4 7 8 t^dmbroßj Ansberti
probatutjomnes fimul reprobi vnö fórnicationistelocö-
folfi, etfi nóp asquali poena ple<ftendi,moriuntur. Maius
enim peccatum eft, ftacuam aüream quam nummotum
mu Ititudinem pró Deo amaré. H*c eft namqüe genera-
, lis illaperditorum fornicatio, de quibusDeo dicitur: Per-
Pfalth. 7 i . ' des othnes qui fornicantur abs ie. Ac fi diceretuir: Tanquain
adulter os damnable* qui plus mündum qua iidiligere ptobantur.
Ac coiitra eledtorUm pérfona móx fubfequttur, dicens:
Mibi autem adbarèreDeobonum eil,ponére inDominoDeoJpem
medm: honadultero fcüicèt accerrcöö, fedcafto cceleftiq';
fpónfo-.Hiric lóan.in Epiftolafiiahoc $ fupra pr^mifimus,
admonec, dicens: Nélttè diligere mundü,ne^ea qua 'ut mundo
ß iu \ quia ß qua diligitthundum, nohtft charitaspatris in
quid ömhecp in mandé eft-, concüpifceniia carnis efl, cdcuptfcèntid
ocular um, & fuperbia vita, qua noh eft ex patri, fed èx mundo
ill. Ö quam miiltós hott foium in fetulari vicadegeiites,
verumetiam eosqui feculorenunciäire videntur,ha;cfen-
tentiaïedarguic.Et Véreór né in illoru ttumèro & ipfe inue-
hiar. Quem fi forte dies vltimä intertoget.vtrum lècului a
Deo fa metetricäsi Vèlim relinquerejOC ad coeleftisipöttfi
ämpiexus caftiffimos peruenire: renuö, pauefcö, atq; itt-
daciäs viuendi magnopere pöftulö. Vtquid hoc i Si eniiti
adulteruni rton amó jcurcum illohabitare cupio ? Sed
hac in re occurrithttmafta; infirmitati magtta confolatio,fi
hon fpontei fed inuitus hüncatnorcmtölerö. Tamaeftm
amicitiacamis Sc animi.tanraq; ahioris conghitinaüo, vt
etiainfi adcültaen Viftutum peruètiiénS, fecundum inte-
fioreih hominem cüm Chrifto iam eile Concupifeam,mo-
ri tamenfecundum exterioris hominis infirmitatem,fi fiei
n poffit, relugiam. Hihc eft quod beams Apoftólus ex
vale iniquitatis vas éleiftïohis effe£tus,ad rertij coeli fecreta
. perdüduS Eüangelic* dodrin* reuelatione feturatus,
gentium Apoftolus, non ab hominibuS, heque per hominem,
fed per Deum pätrem & lelum Ghriftum hlium eius
ordinatus/ömrimm Apoftölorum lab'otes iupergteflusj
1 I cdih ex vigofce fpiritus dic*ret:C«/>M dijfolut&ejje cumChri-
jsaJ.n. S fio, multo autem melius: Sc rurfumj Ege autem nonfoium äl-
I x.Cor. 5 I ligaTiyfid & moriin Ierufalem pdratüs [um pto nóminé Dommi
lefitChrtßi: & iterumj Scimus quontam fite n eßrisdoniusno-
ßra huius babitationis dijfeluitur.quod adificattodem babemüs
i ex Deo, domümnonmanufdttam* atematn in coelis : natn&irt
hop ingemifeimasi habitationem nbftram q us de coelö
eftj fuperindui eupientes,qüidde carnis infirmitaté fen-
tiretjilhcöäperuit,dicens :Si tarnen veßiii, & nonnudtthue-
niamur. Nam Sc qui fumus in hoc habitaculo, ingemifei-
musgraüati, eoquodiiolumus expoliari.fed luperueftiri,
vt ablbrbeatur hocqüod morale eft, a vita; Cupit ergö
'Paulus diilolui, & non yult expoliatl, &d fuperuöftiri:
quia h(fc quod ex virtute Ipiijtus appetit,'éx cärnis infirmi-
tate refugit.Hinc eft qüöd beato Petrö ä Saluatore dicitur:
Cum ejfensiünior, c ingeb as te, & am bulabds i>bi volebas: cum au-
um (<hiiietis, extendesmanum tuam, & alius te cingei, & ducei
quotunonvis. , , . _ ;
Quid veto per hoc didum intelligi vellet, ÊuahgeLu
fta fubiecutus expoluit,dicens : Hoc autem dixit,ßgnifi-
cansquamorteclanficaturuseffetDeum. Sedhaec in conlola-
tione humanaeinifirmitatis breuiter dida fint * nunü ah*
tem ad propofituin expofitionis ordiiiem reuertamur. Sé*
quiturdeiliameretriee,-curri qua fornicatifiint reges terrae,
&inebriatifüllt qui inhabitant ten dm, devinófomtcaiionii
eius. Quia ex duabus atqüe in duabus përlbhis nelandum
