eu te.î pus jlelU que apportât■. j Diligentia doli eft ac frau-
dis, cupiensexpVorare, quia locum ex Prophetia didice-
rat, quandonafccretur. Et ideo pollicitus eft adora re, ne
quifquam aduerteret, quod ex conie&urapoftea collîgi-
tur, quid animo celabatur. Qui nimirum clam vocatis
Magis contulit cum eis, ne forte Scribæac Pharifei, quafi
exDei oracnlo repro milium occulcr en t, fialiquo fignifi-
cationis riutu deprehenderent eumfe veile perimere.Ne-
que enim zftimare poterat , quod contra Dei promilfe
tanto infànirentodiô i vtnonvellent fufeipere eum qui
vocibus Prophetarum proprio ex genere fuetat repromif-
fiis: Vnde clam vocatif MagiSdidicitab eis diligent<rtem-
pusftellæ.Sed reuera quid de ipfe didicerit, quando & v-
bi,vel qiiomodôapparuerit, non fatis claret relponlis. Et
ideoalii alia fingentes, velint noHnt, totum Deôpolfibi-
le reliquc.rünt,quidqnid difficiMmum hominibus videtur.
Interea mittens eos Bethlehem dixit, ire & inquirente diligenter
de puera, ac nnunciate mihivt&ego venïens adorent eu.
Simulât k ergo adorare,qucm necaredifponit, v.t pcrlùa-
.deat eife, fine vllafraudisfulpicioneob fauçris gratiam fibi
renunciare.
E t eteeft üo, quant videront m Oriente, antecedebat eos do-
necvenirttfupravbi eratpuer. ] Dcferuntur autem Iudæam
ingreûlftéll* indicio, vt compellerennir ex lege propter.
fidei Sacramenta diligentius requirere ranti regis hatiuita-
tem jquatenus & ipfi Sacerdotes à Magisinterrogati vbi
Chriftùs nafeerétur, de aduontu eius incxcufebiles effent.
Vcquia-focordiapterncbantur, ne Prophetarum vaticinià
in tender en t» à géntibus pnemonitr, feiten» debitum ex-
cm plis inuitari venerationis obfequium credendo impen-
derent, qui prim i ex vaticinioad adorandum velocius veniredebuerant.
Prouocantur enim adfidem,ficut lcri- ,
pram eft; in eis qui non erant ex populo Dei, & irritantur
ftulta in gente ad æmulationem vt ex v troqu e conuiéli i n-
excufabileselfent. Sedipfi, tanquam Iacob filios benedigaudet.
Nam vita viucre, quid eft aliud > quàm in vittati*
bus viuere, & beat* vit* aâus habere adhuc in iftius cor*
poris vita? Sicut è contrario, morte mori, quid eft aliud »
quàm pro vitiis & peccatis morte puniri ? Vt ille qui polfe
habebat, fi vellet non folum non mori» verum etiam obe-
diendoquandoque per Deuni immortal« haben; fieret
in peccatis morendo mortalis, & fi non redimeretur,de-
inceps poft mortem carnis , ob mortem anim* æterna
morte vidurus. Hincigimr profedo patet vindiuinis lit-
teris nihil fiiperuacuum, fed mifadiftindione verborum,
fiint omnia myfteriisrcferta, & mirabili décore fcnfibus
variata. Vnde beatus Euangclifta volcnsillud vnicum &
admirabile gaudium credentibus iiïnucre, præmifit eoru
gaudendi Magifteriuro,l*tandiquc mumis, fide cum gratia
defideranter qu*renribus in corde ccelitus diffuliim.
Et non folum gaudio gauifbs, fed magno vtique gaudio,
quo nullum eft maius : atque in ip(b magno gaudio eos
valde gauilos.Quiapotell m vno eodemque magnö gaudio,
alius plus , alius minus gaudere. Porro ifti quorum
(pecie genus prxfegiebatur credentium, gauili fiint exillo
magno gaudio valde, quia certi fadi fiint de obtentu, fidèles
de prouentu, dcuoti exaffedu, ardentes imerius dein-
fpiraru. Sed & magnum gaudium dicipotcft, obdiftin-
dionem after ius gaud ii; quia eft infimum gaudium, quo
proprie magis geftire dicimur, eefi eo abuuue, rede^gaudere
dicatur. Vnde per Salomonem fecundum Septuaginta,
Latanturcum male fo r in t, & gaudent in rebus peßimis.
