t y ö 4 Pafchttßj Ratberti
A (cd Genefidiumpotiusdebucritappellari. Ignorât eniiri
manifeftè, quibus modis Euangelium rede dicatitr,
Euangelium quippe feptem principaliter modis dicitur,
quia de Chrifto hobis primutri bonum focarnatiönem
nunciat. Secundum autem, -quod ipfoiri , vt noftrum
fandificarerbaptifrria, baprizaturti monffrat. Tcrtium
vero,eum pro nobis paffum manifèfte dcclarat. ■Qgar-
tum, quod (epultus fir »infernum adiens iura confregérit
inimici. Porro.quintum nobis bonum pr«dica(t,quod ter-
tia die.ab inferis vidorafcendit; ac deinde ad confirman-
dam fidem Apóftölorüm per quadraginta dies ùi terra
conuerfatus oftenditur. Sextum namque, quod quadrà-
gefimodie coramdifcipulis fecundum carnemccelospe-
tiitj &o quinquagefimo poft reforrcdioncm Spiritual
fandum de ccelis ante promiflum elementcr effudir.
Septimum vetönobis bonumadhuc denuntiat & pro*
mittit, illud fei licet, quando veriturns ad judicium red-
dituruseft vnicuique proutgeflit, Didurus eftenimSan-
AUt.ii.j4 «ftis: Venite benediäi patns mei,percipiteregnum quod vopis
paratum eft ab origine mundi. Ex his èrgo cpni^çimus»
quod hæcfont fepcém ilia (îgilla, qiiibus in Apocajypfi
liber fignatus monftratur. In quo pa;ofe<fto.libró qi%-
çunque font impleta in Chrifto, myftiçe feripta milfo
probamus. Vnde duobus in via' de fè loquentibus ex
probrat dicens: O tardi corde ad credendum in omnibus qua
locutafunt Scripture! Et incipient à Mpjfe & Prophétie interpre-'
tabatur iBU omnia inomntbmSinpturtsqua fcriptAcrantßetp.
Interptetabatur autem non aliud quam Euarigclijim,|d
eft, feipfum quem exponebat; «quod quidem iam qlim
Deus promilerat in Scripturis (anjftis de éliô.fop, qui
fadus eft ex femine Dauid fecundum carnem. 'Nemo
igitur reifte poteft ambigere, in Chrifto feptenv illa figfl-
laefle (bluta, quöbiam dfoinitiis refoorifom çft": _$c'te
leo de tribu luda, radix Dauid aperire l i b r u felùere fe-
ptem ßgnacula eius. Qu* fig'nacuta manifefte tune foluta
fuiffc pröbantur, cum omnia hæç myfteiia in Çhriftô
font adimpleta. Quippe & in eifJemfîgijlKjêpterri d p <
nafandi Spiritus omnibus font réiielata. Naïn in. eb:
quod nafoi fecundum carnem voluit, quid jliiid quam
fapientia Dei pauistunc pri'müm in térris le innotun.?
Antea vero (emper abfeonditus f u i t de quo Prbplaeta
B/ii.4j.xy.j <Jicicî Tu es Deüs abfeonditus, & nefetebamus te. Vnde cum
(e naicendo manifeftius mundo infuifir, qjiid aliud q.uam
tum primum figillum (oluit.? Ac periade quoddudurni
mundus nefeiuit, donum (àpienrix credcndo percepit.
Cum autem peruentum eft ad bäpcifma , quafi focun-
duitl falutis noftr* figillum foluit j in quo nobis (piri-
tum iritelligenri* ccclos referando'digiianter patefecit;
Quia altijfimum eft intellîgere quod tuimus, & modo
gratia Redemptoris quod fädi minus. -Nec hon & TU
lud, quod vox patris manifèftando filium defoper jn*
tonuit: Quia hiceftßhus mens di Inclus in quo mihi compta-
cuiy ipfum audite. Sed 6c Spiritus fandus in (peciec.olumr
b * , inibi , quod nondum aperte prædicatum fuêiàç,
quod DeusfTrinitàs effet, luce clarius defignauit. Ex
quo profeifto intclligimus myfterium, quod feculis &
gè'nerationibüs needum fuerat déclara tum. Sequitut in-
terea paffio Saiuatoris, per quam pateß«ftqm eft confi-
lium,quod nec Angclis erat creditum. nec in terris pe-
nicus demonftratum. Quod fi cogHouiJf ntfenquit Apofto-
lus, nunquam Dominum gloria crncifixijfent. Vnde & per
E(àiam,idem magni confilij Angelus mmeupatur.Qüp
profeifto liquet, in ærerno luo confilio hoc mÿftel;ij (a-
cramentum femper fuiffe abf onditum, quod nouiffi-
mis tempnribus omnibus eft declaratum.. Cæterum
confilij iioftrifomma ex hob colligitur,vt mórtui (aæulo
comftioriamur Chrifto, fit modo éi cbnuiuere pofll-
mus qui ex mortuis reforrexit, Ac vero quod fepultus
ad infernos defeendit, quid aliud quam virtu s fortitu-^
dinîs fuit ï De quo Pfalmifta quafi ex præconio coele "
Matt. j.v j.
