\m m
Pro*.\i.lo.
B
■ PfaLtf.io.
, Cunt. 8.6,
; Efaxy 18.
Wmh
Mich. 4C<
D
noui dilùct'li. Pulchraquidem facie & décrira,quiaeâlca-
ftis fpurcitias carnis Sc fallacias mundi, & ideopbftCh'ri-
fttinvjvt caftrorum acies ordinatæ iugum adolefcentia
confcenditis. Quis non mireturâilè(5tiffîm«ipulchritu-
dinem religioriisveftrae? Quis non miretur.quodfragiHs
fèxusfic vnoimpecugradituradfopernaâta vtadhucirttra
mundum, iam extra carnem,extra nrandum videatur eflè
virtutibus? Nec igîcur mirumquiâconcupiuitRex, Dei
PatriS filins, fpedëm veftramj quiaipfe reformauit in vo-
bjs imaginera & lîmilitudinem foam.
Vnde fcquitur,F///<£ Tynin muneribusvultum tuum depre-
cabuntur,omnes diuites plebis. Porroin Hébràico habetfojf-
lia fortifiimi in muneribus .faciem tuam deprccabuntur diuites
pdpuli. Quia verbura HebraicumSoHncerpretari poteft &
Tycqs, & trifc^latio, & fortiiBmus fîue fortiffima, Vndè
in præfenti loco mterpre turn orta eft diflonançia.SedHie-
ïonymus iècsitus Symmachum, Eïliafortifiimi, tranftülit:
vt ilia cui fupra dixeiat, Audtfi!ia& vide, filia for tifïïmi pa-
crisimelligatur,autcerteipfàforciftîmafït,iuxtaSalomo-
ncm,Mulieremfortem ijui ïmeniet? Quæ ni mi ru m idëb foi?-
tis vocatur, quia fiïChrifto pofuit omnem fortitudinem
fuam,cum didr,Fortitudinemmeamadtecuftodtam. Dëqua
fpOnfus ipCanticis,Fw« faftàeftmorsdileftiotua. ïnrerea
iuxta Septuaginta j Vtlta Tjri in muneribus vultum Eeclefræ
deprecabuntur, quia Ecclefia de Iudæisprimumeflè coepit,
vt ipfà fit cuius concupifcitRex decorem. In quô fècuii-
dus modus eft laudis : vtfieut dixcrat fponfo, Intend?,pro-
Jperopràcede,régna,it*Sc hoc in'loco digflica$& gloria cotri-
mendetur Ecclefiæ : cum deuotus populus ad eam veni-
-ensjdeprecatur in confeflïonefideiVu]fomipfius,quæ eft :
notitia & habitus ac pulchritudo veræ réhgionis.Qêæiii-\
tfniruro gloria & honor de Chrifti cultura fpônfæ venire
declaratur. Ergo Tyrus ciuitas eft olimintnedio mâris,J
npnlonge ab Hierofolymis conftituta, de qua Ifàiàs mul-’
ta lpquitur.in figura tqtius Ecclefix. Inter estera ait,Quia
trunt mercedes emfanttifitata Domino, viidefilias huius d-
uitaris^ua&iufludibus huiusfæciilitotaverfiitur, animas
vult fignificare fidelium.vcl Ipeciales Ecçlcfias per loca in,
Chrifto fundatas: quia non fola Tyrus filias Ecclefiæ mi'fit
fidèles, verum etiam cotius mundi ad eam incurritaduna-
tadiuerfitas.
Inter quas eriamVefona, quam incolitis, quæ prius
meretricabatur poftldola fornû ationis, cum muneribus
venir, Sc fada eft ftdelis, quæ fuerat filia forriffimi diaboli.
