1109.0 ~ , - ■ . , - - J?aj■ ch■ä ß-3i Ratberti
' ce Chrifti gtariatüs fuerit, & in ea credideric, crucemque
Chrifti fuam efle fecerit, & portauerit póft Chriftüm cum
Simone, in angaria, eum fequï non potëft, quia nemo va-
cùusChrifltam fequiturJicifco quicunqué moriturpee-
cato, non alio modo moria^ury quam fècundum carnem,
vt dicere poffit cum Apo&olo, Abftt mihigloridri, nifiin cru-
ce Domini per quant mihi mundus crucifixus eft,& ego mundo.
Qv,i enim voluerit animant fuamfaluamfacer e, perdet turn,
î t qui perdtdent animant fuam propter me, in vitam aternrn in-
ucnicteam. ] Obeatum damnum,&iaóturafoeiix,fàtaare
nos vult cum detrimento anims ac corporis, & effe fui fi-v
miles nos hortatur.£«M ipfe in Deiforma cum effet, vfque ad
mortemhumiïïsfa&useft&obediens, propter quod 6c
mortem%ç.rucis pertulit, vt vnufquifque per crucejn in
Domino glorietür per earn fsculo acfibi mariatur.
Qjiia quamuis vidéaturie aliquis abftinere a peccato,& ut
mortuUs quantûm àtrinet ad peccatum: tarnen hifi in crii-
cem Chrifti crediderit,« in fideeiüs qui crucifixus eft,&
propter eum fe abftinuerit à peccatû,ipfe fibi & nonChri-
fto viuit,quia non eft Chrifto crüci fixus 6c mortuus, vt o-
mniahicin eo Chriftus operctur; & ideo fignanter ait,
QuiperdtdcritanimantfuamprOpterme,inueniet earn. Qùatri
fëntentiam ita poflumus intelligere, qui amat animam
fiiam,aut qui oditanimam fuam: vtdicamus, fi qüis efta-
màtbr vitspræfentis plùfquam ste rn s, 6c putat banc vi-
Ntam prçfentem ôptimam eflefoelicitatem,& parcitanimç,
vt magis timeàt mori, Ôc putat anima fuam per hanc mortem
carriis perire,ifte hoc modo volens animam fùam faillite,
perdet iliam,dum alienam illam fecerit a vita sterna.
Dicitur & eminènrior pars anims mens, qus tota regitur
vita hominis,eft & inferior,qua viüificatur corpu^qus &
vira animalis dicitur; fed anima à parte tota vocatur qua
vègetaturcorpus. Quam fàneariimam, id eft, prsfèntem
hanc vitam,fi qüis plus amauerit, quara aut viuere fècundum
Deum,aut mori propter Deum, perdet totam vitam
illam qua viuere debuit, fècundum Deum, ita vt neutra,
pars animæ qua viuit ®itur corpus, iam vitra viuat in
ilia sterna vira pet Deum,qui nolüit mori fibi ac fsculo vt
bene viueret fècundum Deum; Similiter & qui contemplent
præfèntem propter verbum,& confifiis de vita sterna
vfque ad mortem pro veritate certauerir, aut vixerit in-
prsfèntiarum,hoh fibi fèd fècundum Deum, perdet qui-
dem animam/ùam,quantum ad præfèntem attinet vitam,
dum aut tradit earn pro pierate Chriftiinmortem, qus
abufiue dicitur mors,aut totus mortuus fsculo,fibi poteft
dicere cum Apoftolo, Viuo iam non ego,viuit veto inme Chri-
jius.Mc igitur ralis aut tànras , quoniam proDter Chriftum
petdidit animam fuam, magis eam facit faluam in vira
sterna; qüia profeâo abrenunciat diabolo 6c omnibus
operibus eius,necnon & fsculo cûm fuis fallacijs & pom-
pis eius,ira vt fibi hic ralis tollat crucem fuam * & feqüitur
Chriftum.Hsc omnia in libero arbitrio proponuntur, &
ideo quafiadfupèrioraredditrationem,& dicit, Qtàvolue-
jjîf animamfuamfaluam facer e, perdet earn. Dicerido ergo,
qui voluerit', p*?cedentem & fèquentem vnum eflè fen-
fumoftendit. Idcircoquodfuperiusdixit, Abnegetfemeti-
pfurn,tollat crucem fuam, & fequatur me, Side morte fbla dixit,
&hoc quod dicit, Qui voluerit animamfuam faluamfa-
