarfuminmalßmi&aqUiUvoUnüs.
r ' Iftæànimalitim quatuorIpeciès, &ad quatuorËuange-
■liftasMrtinèïitT&adbominumlelùmChriftumjqiïem
ïiidem Euangèlilfae prædïclrit , & adeunéta eiusniembra,
quæ per quatitbri Çuàngëlfftarum fidem eapici iùo inhæ-
rént.quialicut præmifimüstiniDominPammalia,'&m ani-
malibusvDominus,&rurfiiminlèriioriKûsDomiu'us&a-
nimalia, &:inpominoatque âfiimalib/lenioréSjîhueniun-
•tur. S’ed mirahdümï'vâlde cft.ciu lo innés animal primum
fimilèLeoni'dixeritVçumlezëchiëlPropheta nonEèoni s
ipeciem,fed hominis,primo animaliineflè perhibuit. Sic
enimiplbriïm animalium ôrd in em delcribirisi w ilitudo vul-
t us eorum ,fatiesbomim&factes Leonis, d dextris ipfourni quatuor.
■ Faciès bouts àfinifirü tpfor uni qu.ituor, & faciès aqtiiU de-
fuperipforumqttatmr. Quidità’qûe eft, quod Ioannes animal
primuiri Eebnem, Prophéta vélo’ hbminern ponit?
In qua nimirum lenténtia ", màgfta nobis oritur qùæftio,
lèdquæpolfifadiuuante Domino abiolui. Primum ira-
que Iciendum nobis e ft, quiamyftica^ nè'bisfirripturaiüm
elpquian on fèmpétlèruârit qrdinetq hiftoricu m.-‘Quod
fi fâcerent, noniammyftica^l^rantum hi ftoticaeff en r.
D^iiquelî adconferiptiojiemfEiiangdibrum recurtimus,
IezéchielquidemProphetaanimaliadeleriberîSjOrditfem ;
lèruauit:^iMatthæohu^anamlàciem;ihëfièdéfignûns,
primüm de humanitaté Chn ftiexorfilm lttifle | Marcpau-
tem Leonis fôfmam tribüëns » lècimdum i clamore itidè-
fertocoepilïè.- Lucæ.vero^Vituli Ipëciém afilgnaris,tërtium
d làcerdotio inchoafie : loaïihi1 quoqué'aquïlæ limilitiidi-
nem aptans, quartftm à diuirritafe yérbiinitium ftimplifiè
monftrauit. Sed.liad difpënlationemredemptoris noflri
iquameadcm animàliaperaiftan^declaçant, nec iplêprdi-
nem tenui t , quilecundolptÔLeonépofiiitlcum ideiiire-
dépror riofter,natus vt homq.priusfuetit vtvitu}us,immo-
latus*quam yt Leo à m ortiris îùfcitatus. Videamus itaq ue,
quam ob caulàm Euangeliftarû ordPpræp öftere t H^IH êm
certélezechiel PropHeta, dëoftîfnfisfibi ammalibtis dicit:
Quatuorfacièsvni,&quatunrpenna vnU Vbi fiuficetcum dy-
'cic^quatuor facies vni,patéfer innuit,quid vnumé|Uodhbét
Ctfrjj
In Apocalypßm, Liber III. ; jö j
animalium, & fuiam & triiim poffideçfôrmam : vnde &...
vno tria » atqüe in tribus vnum inuënituc. Ergo fi in vno
animali tria inueniuntür, quodlibet horum primum eft^
nec aiteri oùî^bet pofteriûs. Quæ cùm ita firit, leptorem
meum adqioheo, vt cumin vno ànïmaU tria* atque in tribus
vnum videatiac per Kocquodlibetéôrum primum in-
telligatjmequoqueinhqcloco, fialiumordinem, prpût ;
expofitionis neceffitas edgirifuerq fëcutus, réméré non re-
prehendat. Sicmeloanuisordinem riPnimpûgnarecb- !