-Et yteernere poteihs,ficu t dixit Ifàias,mercedes eius iam
fànâificatæ funtrDomino : quia tota Ecclefiis repletaful-
get: & fada eft poftèffio piiflimi Saluatoris, quæ fuerat fi-
liaperditionis,& prædavaftatoris, Habetnamqucad'0 -
rtontem fui mine caftra monachorum cum fuis Sandis
Confeiforibus arque Martynbus, ad occidentem vèro ac
.fi^aoft tergum vcftrum, tuba refulrat ândiEuangeliiin
voce moneniis,fitque vr nullis fraudeturdoniscoelëfti-
bus locus in quo eftisi Vos aurem quafi in medio conftitu-
tæ,vnum elegiftis angulum rantum S v e s s i o n is angu-
ftæjqiça lapidemillnnjangularem dilexiftis,quî fàdusèft
vobis à Deo patrefiindamentumincaputanguli. Vbifi
- ben&conlpiciris , turris ilia ex Euangelio erigitur, de qua
dicitur, Et tu turrisgregis nebulôfafi!ta Syon, vfijue ad te veniet
pot eft as prima regnifilia Hterufalem. Quiaetftnacus inêaci-
uicaücuk fponfusvéfier Ghriftus eft,quæ Bethiehem vo-
cabatur,iuxra quam in eius ortu Angeli decantarunt,G/o-
ria inexcelfis Deo,&,tn terra pax hominibttsbona voluntatis : ta-
men ad vos vfjaechariiîimç,illa peruenit poteftas prima,
quæolimilliptomittebatur. Necdubium quin peruenir
vfque ad vos, quia vofmet Chriftu&elegit & erexitinfoe -
culum.ôc munimen totius ciuiratis : ita vc meriro dicacur,
locus, ifte turrisgregis inclyxi nebulolà. In quo gregèSal-
uator iplë fadus ëft paftor, vbi Angeli dependences & a-
feendentes credimus quod gloria inexcelfis Dëo decan-
Japc i & quod pax bonæ voluiftatis in vobis iugirec flotcar
vberius & rcquiéfcat.ybi c uftodia vigiliai um,& exequiæ
virtutum mdefinemer agiitur : vbi iaus & iubilado,quantum
fas eft morcalitati.nùnquam finitur: vbi precés &c ge-
.uutus arque lachryitMequqcidie coelum puliant,& fiuunc
cum omni impetu amorisin Oeum vbi vota ofteruutur
Deo,& gratîartim munera.Idcirco eefi nebulolà aurfqua-
lens dicebatur ilia quam peflîrtiColunt, quia patremfa-,
milias occiderun t,& tolueruâc:vos quia turrim in medio.
collocaftis.torcrilarqùêid eftaltare.Chriftum erexiftisin
cordibüvveftris,âuxilium Aflgcldrum non deerir: fëçun-
dum quod ait Dauid, Itnniittet -Angelus Domini, illc fcilicec
magni confiiii Angelus ,tntfrcuiiu timentium eum» &eripiet
eos. Quôniam nih Dominus vosichariffimæjcuftodierit,
Sueffio angufta, quia in cirçuifcu murorumparuiffimà &
deftruda eft,à nullo vos h ofte falfiabir. ldeo confidite inde
magis,quia ad vos viqubpoteftas peruenit prima.Qtiaç
poteftas eft regnum filiæ Hierulàlèm, quoniam regnu m
Dei ihtra vós èft , & ad vos imperium & principatus eius
peruenit, qui dixefat, Egofum, ci é ’aprtnctpiutn érfinisïpri-
tnuf & nouiftimuslrinbetis ergo etiam ad meridiemin pro-
fpeótu Orïehcis'ftnókos Martyres Dei Patronos veftro.s,
C rifpinum feilicet & Grifpiriianutnjrubricacos-fuo &de-
albatos fanguine Chrifti,qui hanc fundaruntciuitatem
in fide,j& eruerunteam de pfæt'ipitio morris. -Quænunc
ita floret in Chrifto, vt plena videatur efiè liliis atqriëro-
fis,proquibus hic Pfàlmus canitur. Siquidemiàpâi Martyres