Eftinque & medium vit* , quoties de bonis Domini
temporalibm gaudere populus perhibetur : quoniam fi ad
eadem bona refemirrinfirnum elfe conuinciturj finautem
adDeum qui dédit ilia, feitemaliquid elfe cognofeitur,
qieando per ea gaudendo, animus ad illud film mum & in-
commu tabile bonum, fi non per fe colendum , ’(urfiim e-
rigitur. Magnum vero gaudium rede non aliubi quam in
|________J___ JH ______ | lJeum propter feiplum accipitur. De quo quia primitiz
cens, obfufis czcitatecKulis caligabant, quiaprxfenttm j gentium erailthi Magi, perhifi vifione humilitatis,fiifce-
lucem non intuebantur,cuius etiam locum natiuitatis ex I pta fide deuoti Deum adorauerunt, & religiofi pro voto
prophetia yelud digiro longé pofiti deraonftrabànt. Ali- fideliter Dominomtmcraobtulcrant. Hocigiturgaudio
‘ ter autem, deferuntur Magi diuino viantesauxilio dum bcatus Ioannes amicus fponfi gaudere fe perhibet. Stat,in-
| requirunt humanum : vtexhoc pateat nos non debere, I quit, amtern & gaudio gaudet propter vocemfponfi, quia amiquosfides&
Chr fti gratiailluftrat,hufnanum docendi,
j dubietatisanimo;requirefiiffragium. Nequeenimde-
j buerat fignum m racnli Magis tanquam infid elibus often-
! fum,eifdcm apparerc legtsDodonbus, quos Prophetarum
eloquia, & Pat ;atcharum præfegia, arque figura-
rum xnigmata, velut domefticos, non modo ail, fidem;ye-
run>etîamadfciendamprom.iflbnim plutimum przftrue-
bant. Vnde timendùmeftdehisquxindiuinis litteris ha-
bcntur,fimensmalèdeuotaexftiteric,ihfidelicacis nodo
incredula, aut fubterfugiendi examine fubdola, nevn-
£ /a .9.€ .
Gcn. 117.
m***1
cm eiut ejl. Ita liquidem 8c ifti fide iuftificati gaudio gaudent
magno, propter caritatis ardorem Ixti gaudentes,
quia de inim cis fe profedo amicos per recondfiationem
fad os intelligunr. V ndc nimirum Ibis apertis thefauri s ei
muneraobtulifle, &procidentesdeuotosadorauifle fcri-
ptura teftatur. Quo fado, magnum religiofis noftr* ia-
aamentumaperitur,vt fide praeuia thelauros noftrosin
via minime pandamus, d one ct ran (pofiti inimicorum in-
fidias gratia illuftrante, foli Domino deuoti, ex reconditis
fecretorum cordium theiautis mun-era offeramus. De
quam vlii» fignerum prodigiis valeat inuitari. Quia fi quo nimirum alibi thefauro redè dicitur, Thefaum defide-
Moyfen &. Prophetas non audierint, neque fi quis ex
mortuis relurrexerit, credent.Magiaucem tandem comptante
della peruenien es ad locum,atque fàmulante defu-
pci.vbi état puqr, fydere, ad quem eos ex Oriente perdu-
xcrat. Yj
0 G a v i s i funt gaudio magno valde. "] Vfiis itaque feri-
pturanim puerum eum ideo frequenter nominare videtur,
vt cum recognofcas de quo Prophetacanit, Puernatm
eft nobis, (frfilius dai us eft nobis. Sedfiinlittcrisdiuinis nihil
feperfluum tife creditor, neque vnus apex vel iota vacat à
royfterio, texcus hie feripturarum quzftioncm videtur ad-
ferrc . cum nemo nifi gaudio polfitgaudere, ficutnecnifi
vita viuere, & morte mori ; przfettim cum non, gaudio gauißfimt,
fimpi iciter annotatur, fed etiam magno valde i u-
peradditum cumulatur. Nam legimus in Genefi ad Adam
' dixiife Dominum, In quacunque die comederis de ligno dmo-
fecntiaboniac malt, morte morteris. Et per Ezechielem, 1m-
pius, i n q u t,fi egerit poe ni tent tant ab omnibus peccatisfuis quao-
pera us eft, &fecmt tudtctttm & ifßitiam, vita Vtuet, & non
niortetur. Nunquam itaque dixerim huiufmodi locutio-
nesferipturarum fanâarum fupcrvaçuaselîê. Qu a ficuc
roörti quàm i*pe viuitur,& vit*,vt vfiis feripturarum ap-
probat frequenter moritur; fic 8c gaudio perfeéto gaudet
aoq«is,qu ando propter Deum quod eft verum gaudium,
rabiiisrequie/citinorefapientis. Vridequia Ezechias incaute
thelauros fuos aliv nigenis vniuerfos jpdidit,diuinapercel-
litur fententia, 8c iufto Dei iudicio in pofteris condemna-
tur. Veterum enim traditio eft, quod Parthorum ac Perlb-
rum Regesnullus fine muneribus vacuus adorabar. Id-
circo iftos aiunt v icinita te conciuium alfuctos munera ob-
tulifle. Sed nos diuinaex infpiratione magis feâuadftrui-
muSjVtin (pecie totius generis ccelcfterefulgeat M*gifteri-
uro,pro qu q fignâccrcria obtulilfe dona narratu credim us.