fornicationis commmittitiir fcelus, idcirco Ordinem fer-
uans Spiritus fandus, reges terra; cum meretrice fornicäi
tos dicit, cumipfiimeretrix in illistegibusärqiie terrige-
nis diuifa intelligatuf* Vriurh enim idemque diabóli Corpus
in varias, fed cohgrüas Ipecies, iqxtä morem läcri elo-
quij diuiditur. - Quianamqueantiquihoftis regnüm,con-
tempto creatore, cerrenis völuptatibusihhiat,rede hierë-
tricis vocabulo defignatur qiiia vero m omen tan ex doihi-
nationisluperciliom fuperbiam erigitur, ihre tegum ap-
pellanoneriguratur, Sic ergo de meretrice dicitur > cum
quafornicaei liint reges terra;: ac fi diCeretur, Reprobi
terrenos honorcs ac voiuptates luperbe appetentes, ipfif
que pro Deo vtentes, vnurn meretricis corpus leiplos fe-
cemnt. H^nc eft quod Paulus neede viro proprie, neede
muliere proprie, fed indefinite exprobrans dicit : Tollens
ergo membra Chriftiifaciam membra meretricis ? Abfit. Àd ne-
fcîtu,quontam quiadbaret meretrici,inumcorpus efficitur) b e
qua adhuc fübiühgitur : [Et inebriati funt qui inhabitant
terrant, de vino formcatiànis eius. ] Hic mânitefte apparet,
vnum diabóli corpus varias diüidiin lpecies,varijsnun-
cuparivocabulis. Nunquidnam rêges terr* cum meretrice
fornicahtesi terram non inhabitant ? Authuriquid
ijdem ipfî qui mërétrici adhaerent.de vihö forhicationis e-
ius non bibunt ? Quis hóe dixerit ? Ipfi ergo funt(vt
didumeft) îplà mererrix, ipfî meretrici adhérentes, ipfi
terram inhàbitantes, ipfi devihó mëretricis ëbrietate nu-
tantes. Quia vero præceaëhtmm malorum exempla.fub-
fequentium fiiptimitationisdetrimenta : potefthoclocb
ita vnum meretricis corpusintelligi diuilum.vtipfo mere-
tricisnomiheacregutpterraè,âütores màlorüm: inhabitantes
vero terram i imitatorés eqruhdem accipiantur,
Quodfuperius fimili ^)enc fèrmoné narrari videturj vbi
de hac meretrice lub lezabelis Ipecie angelo Thÿatiraé
Eccleiiæ dicitut : Habeoaduerfum te, qüiapermiitis mülie-
rem le^abel, qua f i dicit propheten, docere & fiducere firuos
meoSyfornicart & manducare de idolothytis, & dedi illis tempus
vtpoemtentiàm dgeieht, &non vultpcenttere à fornicattone fud.
Eccepono edm inlecto, & qui mcechàntur cum ea, in iribulattonè
maxima eruni, nijipamtentiam egérintab operibus eius, &filios
eius mterfiiiam in mortem. Gumenim fitigùlari numéro
de meretrice dititur, dicit fe Prbphfeteh,docete & feduce-
re feruosrtieÔSjforhicari & màndiicare de idolothytis : àc
deinde plurahfubiungitur, dédit .illis tempus vt poeniten-;
tiara agçrent,rurlumque fingülàri additur,& non vült pce-
niteté à fornicatiohe lira : per hbc didum pàtehter .innui-
tur, quia& Iezabel & moechantes cüm ea, vnum fornicà-
riæ totîus muhdi corpus cfficiünt. Sed quia ex hàc fbrni-
cationefilij riarranturprbçreari, vtique mala; imitationis
lobbies* expræccdcntium reptoboruhi cxcmplis nafeun-
tur. Rede aiitem inCentiua fbtnicationisivino compà-
ranturebrietatis. Vihurqetenim quemlibetinficichSi ita
infenfibilem reddit,Vt nô lolum anihiæ, veriimetiam corporis
periculum non trépider. Sic, fie libido vitibru tn,fîc
agit,cum mentesdebriarreprohôrum.Qüibüs pèr Ilàiam
Prophetaiii eXprobrando Spiritus làhduS loquitur, di-
ten's ; fluctuate & vacillate, tnebridmihi & non à vinö, Hoüe-
mini&non ebnetate. Hinc Ioel Propheta ehUmetàtisvi-
tiorumpeftibus,quæ agrüm ebrdis deuaftànt, âdmoneii-
do intulit, d icens : Expergifiimini ebrij &•fieti, & vluldte om-
nesquibibitisvinumindulcedine, lùbaudiSjnon vinum crea-
tionis, fed libidiuis. Sequitur i
E t abfiülit m i in aefirtum in fpirttùi