veftri,font rolæ fuauitërôlentes,dile&iffimæ>& vos
lilia,vndè relplendet hinc inde totaciuitas,& lætantur
Angeli. Iftaigitbr font muriera quæ probantur diuinitati
-nïmiumgratiflima,quæ mittit Velbna C hrifto, olim dica-
ta dæmonibus,nunc coniècrata Deo & confotiata Ange-
lis. In cuius vultum prolpiciunc vniuerfi, &deptecancur
vt Pfàlmus canic, etiam cum muneribus omnes diuites
’ piebis Gallia rum, quia de refis gau de nt fe vindemiafleli-
lia. Diuites autem quivcnerantur,&deprecantur Chrifti
Ecclefîam in cunâis operibus bonis, funt religiofi viri,
feu diuites,qüidicuntur fàpientesfieculii PhUofophor.um
difeiplinis eruditi, quotùm admta eloquiis, multum in
■prinçipiô florüit,vnacum fignis & prodigiis. Scd & diuites
fuere,quibus prim um crédita font eloquia Dei,haben-
tes notitiam teftamenti Dei, feientiam ProphetarumSc
Sacramento ru m coeleftiumdhter quos primum compul-
fos Paulus & Apollo, necnoïi &quampluresalii ,multa
munera de tulerunr,quibus di tat a eft Ecclefia ex gennbus,
depiecantes ramen vt reciperencur ad fideminfraÇhrifti
Ecclefîam, quatenüs fàluteni quara perdidefânt in Sy na-
goga Iudæorum, inuenirent infide gentium. Quiaficu,t
Dominus teftatur, non inuenit tantam fidem in Ifrael,
quantam in genribus.
Sequitur, 0 mnisgloria eins filia Regis ab intus,tnfimbriis durcis
circumamiäa varietatibus.'VbimHebtaico habet. Omnis
gloria filia Regisintrinfecus, infajetis aureis, v eft it a eftinftutula-
tis. Namproeoquodfcriptumeftjfècundum Septuaginta
in Grace0 Hieronymus, ab intus, tranftülit, vel
intrinfecus, & legiflèfe dicit in quibufoam codicibus pro
hoc verbo Efèbon,quod cogitaiiones fonat. Ex quo o-
ftendic omnem gloriam Ecclefiæ, cui fopradiâum eft^M-
difilia,& vide, & OfiliaTyri feu fortiftimi,quam nunc appellat
filiam Regis,intrinfecus eflè in cogitationibus,in inte-
riore videlicet homine, & in circumcifione non manu-
fa dia. Vult in fpiritu& confcienria habere fiduciam.apud
Deum, ôc totam pulchrirudinem intrinfecus in mente
pofitam, magis in tacita cogitarione cordis., quam.in Höre
vel eloquentia verborum, fed Septuaginta, Omnis gloria
eius filia Regum ab intus, dixerunt : v olentes & ipfi often-
dere,quod omnis gloria Ecclefiæ, cui fopra dixevat, Audi filia,
Sc concupiftetRex decorem tuum Jeu cæteraùpfæ font filiæ
principum, fiue iuftorum, cum conuertuntur ad Dominum
feere ta fedeuotione cordis iugiterofferunt Domino:
quod fignificat cum dicit, Ab intus. Vbi nó vana gloria
requiritur, non often ratioopenun demonftratur, non ;
concrepan tia labiorum iadtantium meditatur.non vlla in- ;
flatiomentis habetur, fed to tus in ter iorhomo tacita in-
tentione ,.quæ Deo placitafuntreuoluit, fblummodo ea
quæ ad diuina nouit pertinere myfteria, dele<5latur&a-
git,quöa niillis conuenit magis quam Dei miniftris, quf
lacris altaribus deleruiunt,& fanäis viginibus, quia qua-.
ro proximiores Deo videntur, tanto puriores elfe debent ;
etiam intrinfecus, cum quibus verfàtur Deus, Alipquin !
fponfàChrifti,quomododicacdlud dcCdiuiàs,bureduxtt :
Ea
f j t t i .
