Ffoft (jtâ a g ifîi,
VtftbmeA eiu's làndihcetur in Aobis. Câefce'rum à quo
Deus làndfficatùr /q u i iplè làndificat, ïèd iplè diritt
quiipfèdïdt î SkHfti eftote quia ego fànclus fuift , hoc pfe-
timus & rogamus, vc qui in baptifîno fandificati fo-
musjineoquodeïïècôspimüs perfeuetemus. Admone-
mur etiam défiderare , vt Aomen eius quod lèmper laii-
6tum eft, etiam apud homines fandum habeatitr, hoc eft
non contemnatu r,quod non Deo fèd hominibus prodelh
Aduenïat regnum tuum. Hac peciciorte defidetium noftrum
ad f uturum regn um excitamus, vt nobis veniat atque in eo
regnare mereamur, id eft, vt veniat & nobis quod efte ven-
turum non dubitamus omnibus làndis.» id çft, vt regnum
eius mereamur agnofeerë. Fiat voluntas tuaficut in coelo &
in terra. Non vt Deus faciat quodnon vulc, fed vt nos fa-
cerepoflimusquodDeus vuityvt ficut Angeli fandi, ita
Si no s faciamus voluntartm eius. Poftumus etiam per cce*
lum 8c terrain intelligere fpiiicum& carnem,qaoniam fpi-
ritus e coelo, caro è ter raffle cognolcitur: Sed ipiritus coe-
leftiaquærit, caro terrenaconcupifcit, & ideo petimus vt
voluntatëm Dei his di^obus concordantibus faciamus.
Poteft&ftcintelligii vtproinfidelibusqùi Hint adhuc in
terra orareintelligantur fidèles, qui fidei dono coelfcnuri*
cupantur, v t circa illos voluntas, Dei fiat,ad ipfum conuer-
tendo, vt teiraimitetuc coelutn, d^homo Ange lum; infi*
delis fidelera. Ac per hoc oramiis& petimus vt precem pro
omnium làlutë faciamus. Pmem noftrum quot'tdïanum da no*
bis boite. Qua petitione noftrà, fomcientiam quotidianivfc
dus petimus, nomine paniscotum fignificântes, quoni-
am panis Græce, Latine dicitur tôtum id làcramentiun fi»
delium quod in hoc quoque tempore,nece^arium eft non
tamen ad huius tern poris led ad il lam æternam foelicita ceitt
allequendam : Nam panis vitæ Chriftus eft, quem dari no-
bis quoddie poftulamus, ne qui in Chriftofomus, &Eu-
chariftiam quotidie fumimus, intercedente aliquo grauio-
ri delido, à Chtifticorporefèparemur îpfo dicenteîEgy/îfwt
panis valus qui de cocio defeendi,fi qttis ex hoc pane ederit,viuet in
«ttr»«w;SicutergomaniFeftu eft eosviuerc qui corpus e*
ius vere a£ digne accipiunt>ita contra timédum eftnedum
qui lèparartturà Chriftiporporc, perpétua pereant morte,
criminanteChrifto;Ni/î comedmtis carnem fHijhotniriis,& bi-
beritisùus fanguinem, non habebitisvitaïnvobis. Et ideo panem
noftrum,id eft, ChriftUm quotidie npbis dari petimus, vt
quiin eo mane mus&viuimus,àlàndifiçatione eius& cor-
pore non recedamus, fine quo viuere inæternum non va-
lemusv
Et dimitte nobis débita nojtra ficut & nos dimitimusdebito-
ribusnoftris. Hic admonemur & quid petamus, 8c quid faciamus
vt accipere mereamur.- Poftiubfidium cibi petitur
&veniadelidi. vt quia Deopalcîtur in Deo viuat: Admonemur
enim quod peccatores fumus,quia pro pecc.itis no-
ftnsrogarecompeflimuc, nequis fibi quali innpcens pla-
ceat.Inftruitur& docetur peccare le quotidie, djum quotidie
pro peccarisiubetut orare.Addidit plane Deuslegcm
édita nos conditione & Iponfione conftringens, ytficno *
bisdimitridébitapoftulerhus, lècundumquod ipfi debi-
toribusnoftrisdimittimus, Icientes impetrare non polie
véniam, quampropeccatisnoftrispetimus>nili ipfi circa
debitores noftros paria fçcerimuS, mcenre^uangelrô:
In quamenfura menfifueritts, eadttn remetietur vobis.Et alio loco,
cum fiatis ai orathnem, remit t it efi quid babetis âduerfics a •
liquem, Vt & pater vefier qui in,coelitefi}remittat Vobis peccata ve?
