fftd . 8ÓJ
Apoc. io:
Cor. ij.
1 4 5»
cum fit stermts malorum cruciatuS.indie&hottedefe-
ttummutabilitatiseorqmexprimit:Vtficut diei& nottis
Vicimtudine fuCcbdente temporadeficiuht,ficilli fine bm-
nimodddefeihi defiaantqii.iicoarpcau,cre*Qtis dam;
nandi reuliuni:.Hiiie eft etiam' quod cum xternitate-adufe-
nierite jdm tempbraelfe definahti de reprobis per P/alrai-
ftam dicituriEwtempw eorton indternuni. Netjue enim(vt
dittumeft)iam teniporaerunt,quandopoft finita tempo-,
raxternitas ddtienferit,angelo atteftante,qui per vipentem \
in (eciila feculotura confirbiat, dicehs quid tempos urn, noil
ertt. QualicerVerobeftia & imagoeius adoretur.i,reprobis,
Amlrofis Amherti
quibufee modischaratterem eiusaccipianiin froiiti-,
busauc in minibus iuis,p JenifHme iairi trattauimus.Et id-i>
eo cum fepiu s i nciilcatuf, ftudiofe£ nobis; iriexpofitione
noniceratqr,,ne faftidium lettori s r -v' •
videatur. Sequitur:
HicpatieaUafanSorumeft, qut cujiodmnt mtndnu
Deide’fi'lem 'efts'. ' •
Enurram malorum futuris cormemis, pro preterite v-
tens future, tempore: ad cos conuerrit fermonem, qui in
toedio triarcimm Bbffi, nebeftiam & Emulaciu etusadotem.
eiUfqueihaEaaeremaccipianti'roIapatientiavidoreS
exttonfcQd^fintiiatqhi mandats Dei Sefades lefu, fipe-
rmsabondantpr expreflimus. Sedquia codes in hbclibrd
tanquam emftentipr aliii inter preimras virtus patientia;
repenrur.ribetde ea allqtiid breuitet diccre, quancarque lit
exceltentiatdertohftrare. DehaeriahqueDolnmas intei
icwdala rnundi diftipnlps mittens, ait: ƒ» patitsstu vilhi
Sicquippe mirabilirer eondiu f t;
ebrpusi Iusvetd
am.mia Ebwpnspqi^oner^ellinif.Siidn prids aiumi
pratiorie jiomdeamc$cne ergo cuftodem conduion&'no;
I h e p t in io m eirepomirins eXpreflSt, quia id raft nos'
pomciereo^fmetipftsdocuit.DenUactiamperSaiomone
eseptivnatore vrbium. Minor efl-emm W 1
exjpiâ iSà pfædicatione qua auditorum mentes mBïT'
caprànt.fepàritcrcomillisiniequantur/eincreneoa
d arguant, iè accuièn c, ftque ad meliora iètnpcr ptoüoccm
vcftaSalmnntmloquaftturdbi.Sicquefit;vtLmrr,
alus parttet prædicadt, panier increpaht, pariter acent
necipfidebohisqiMfortenonhabent,&apud dftnanm iudicëm ieneanttir Palüspr*d,v6n';
blæp'ædicanoms* officio inueniàhtürêxtranei. Sequiee!
tuicjm m Domino mer matur. A modo usm dieu Mntue
’vtreqmefiant à lahotibmfuii, Jr™«*,
s s s s e s s s s s s s ^ (îamrepiendameffe^eandem voeem poiftaudirc inina
H a ,’c n ‘r io ! S loLnne audiu'imi“
banc per loahnem accepimus, banc qudtidle cælefti afin’
tationecprdisaurepptoipimnstfedquam magnuft quod"
dtcu.pen&renonWernus.Aiteiümi.S s ïs b ',b fJ Z T aui
mlfoiunomirmmir.AcRIdhanHidicerer Onia ma ” ?