gnofçat^qiti née Prophetà nec Ioannes in ..dïuerlà ordik,
num naWtio ne fibi impugnan t. Qgpd fi fortéadhruc quæ-
ris, çur Ioannes primum animal lèoniem ponere vôliht *’ôc
nec de præmilfis fifeï feösnerï 'cré^ifcattefidat yndëiii
Chrftlufn maxime credidit rnüdus,&|uhc cqgnofcèt quarc
leonem pfimum pqfueritioannëS; I^ónenim idcirco jri
eumjpredideruntpppuli, quiavel natusvthomo,velocci-i
fusvtvitulusjlèd quia poft mortyn furtexit vt Léo. : Sijta^
qùefôlummodo natus & palïus'’, riôn autem relîilcitatus
prædicaretur, q uis in hpriiiriem i|atum &mortüum credere
cogéreturî Quia etgopérid quód d moituis refiirrexit,
mundum ni le compu|it credère, re«fte Ioannes animal pri-
mumleonem dixic. Purousitaqüe^ftin ordine, homo &
yituluijled^imiurriyirtute Leô.Hu^ciêiilui Paulùs çon-
cïniz,dkh:EtfinohramMChrtftumfcciïndumtarnem,fediam
nunenon nouïmüs. Aç fi âlifs VcrBis diceretjN Ôn iam inahi-
malibus hominem moritùrum^d Eeónem poft mot tem
âuëridimüs iriæmrriiim viclurum,Sed nos ordiriem virtu-
tis lecundrirri Ioânera indagantei, ordirièrir nàrratioriis
crindmiiPfôphétam in Eïïangeliftis lèquimrir. In redem-
ptôrisvero dilpërilâtiôrie,&ipfiusProphetæ ordiiiëm mu-
tamus.quia vt didtuin ëft,idem rédemptpr natus y t homo, 3
ifôripriuà vt Léo rçlurrexir*qüamyt yitulus iiioferétur. V t
ërgo priihûm de fdn£fcisiEuangeli fti's,qüi mediators riöftri;
dilpérilâriôricmlbleriérprâédicarityloqriimuriquiâabihii-
riiarià génëtàtionë cêp&iiire per hominem Matihçus,quia
a clamore in deïèrtb*rë(% pet loaririem Maitciis^ quia à,&-
crificio exbrlùs, bene per vi tiilum Lûcà's, quia verb,d diuini-
tatey^rbi'ccepici digne per aquilam fignifiçdtur toannesi
Vtaùipra inlpfiùà Domini iipftri iefii Chrifti peradca diC
pénlàuôrie, quam Euangel; ftæ prædicant & amuintiarit,
àniriialiiiiù fôfftia^bfténdàriius : iplè nimirum vnigenitus
peifiliusjveraciterfaduseft homb:ipiein (àcrifiçio rioftræ
redemptions digriatiis eftmoti y t yitulus iplè fier virtù-
teiil lu i fortîtudiriis telur#xitytLeö,iplè ëtiani pôftrefiir-
reâiipnëfti fiiam a/cëndehs ad coelos, in luperfotibus eft
èlèüâtùs vtâquild. Etquia omnes ëleétî, redemptoris lui
membra fiint,inipfîs ëtiara quâdàm rarione horum anima-
liümfôrmæinaeniüiitur. Omhisitaqueeié£lus,& Homo
& yitulüs &Iièo aquila èft; Qui ënim exuta çërrëiii
nb minis. vedilVa cOnüerÊübhë,irihouæyitæcæieftilquë
hâtiuitâtiis imagiiieni transFormatür, ad hbuuràhominem :
pertines,nouus hômb eft.Viidelcripfcüm ciksiquain Chr't-
jià tiàua crèàiûŸdiïeterd tranfieruni * & eccefaâà funt omnia no-
tt^.Etynderurfiim fidelibus per Apoftolurii dicitur: Exfoliantes
vós veterem hominem, & induenteniouum, eum quircrio-
ùaiuriiïaghiïiohèDeii t Cjit rc€tê hüriiarià làbiesallcribitqt:
riôri àutenl ilia quæ,Moyfl yfejamirie tegitur, lèd ill^ quæ in
ApoftolisreuelatdgloriamDominifpeCulatur. Ëtquiais
qiii câpiti fiioper fidem ihhæret, ëa quæ dclùhtpaffionttnr
éiUSjiri çariie fiiàadiriiplet* rede lpeç|ë§viculi eid em aptà-r
tur.Hiii’c eniniilpbftolus àïeiùblôrtui efiis, &vïia veftraab-
fiondità èst cumehnjio in Dw.Hineturlürtiàdmqiiec,di,cens:
Obfecto vot pèr tnifericoriïàm'Dei, vteiçhib?àtùxorpora vejtràhû-
fiant tiuemenbfanótam, Deo ptycentem.Hihcàlibi aki Quifunt
Chrifti, carjuepijudm èrucïfixjtrmt turn vitiis&concupifcchtiis.