fixa: Exculàtio denique tibiin die iudicii nulla fupereft.cum
fecundu tuamfententiamiudicaris: Et quodfecerisaliistbbc
& ipfipatièrisSitsàlitcs quod faciamus coeteris,ftciet nobis,
vêre confiît>ftaùitiâli.t)mnisVef(i1hbftor& gloria lift Deô
patri perfilium, & cttihfiliö, &irifilio ih vnitàte Spiritus
j^ndi, qui ex pâtre filiôque proCedens, Vnitatèm deitatis
tjolïîde't, Iriïinuatur itàquè in paîtreaüthoritas: infiliô nati-
uitas, in Spiritülàndô pàtrisfiliiqüi communitas. Intri-
’feusæquahtas perOmhiaftecùla Ikculotum. Hoceft quod
heatus Iudas ÀpoftôlUs in fine èpiftoljefua velutd»ftinde
dëfignanter exponit dicens: SoliDeô làluatori noftro pet
Dbminumnoftrum Iefüm Chriftum gloria,• magnificen-
tia, imperium 8c boteftas- ante ômhe fieculum 8c nunc 8c
in omniâ ftécula fieculorum. Acdpienda font autem fie eu la
ïæculorûm,Vél vt conlèquëntia pra:cêdentium, vel cônti-
huatà lîbi cômmixtibne copulèntur, quæ appellantur lie-
culîifæcùlorüm.donectotum potensfeculüm quod tx di-
uerlorum temponàm fieculis contexetunt, perueniatad fi-
hëm, 8c f.fcceclatfuturûm fieculum quod non habet finem
VbiDeusvidëbitùr&laudabitur finefine. Amen, aûtem
qùod aboftini Ecclefiarefpotldetur, interpretatur verum,
nônvbicumque & quomodocumque,fedmyfticareligio-
ne.Hoceëgoad tanti mÿfterii cönlëcrationem ficut & in
orùni légitima •ora trône refpondënt fideleà, èc relponden-
do fubfcribunt. Adiüngit autem adhucSacerdos, & dicit:
Oremus.
PraCeptisJalutaribus moniti, & ( .
Dignnm proftdo fuit, vt cota hæc ram faÿro^ndaaôio
Dominica oratiohe ëoncluderetur, & petitiones fidelfom
quas vël propter fûturam vel propter prçlèntem vitam nos
Dominus docuir, pereandem paffionis eius eommemq-
tationem efficadus commendarenpur. Admonetur ergo
fötaEcclefia, & didtur à Sacerdoce:Oremus,& orat eccle-
fia emu lkcerdote;*on voce, fed corde labia dauia futttjfod
patet co»fciénria,filentium eft,cfemat pedus, fed in auri-
bus ilie audit qui mifererar: Nam ■&. Sufimfta cum damna-
rcturab im&lis iudidbus racebat Sc orabat: os eius non au-
diebatur qb hominibusy cor eius damabat ad Deum : Nunquid
quia vox eius ore corporis non procellitproptereaexaudi-
ri noli meruit. Exaudita eft ilia, led quando orauit nemo
hominumlciuit. Orat ergo Sacerdos fimul cum Ecclefia
conueifos ad Dominum & dicit?
Praceptisfalutaribus nroniti3& t .
» - Hoc itaqûenobîs foper omnia falutàre eft, qüod nobis
tantam gratiani per vnigenitum foutû contülit Deus pater,
vt tantam bonitatem cogitantes'& amantes, fie agamus yt
iarn non filiilæculi, lèd filii Dei fimus. Præceptis ergo la-
lutaribus iulfidiuinaififtitutione formati, nonpræfompti*
onis temëfitate, fed obedientiae pietate præfomimus di-
Ccre Deo patri;
Pater nofier qui es in ecelis, &c:
Orationem didmus Dominicam ad rioftrahi profiel
entem lalutem, qua nos vnigenitus filius per lauacrum re-
generarionisj&lpiritttmadoptionis, Dei filioselîè dicere
monuit,tÈcerçmlÇt,&,honhumària,lèd diuina inftiturioneiplè
nobis orandifofmàm tribuit. Et vt Deo audea-
mus dicere: , .