^ ^ • ^ « t o o o d i * . # ! » e i p r i f t d '^ i d e S S
perueptat.cums figutamgras.Hocille iuifts eXprefttL-
hsahoe commendauit memoria:, hoenôs ftyloftribinius
faibat.omoesadmonemus.Omhesinqu^idpftmfi^
^Ipjfîpeipiritu fcribant:omnès qui c^eftempatriam dfr
dderant,cum fummo atdore dicant: BUti mortutam i» n»
totwtwmmt. Qdidreftthimin Domino réori n f i ^
paftones .ftus de jetmlo tranfire / dnid ,ip „ n ?
H mKêêêêêêêkêêêëêêimupdomigrareiDequibusadhucrubditunXmoci'oitm r » » e r e p r^ .l^ o r e f te n im v i^ r iaT rb in r a ,dU fcnolein^toW^“ SfSoM-Pdlftamiqüoirequiemdie
extra ftpt quÆftbnaqntnn Vaidé alitera maiùs êftquod bonoram onoone hn | É W ‘"«’^ « d e n if f i dixerar
perpatientiamvtncirüriquiaipïeàicaïiithusftpetatur• éi ’ or““ ^9““q“Pibeanpido reqnies ac '
^P^^^bi^etftbiicrtjquàdddêuiripatientiaintiaiêiie;
Wiqç rprftra per enddem Salomoneni di-
amc iMMympéphimÙMmfiuuR ïantdenim odia*
bpt araplins ndeftpeflè fipîens,qnantd dftpaüs prdbatui
cJJepatienKHtytadradicemvirtutnm'redeamuàjf&arii,«
paaehtiàeft.Si êrgo irtdiçiuhichâricatis. patientia eifeprô-
>atur,fi doétnna Viri per eattt dîn^ciwrlfi expUgnâtoireyjf-
r>riu“ih‘,F^o“rtTib-rm4“i‘rte^niVmrrfCîinIfcia<mi«a;»i>n,PAIc~iVWàfr^, üld,.eiïxip: Ujegnâtobvif-
ipj&anim^fii.çüilodia efleVèjrè
eft qfi^ omnibus virtüübuöbeft, .étüüéiôè
mpr^fluras îlliû^ ffqdiri poreftÉi: quid de ei amplius di-
■ çftiguaj. cunStà adiiei^ribrum telarè-
M a M i » i i ? @ g l îW a ^ g D 5 n t o p . ;n ^ a
quam ù totusratmdns lnfurgat,So'ntrépidar. ipia eftin;
W p M & æ ïm f e m ® m Ê s l w m dpppPit.àe
laudem rêpbndït,. itaièehtibns Ieiftaftra d t
ffpäm o^ift^i^irapepdipQgidinidrpirèftft omhibdsviw"
s >ln °“ nl°»s Uümptans, fequace's^^flips ranhdó ftPé
taEquæinnnlloMerisaihhdilp detpmenmmpateris Et
SB Ç‘“sipftis»indSaqraa iÜs etiam
p M I M n S B
defamBhatae p*cellenna vn-tlttisdicere priefcraiSsrem
Ws m im fr u a s - «ft) wateoatoni VetbisAtdifere-dijift.
»^fte^ftpvteüpim>oTjisineaèctfgnofidrausSQnë.
modóaliosad hócquod nonbaberaus, laudando imii;
nobiämeiieedhiptarausii&nonponqVnDÄpiPs pariter
cum auditónbiis adnahcàppetendamnrouocabïrtius=Rc
medium eniAiimperfedórumïblet effiprldicatorum,
■mquoquebeatipido requies a c n ïZ ,,‘1 ; '
càretdr.Deaasnànqüedicitur‘ j L i - t Ê
nofte-dc i ftia P > He tl
laboribus iîus.InquibùsVerbis oftendiVnr ^ • l
bearos nhShtm/'.^ ; i PP1100 morruös voX cæleftis
ü H ä K t t j j m m J r e M t $ a0^ ai? a0&t’Amdo
Aispraedicatôtibus aptari • O T
qqatenus populoram
qüorüm oetibn-iiT»..(k* • ..sP^bcearurjpoftiäborem.Ad
bfohünclatita;È«^ Gr C.Ia p omiöus di<ïhirum iè eflè
ant/pedabierftmenfnti kboribl« :<èmçtipftïexerce-
Ueiftprtatoifideles dicen..p» ™ ° '3ülb“s APofto'
'«‘« w i M o r m i n ù ü s & i ï l ’vt m m i'
*mt vos, Pt-habeatü Ulm t j W “ D°rmno, & m -
B g - t e in charitate. Hine
iW&lißA% Hincde feibCn 15? j d cens •* ^ r a , opus fac
yf I iabore prçcei^rit.aifj>Li ■ »?UO£^.®m^es apoftölös in hob.