& ‘ 7-Squodnifï
primiimatiegaflct FpftÇfd,&acnüipluis^uftr-j g
ret,nunquam fpbliaeiiis fuoiurediftribiiensEcclefia?po;-1 j j
tenter dicerér,quód port»ioferni aduerfus eamUon præ-1
ualeant. Vnde fois milftibus adhuc de coelo clà'mat di- L
cens: Çonfiditet ego vici munduni. Ac fi dicat,fbrt’es éfto- J
te contra b m nia ad uer(ànti<i, quia inmeafqrtitudinévè-
ftça profeâo eritvi«âoria._ Spiritum ergô ho^is ftièntii
in quihtp iuæreuelariôhlsfigiîliîfojifohfffo
cum idemviärorab infçris reforgens,,5c (pétri ^qbis re-
furgehdi ïblidius çonficmauit j prb^ quo Äpoftolusdile-
«fto filio monens air : Memento lefiim chriflum A niortùis re-
fiirrexijfe ex feeintne Dauid, fecundum Euangelium meirm.
Üagnum igitur eft, feire Sacramçhtum ^forreftiqnis, |__
in qua CÜrifti in ribbis chariras çorifirmatfo.| Vndè {•> Ephef.j,
dem ÀpbftolÛs (cire nos defidérarfopèrênnivéï^em chä- 1
ritatem Clnifti. .Ergo'&'çùrh fextum figillum, videlicet
Afocnfionera foâm, fo carne èxhibuit , liquidô
iuxta piecatis fit* mylleiium, tunc viam nobis ccelc-
ftem patefecit, & magnum lacramentum reconciliatio-
riis attendit : vt qüi diglti - infra terrenum pàradÿfom
non fuinxus dfatius permaoierèî vhiti in corpore 'eius ad
coele (lia inmeliusreformatitransfeiamür. Ad vltimiim
vero Spirittis timôris manifeftatur, quaridb'M'titditiiim
vënturusTepfomictttur. Et ideo fotcréa^dum viflimas
{îib inet u actrcm or e verfemur. Vnde Salomon in fînè
libei foiait, dicens:. Dem tinte y & mandata e\us ebferua:
hoc eft iriquit, omnis homo.i Hîhc Daiifd ait:' Timor Do-
mini ftniïus permanens 'infeetüiütn Jkciili. His ergoftptern l
in Çhrifto referatis coe!eftiurii facramentofum rnyltè- __
‘riis illud £(ài* .vatieiniunà adimpletuiy vbi ait: Etreqine-
fiçt fuoer eumjpiritus ticmnï$itrïm>inx^l'Japtirii^ &
intelieftus y jbtritus conßq & fortitudinü, Jpintùs feTeriijd &
\pietdtu\ éneplèbït eüm feirïtùs tißozis bontint. CAiir crgo^l
inqudm , v.nif§ ^pidtus Uipér cum îequieuiffe dici'tur,.
cum in feptem (piricibus continuo lubdilbiiguitur ? nifi
yr oftenderct gràtiam, qüæ fimql ei îoerat, öfoniä àd-
împiendo, ndbis per interualla diftiibuillc? Vnde &
"ioannés, in Â,pocalyj li fua introducit Agnum ftühtétp
tanquam bccifam hàbeiitém cornua leptcm, i'a^nibuv
qui font fê^ténrSpi-
rîms Déi miffi in omrièm t'errarif: Quid emfo ctV'Agniim
in inedio'th'rpni &
riua ftptémquïfôculoS häfiti éJ, riiff
(ànifti bperatione vbique per orbem jn fua ChflftluTa
Ecclefia, tribrte deuiifta, règnare? His qriippe (e'pfem
cornibus, vi rtu te Spiritus (àntfti/Ecclelia mtegn i foi n-'
tudiuem fifolimata j^omnia peccato^um corraia Cpn-
fringity Iftis fiquicfem bC4ihs'illnminit;i, fignis & vitEU-
tibus ilfoftràtur. EiTdèm'fitrie colümrils dSifttf^ .'^qttîfrn
fibi fopjentiam'a^if^caffé lëçpmus ^foldtur ae fit&iâtür.