Lue. 17.Ü
F
G
Cant.t. 14.
i P/.149.S.
c
D
Eyi.38. i
meRexincubüulumfuum. Non enim cubiculunj.tanti Regis
adulteras fufcipiEamicas,& feedas in confcicmia: quo-
uiam quae font ill corde hominum femper oculieiusvi-
denr,& confiderat vniuerfa. Idcirco omnis gloria fponfie
Regis,quam fupra ipfe $)iam vocat,defidc nonfiifta &co-
feientia bona venit, VndePaulusaiebat, Gloria noftra hac
eftyteftimonium «»yfwri^^x.Q^xnimirum^gloria, non
■ venitnifi;db.n,ouirate vitx, &indnmento virtutum,qui-
bus omnis anima pulcrefc.if &.decqratur, in.quä Deusp.er
fideminhabitat, & iocundatur in abundantia charitatis.
Qu* pulchritudo, quamui? foils refplend.catin.operrbus
• bonis , intiis tarnen eft vis:& decoramoris. Vnde Sc fpon-'
i fie dkitur in Canticis,Quampulchraesamicamea»quampul-
chraesi otulitut columbarum, abfque eo quodintrinfecus latet.
Non omnis Epclefjalicet extenus.gloriofa refulgeat Sc decora
, infus tarnen pulchriorrcnitet, vbi Ghrift us in habitat,
Sc omnia vfttutum ornamenta teftolendent, Jiyc quo
nullidubium quod omnis gloria Ecclefiae, vel pulchritu-
doanima:intrinfeaiseft,vbihabitusvirtutumccE:leftifii-
pientia illuft ratur, Sc reni tefeit integii tas charitati s. Quo -
niam,vtPhilo(bphi dicunt,yirtiis eft habitus anipw injno-
dum riacur*,rarioni femper eoBfencaneus* Et ideQ^abin-
tus,in quoDpus eft, ficut origopft^irtutum ßefonsboni-
tatis,ica omnis gloria exinde & claritas fi udificat ur & cre-
feieforis, Vnde dicitur, Sicutcortex maltpunicigenatua, abfque
eo quodintrinfecus latet. Qgja m ge nis quod e jeterius r u-
1 betjab intus nafciturvtrub(?at,,ex eo quod interius viuit
I &.viger:&.ideq excerius, dum ifta marceflit pulchritudo,
interius eft qfipdyiuit, vndcyica irifiuge maijieat,$fquod
exterius decidit,ab eo quod.intrinfecus eft, yiuar pulcher-
: rime,& reparetur. Quapropter,charifTimx,confiderate
diligenter vpcationem veftram, difeutite confcientias ve-
ftras, quia^ulkeft veragloria,nifiquxdepEopriavenit
confoieqria^uqt eriim pruderites Virgines, font Sc fatuac,
quarum laus interdum falfapotius eft quam vera, maxime
caruna quas & prnat lingua adukntium, & deledat vana
gloria, tffnerogo probet fe virgo deuoita, iuxta Apoflo-
lum, & ficinjfemetipfa gloriam habebic, & noninaltero;
quoniam vnufquifque de confcientia propria iudicabirur.
Vnde'Pauidcapic, Exultahuntfantti in gloria, latabuntur in
I ctfifUibus/uis. Ergo, exultabunt ip gloria quam femper intus
; corde,fob fpe^cerps retributionis habuerunr. Lxtabun-
; tur in cupuippi fuis, in quibus ex, bona confcientia inno -
; center,corampcofiudifi.cancesvixcrunt. Etnotandum
quod aic »ifiba,regum ab intus, quia ifta lpcptiopiinquam in
I fiecularibus habetur fitters; fed inter proprialegis diuinx
connumcratur eloquia.