Dornt-
Vdm.74'
In ÀpotÈyfjimp teïbtr Seßtiinüs.
nus iddifti^uios difcit: 'Alijiabotauèrun^ & vos in labóriseo-
rkmintroijtis. Generaliter autem de omnibüs fiibdituK
t)pérd enïm ittbyurhfeqÜAntur illos.
H iiic feu fiii P i a lm i f t ï c o iié iü ic .d ic e fW ü ^ tfrsi to an u um nd *
J tra ru fn d ttlg e fu p e r tio s ï& o p u t tn d n ti rib ftra ïum d ir ig e .S e d c um
p r xm if tr ic , a m ó d o iam r e q u ie ïc a n c a l a b o r i b a s f i i i s i iu d c
q liid lib i Vült q u o d d i c i t , ö js e r a e h im i l l o tu in iT é q ü u n tü r
ill o s , n ifi q i i i a J l P ^ i c a lo c u t io n e m e 'r c e d em t a b o r i s d ic ic
fu b fe q u i fa n if to s p ó f t la fe o rem 5 H i n c p e r p r o p b e t a m d i-
c iru r : a f t t vox t a a kplóratu-, '& octili tü ïa ld ib fym i s 'i q u id efl
mercesoperi tu o ,a i t Domtüus. Q u i a e n im o p u s e ff ic it m c r c e - .
d em , c um m e r c e s p o f t l a b ó r em e l e d o s f u b l è q u i tu r , q u a f i
ipfiirn o p u s e o s c om ic a r i d ic itu r . V o i a u t em f in is a f th u h -
c ia tu c o p e n S p ib i t a n d e m h u iu s l i b r i f i t f i n i s . .
D. AMBROSI I
ANSBERTl PRESBYTER! ,
IK APÖCALYPS1M ÏO Ü A N-
nis A p o s r o ü j
Liber feptimus.
OLÈTnohnünquam in iacto elöqüio vna
eademquetexfie ambigue prófertii vt incer-
cum fi t, in quam magis parce m debeat accipf,
vteftillud:Crf/ix in manüDominivini mériplenus
Dubium eftenim, Vrrum iram Dei
magis fignincetj nonvique ad nouiflimampcenam, id efti
v/que ad feces, an potiuigratiam fcripturarüm dludas is ad
genrestran/êuntem,quiainclinaixic ex hocinhoc , rema-
nentibusapud IudjEosobferuationibus quas carnaliter (a-
piunc, quiafexeius noneft exinanita. Sed ficut ignoramus’
in quam pattern certiffirae accipi debeat, fie pro certo ici-
mus> quiain quamlibec earundem parciüm earn acceperi-
mus, averitate non diicördamus; Sciendum etiam, .quia
licutd fanoiritelleóhi hön difctepamus, Cum talem lèn-
tentiam in quamlibetpatremfibi congruentem acCêperl-
mus, fic vtilius ac plenius fenfum eius proferimus, fi
cum eandem exponimus,^ cx vtriiqire partibus nóftram
expofitionem^munimu?, quatenus in illïs duobus lèi>.
fibus vtcühqtie IpiritUuandi - inrelledfum atcingamus»
Quod fottê facere, non valeremus, finon iblummodo e-
iufdemieiit^ntiaefën.Uim &q.usretnur» Hocauteni idcirco
ad medium proferimusjquia nobis qua:dam limilia in hac
•riunóApöcalypfiad exponelfidumoccurrtint, de quibus
iepcimo buius operi s libro initium damus. Et vtiiimmatim
ac breuiter eaperuringam u s> introducit hoe locolohait-1
nesjimo pier Ionaiinem lpiritusSsangelosquatupt, duos Sc
duos ;duos^videlicet impeianres,&dit os iulïa co mplen tes.