Qu* domus (àn«fta Dei Eccftfia fore f>robatùr, qûam fi-
bi Chiiftus1 Dèi vircus, ié Det fopientiapatris îftéîèptëi
nario virtutum operedçdicauir. Iftafont autem ftpterà
lucentia candelabra coram Öbrhlnó; quia nimirum in
Chrifto, ad ilfominatiönem&redemptiönern npftram,
foetuntbæc îmiilbtà : St foo%o cum vmuerfo fob opéré
iugitér corarn Doo pâtre idem interpellatpirbmobis.
Vnde & hi fobfem (piritas cöfarti dorriiriatbfp dièun-
tur afliftère : qüoniam quidqiiid eft illiid quod nos fo-
mus, hoc tóturh in illiuS operatione confiftit , qui pro
nobis imftiolàtus, quôtidie Coram ôCttlft diuinæ maie-
ftaris ofifertùr. Tn hac igitut (abieritia Dei patris'riiun-
dum cum ffä'tlijiatihiiis 'calbiit 'Ëpiéhtiâ^ ^Uôniatai ftulta
mundi elegitDeus,vt foftia qnæqüe calcantes,1 àgamus
quali ter ebraih Déô fopiëHtésinuettiamur. Porrptalim-
stçlleéïu (î ’quid éft, qüod peitipimus, omninô intëîligi-
trius vcfenàtï in Çhrifto ad vbceriipatris defupef into-
nanteni boteriipéirerrius : Hic eft, inquit,Jï/tó meus dileftut
in quomth’i bene complacui, ipfum dudite. Huiufmodi, jn~
qtiam, V6 x nufoiiam aüdjta ëft, riiïî fopcrvriigèhitum fi-
lium Dei. ftiumAngèlotum^eanit: Toüite, induit, portas principes ïdeireb ma..n..d..â tî.s eius bbtempefe.mus,fiqüo
veßras, & eleuaminï porta aternales, $r introibit rexglofii. modo1 poi^mlM'dicere cùm Pro^heta: A 'mandatum
Quibus refoomiéntes adueriàriæ poteftates, dixerunt: \ïntéüexi,ptoptiUu'oiiuiomnttnyîamiHiquitatU. Cbri(llium|
Et quU éftifee Rexglorial Tum (ânâi Angçli,Dominas, ïti- ! ariteih np^l^fotutare-ae^hictlrii'eft, vt Chriftb cbm-
qß\uni,förtis (ppotens', Dominus potens in pralio. Verum, ' morianiur^ qfoa fi cOriipatlriiùr,&conregriàbirnuS;
4
•fil. t7 »‘
ApH.f.1.}.
W b * .
û
Çætërïïm fortitudo noftra qu* elle poterit, nifi eius
viétoria? manifeftecum Apoftolus clatpet: Quod nequt
volent is,ne que current is, fed mifrentisjit Dei. Hinc & Pro-
phetàdicit: Dominus fortitußopltbisfua. Deinde m3gnum
eftpietatis xenium, quod iam coel°s vnitiin Ghrifticor-
pore penetrarë fperamus, Vltimum vero timoris (piri-
triin tunc feifte pcrcipimus, fi iuxta Petri voçem, cum
timoré ac tremore noftram denique (àlucem operamur.