Pater nofieriplstnos foa iuflîone monuit, dicens: Sic&go
vos orabitis, Pater nofiery & c. Etariîe omnia pacis dodor atque
vnitaris magifter noluit precem fieri, vtquis cum pre-
^ tu r, non pro le tantum precetur. Non enim didmus,
Pater ineus qui in exdit es, lea communis eft nobis oratio : Et
quaridb oramuSjiion pro nobis lölis, led pro populo toto
. . . .. . . .. iic^t^itiEaAngeUp-.Sidimfiritishominibuspeccata$erm»&
ôrkmùSvquiatotus pdpuiùsynUm lürnus. Inqua oracione \ pater vefier coelefiis dimittet vobis peccata veftr* ,fiwn rmife-
feptém peririonescohtihéntut, quarum in tribus x te ta ^ n t is , nec Deus dimittet vobis deliâa veftra*
inièquentibus, quatuor temporalia polcuntuntres videWP
cerprimæad contemplariuam,quatuorad adiuam perti-1
Et ne nos indue as in tetitatioAem, &c.
nantvitam.Nos ergonomaturaliterfiljifumuslèdperad-1
Petimus ne delerri ciixs adiutoriQ,alicujptauc tentatio -
optionem, quanosvefus , filius adoptare voluitin fra- : ni velconfentiamus decepti, vel cedamns afflidi, qua in
ttescacnem aiTumens,& perducens gratia foa 8c fopernas j parte oftenditut nihil contra nos aduerlarium polle , nifi
fuereditatisiecumlocietatcm, vt filii patris elle valeamus. Deus antepermiteritS&iddrco poftulamtis, vt eius adiu-
Sanclificetur nomen tu um Non quod optemusDeo vt fon-‘| . torio;fulti, ita maneatnus vindi, vt ab hoftemalignonott
dificeflir orarionibus noftris, led quod pefamus a Deo fobiiciam^ctentanti.
3 8 B H ; , ■ Sed
Èxpofttôÿ’AîiJpe. 503
SedliberanoskmalOi&c.i
liicâftéabiiëmur cogitàfe,noridüm nos elle inëo-bohri
quo nullum .pariamür maiuhi. C^a^pçtitîo ïta latéral
lwt vt homoChriftianus in qualibet tëhtàtipne & m bu-
lationeconltitutus ,irihoc getnîtus edàt,inho“c lach.rymas
fiiridat.: Ètfquando dicimus:Obéra nos à malo, nmu femafiét
quod vitra adhuc debéamus poftulare, qudido^iemèrpro-
tedibhétriDei aduerlus rtiala petimus. Àmçn j Si'gnâçu-
lumDominicæ orationis., quod interpretatur vête, fine
fidelicer, atteftario eft veritatis, quod tx Apo ftbli traditiô-
në etiam ad citeras ofàtiones confoete relpondet Ecclelîai
fîciif Apbftolùs âd Cqrihthiosfcribit ^ di‘cehs:iii benedixeris
jbtrttu, qui lhppIe^Iot»*m\i^otæf'Ç^ÔmÔâ'ô dicet Ameû
iupér tuam benedidionem, quôniam quidèm riefeit quid
dicàs î Èhquo oftendituthori Jibiie Idéb ram relpondere
verumëlfoquoddicitütjhifiàhtbihteiléxërit.Poftoratio-
ném Dominicam qüâm ad çoiiif^étiohemperfedi myfte-
rii tota'iad Dëiim funclitEcclefia, lèquitur in conclufione
e i u s d ë r r i ô r a t i ô h f e S â ô ^ o S *
libéra nos quajuriïiis pbmine ab omnibus màlis ,& c.
' î r i r^ e n ta a quitus perimüs,libè-
tàri, p ë b ^A o ^ t r a n là ^ m ^ è lf ig e n ^ ^ t »quorurndc
fi adiôiàméelSuitïhhobis,tamën reatusmàhet.hi'fi cliaî-J
fia indulgentia deleatur. Vndeadmoriétfcriptütâ, dicens:
p i pëècffiïàeadtKias iterum ,fed & deprâfèvitïs deprecarèvt
tibidimittantur: Mala verb praèlèritiâ quia dùoudw^ëcca-
mus, q u o tité necefie napétii us àicttèi^ïmiite nobu débita
nofira, pofluntScquotidiana peccata noftru, in animo^c
aëcidèhtés loepe diuerfis languorés 8c afflidiones in'corpof
rë cxtrihftcUsiftüentes ,innümeræ c^amitatës, vt fàrnës^
peftilentia , gladius ôë.citërà huiulmodi pêrictlia» Q u i
omniaqübriélcumque patirhur, eius dëbemusitttplotarè
aUxiliiimsqui folus (uàpietate & animas curât 8c corpoira.