Avrvm videlicet, thus & myrrham. 1 Per aurum quip-
pe, quod maxime Regum eft ornamentum , Regis infi-
gnia déclarantes : per thus vero, quia in iàcrificiis antiquitus
ponebatur, eum vénérantes, Deum intelligere fate-
bantur.-per mytrham , qua mortuorum corpora palfim
condicbantur,eum teftati lunt,relut ex pr*fegio,humani-
tus moritu rum .Ex quo qp fi iam tüc voce ediu loqueretur,
potcrat.v wlubi ipfe fatetur.dicerc, quod ad fepeliendum
eum fecilient. lure igitur quæritur.vtrum finguli fingula,
an fimuloranes tria hæcvel certe,quod magis fatendü eft,
vtrum corum vnulquifq; forte h*c tria pariter obtuliflct.
Hoe enim potius congruit in myfterio. Qu<a nemo
Chriftianus rede dicitur , nifi qui eum vbique Deum
agnate fatçtur , & pro falute humani generis Deum
horaihem fedlum, fine ambiguo mortuum confitetur.
Na m
\cil). JI&
Ä.14.6.
Nam ifti conftanter Regetd Iudæoram inter coidem Iu*,
dxcfS-, & apüd ipfiim Herqdem Regem requirunt;& ideo
eifidelitèr, vt pr*di£tum fuerat, in Ipirituaùrum de-
fertint. Nouerant earn Deilm vbique omnibus fine me-
tu huroarti timoris veradter prædicandum* É t ideo vénérantes
dicunt, quod venimus adorare eum. Atque thuds in-
cenfiim feriint,quod folum quotidie infra lanóta landlo-
rutto mane ac vçfperi eidenvexpræcepto fundi tus crema-
batur. Hominem quoque fedlunl coelitus inlpirati Dér
Urnintelftguntÿèundémque lane modrurum. E t ideo ar-
denterrequirunt, Vbieftquinatuseft ? Atque infepiïltu-
rameieXfidemumis mortificationis myrtham videlicet
deuoti qiferunt. Quia vnufquifque tunc, Chriftum rede
condit, cum cum in tarne pafium quandoquidem in
feipfo mortificatus veraciter profitetur. Vnde Apoftö-
\as,Mortuienim efiis, & vita veftra abfcondiiaeft cum Deo in
ceelis, QuippequiaofterendafunununeranoftraSaluato-
riiugiter. Inaur® fcilicetpurilfima diuinarum rerum fd-
entia, in thure oràtio iùgis, velcompund:io feda : porté
in myrrha vt prætüiimus,tam voluntatüiîi qüàm viriorum
abdicatio,atque veramortificario carnis prxlibanda Deo
fignatuç. Qu* muner&ex thefauris animi iure recondita
ptoferühtur,.cum corde creditur adiuftitiara, ore autem
côiifefiiofitàd làlutem.