Ifti font igitur fpiritus in feptem filiis lob myftice pr*-
fignati,eius fcilicecqui proriobis dementer paffus.do-
luit. Singuli ergo ifti in domibus fois (ècundum die-
rum tranfeurfonreonuittia célébrantes mittunc, & vo-
cant très fordres foas. Quia nimirum fides,fpes,ac ca-
ritas in nullo alip rede epulanturconuiuio, nifi vbi
hsec feptem dona Spiritus (ànifti pariter in Chrifto di-
gniffime participantur. Alioquiu vacua eft fides noftra,
& vacua (pe extollimur, fi nefeio ex quo alcero,
vt in Domino patuerunt? Confiât nimirum quia ex éO | Ë
percepimus, quibas gratis eo faiierite proficimus. Sed ,
alias ifta explicâre debemus. Nunc de Chrifto» qiiôd
fomrnum bonum nafeendo intülerit, & rëliqüa pétfi-
ciendo confommauerit, copiofius gratulemUri Hitu:
namque (ànda Dei Ecclefia hnnC fibi ad làlutetri füffi-
cere credit,-.hoc fiimmum cite euangelium pacentér
cundis pr*dicat. Nam Sc omnium Chriftianorum fpeâ
in his pendetmuneribus, & charitas dilatatur& crelcic,
fi quomodo diligamüs eutti qui prior dilëxit nôs* Quai
fi profedo Fauftus Matiichæus (cire quiüiffèt -, riequa»
quam Genealogiam Chrifti Genefîdium appellaflèt,rie-*
que natum Chriftufn omnino negaffèt. Hinc Domi-
! nus in Euangelio ad Pafrem ait: Confiteor tibi,pâter Dd* ^Matt.u.ij
mine coeli ac terra, quia abfeondifii èà à fapieniibus étprudett- /
tibus, & reuelafti ea parUUlU. Hinc rurfos Apoftolus aiti liui.S.idk ;
VobU datum eft nojfe myfterium, iaterU autem iti par abolis.
Quod'fi profedo huic noflè datum effet » rtüriqiiahl fie
ebrius talia vomuiffet ? Nefeiuit enim mifèr * quia non
Manichæo præftita eft Apocalypfis Euangelij, fed I b s v %.
Chrifto, quam dédit illi Deus, palam facéte»nonPhu
lolophis, neque human* lapientiæ deditus , non lu-1
d*is inlege gloriantibus,non variis dodrinarum occù*-,
pâtis erroribus, neque his qui degente tenebrârumfue-
runt; fed (èruis fois, fed diuin* grati* fubiedis. Ipfis
enim reuelatio coeleftis Euangelij manifeftius âperitüï.
'Nimirum vc videtiCes non videanc, & intelligentes
non intelligant;& qui erant humilesde tenebris eruari-
tur. Hæcitaduntaxat ad hocfofticiant dida,quod veré
Genealogia Chrifti initium fit Euangelij.
PASCHASII RATBERTÏ
vel forte quafi ex nobis inaniter gloriamur: quia de fe
quifqueduminflatur, nefeio quid fibi aliud repromit-
teris,alienus à regui confortio velut palea ventilatur.
Sed quia dum ifta explicare volumus, noftris inuolui- :
mur verbis , quomodo celatum fit (xcuhs ac gencra-
rionibus myfterium, quod hobis nuncin rempote reue-
latur. Nunquid igituraut fopern* parti* Angelicis (pi-
ricibiis, aut làndis hominibus, fiue in carne viuenti-
busi fiue defundis ventura Redemptoris difpenlàtio
latuit, vt eam (àltem à longe fpiritalibus oculis refoice-
re non poflent? Qu'ts hoc dixerit? cum Kaias tanquam
in p^fenti pofito, dicat: Quare rubrum eft indumentum
tuunû h c fi diceret, quid eft quod in carne mori vo-
luifti? cum nullùm de carne peccatum traxifti, cui ille
refpondit: Torcular calcaui feolus, & de gentibus non eftvir
meium. Solus vtiquetorciilar calcauit, quia (blus mortem,
quam pertulit, foperauit. Vnde & Ioannes An-
gelum fe vidiffè teftatur fortem, prædicantem voce
magna: Quis eft dignus aperire librum,& foluere feptem ß- •
'macula eins ? Vbi continuo fobinfertur: Et nemopoterat
neque in ctxlo neque in terra, neque fubtus terram, aperire li-
brum > neque rejpicere ilium. Id eft, nemo in coelo; quia ne-
que Angélus human* falutis difpenlàtionem perficere
poterat. Hinc Kàias air;non Angelus,non legarus,(èd
ipfe Dominus falupsfacier eos. Nemo in terra; quia ne-
que homo viuens in corpore, eo quod homo redimen-
düs folius Dei creatpris egebat auxilio. Neque fubtus
cerram; qupniam nec anima eîfotacorpore. Si enim homo
viuens in corpore, qui vtique poteft tanquam vi-
dima mori, hoc implere non poterat; quanto minus a-
nima,qu* fine corpore mori eflèntialiter iam non poteft?