în lcriptura iacra deferti nomine aîiquàndo feperiia pà-
fcriaj aliquando vit* huius peregrinatio, aliquando autem
eledorum cördajaliqüando vérô reprobrbrum dëfigiian-
tur. Déferti nomine in facrô ëlôqUiofîiperhapàttia figu-
ratur, Domino àtteftante, qui lüb qüodàm paradighiatB
in Ëuangelib Pharifieis loquitur, dicens : Quis ex vobts borné
qui habet centum ones, & ft perdiderit viiain exiUiSjnenné ditniU
tit nonagintatiouem in defirté, &vàditad iUamquàperïerdtdô-
necinueniafi fefeilicethdcfeciftè infinuans, qui detelidis
infüperha patriààhgeloruhl choriS,hurhattum getius tan *
quam ouem perditam quærere dignatus eft in terris. Vn-*
de & alibi ait : Venit films héminis qUarere & faluüm fdeert
quod per ter ai. Éiufdenl deferti iiomine peregrinatio viré
præfentis intelligitur, ficut Moÿfes cledorümnurnerUm
lûb fpecie îlrâelis à Domino itl hàc peregrinâtione tan-*
quamoiiemerfantêm inuehtünUeftatur, dicens iinuenit
turn in tend defer ta, in loco hotr&rls & Pafta filitüdinis. In quo
Videlicetdefertoàferpentlbus ferimur, fame ad momentum
fitiqiie laboramuS, qtiia adhuc Ôc lùggeftiones igni té
Vigent,& Vteft éterna làcietas» plene à nobis noh coropre-
henditur, Sed he fiinditus extihguamut, ferpentem *-
neutn, id eft, mortem redemptoris alpicimus. Ne ab illa
intetha làtietàtead plenum ieiunemus, manna coelefti i*1
mÿfterio nutrimur. Eleétorum autem corda per delet-
tu m figurantur, ficut iuftus lob teftatur, dicens : Nunc dotïnÂpâcalypfim
, Liber OÛauus. *
pfalm.
ifri. 40*
miens filer em* &fimno meoquiefcerem cum bis qui adificantfi U
folttudines. Eleétiènirn fibi folitud ines ædificant, quia per
vigorem mentis vidorum repreflîs tumultibus.lbli cum
Deohabitarecontendunt. Vnde &Daui.d regalibiis fui-
tus obfequijspopulorum circundatus turbis,ait: Ecceeïo-
gaui fugiens,&manfi infolitudine. Quia vetoreproborum
corda deferti nomine figutehtur,IeremiasProphe(a teftatur,
quidc IudæaàDeo dereliéta loquitur, dicens: Quo-
modo fidetfola ciuttas,plena populo? Si enim plenapopulo, quo-
modo fola, nifi quiaDeo deferente draconum (ideft,dæ-
mohum^ fada fuçratfoiitudo? Hinc Ilàiàs ait: Vox claman-
tis in defirto,dirigiteviam Domini; Hinc prima diaboli folitu-
do.ait Domino : Eccedfcis me hodie, & à facie tua abfiondar,
eroefevagus &profugus fuper terram. An non iure defertum
vocantur, quos omnipotens Deus per grariam non inhabitat
? Dei enim ablenda,iolitüdo dæmoniaca: Dei prx-
fenria, paradifi eft frequentia. Quid autem hoc loco de-
fettivocabulo intelligere debemul^nifi iniquorum corda
abfentia diuimtatis cæcat^ ? Cuius vero angélus figuram
gerir.nifi ('vt læpeiam diximus) Domini redemptoris,vel
certe prædicatoram eius ? Cuius quoqué lohannes nifi
Ecclefiæ î Angélus enim Iohannem in defertum ducit,
cum redemptor nofter fiue per iriternæ alpirationis do-
drinam , fine per vocem prædicanfiam, ad ihtuenda ac
difeemnndareproborum opéra,eorûmq; futuram dam--
nationem inlpiciendam Ecclefiam initruir. Bene autem
dicitur, Abfiulitmein defertum m jp'trirum : ac fi aperce dice-
retur i Vtad'intelligentiam difeernendi inter bonum &
;ma!um fapienda-patris me perdueeret, fpiritu diferetionis
impleuit. Quamobrem obfecropaths vhice, quiavaldc
■ obîcura lunt ad qùæ expone nda tranfîre eom'pellor, vt ce
,indefemrmme <kicente,j Ipiritus veritatis aflurhac: ûcq;
huius delerci hombiliamonftr&perdudo oftendat.quate-
j nus vifts atq; difereris quarinipfo aguntur, nonibi pelma-
neam .fedpodus fugiendopercranfeam. Sequitur:
. EtvidtnpuÜermfedentemfuper bejliam ccccmam, 1
plenum 'nominibus blajphemùe, habentem capita Jèptem
& cor ma decem.