; Stqnkat,In fimbrijsaureis,circumamiäa varietate.Vemnr
tamep^n Hebraico habetur, Infafeijsaureisveftiia eft in feu-
tulatis. .V^ijlic^t cliuerkfint’verba, tarnen vnus eft fenfos,
fcdlatior Sc admirabilis. Nam fimbria: quarumlibet ve-
ftiumi de ftamipe femper dependepc, inquo fob temen tn-
tenjair. Nam cot^veftimentivircusinftaminehaberur,a
quofimbriatum.pulchritudo defeendit. Sed cum aurex
dicuntur,diuinior fenfus inrroducitur. Quia cum foperius
R.egina ini v.eftitudcaurato adftare dicatur, hie fimbrix e-
iufdem veftis aure^ leguntur.Ex quointelligitur,quia per-
fe&ior Sc pretiofior femper eile debet finis vit£e,qu5 prin-
.cipium.Hiecquippeveftis dum vitfthominis fuperterram
veiktur,femper texitiir. Vnde amatiflime Ezechias debar |
d icens, Pracifa eft,velut a texente, vita mta,dum adhuc or direr,
figtiificans fe immaturius hinciturum iuxca co mminatio-
nem Prophetie,quam crat in a:tate.hominis;feu in arterno
Dei cofilio, fi abire t prius quam ex illo generations Chrifti
ordo texeretur. Idcirco per fimbrias vita hominum fi-
gnificaturextrema, quam nop deauracam, vt fopra veftis
fuifle monftracur, fed aurcam eflerotam debere oftendi-
iur. Q nairi fine vitae totaperfe«ftio amoiis Deiquteritur.
, Circumatqidjfca tapien varierate, prpptcr variasyirtutcS fi-
delium, quas iam fopra conftar expofitas. Quibus indiita
diuerfitatib. Regina Regis fil|af anima videlicet H4 e Chri-
fti,veftita,necefIeeft amidu difcplor,ficuti Sc Ecclefia Ca-
tholica veftiatur. H^c namque eft veftis ilia fignificata.qua
.veftiebatpr Aaron,qu*auro,purpura,byflo,coccp&hya-
cintlio contexta fuifle diuinitatis prardicatur. Quam fane
:.ntyffictóörnaficirunt Sacrameptrs mulierer,quibus ;
Deus àd rexédum dedf t f^pientiam. In qua malta præfigu-'
rata font diuina myfleriajîpfà eft(eüâ Sc tunica bkris, qua
lófcpb^quain çi contexuit matcrEccclefia.De
hpMcógmbiijsiynahi retigit mulier illa exEuangeIio,qu|
làj^pwjumenparipbatnr. Quod autem iuxta Hebrai-
^ rM tyïnftutulatü,liçetaliis verbis, iciipfuln
fignificare vidétürqüod diketatiOmnisgloria eius filia
Rfgis al intus,YaCciii hamque peâoralibustora veteri regi-
m p l compöniturrefolutioraammillamm:dein-
deaf|ring^^urvifcera, heyentetlatjus intumefeât. Sed
kfciairnm aliæ fohf quibj^Ÿftgihespifiahmtèüiæ vero,de
quibns matron®,vtdiximiis, conftriDgui\tur; VndeHie-
remias Prop he ta : N unquid, aic, virgo obliuifeitur ornamtnri
ftftmtffipnfaStyx mulier,fafçiapectoralis fua Î Ex quo liquiip
Qb.tiftHÿ.ÿohfos VirginisÉccfeifi« pftendituç,& Synago-
OtÇïooràno« affeélu,quam
Hridco quia iam contaminata erat in
foerat: repli cat ur, Tamen ex:cjpnientia behi-
gniffimi Saluatotis àd pcenjtfentiam inuitatpr, vt fafciaiA
qnam habujc ad orpamentum decods, ijltem recipiat ad
&pbligariQnemfoædejformifati$. At veto
Chrifti Ecclefia, virgo dt fponfa dicitur,quia nó habertna-
i culatn neque rugam* Idcirco/afçiis præcingitur aureis, Sc
dffP^àtur etiam fcntulatis.Ilja veto ornamen turn pci didit
fonM» quæcumque leceffit a Domino, amorcfque fecuta
eft ahenps,hfe,c fic qujdem tf linquitqr à Dotnino : yerum
hoi tatur v t redeat ad viruóiJuum,ótpriorctïi recipiat cha^
ritatem pjimaque düeëliojiis operafàciat, ne nuoa in fàri* -
guine foo inucniatur.qiiæ fuerat fponfi fanguine dealbata;
Hinc quoque.infinbqt > quantu^nprior Sc glpri^ fit Virgi-
nis, quæ fupra peâusornâmentum Habere diciturj vbi i
rationale,in quo erat dotftrina & veritas,
porcàB^tnt.