'Etnoüitqüàndofiliis fo'is qübs àd æterhatn hæijedftàtete
præpatat & flagellum cbrreptiôhis, & dulcédinem Côîifo-
îacionisadlaibeat.-futura etiam mala quid aliudintelligenda
nifi quæcumque nobis accidere pdflUnt ,làluti&pactcon-
trâriàîfiùe per tentationes diabbb^fîüëperàduerfitafès'&-
milèrias fieculi.Et maxime ilia prb quibüs efFugiéndispræ-
cipüetfiiredebemus, vtliberèmur à venttlra damnâtibne
iEterna,quæ fine dubib rhalis confiât elle futura. Orat ërgo
h*c Sacerdos ,imo tota Ecclefia culn làcèrdote, Vt quod in
fine ôrationis Dominicæ di'étum eft,fid libera nos à malo, ita
nobis per Dei milèricordiam praîftetürivt: liberemur afb
omnibus malis , id eft, quæ nobis vël in pritéricoaccidë-
rüntjveiinprælenti accid tin t, vel in futüro accidere polie
formidàntur : Vnde& Dominusfoiens fragilitatemrib-
ftram in tantis periculis conftitutam,milèricorditeradmo-
nzt,àicciii:Vigtlate& orate ne intretis in, tentationem : Et ite-
mm, Vigildte itaque omri't tempore or antes, vt digni habeamini
fugere ifia omriia qua futura fient, &fiare ante filium homw.
Sequit ur Sacerdos 8c dicit:
Et intercedente pro nobis beata &gloriàfa ,&c> ‘
PrîécëpitDominuspopiilo IftaeliticbjCum dèrineretur
in Babylonica feruitiitëcaptiùus'dreens inter alia per Hitf-
remiam Prophetam : Et orafe pro pace ciitttatisad qttdm tràrif-
migrare vosfeci, quia in pace ipfius èritpax v'obis. S iiiiilitér & Â-
poltoluS populum EÙclefiæ exhortatur dicens : Votûigttiir
primum omnium fieri obfecrationes, orationes,pofiulatjohes ,gra-
ttarum aitiones pro omnibus hominibus,pro regibus'& bis qui in
fitblmitàte fiint, vt quietam & tranqitiÜdm(vii am agaxnus in
omnipietate. Iuxta hanc èrgû fortnam per Prophetam &
Apoftblum diuinitus‘conllitucam , populus ndeüumin
hiiius læculi peregrinatione, tanquâm in Babylone capti-
Uus & lupërriæ patriç fiilpiran s,oi at etiam pto pace tempo-
rali, fie impediatur a pace ipirituâlt & teternâ, vt temotis
pérDei pietatemperleçddbhlbUs, leditionibüs, hoftuita-
tibus,quiecam & tranqufllam vitam agàt Ecclefia in omni
piétate.Ethoc orat gene'rali oblètuantia fine intermifiione
inqmni Dominicaoblàtione. In qua iuxta præceptum A-
.Bfblioth, Vet.Patr.Tom.q .Pars l.
poftólicüm obfecrationes fuas 8c brariones & poftulatio-
nes & gratiarum abliones offert Deo.-Hoc autem pauci lli- \
mis,ledeminentifilmis fandlis nominatis a Deo exorat vi-
dëlïéfetJVt intercedétéin primisDei genitrice,per quam hu-1
mano generi falus exorta eft, 8c be^tis Apoitolis Petro & 1
Paulo atq; Andrea impetrare mereatur.Ip qua poftulatione
non exterorum fanótortim intercellio praitermitti tur, fed'
in iftorum commemoratione omnia fuffragia expetun tu r,
quia vt ornnes fibi inDeo lociati & vniti exiftunt,ita omnes
vnum de tiderant & rogan t pro ialute hominum, & vt in v-
no omnes paritet habeantur,&in vno omnes patiter negli-
gantunNon enim amant famfti fiios eledoreS i fifoorum
lbcior um eos inuenerint defe r tores,magilq;bffenforus eft
quilquis ita agendum putat eos ad quos fe contulerit,
quam eos aquibus abttulerit. Vni täte enim gaudent, St in
Ghtifto vnum font. Quod ergo dicitEcclelitei Da propit ius
pacem in diebusnoftris,mmikde iuxta exemplum quod in E-
Üiü legiturhocfacit: Cum enim prxdixiflet idem Ptophe-
ta Ezechi* regi noftro Ventura: captiuitatis mala,compun-
btiisrelpondit: Bonum verbum Domini qüod locutus eft, fiat
tantum pax&vèritas in diebus meis, Videlicet futura humili-
te t Dei iUdicip referuans, de prslenti veto quo d ad foam
Sö populifoi lalutem pertitiebatdeprecans,flat,inquit,pax
& ventas in diebu s meisrpax ne regni tranquillitas ab hbfti-
bus turbaretur , Veritas vero vt in ipfopace, Dei cultus 8c
religionis veritas iëruaretur. Vnde& Apoftolus vbihaic
orari pta:cepit, vtr umque fimul politic. Vt qui etiatttinquit,
& ttanquillain vitam agamus in omni pietate : Nam &quies
Sc tranquillitas pertinet ad pacem, pie tas ad diuini cultus
reiigionem. Itaergo 8c Ecclefia deprecatur pacem fieri
ih diebus nofttisjquod 8c poft nos alii, 8c poft ipfbs alii, vl-
quead confummationem lieculi vtiquefimilicer orabunt.