i cere,perdet i'Jam. Continuo & de mortefolainteÛigere de-
b emus. Si autem abnegare & tollerè cmcem non folum
eft mori pro Chrifto,fed etiam camalem conuerfàtionem
reiiccremnedubio &perdereanimam,ho fblum mori eft
pro Chrifto, verumetiam deponerecarnales volüntates,
âc mori fibi & fsculo. Nec dicit, qui faluauerit animam
fuam,perdet eam,fèd qui voluerit eam fàluam facere. per-
detillam; & qui petdideritprius propter me, hic fàluam
fàcieteam.Quoniàm fie confèquenserat ratio, vtpriusa-
mit tere mus quod iam male habebamus, deinde vt confe-
queremur qusrere quodnunquam ex nobis hàberepo-
tuimus.Itaque ficviuendumeft, vt confèquamur falutem
animarum noftrarum in conuerfiitione vits melioris.Qus
himirüm varieras fententiarum, licet vnus fit fènfùs,rame
amplius &perfeiftiùs aperiturintelleôius, dum fèntentia
ex alia prsdicatur, & ornatior loquendi commendatur
, modus.Quifquis enim denegat fe,gc tollit crucem fuam ipfeeftqui
perditanimam fuam propter Chriftum* Etper-
dens meUus eam faluat.dum pro illo, qui vita eflentialiter
eft, tota impenditur. Et qui perditanimam, quantumad
yolUntates earnales pertinet, ipfe eft quiabnegatfe,& toi-
lens crucem fuam fequitur Chriftum*
Q v i d autem proficitbomin'hfi toturti mundum lucretur,a~
nimaautemfuadetrinientumfacial ] Puto quod mund«^
l lucraturquinonabnegatfemetipfum, nec tollit crucem
fuam, & fequitur Chriftum fecundum ea qus di<fta funt,
neeperdit animam liiam, vt faluet eam in fpiritah amo-
re , qui omnes in fe earnales concupiicentias habuerit.;
Quia lieu t omnia relinquit, vt Petrus infinuat, quinjhil
concubifcitcarnaleiitaomnialucratur, &tenetfibi, licet
non poffit aflequi, dum in omnibus eius concupifcentiis
inhiat &vcrfatur; & ideo cui non crucifigitur mundus, i-
pfe detrimentum anims fusfacit. Vnde & nobis gemi-
na proponitur eleftio, vt ex propofito maneat vniufcu-
iufquc retributio. Quod fi voluerimus mundum lucra-
ri, perdimusanimasnoftras; autfianimasnoftras voluerimus
lucrari,abnegemus & perdamus huncmundum,i-
tavt omnes cohcupifcenrias eius abdicemus. Videat igitur
fidelisanima , quid porius eligendumfit ,.quidvcfe-
dtahdum ; quia vnum fiorura aut perdet aut filuabit fibi
»quamuis mundum retihere non poffit, & fine fe nihil
habere. ,.
A v t quam dabit homo commutationempro animafua? j
Quodfi aliunde nonpoftihomo, lege quiddiabolusex-
petens manum mittere in-lob,dixeritDeo; Pellempropelle,
inquit ,&vrituerfaijua habet homo,dabit pro animafua. Nam
ille non vt feruare vellet ahimain hoc dixit,fed occafibnem
inde inuenire vt eam lsderet. Nouerat tamen quod alia
commutatio pro anima in hominis poteftate nullaeflet,
quamuis &hoc ipfum parum fit,nifi pretiofb Chrifti fan-
guineredimatur. Etprohocomnino qualifeunque red-
denda eft fcommutatio.Hinc quoque Dauid ait,Quadretrb- Uyjij.nJ
buam Domino pro omnibus qua rctribuit mihi J Ac fi diceret» tj-
' noninuenioaliud quidretribuam,nifi,C<i/k'ej«/i/tttarif ac-
\ lipiam, hoc eftcrucempallionis Chrifti, Et nomenDomint
inuocabo. Quia nec crux aut calix paffionis »fineinuocatio-
I ne Domini^iecinuOcatio Dei fine cruce . dequa diximus
fupra,qus tollenda eft ad falutem,aliquid valet. Commu-
tatio autem anims,prima mundi fubftatiaeft, vtrelinquat
fe homo ^ qus mundi funt,in quantum de mundbeft, &
fequatur Chriftum,qui de mundo non effcyvt per eum ac-
quirat,perdito mundo,fe, & quidquid vltra mundum eft.