^Hftigftut tninus portât yirgo Cfcifti,qua;,fponfum Si
e fnfoum gerit jn peyote, &ideo fafeiis inteilige*
ti^rnm^ufeis tegunturj&obuoluuntur in eo diuii;aSacra-
m ^ ^ in tu s in aniirip recpndit?,vbi fidesy irginis eft.fal
ci^riu Stthefaurusdilciftib.. Qgia fidelitiæ fapSmtiæ Ipnc}
vtipfafacecurper Salpmonem, elle .cumhoinlnib.multo
cureirecumjpfis vtreddant votafoaDëó,vt perueniant cü
portante^ man;pulos foos in templuiti Regis^
PW ad>FfmP1Gfica^ ucan^ r»vt facerdotes fintjad thay
kmninyero Regis,ficur.fponfæ Sc coniuges. Immdexo- ]
mnib us vc fpon fade con iunx yna fit vijrgô ;H ocquippe te- 1
plumcft quod loannesyidic inA pocalypfi fik.ErProphç- 3
tadicîr,K»4w pàqàDominohancreqiïtram>vthahitm in dôrhs
Domini,omnib.dieb.vit a mea.Et kzzü,Domine, diteXi deforeùf-
^ ^ & J o c m f t d i t 4t.iqi^gl^iatua^Adqqïnitan»gi<k-
fOIften7plania> chariffimæ, cülætitia&exultacio^e
vëpiendueft. Sèd quia officusÈuangeHcis quocidieinu(-
camur & erudimur adilla fopernagaudia, mexito diClii eft
Adducentur .Maxime came yirgines;fèu viduæ, quia magiîis
inuitanturpræmiis magnis k:tabunturgaudiis,qui?Ji5 (ra-
gili fexu grauiffimas deuicerunt corporum pafiiones.Ërgb ]
vincenti dabiftir edere de ljgno vitæf Sicqi'in Apociiy^ft
Ioannis,no aliis qua vinççntib. prçmiaproraifctuntur. Id- ■
circó réddac vidua vota vidi)itati?, rëddat & virgp vota pa
rentu fopru:immp&quæ parentüfuere,quia iaadiilta efti
faciatfîia:eoq> no ajeeri eft oblata., quaei,cuifedebécto-‘
tâ.^Jatn qqia tru,aus ventris eft filia, poteftas pdrentüefti j
luai^âfferre Dep, aiitnup^tuifradere pignpraf Vnde A- I»
poftolus,^«ivi^/Kë/?M;» m^inïytradïtyXncfixitybenefaàt^ ■
quinontradit melmfaàtXàoeçQ nô diMèeantdbnferspr,
M is^ch'uspftèlcgefûntïminpcô^
Deo. Q110-
niam ytràqj retineris îege,f| < Prrumpas fàcrificii vota^quià «
ipfivouerunt,vt tu e^olueres;ip,fi te obtulèrunf Vf penna-
neas. Audi's, charilîîma, Ifiiac quomodo exfèqtu tür pater-
naoblationem vfq;adgladium&yfq}ad igrtes: ülquanM
exjocq^ft,etiam vfq; ad motte no refugic, hô reiudatùt*
no contradidt,Forte dices qùia vif foiti vnde occurr4t tibf
fihalephte,quæneftuftratetiitpaternü vqnim
tëmpbfuUc, quiapatfcrfipprueratós fouqüæ fté foltifo lié {
.... 2 S B B §' 4 I
Ierem.i.ji
¥
Epb. S . l f
Ppny.6;.
M&M
Âfài. t.|»
:.'ëcr/y.fi