AtqUe idem He fdpfoiChrifto confixus fum.cruci. Ét f urfuriiî (
Compleo ea qua défuntpaftionpm Cbriftiiri cdrne mea. Quia vé-„
fo paffionum particëps effé<5tus,iam per fidem atque Ipem
a mortuis rèfurrexic,refuigens coelçs alcehdit.bene fimili-
tuftoLeonis &aquilæ, fidçicius atque Ipei conuenir. Si
enim paffioneilli commoritur, qjii^mirum li fide, atque
Ipe cum illp‘ fiilcitatut, cum illp in Içxteràpatris colloea-
tur ƒ Hac cette eonfidenri%præ4icator, gentium clamat & ]
Çonrefufcitauit & confédérée nos fecii incoeieftibus. Hincv
fidèles exhortatfir,dicens:^i rejùrrèxiftis cumClmfto,quafur-
fumfitnt quant e,vbi Chriftus eft in dexter a Deifedens. Polfimt
autem horum animàlium Ipccies, lub aliointelleCku fidelibus
congruere. Homo enim rationale eft animal. Y itulus
au te m in jàcrifi cio madtari folet. Leo vero fortiftim u s be-
ftiarum,ad nullius pauebit occur fum. Aquila ad fuperiora
euolat^ôc irteuetbeiratis peulis radios intendit. Qmriis ergo
qui inratione perfeétus eft, homo eft. Et quoniam lè-
mecipiumabhuius mundi voluptatibus mortificat vitulus
éft.Ç^riâ veto îplà lua (ponte contraaduerla omnia förtitu-
dinem fecuritâtis.habët, (vndéfcriptü eft, tuftus aufem quaft
Leo confident,abfqueaerroretrit)Leo eft.Qui autem lublimi-
tercontefriplàtureaqnæëoeleftiaaïqueætemàfunt, aquila.
efilgitur qubniam iuftusquifque perrâtiorietti homo,per
làccificmm mortifiçati,onis vitüliis^per fôrticudinem fecü-
.ricatis Leoiper contemplationem vero elficitur aquila, re-
(ùb hac intelligehtiä vbulquilq} perfeâriVper hæçqua-
vtùor animâliarignificari^bteft.Sëquiiur:
,, E t quatuor animaûd ,ßngulq ‘eorum habebant alas
*finas.