Alias autem fi lucratus fuerit hune mundum fe perdito,
ih detrimento anims fu s, quid dabit pro fe? Eccequam
mira Deiconclufio. Audiantqusfo qui infuis glorianmr
a6tibus,5efcripturarumfan«ftarumdefpiciunt fimplicitarem,
dum proponunt,fyllogiftice aflumunt,& concludut,
ficq; de veronmili fua connedtunt ad capturam animaru
fallacia. Nam hie Magifter cceleftis, non de verofimili ar-
gumentum, fed ipfam veritateminargumentumpropo-
nitarbitriilibertatis,dum ait Siquisvultpoflmevcnire.abne-
getfemetipfum,8ccDeinde ailumit,cum ait, jQuiperdiderita-
nimam fuampropter me ,inuenieteam, feureliqua. Qjiod fi
hoequifq; noluerit.de lucratu? fuerit hunc mundum cum
detrimento anims fits,quia perdidit eum niundu lucran-
do,quam dabit coramutationem pro animafua,cui mum
dus eft lucrum,& fibi anima detrimentum? Ac per hoc no
lege DialeSicsarris,fed lege diuina, qua cun da fapienter
difporiit, & fic omnes honcludit, vt vniueifiinrelligant
quodmundushominiaUtmlucrumerit,& anima fibi in
aetrimentum;aut,quod magis optandum, anima Deo ac
fibiin lucrum,mundus vBro in detrimentum.Quia omni-
no nemo pariter cum mundo habet Chriftum,& fequitur
eiim, qui eft vltra &extra mundum. Idcirco nulla eft alia
commutatio anims,nifi vt relinquat mundum, & ea qu*
mundi funt, ficque tollat crucem fuam, & fequatur cum
qui vocatnos. Fortaffis ergo aliquis didprus eft, quod
non omnes poffint relinquere mundum,. & ea qu* uiun-
difimt.Ego autem dico > quia nullum compellit (ermo di-
uinus,fedfuoBos arbitrio derelinquit. Tamen Apoftolus
id hortatur, vt qui habent, fic fintquafi non.habentes»Er
qui vtanturhoc mundo, quafinon vtentes, & quipoftdent > tanquam
in Matth. .Lib.VIII. 1091
quam non poß,identes. Quoniam tales licet videantur eflè;
iam de mundo non funt. Et ideo-quianulla eft alia digna
commutatio;qusdetur pro nobis, relido mùndo, fequa-
murChriftum, quiyenditusactradituseft prohobis ; he
forte inuölüamur inter Ægyptios atque Æthippes , qui
dantur in commutationem iuxta Prophétam pro Ifiael.
Qus nimirum commutatio ruinofa eft illis. Quapropter
aut nulla eft alia commutatio,aut ea eftyera & fola, vt omnia
lucra mundi pereant, folaquefàluetüt anima. Nam fi-
lius hominis v; • : ' , •; |
V entvrvs eßinMaießatefua, &tuncreddetvnicuique
iuxta opera fua. ] Ab eo loco vbi interrogantur difeipuli,
Quern dtcunt effefil um hominis ,6c Petrus confelfus eft, Tit et
ChrißusfiliusDeiviui, totum ibidem & deihceps»defilio
hominis agiturjvtipfè qui eft filius Dei viui,à patre, Petro
deckratus,filius hominis intelligatur;q.uia Verbum carofa-
tlum efi,6c filius hominis j veras filius Dei, in vna eadem-
que perfona, ipfe occidendus ac fiagellandus demonftra-
tur.Propter quern crux tollenda eft, &fequendum eft vfque
ad mortem; propter quem perdendaeftanima , &a-
mittenda prsfens vita; Quod fi vereris ôhomo talia tan-
taque fuftinere propter filium hpminis,aut fi ipfum fblum
hominem.efle putas.quia crucifigendum 6cmoriturum fe
oftendic pro nobis, audi quia venturus eft in gloria Patris
fui cum Angelis fuis. Non d u s, led vna perfona vnufque
Chriftiis. Grandiscerroraüdientiùmpræceffèrat, in tantum
, vt hocaudito, Petrus Princeps Apoftolorum fcan-
dalizaretur, donee fehtentiaDcicftincrepatus. Etideo
triftibus Ista fuccedunt,& firmatur confeffio Petri,quamuis
moriturum fe dixerit,quod verus fit filius Dei viui,qui
venturum fe repromittit viuum poft mortem,in gloria Patris
fui cum Angelis fuis. Qwmiam etfi minor at us eflpaulomi-
nus a b Angdis, Propter mortem carnis, maioreift Angelis,
quiaeius fiint,quos creauit, quorum ipfe eft Dominus n ô .