...... „ ! 479 ;
quicqua eius de'ëlFë pütétür exccflîb. ideó plefia^ïcitur
blalphemié nominib. cp fie generaliter ad omnejreptobô-
tâ corpus rëdigitur,vt tfi fpecialiter Antichrifti perlôham
uo care videatur.Êt quidem pro irrogacis vlilneruru pjagis,
D,eumblalphemare in hac ApOcalypfi laepe reprobi me-
morantur, fed nullushorum ica pe(Timfe, vrdamnàtus ille
homofiliüs perditionis.Quicum fitc0htratiusChrifto,q>
& nome eius Ancichriftusindicat.fe vult haberi pto Chrifto,
alferens fe'tanq oCCiiùm,à morcuis-relurrexiflc.Dequo
eriam per Apoftolum dicitut : Qui aduerfatur & extoUitur 1
fupraomne quod dicitur Deus, aut quodcoütur, ita vt in templo
©m fideatjofiendensfie tanquam fit Deus. Iam-vero de feptem
beftia; capitibus, decemq-, eius comibus diflerendum eft;
Appropinquante igicur nouillimæ perfecuriohls tempo5-
re, decem reges futuros angelo; narrante didicimus, qui
Daniéli loquitur dicens : Beftiaquartd, regnum quartumerit i
interra,quod maius erit omnibus regnis, & deuorabit vràuerfam
terram, & conculcabit & comminuet earn. Porro decem cornua,
ipfius regnidecem reges énint. Quös videlicet hæc
Apoealypfisin feptem bèftiæ capitibus ac decèhi cornibus
commémorât. Super quos etiam paulo fùperius idcirco
.diademataeftè dixit,quod tégnis omnibus interemptisV
|blijpoterunt in totoorbe regnare. Mec mirüra,fihocfi-
gnincenr feptem capita qdod decem cornua, cum mulier
vel meretrix nunciiiper aquas mukas, nun c fupër beftia,
hune fuper feptem montes, qui feptem beftiæ capitibus
figurantur fedéns,hoc totumvnum corpus elfe oftehdat
Propter diuerfîtatem enfinfeelerum, nunc in feptem beftiæ
capiribu s'mine in decem cornibus ipfe beftia diuiditur,
quæ& fraude decipit,&vi premit: de qUibus, agnô
adiuuanre vidfcore, patrum fequentes fententias, iubtiliu s :
diiputare incendimus. Hoc fene primum feire debe-
mus, fie per hos reges nouiûimi temporis regnum defi-
gnari.vt mine quoq; iamin feculo,etfi non carmin fublimi
poteftate regnum videanturtenere.
fii enimde.eorum capite Iohännis fehtehtiaveràefté
pronunciàtur, quafidelibus lôquitur, d i c e n s Omnisffiv- t
ritus qui filuit lefum Ghriflum, de Deo non eft : & hic eft Antu-
chrißus,de quo audißis, quontam veniet , & nunc tarn in m ühdö
eft : quid mirum.fi ijdem reges füturi iam nuncvfdean- :
.titifi.