QUprum^Vnjis falcenwneltörijlm» alter verovindemigtorir
amhabere deicribitdr quique iums angeiorumimpcranci-.
um obcemperantes, fêgetem terr* meiluiflèi ac bo tiros vines
terne vindemiaflè referuncur. Sed cum iubtiliteripfius
hiftóri^ textümintuemur, & duos quiimperant j vnuml
&duos qui obédmt j ynum angelum efle ifiüenimus. Gum
enim:di^t.>ynim3'horumffee|rain meffiuflè» altetum veró,
Vihdémïaift: botrosyine&terr£t:,ar^ucin expreflióne feh-,
tèuti4 uleat, quid faólum fic de legere, taiHumque vüas in
torculari ;VèI lacu diedt calcatas Fuifle: ofteiidjt produldüL.
bib hqc.eïlè ègêtem terras,^quod iüntbotriyineaï temet&
hocefle törcülar vei lacitm, quo vine mitruntiir, quod eft
area qtia manipüli icgeciim congregantur.Si^rgo (Vt'apertiffime
cpgnqlcimus ) hoc Tunc legeres terrae, quod iunt
hÔttiyÎHéæ tcV^x: pater finedubio,quia'&qui metit,&qui
vihdemiaJt, vniis eft angélus. Êi inqnam & qui metit, & qui
vindetiiiiay,ypUs eftangelus:proFe<fto&bi qui iitiperantj
noil iam ,duq fed Vniis eftangelus.Sciendum prxterea quia
^ hi <Jui iiïipefaht» Domini perionatn figurati m exprimfit
hiqui obediunt, punc Domini, nunc ccclefix typum
ptàferutit, ficut ïoçis cpngruèhtibus mFeriui manfteftabiinus.
Omniaautém quxhic de méffbrjbus vel Vihdem ƒ-
atoiibus angelis fada narrantur, fie advtraquè témpora
primi icilicet Dominiacfecundi aduentù^."percïhere VidC-
rtitrVt incertum fit'ad t^uod magis fedigi debeâtif. Quia b-
nimàdpHrnàm Domini adubntum terri demeflîo perti- i
nenc, îpfe teftatur,qui ad apoftolos loquitur,dicehs: Leu die
bculosveftfôs & videte 'régîmes, quia àlbifunttkm admèjfem.: &
qtü mettti merce'dem accipit , & qui congregäYfrtiütun in vitath
aterftam. Et mt{um:F,gobiißvxismetere» qiiodnonfemi>tafl$s.Â-
lij Uborkiterunty & vos ïrt Ubvrfi eerum infroßts. Ruriumquè
ràros ad nVultiplicitàtem fegetis operarios confpiciens,aiti
Mtßisqutdem mult a, operarii autem paitci. Rotate érgb DominuiH
theßtSi vt tijciaüt operatioi in 'theffem fuam. Qma verb ein id e m
terrx demeffio ad fecundurnDothinl pertineat aduéhtùni
ipfe etiam hocipfiim confirmar, qui parabolam dîfeîpùliS
exponens,aittMeffii quidem cbnmmthâtib eft fecuKjimfc^
ibres autem atigeli fune. Quamobrèm cum hxc ita jfînt, li-
bet vt fupta promifiimus , qualirer ea quæ de meftoribiis
vel vindemiatofibiis angelis iiarrantur, ad Vtraque témpora
conuenianc, aperire. Ait nanque:
pyViâiiC^ectenubescaniùdai^jHpèrfiubefhpjedè'ntcM
ßmilemfilïo homiïih, habentem coronam auream in capi-
tefitOjtfr M manu fiafalcem acutum.