Cur aurem ipfam pacem poftulecfubiungit, videlicet vt o-
pe,id eft, auxilio Sc protedlionc milericordix Dei adniri,
quantum ad interiorem religionis dcuotionÄn pertinet,
limits lemper a peccato libêri,quantum vero ad interiorem
pacem.fimtls etiam ab emni perturbatione fecuri:Nam pax
in qua non diftitlx reiigioni,led mundana: cupiditatilerUi-
tui ,rion eft iuftorum led iniquorum, de qualibus Pfalmifta
ait:0«i<i icelaui in peccatoribus pacem pea at or um videns. Sequitur
quod 8c in ifta 8c in omnibus fere orarionibus Ecclefia-
fticis in conclufione fobiungi folet.
Per Dominum noftrum lefum Chriftumßium, & c.
Quod vtitpiè éerta rati o n e vt fiepë dictum eft ca th olica
boricelebrat Ecclefia, propter illud vtique lacramentum,
quod mediator Dei& hominum faftus eft & homo cikifius Itftii
Sacerdos in atertitm ftcundum ordinemMelchiftdech,qui per pro-
priathfanguinem femel introiuit in fanda,non vtique,nanufaäa,
pd'mtpfumcKlümvbieftindêxtra Dei,& interpèllat pró ïiobts.
Per/pfom ergohóftiath laudis atque órationis öftèrimus,
qüi per 'eius möftèm rëconciliatifomrfs;, cüm mimici eiïè-
mtK ïChriftus nainquë in forma Dei permanens vnkenk
t&fDeus, cüiculri'pacre hóftias oftétimus, formam lè'rui
accipiehs. Saoerdöisfäiftus eftjpetqüätn hoftiam» Vitkfo,
lanótam, Deo placentem offerre polïïmus: nec tamen ho-
ftia a nobis offerri potuilïèt, fi Chriftps pro iftbis faclus
1 hoftia non fuillèt. Cum vero dicimus filium mum, &
aidiicimus qui recuni viuit& regnat Deus in vnitare Spïri-
tusAn&i.Illam vtique v^itatem commemoramus quahi
nkmralitcr habet Pater & Filius & Spiritus lanóius. Vbi
oftenditur quod idem Iple Chriftus pïq nöbis ficerdotäli
eft fundus officio,cuinaturalis eft vnitas cum Patrc Sc Spi“
titulandorCum veto iü vnitare Spiritus landi dicimus,
vnamnaturam Spiritus landicum Pätre filioq; niönftra^
mus. Vnitas autetii nature, quid aliud quam Trinitatem
ëflè vnum Deum: & ex hoe vnurii ofièndit 8C regnum,ybi
autem regni naturalis eft vnitas, vna regnanti permanet 8c
; poteftas. Viuitergo Sc regnat Chriftus Dbminus nÖftèr
cum Patre in vni täte Spiritus landi per omnia fiecula fiecu-
lorutri, ficut iplè in Apocalypfi loquitur diCeïis:kgojum
primus&,nouifiimus, & viuus fui&mortuüs, &ectejumvi-
luensinfieeula Jkculorum : Ipfinamque dicitur in Plalmo:
thronustuusijpeus in faculum faculi. Et iterum: Regnum tuum
fegnum omnium faculorüm. De quo & in Euangejio ad bca-
Cc x tam Ma