! 1104 Fafihafit Rather t i
oeulo, vel pedi, feu manui, noneftmihi neCeflarius, fed
przdidens proiiciat cum k fej melius eft enim vCrefiduum
corpus imret ad vitam aeternam fine membro fcandali-
2ante , quam totum corpus Ecclefiz, morbo (candali pet
omnia membra feuiente,mittiin gehennam. Debemus
aucem hoc vti teftimonio contra domefticoS noftros, qui
quafi membra ita nobis dilebtione coiun&i Hint &com-
pabti, frae contra' parentes> fiaieamicosi^TOUfaxifl&^M^
hnmmurn Sc Pieces adipfam astciniim inuifibi-
lem Deumimbitiofe, vtq.uidquid minus eft nobis in natura,
fiat acceptum fieri ficium noftrum ex Angelico fa-
niulatu. InquibusprofeSoverbis&fententnsacdiOis,
multa funt qu* i multis propönunmr dehis&rqnraan-
tnr.fed nos vttamque viam tempérantes paucade pluri-
mis elegimus,in quibus vera doârina commedetur. Cae-
cerum qui volunt aftrueredeparuuiisinEcclefiahocdi.
Lue.xt.il,
c
Heb. 1.14.
ter antequamk capitc Chrifto feandalizati reccdarous-, ad
hoc quippe venir Icfus gladium mitterein terram, vteo
præcidamus-omnes paffiones noxias a nobis> & omnia
membranobis icandala gignenria. ■
V1D s t b finquit.) ne contemnatis vnum de pufillis iftis qui
in me credutif, dico enim vobii, quia Angeli eorumfemper vident
faciem patris met qui in ccelis eft.~\ Ar&iffimum vinculum
muttii amorisimponic, ad eos præçipue qui vere credunt
in Domino,quos cohtemnerenonoportet. Sed confide-
randum quinam fint pufilli quos prohibet contemnere,
; & quorum Angeli femper videntfaciempatris. Nunquidde
his paruulis vel pufillis dicit, ex quibus eratvrius quem
ftatuit in medio eorum,ad cuius innocentiam redire iubet
Apoftolos ? Nunquid eiiHem Apoftolis mandat,ne tales
contemnere præfomant,cum nec fit inçîfdemparuulis
quid iubere debeant,neque Apoftoli quid contemnere?
Nifi forte hoc velit dicere, ne con temnant eorum inno-
centiam. Sed melius arbitrer generale hoc præceptum
effe, vt omnes obediant Apoftolis, Apoftolicisque viris,
quos ad innocentiam prouocarat puerorum, & tranfiuit
de fpecie, ficut quam fæpe confiieuit feriptura diuina, ad
genus, de forma, ad formam : de his paruulis qui per æta-
tem adhuc innocentiam retinent, ad eos qui per gratiam
innocentes fabti ac pufilli, iam pro aliis laborant. Quos la-
borantes contemnere non oportet, ne & in his Chriftus
cop.tem natur. Et neç mirari debemus, quia Apoftoli aut
Àpoftolici viri,pufilli vocatur.eum & ipfi in virtute Chri-
fti hocfa<fti funt,&ad eorum innocentiam, ad quam pro-
uocantur,reda<fti: vnde abipibDomino &pufillusgrexvo-
catur. E contrarié etfi multi dogmatizent, pufillos & a-
lios paruulos eflè intraEcdefiam>qui ad hue ladle pafeun-
tur, quod Hæredes fint regm coeleftis:ifti tame'n præçipue
parmi li dicun tur, & de his magis intelligendum eft quos
cpnftituit Do 61 or es & Magiftrbs, ne vllus eorum conte-
mnat, quia nulli humilioresefle poflunt,*&veri innocen-
centes,quam ipfi eflè debeht.OuoruiHtinc^iit,Angelifemper
Aident faciem patris met. Magna dignity eorum qui ad hanc
potuerunt peruenire innocentiam,vel quitales fiint quorum
non eftcontenfoendadobfcrina.Quoniamerfi minus
temnëndisjlèd fTmpliciter de pufillisin fide. Vnde nec di-
xiflè aiunt, non contemnatis vnumde iftis omnibus, led
vnum de pufillis iftis, quos ipfe cognofcebat pufillos eflè.
Similiter^ qui perfcfti font Vt Paulus Apoftolus , quile
minimum voçat Apojlolorum, feandak recipere no poflunt:
quoniam pax tnuludiligentibiu lege,&noneft iüisfundtlum.