comparationefficut Arriani volunt) maior eft Angelis ; vc
fit vnus exnumero eorum, quamuis maior fit illis, fed di-
uinitate ac Maieftate,*quam cum Patte habet cosqualem,
& idCo venturus prsdicitur in gloria Patris cum Angelis.
luis. Er non alius, ipfe idemquè qui venturus eftin gloria
cum Angelis fuis,quam filius hominis. Nam per diuinica-
tem nunquam venturus iure dicitur in gloria,de qua nun-
quam receffit.Hsc idcirco dixerim leétor, vt femper folli-
cicusfis propter hsrecicamprauiratem, qui diuerfis mo-
dis de Chrifto male fenferuntEr tuncreddet vnicuique fecundum
operafua. Hæcillisrepromiflàfunc,quiabnegauerint
femetipfos, qui tulerihccrucem fuam,qui fequurifiierinc
Chriftum, qui perdiderinc animam fuam propter Chri-
•ftum, v t in nullo terreatur Chriftianus fidelis, neque fcan-
dalizetur in aliquo ; neque in morce ex pafiionibus Chrifti,
quia yenturus qftin gloria Parris,cum Angelis fuis : ne-
quein fuis cruciacibus, auc amifii one rerum, quia melio-
remfubftanriamfibirepofiraminuenier in coelis, ac raa*
nentem, fi hic amiferit perituram, necnoh*Sc vitam, fic ut
repromittit Veritas,quam qui hie perdiderit temporale,i-
b i inueniec seer nam 6c perpetuam,vbi Chriftus eft in gloria
Patris, fempicerna vita. Tangit etiam 6c eqs qui aut notant
credere,aut fi creduntfidei opera,quia non operatur,
notant habere. Sed quia poterat aut Apoftolorum aut eo-
rumquos conuocauerat ad audiendum,'tacira cogicatio
huiulmodi feandalumgenerare,6B intus dicere in animo,
Occifionem tuam 6c mortem nobis repromittis, nofq; ad
mortem & ad omniatoleranda horraris, teque quk pro-
mittis adfuturum quandoque in gloria Patris cum Angelis,
infuper 6c quod reddere debeas vnicuiq; fecundum o-
pera (ua.aftruis hoc in dies tangos' fi forte erit, & in tépora
differtur longa. Pisuidens ergo talia, 6c huiufmodi ten ta-
-menta.benigniffimus lefus, qui eft omnium occuitotum
cognitor , q us poffent in mentibus fragilium generari,
& generata qus poffent obiicere, ad repellendum prs-
fentem rimotem vel cogicationcm, prsfenri credenti-
bus recompenfàt præmio ,> vt de proximo confolentur
promilfo , qui de future gauderedefiderantvifu, Dicit e-
nimita. - •
S v n t quidam de hicßantibus qui nongufiabunt mortem.do-
neovideant ßlmm hominis vententem in regno fueffSe?moiraq;
&'pïömiffió dftihipotentis Dei, otaiii eft replera gaudiö;
&confblationè in fpè futürörutti, eo <|uod fperarepötei
ratu omnes, qui priuS promiferat vniùèrfis db futu ro;d 11m
hiclicetpauciSjfe firtiiatofteofiirum, vehienterrt in regnb
fuo.antequam dè pröxirhó mortem giiftarent.Et hoc qui-
dem quia in eà claiitate fe transfotmauit in monte coratri
difcipulis,quosfecumaflumpfit, inqiiaVenturum,fepro-
miferat ih gloria patris cum Angelis fiiis. Et notandinn
quiaregnun^Chrifti, in quo ventutüs érat, Vt eum videront
venientem in regno fuo, ipfe eft gloria Patris ; quia
ficut regnum Chrifti,patris eft regnumfita i& gloria Patris
Ghrifti eft gloria.qus oftenfa eft in monte,licec paucis, vt
&ipfiqui viderantj&caèteri quiiudierant;illis repromifla
ffe vidifle detnum narrantibus, firmarentur ad fidem de fi-
•liohriminis, quia vitas eftin gloria, quod ipfe âfèt verus
filius Dei qui & filius hominis; Sedrales eliguntur, &afc
fumuntupj qui congruere poffint etiam adhuc in carne,