. Satié'mahireftifiiméàpparetjqüisutifteangelusquifii-
petntibem fedec-Neq; enimadangelitum fpiritum perci-
nër,.y^cfiinjushlio hominis vocecur: fed ad dominum no-
ftrum lefixm Chiiftum,<lequo feriptum eft s CW» in forma
Dei eßft> non rapidam arbitrât us efieffeft aquaïem Deo:jedfimei-
ipfum exinaniuitformant ferui acctpunsjn fimhtudinem homi-
numfattus, & nabituinuentus vt homo. Qjjid: verö defignatus
per hubehi, fuper quam idem angélus iedcr,nifi caro eiuf-
dèih rëdéihptprisf Vfrdê feriptum eft: Eccc Do.himts fedei fuper
nube-n leutrn, &ingredietur Àegÿptum.Bette autem candi-,
da voçatut, quiaomnino maculis peccàtorü non cbniperi
gituri vel cerce (yt irtanilfeftius appare t ) per eandem nubé
écclefia eiufdënj re'demptori's txprimitur>fuperqüamDoA
_rhinu$ tanq’ua in throno federe deferibitur* quia per eam
iüdicioxquitatismundum examinât. De cums prædica-
rqrib.proplieta loquitur,dicehs: Quifunt tfiiqui vt rtubés Vo-
lanty & quàfi cplumbaadfenefirasfuàsi Qua? videlicet hub es*
qüahî fimilis üÜp hb minis pràudet,rette Candida vocatur:
quiaélettotiim ééclefia, quam fibi Dominus exhibuicnon
haben tem maculam aut rugartt,lauacro aquxin verbd mü-
dâcur. Scjendum veto i quia &,nupes& fîiperhubem fe-
dpns, Vhum iiinf corpüSi Et cutn Dominus filper nubem
fedtt, vtique i^fe nubcs cum Domino feder^i. miÿcariam
: ptoteftatémlii mûndo çxerçeti Qgod autem hicfedens,cpi
I rönäm àii rëam itl çapitç iiabere deferibitur, fie intelligen-
aUihëft: tanquam diceretur, Corpus Çhtifti quod eft ee-
clefia,in capitepp ifidecco Co»iam yittorïx. Ad cuitis principes
ipfum, caputÏpqnfiufjdicensï Ö3«ffew, quia égoYtcïfecu-
tum. Hinëeftqhodîùperius Vigimiquatuorieniores Mptty*
, nas aureas habere narranchr.Qupd vero lubiùngnûr, & in
mahuFua felceih acucami&âd captit,&adcOrpuSvtrumq;
ppceft refera. Et qux alia efte fàjx ifta creditur, nîfi euange -
li<^y^aediç^tib, qua homines à terrerta cupidirate videntur
démejdï oc vt ad horrea cxleftia trapfeant pttrgati, ïn vnita-
tefideitanquâm manipuli cSngregari,triéùra tribulationis
agnöfcühtut ’cbnfer& Hàric erilm fàlcéïn Dominus àlibi
giadium vocat, dicenS:No» vent pdeem mittete in iérram, f fi
gladiumymenmßparaie hominem aduerjus proxmum ]uum
bit. Q^id Verb êft, Falcéth in manu hâbere,nifi euangelium
quod quifque voce prédicat, manu ïànttx operationis impiété?
Opera épim fignificahtur plerunq'uè per maftumi
Vride & deeiußem eüangelüaùcbredieitiÈ*ücas:Q^^^
Iejiii faute & dwfre.Sequimr':,
E ta it# angélus exiÙitdete’rnplo-, clamons ■voce magna
ßßdentemfupra nubèm: ÔMittepfalcem tnam açutam
& met e,quia venit h or a v t meeatur,quûniâfn aruit mef-
fis terra. E t mißiejuifedebatfisper riuberitifakem ludm
in terrams & mèffd efl tàrà.
G.e.rtum
Mat. 1}.
Philip, t
Ifs. i,. -
ÈfaU (!c.
Ephe. t;G
H
Mattotdi