Tameniuxta Ezechîelem potefteflèiuftus, qui operatus
I fit fècundum omnia quz operari folet iuftus, is fi recefïè-.
rit à mandatis Dei & feeerit eaqüæ folet impius operari,
priores iuftificationeseiusoblifiionitraduntur. Qui nifi
' poflèt feandalizari & de bonis & fan&is ODeribus ad ini-
qua tranfire,ficut è contrario & de malis ad bona, nequa-
quam Propheta taliapropofoiflèt contra fpeculatorcm à
quo anima requirenda cenfètur.Tradunt autem & alium
lenfom cum M^onconiemmtis vnum depufillis ijlis. Quod
ideo dixerit, quia per manum & pedem fè, non oculum,
quoslibet caros & eximios in Ecclefià pofitos, fi fcandali-
zarint nos abiieere iubet,ne forteaufterjoresinhiseflè
velimus quam expédiât. Et temperatfententiam foam ne
contemnamuseosacfizeloDei du6li ,&nonfocundum
fefentiamfèucharitatem Chrifti. Acfidiceret,ficpr«d-
pio feüeritatem in merobris tçnere corporis, vt fimul pie-
tatem charitatiS, & cleroentiam fraterniamoris doceam,
vt per veftram fàlutem etiam illoruni quaSratis fanitatem.
Quia Angeli eorum femper vident faciempatrismei. Quorum
officio precibus poflunt reconciliarii, vt fanentur in cor-
pore Chrifli. Quapropter nec negandum , qüod vnufi
quifque rénatus in Chrifto fuum habeat Angeltim eufto-
dem,*fed quomodo femper videantfociem patris, Inquem
defiderantprojpicere, tefte Apoftolo, cum & Deus Triniras
inuifibilis efledicatur, nonparuaquæftio eft, ni fi quia fie
eft inuifibilis vt nemoéum Angelorum totum prout eft,
videat. Vident éum tamen finguli eorum prout eis datum
eft,fècundum excellentcm eorum naturam.&gràricm,ita
vt nec amor & defideriûm eorum anxietatem generer ne- j
gatæ vifionis, fèd fàtietatém, & tantum viden r, quantum
defiderant. Nec fàtietas vifionis foftidium, quos replet
ipfrvifioclaritatis, affert, quia tantum eum Vi dent, quantum
adhuc fâpiunt velpof&nt, Angeli eorum multumfkpiunt
& poflunt, qui femper Deum vident , & in eo multum
poflhnt. Nulli dubium eflè credo, & ex auâoritate diui-
narum ferip turarum firmatum, Angelos in ininifterio eflè
pqfitos éorùm qui hzreditatem accepttiri fiifit zternae
vftæ,vt finguli pfr fingulas principentur Prouindasvel
^regna,in tantum vt-etiam finguli fuos habeant Angelos,
maxime qui à Deo prædeftinati finit, quortim hæreditas
eft æternævita^promiflio. Vnde vt dixi abfoluta au6lori-
tas eft, quod horum pufillorum Angelieorüm oratiories
offerant Deo, ex quo incipiuntaliquid offerre dignum fit
Deo; quia vt dignum eft,miniftri cohftituti font Ecclefia-
rum Dei, Et adm imjiratorii vocantur Spirit us a Paulo Apo-
ftolo, qui omnium vota orationelque offerunt Deo, fed
per Chriftum quorum oflicio coram fiimmo Deo quoti-
die creden tium inferuntur preces & referuntur adnos vf-
que impetrata.QUapropter etfi terribile eft eos cotemne-
re p ufilîo s, qui adhuc in fide parui font,& in officiojterri-
biuus eft eos conculcare qui vota omnium offerre viden-
tur,ad quorum officia, vt plures aiût, foper éos conftituti
font Principes,qui eorum peràguntabfque dubio officia,
qui altaris efle proban tur miniftri.Et ideo periculofiffime
iîli cbntemnuntur , quorum defideria ac poftulationes
Angeli quotidie offerunn Quia némb mortalium adhuc
in carne peccati per fè dignüs eft ; idcirco prouifitro eft à .