ad eam vifionem,qusaleius confpieiturin mente ,Nfe qua
latius quidam dilpuiant. Quoniatn iftaqiis coram ocn-
lisretalficy conuenit eis qui tales fiinr, quibus dicit Pe-*
trus, Sicu. mód&genitiinfanttslac concupifciteratiohabilefine
dolo. Dequibus & Paulus loquebattir dicens, Lacvobispo-
turn dedi, non tfcam. Nondum enim .inqui r , poterat is ,fed nec
adhucpottflis. Ilia vero q u s coelcïbis eft vifio 6c verbi inrel-
ligentia, folis conuenit perfedrioribus, qui abladkatos habent
fenfus.vtcum his tribus-, quiaflîimuntur,intelligant
qus diuina<funt. Hiergoerantftanres, dequibus loquitur,
qui fundatos habent grèflusapud Iefiim, & ftabant ( d
eo,vbiftabatIefiis verbum DeiiSed rion omiies^squalitef
ftabant. Eft enim inter eós apüd Dominum magna ad al-
terutrum differentia1 ftandi.Proptereanon omnes qui fta-
bancapudlefum, fed quidam ex eis, qùafi qui melius ftabant
, dicuntur non guftaffe mortem, ’ donee videant v er-
bumDei, quod venir ad homines-, & quod card fadtnm
eft. Verumramen non nominatim eôs, de quibus loquitur,
exprimit, ne forte cæteri imridia mouerentür, fed ab-
fblute dicit, quod Suntdehicft anti bus, qui,non gufiabunt mortem
donee videant regnum Dei.Et obhoc quippe docct rebus
&verbis fidçm fpeinoftrs ,dum&il!udquibufiiamex il-
lrs transfigurais feoftendir inmonte,&relplend;uit, quia
tuncplebi loquebatur falrem in cordibus Apoftolonim,
itavtvidèrent&audirentinrus, qucrdPaujus lfevidilfedc
audifle proteifatur, quando rapmçeft vfque ad rertiu coe-
lum.vbiaudiuit Atviditvereineffabilia. Nequaquam igitur
negare poffiimus vel debemus Apoftolos ; antequam
hinc exiffenc, tale afiquid vidiife, in quo intus regmim
Dei conÿiçerene, filium hominis venieritera intellige-
rencin regno tap,in virtuteSpiritusfanóri. Qus vifio cla-
ript foie nonnunquam in fanótis emicatin inrelieótu, 8c
refulget. Ec inde eft, quod aliquando primum per fi-
dem, deinde per intelligenriam adhuc in came inuenituf
à qusrentibus, dum ingrediturcogitationes fidelium, f-
tavtvideacaliquis, & comprehëndat eminenriam verbi
Dei,quodfotait.'&conuincicomnes perfuafiones men-
daciorum , & ingerit confeffionem veri^tis, ita vtvid^kc
filium hominis,id eft, verbum Dei, cum carne venien-
tem in regno fuo, fide & inteliedtu. Et qui fievidet Ver-^
bum Dei, ideilt, Chriftum Deum 6c hominem, non Co-
dum foluentein & conuincentero aduerfarionim petfiia-
fiones, fed etiamTuas euidentias mentis declaranten^ hid
i ralis vider non folum regnum, fed & gtariam verbi Der,
j Quodfi tale aliquidinterdum in eleótisDei fit, quid pü-
,tas in Apoftolis tunc quanta erar infpiratio, quanta que il-
luftratio diuinS intelligentie.? Inftrucbantur proculdubió
verbis, ipftruebantur & rebus", ac per hocy ti ùnique po-
teft ftare , vt'& intus quidam de illic ftantibuis vid.erenc
. eum venientem m regno fuo in virtute Dei prinfquam gu-
j .ftarenr mortem,6c foris in monte oculis carneis transfigii-
I ratum in gloria dàritaris æternæ;.ficqueinftruu ntur inras
j. arque foris. .Gratie enim onus infirmitacihumansfupra
imppfiierat,vt cum fenfum vits homines exviuehdi affe-
; (51 u habere ccephfent,fruéfum viuendi ( qui prsfentialiteï
j infenfibus corporis blandiebatiu)amitEerent, negarènr-
; que fç fibi,id eft,quod eflè coepiflent, eflè fenol lent, euiii
fenfus .huius exordia ex affedu voluntatis haboiffent.
Alioquin
G