' Et rejponfi accepts iti fomnis, ne redirent ad Herodem, per a-
liam viarn reuerfi funt inregionem fuam. J Relponfo inquit
aeteptOjCUm eosneqtqdquam interrogafielegimus. Sed
claret vedtatisindidum, quodillis cogitantibus, vtrum
redire ad Herodem nec ne deberent; quod adeorumco-
gitata, adtequam deliberairent, relponfuni eft eis. Vbieö-
r uni fobria fignatur Ibl ici t udini s cura, & nobis euidenter
innuicur, quod Detjs femper vbique præfensadefteordi
noftrö; Veruntamen, quia ficut MoyfeS nihil dicens ad
Deum mente damabat: fie & ifti tacent es pio deuotionis
affedu, follicitiinterrogabant, quid diulna iuberet voluntas,
ne lu* temeritatis ignauia quippiamà Deiornhi-
p otends lib ramine de uiarent. Forma igitur in Ipede curi-
ótisimpdmitur credenfibus,quàm deuote ad Deum ve-
niant ,&poftqùam venerint, vt intendant quid Deus iu-
■beat. Scilicetne redearic ad eumeui abrenunciauerunt,
deque viriorum répétantcalles, fedperd’liam viam,ideft,'
virtutum femitasledtandoadpatriampàradifi curfim re-
deant : vt qui contenu!endô cecidimus, obediendo ôcab-
ftinéndoviasviræapprehendamus. Ernotandum quod
non per Angelum, vriadïofeph, h*c reiponfio fada dicitur:
fed fan&ömm Patrum traditio effc ab iplb Domino
diuinitus imbutos fui lie; quia nsmiuem alium confiât vi-
am regrelfionis ad patriam vlquam inftituilfej præter eum
qui fe viatn prarbilit imitabilera , vt per ipfiim ad ipfiiôi
tendentésquaridoque patriam repetamus. Hinc. quippe
ait ipfe de fe , dicens j Egofiim via >veritas, & vita. Per quam
viam qüilque gradiendo fine erroredneedir , vtad vitam
fefti nus veritatera fequend o ingrediatur. Non enim alio
quit ur eos puer in præfepio pofitus voce humana, non-
dnmadultus, ne contra naturam no ftræ humant taris a-
gendo, fe palfini detegeret. Sed omniafic temperat, vtla-
teris diuinitas per fidem in homme illo deprehendatur; ne
cuipiam antequam opor teret i nconfulte reuelare tur.Quia
nimirum &fidesnumenda erat ad præmium, &viado-
ôtririarumeius vbique fequentibus profternendaad gra-
diendum. Alioquin non vere fiifeepilfecinfirmitatem no-
ftram, fi non pér omnemætatem temporis humana cre-
uilTerprouedtione» & efficient»asin fequalitatis noftr*,
prxterquædiuinavirtute mirabiliusopCrabatur, minime
pr*tulifièt. Vndére&e Lucas Euangétifta teftatur, quod
Pucrlefis proficiebat atate é ’fdfientiacoramDeo & hominibus,
vt omnem prouebtum tam corporis quàm anim* defi-
gnaret,&omnemplenitudmemhumanitatisin eoélfeo-
ftenjferet. Vnde per omnià pueritiæ fiiae remplis debuic
obferuare, quo maxime alfii^uptafragilisas carniscxplica-
tur, & hnmilitas lon’ganimitatis lu* indiciis commenda-
tur. Fuit igitur in eoplenahumanirasîfîcut& plenagratia,
atqueplena veritas. Ex quô Ioannes Etiangelifta. Vidimus,
in<\uk,gloriam eins, gloriam qu.tfi vnigeniti a pâtre plenum gra-
tiavetïtatis. Quod autem ver bum carafeîâtKrieftjplenum
Uibliotb. Vet.Patr. Tom. $.Parii{
v erïcât i s fuit. Veritas qui ppe ipfe Vriigenitus eft Dei film;
non gratia,fed natura. Qu* gratia Irifcepit riominemquâ-
do conceptus ell dB Spiritu fen«fto. Tanta fîquidem vnita-
te pçrlbn*, Vt idem ipfe fit hominis filius, qui Del filius y-
nicus atquë vnigenitus prædicatuç In quo nimirum iplb
vnoDeodc homine plena gràrià humanitaris, [ilenaqlie
diuinicaris VeHtascàtholicëpI*dicatur & colicut. ,i^æc
igitur plenitudb diuinicatis in fe ipfe plenitudinera H^bet
grari*,qu*elitbtahamanitasin diuinitate fiia; Üchleni-
cüdograti* in fe habet omneni pléhitüdinçm ventaris ï
<jüa; eft rota diiunitas in humani tare fùâ.. Ita vt plehitudo
véricatis infe habeat perfeéte plenitudiriemglàti^i atque
plcnitudo gratiæ infe habeat plenitudiném veritatis^ Sic
eft igitur à diuinitate pienitudo humanitaris fülceptâ,ita Vt
inhümanitatéeiuSjOmnis plénitudediuirutaris, ficupait
Apoftolus corpbraliter habitafiè reâe credatuf; Âcp hot
dmniaincrementahumanitatis jtam corporis quâm am-
hisè.fuerant credeUtibus exhibenda. Sicut & plena diuim-
tasineo,atque.gratia ex initio eûneeptronis corporaliter
riabitalfe paulati m omnibus fuerat figiïis atque virturibus
declàranda.; vtfides pçr grariaiti fibenaris atbitrid lubli-
mius ad pr*miacapeicendanutrirecur; Hinclàne illis re-
mêanribus.