Sed quid eft quoddicit: Quia nemo poterat rejpicere
iBuml Nunquid noniplèconfpexerat quipauloante faf-
fus eft : Quia vidi B r um in dextera fedentU in throno, feri-
ptum intiu & forU? Vbi qu*(o erat? An forte neque in
coelo,neque in terra, neque fubtus terram erat » quando
eum vidiö Vnde profedo mihi videtur, refpicere,
hoc loco,-pro comprehendere dixiffè. Quis enim capiat*
quomodo incarnants fit fine-femine Deus , quomodo
claufo exierit vtero, quomoclo Dominûs gloriæ
crucifigatur, cum folus homo mociatur? Et,teliquao-
mnia qu* de Chrifto ineffàbilia narrantutî Hinc eft
quod Apoftolus incomprehenfibiles diuitias Chrifti
gentibu s pr*di care (è dicit. Ex quo liquet, quia non fo-
lum nemo Angelorum vel hominum librum aperire
pot ui r, verumetiam nec refpicere, fi cut in Dei filio compléta
font omnia. Quiaetfi reuelandam à longe Chrifti
difpenlàdonem pr*uidere poterant; non tarnen ad liquidum,
vt poftea font impleta, corumquifpiam potuit
intueri.. Sed quiàin Chriftofui(Teh*c impleca comme-
morariimus, (uper quem (piricum (àpienti* & intelle-
dus, (piritum confilij & forritudinis, fpintum feienti*
& piétatis, ac fpiritum timoris requieuifle cognoui-
mus : profedo & in Ecclefia quafi in vno corpore, vu
dëlicetin (ponfo&fpbnfa,in viro arque nupta,requie-
uiffè minime dubitemus. Sed excellennus in capue,
quam in membris claruiffe nouimus. Sunt entm per
MONACH1 ET
Leuitæ, Expofitio in Mat-
thæum Euangeli-
ftanL.
I b e r, inquit Ma11 h*us ,generationis I e s V
C h r is t i filq Dauid, filij Abraham.] Cur
| f j autem tali exorfos fitProoemio,nonabsre
%) faduracredimus. Futurum n.forfitanhanc
Fauftumnouerat,quiTeftamentuin vêtus
non rcciperet : ôc ideo tali vfus eftprincipio,vtex eo hune
continuo repercutiat ac condemn«. Nam liber principij
veteris Teftamenti Genefeos deniq; ex initio voluminis
appellatur; quia in eo (ccundum -noftram interpretatio-
nemfcriptumlegimus:Hif eft liber generations Ada. Et il-
hid: ifta generationscoeliac terra,quandocreatafunt. Ex quo
confiât,quocunquetan?en modo,exeoquod in primor-
dio ibi«lem generatio coeliac terr* inferibitur, quiaindfc
Genefis appellatur. Et ideodignum profedo fu|t, noui
Tellamenti initium,quantum poffibile erat, fimili modo,
præfignari; vteiufoemnoui ac veteris Teftamenti vnum
Deumaudorem taliter promulgando Euangelifta mon-
ftrarec. Præfèrtim cum idem Matthæus Hebr*o(èrrao-
né,eifdemqu* ex Hebræis crediderant fcripfèrit: vrquod
dudutn iam ex legeperceperant,manifeftius recognofce-
renc,&probarent, quod veré Euangelium Chrifti tefti-
monium 'a legehabear&Prophetis, ficut confequenter
in multis deckrabitur locis. Nec dubium hoc innuere
voluiflè.per quemereata Sc redempta font omuia,vnum
eundemque Deum, vtraquepagina delîgnari. Alioquin
quamuis confoetudo fitHebr*orum,ex initiplibrisno-
men imponere; videtur nimium con(onumefIè,vtvtriu(-
que Teftamenti principium vno voceturnomine. Ec notandum,
quod ficutillud (ècundum literam carnali Ifrae-
Gtn.f.w
Gtn.t. 4.
li proponitur, ita iftudin Chrifto foiritali copiofius defti- |
natur. Nam & vterque eorum liber apud Græcos Bi-
blios Genefeos titulo pr*notatur. Quamuis & hic non
H
eum bæc iii nobis dona. Sed nunquid tam ampliflima immerico coeli ac rerr* generatio inferripoffit: quia vi-
Bibfiotb. Vet. Vatr.Tom.y.Pars 1. Gggg 1 «lelicec