w m m
iiuciuici'ca iuiuu nuiicviaeanam
vocatrauherem, quam paulo fupedus appella-: turregnare in mundo quamqüam proptér excellénciaCri
uemtmeretficem. Etqmd congruemius'.quidve magis j inxquitatis.qaanouiflimisdicbSs comrafin-aos dsfeuiconueniens
malorum corpori poteft apeari, ant in cuius
eum fermpdiuinus. poriffimum ipeciefiibornaret.nifi in
mulietis,à quapeccati inidum fijmpfit,& per quam(vtfcri-
p.cura tçHatuxfmonmur omnes i Cum autem vnum fit &
meretrix ôcbeftia', quid fij-mulierem fuper beftiam fede-
re, fupra expofuimus, afferentes fcilicet idci.rco genusdi-
uidi in fpectes, vt oftendatur ex qua parte regnum diaboli
amplius præcialeat : ex eafeilicet quad Deo fornicantes re-
probiad cempusexaltantur, Sç quafiindefiiper feipfos fi-
fint, vnde amplius nocenc : vel cercequiaiphus beftiæ vo-
cabulo-nunc ipecialicer vel diabolus,verhabitaculum eius
Amfehriftus, vel totumantiqui hoftis generaliter corpus
defignatUr. §i hoc loep. per beftfem non corpus, fed car
put intelligitur: poteft hoc quod mulier iuper beftiam
^r^èrhibetur, &.aliter intelligi. Sic enim ipfius beftiæ
vocabylo generaliter corpus omne malorum comple<fti-
tur, vt ^bito.& quafi expbliqhpipeçialiter adcaput refe-
r«Uh Quid eft ergo muljeremfuper beftiam fedére , nifi
malorum corpus iuper diàbplumatq;dlninatu ilium ho-
minetnit^quamciuitateh^iutkoruituiamjconftrudl-um
fe gloriarj)%d fimilitudïnem-fçÆcciçiiæ, quæ iuper Ghri-
uinquodfdfe ædificattur îsSed ilia ciuicas canquam mere-
trixiuper beftiamagno contrariam> hæc autem tanquam
lponfe iuper agnum ,qui beftiam vindt. ' IlJa iuper arenam
moxruiruFgÿhæc.Vero iùperpçtraminæternura maniùrâ. ;
Qgqdauc hæc beftiac^cciiiea.^e deferibitur.npn iam ad-
“ Iput. folummodo,fe<f ad oiniie corpusrqfertur.,,(2ruen-
eus enim impietaris habitus hoclocpper coccum demon-
racutjliue fe. propter fenguinem martyrum, fiueprp elo-
quys leripruraru, male iuxta literâ intelledds, feuprocor-
tiq>.hbni busearndiumyi tio ru m. De quaadhuc iubditur.
tnanominib. blafiemiaScfidicçrct, Nulla pars in eaà bla-
P emij s vac^q uia op’ere fi m n I Sc voce blaiphemat.Ne n.
ent, needum regnum açccpiflb dicantur ? Vnde & con-
ièquenter angelus Iohanni dicir : Befiia quam v idfli, fait
&noneft,&afcenfuraeft de abyjfo. Hinc eft fbrïâflè, quod
cum fingulari numero de Anrichrifto Iohannes(fiçut prç-
mifimus^ diceret,niinciam in mundo eft: iubicdt &âit
Nunc Antichrifti multi&ddiùnt. Sic enim vna adem-
quefententiaipecialiter nouiffimum tempus deicnbit.'V'i
tarnen retro ac generaliter tempora cpmprehehdât.Quod
fiita nön eft,quid: fibi vult quod eidem lohannîde fùtura
■('vtdidtum eftjbeftiaangelus IotJUitutj dicens': puit,de
non eft,& afeenfiira eft deabyllb ? Pröpterea atitero fe-
pcem capita, iepeem montes, feptemquè reges elfe pet fe-
pientiæferiium in-iûbfequétibus Cognofterear: gelüsrti ci-
nuit ; 'vt adiftorumregumfimilitudinèm, Romamfqué
iùper feptem montes præfidens,ômtiiquondam orbi md-
narchiæ præfuit dominatu) fe adduxilld öftendefet' : atq;
in ipfius ciuitads nomine, todus terreni regni potentiam
figuraife. , . ‘...
Septenario n ■rtumerovnraérfitatehî ipiïus döftiïiatló-
nis voluit ofteodere.eo quod ex impari & pari i.e.éx teriia-
rio & quaternariotanqédiuerib confeâtis ideni iiahierus
•vniuerfitaté defignet : ficut fetis in inicio huius operis iam
diôtum eft,qj de feptem Ecclefijs in bonis præmifimus fia1
gurtóum,eüm vna Chrifti’Ecclefia pronunciarc tur orbem
poflèiTiiraterrarum. Cuinuncidehinumeriis exàduer-
io in iftis quosmemorat, fepcem capitibus vidétuf oppo-
hi, In quibuS fignificà ta vniiierfirate pôtentiæ.aperce dici-^
tur principarijVt fc.contraagnum eiusq; per orbém diffu-
fem Ecclefiam, fepriformem fe; id eft vnitierfele feptifot-
miq; Spiritus S.gratia repletam,beftia cum feptem eapki-
bus feptemq; lpiritibus nequam, id eft, feptiformi ipiricii-
repletis, vbique ?epugnans occurrat. Et in boho enim
Sç in malo ieptenarium numerum frequenter poni feri