E c c e Angélus Domini infomnis Iofeph rurfîts apparuitdL
cens, Surge&accipepuerum & matrèm eius, &fuge in ÆgyptÜ,
éreftoibidum dieam tibi. ] O quàm inauditum nuntium, &
profundum hiimilitatis negotiùm ; Vt de qiio dudum
Prophétafideliscecinerat,Dominercfugium tufacluses no-
bis, &, Deus itoflerrefugium.& virtiis, Ægyptümipfepérfri-
gamalportatus intraret, Nequâqüam igitur vacatà myfterio,
quod refugium fugiendoperit Ægyptum ;. cjüod vir-
tus quafi timoré perculla, videtur infîrmari; quod cun-
étorum pr*fidiiim migrât ad extràneos per fugam elaplus.
Forte ficut naruseft.vt corruptam redintegrarëc naturam:
fie quoque vt fugaces luis reuocàret exemplis i aufugif.
Præcepturus nauique érat, Sivosperfequutifuemtin vnaci-
uitate'fugtteinàliam. Vndefiforfitudo fe différend©re-
leruatad poriores virtutum agones, & vmuerfbhun de-
fenfio lubterftigiéndo déclinât ad èxtranços j non débet
humana fragilifas temeraria procàciter devittutefua pr*-‘
film ere, fed femper in omnibus, quod fru&uofiusfit* dili-
géntiffime pertradtare. Naraüeus quod fugitKomineru,
Sacrameriri fuit, non timons; Qgia nemo occrilémn m -
riturihirecohâi£him,qüifeuml*culis vultriiaridare çri-
umphüm , atque exemplum pugriandi poftéris défeliri-
quére. Neque enim mÔEtem fugic; qui mon vérieiat* Ne-'
que humanas infidias expauit, qui totas Diaboli vérfiitias
& fraudes venerataperire , & fuperand© potenrius reuiri-
cere. S crip tum quippe érat, Non occidesagnum ih laftemà-
trisfua. Etidebprûuifumnêfierétiri expert©,quod diulicet
occultépethibitùmfuerat in myftério. Moliebatur
enim callidus perfualbr, vt Ghriftifiifeeptam præueniret
infentiami& virtntis eius ànficiparetinfîgjnia. Ian^forfitàri
fenlèrat quzdam Prophétarum vaticiniaineo adimp'f ri.
HauddubiumquiA intellexerat iuxta illujl Prophet*, Pri-
ufquam puerfciretvocartpatrem aut mdtrem, feçundum hu-
manitaris infenriàm, viriutem dccépijfe Damdfci, & [folia Samaria.
Ex hàc quippe fugaElàiaS prædixerat dicens : Ecce
Dotninus afcendetfupernubem leuem, carne videlicetabsqué
peccatocircumteaus, & ingredietur Ægyptüm àfacieeius ;
quod mulcorum traditionibus àpprpbatur : ita vtin qua-
dam ciuitate Frondofii ducis omnia Idolapénitus corrue-
rint in terram. Et de quinque ciu'itatibus loquéntibus linguaChànaàn
earum vna tune vocata eft ciuïtas folis, fri
qua'diutius dicitûr habitafiè. Nam vt quidam lupputant,
abingrelîuÆgÿpri vfqùe ad p rin ^ iù ’mfëgni Archelai,-
feptem fuéreanni, qui bus in Ægypto Ghriftus delituifiè
creditor. Felix, in quam, régio, quam tari to temp oris Ipa-
tio loi iuftitiæ fua illuftrauit prælèntia; vt qu* tantiserat
Idolbrumfordibuspolluta,fierèc demùm tanqüam hor-
tus irrigiius doürina Chrilli,&tanquam Paradilus Domini,
rcoelefti difeiplina clenienrius adirnbrita. Vndériimi-
rum confiât, quod déincep s périe totailla régio feâafic
Monachorom', non minus coenobialis, quàm anàchoreri-
ca, in modum Paradifi quodammodo caiefiis habitatio.
/ - . Kfckfc i Qu*
àol.i. j.
Pfal.%<). il
*fd. 4J.Î.
Exsd. lyij