Quid in alî$ quatuor ariimahum accipimüs.riifi duorum
tefta menrorum eloquia,quæ paulo a«jté peroculos eorun-
dam àuimalium fuérantdefigriata ? Quibiis videlicet lân-
■‘d a Ecèfëfia 8c yiSec lübliriiia, & ad ëa quiè videric, mentis
volataçpnlcendit. Ciim autem vnum fintâhimalia ex quitu
s conft« Eecl^fia,aeduö Teftàmenta,duæ firit eiuldem
Ecclelîæ Ipiritalcs afæ, quas longe inferius in hac quoque
reuclatioiiè dritaifuilïfe mul.eri,id cft;,ëidem Ècclëfiæ.îô-
.arine^'omriiembrat.dicëns : bdtafum mulieri duaàlaaqûiû APoe‘lt>
magùa, vt yolaret in defertum locum fuum: p rop ter geminatu m
tàmen duodenarium nume’rum, qui in tribubus Ifrael atq;
in Apoftolis inuenitur, ipfie duæ alædnodeciesmultipli-
cântùr,dc vigi nciquar uor alas de le rëddunc '^anquani Icili-
cetdqôdecimpennataanimalia,irtvigintiqhatûorfèniori-
busbipartitâiex quibus tota çbhftat Éctlefiai Naniquatet
lènæ in animalibusalæ, viginriqüatuor luiit; Sicutautem
propteri^minàtum duodériâriiimlâcramm'qjnbmerrimi
duqjreftarrièrija canquarii düç al^ driodeciesmulripliéltpri
8c vigiutic|uatik)rdelèf|ddunt: fie propret nôtiriimTri-
nitacis,quairi rôti orbi dimiriduntftër multiplicàntur,&lêx
iri Iblidüm apparent. Qui videlicet teftarriëntbrum nuriie-
r ris,p r p p terT rjui t at i s notitiaiii tetmuitipliëà'tiiàvdiirn illi
riumeto iurigiittr, qui quatübt card iries coeli comprehen-
dit,id eft, quâcernaribjad duodenarium certaratibne con-
furgerepirobatur. Dirtbehim Trinitatis notifia duorum
teftamèntbtum præciicatione quatuor notifiîmas mundi
parteSvCÔptehëridit, très ytique &qti?tuor iiiriî^lèptém
faciurit. (Silie autem tria perqriatudr,fiûe quatuor per triai
dicamus, àdduodenariumperuehimusl Hinceft, quod
landi Apoftoli, qui tria lummaper quatuor mundi infimà
prædicaremiffilunt.dubdecim fiint cledh IftispfoCuldu-
bioduabus vtrorumqueteftameritbrumalis, fine duode-
cies jfiue ter m u 1 tipli cari s , tô tus in eleéti s ad luperriatblli-
trir niundüssVnde & iri àlia translatione animalium alæ per
'circuitiim eftè dëlcribüntur* toturn videlicetorbeminele-
iäisambientes atqüëeleriantes. Hinceniriifcriptum eft:
JPoxtonitrui tui in iota,Hluxèr'unt edrufiatioties tua orbi terra, fßd-yd*
Et rtirfii m : In omriefii terrant exiuïtfinus eorum, & in fines or- *
bisterràverba eorum.Hincïezechiel curii Hæé ànimalia ofté- toucha,
la fibi fuiflè di ce te t,ai c ; Cuinque afiieerem animalia, âpparuit H
rota pria iuxta animalia fuptr ter tard » battens quatuor ficiis » &
vnafimilitudoipfa.umquatuor. Quart) etiartl fibi pfieplam
defignat.vt quafi iït rota in rota Quid ënim eft rota in rota,
nifi nouum Teftamentum inveteri reueiatüm? Quævidè-
lice t tdta quatuor faciès habet, quia videlicet quatuor car-
dines mundi, duorum teftamèritbruni notifia re/picit. Vna
autem fimilitudoeft iplarrim quatuor, quianimirum non
alia Teftamentorum cognitip ad Vnam mundi partem,
quam firariï âd quator pattes peruenit; Polïùnt autem animalium
lêx alæin.fingulis,&alitcr|hpelligi. Primafiqui-
dem in anrihalibusala* eft lex naturàlis : de qua t r a in s
Apoftolus djcitrCurn gentes qua legemnon habent, naturaliter
qualegisfunt faciunt, huiufinodi legem nonbabentes,ipfifibifunt
lex , qui ofiendunt opus legisferiptum in cordibusfuis. Secunda
autem