clementifli mo Deo, vt per mànùs Angelorumvotaper^
eorum natura videre poteft,& ideo ad hoc defiderant,
vteuro fèmperfinéfaftidio ameift. Etamant quem
videntjita vt femper eum videndo,finevllaanxietacea-
menraedefiderent. Quod fi quæritur, quid aguntquan-
do ad nos veniunt, vtrumne eum videant ? Credendum
eft, quod nunquam nifi in eo fitilt î quia per eum currunt
: & veniunt qui vbique eft, & ideo nunquam ab eius vifio-
. ne recédunt. Faciem autem patris quam vident, more hu-
| niani eloquiiappellat, non quod in Patte, autin ilia indi-
uidua Trinitate âliquidcorporeum fit,vel vllalineamen-
ta corporis, fèd fàciem patris fèipfom Chriftus v ocat, que
femper vident Angeli & per quem patrem vident j quia
ficut nemo venir ad patrem,nilïpcr filium,ita nemo vfdet
patrem, nifi per ipfum filium;quianemo nouit ipfom nifi
nlius,&cui volueritfiKus reuelare. . . I
V e n 1 t enimfilius hominis faluarequodper'terat.]Quia di-
xerat, Vide te ne etntemnatis vnum ex pufiüis iftis, id eo adiu n-
1 oityquittjVertitfiliushominif/kluarequodperieratiZciidiceret,
venir quod pufillum eft quærere & fàluare;ideomagis
iam quod fàluatum eft per fidem, nolite perdere. Sequi-
turî
Qvid vobis videturftfuerint aitcui centu oues, &Jierrauerit
vnaexeis,nonnerelin<jueimnagmtanoueminmimtibus,&vadet.
qtutrere eamqueterrauif, &ftcontigerrtvtïhueriMteam>&(•}
Eadem replicac &rèinculcat qüæ lupra dixerar, vt nemo
eos cOntémnàt quos venit fiiius hominis quzrere&fàl-
uare, & in humeris fuis àc fiPaftorteportaread gregem,
Pf.llS.it;
ln Euang.tJMdtth. Lib.VlIl\ iiOj
vc ex hoc înfinuaret quam periculofiffimüm fireos contemnere
quos Chriftus Paftor ouium,cum tanta diligentia
quzfiuit in terris, vt eos propriis humeris reporcaret
ad coelos & ad confortium fopemorum ciuium, quorum
Angeli femper vident faciem patris, quos reliquit nonaginta
& nouem in montibus,autin deferto,&venir vnam quærere
quac errauerar. Ad höc quippe rantum exaggerat dignitatem
noftræ redemptions , ne contemnantur male
qui in Chrifto credunt, quorum eft ipfèPaftor. Propter
quoS reliquit Angelicam dignitatem in coeleftibus, quorum
font ipfi confortes Angeli ;& in eorum obfèquiisvt
mini firent, a Deo, preces & votain minifierio deputati.
Vnde Daniel air in vifione fùa, Millia millium minfirabant
eitdeciescentena miUiaäßiftebantei. Quia etfi alii font qui af
fîftunt, alii tamen qui miniftrant ihmiriifteriopofiti,&
femper vident fàciem patris. Homo auterriifte iuxta Lu-
cam ,quem Matthæus indifïèrenter pofoit, ipfe Chriftus
eft,quiveni t quçrere quod perierat,per hocqiiod,F^«»j
carofiäumeft, & habit auit in nobis. Vnam ergo öUem venit
quærère,quæ omnino genere eft vnà & non fpecie,eo
quod per hanc vnam ouem omnegenus eorumdefignat,
qui reqiiifici & inuenri reporrantur à Domino quotidie
grPg?m* Et hoc eft quod dixerar,Fewrƒ lias hominis fal-
Uare quod perierat.Dc qua nimirum oue Dauid plangens &
dolens lohge retro dicebac. Errantficut ouis qua perierat,quatre
firuum tuum Domine. Sed quid ille orabacEuangelifta
probat Sc dicit, quia homo fà6lus eft iam implcflè quz
Propheta gefnens orabatrquæreferuumtuum Domine,
quia erraüi ficut ouis quæ periérat.SenriebatfèPàtriafcha
Dauid in Adam male erraflè ac deperiiffe, idcirco dicebac,
Errauificut ouisquaperiit. Quia in illo ipfo Adam le depe-
riflè feiebat & ab erraflè ; quia In Adam omnes moriuntur,io-
gat vt per Chriftum omnes viuificentur. Vnde & quidam
codices Græcorum pro eo, quod nos habemus, qua-
re,fnQ>v,hà.bét3 id eft,viuifica.Vtficfenfos,viuificaferuum
tuû,quiamorcuus iacetinAdam.Sed melius («rii(or,quod
ëfi quaïe>alii codices habent,quamuis vnus fit fenfos. Sed
oportunîôr efthuic loco Q u a r e f e r u u Quoniam ouis
qua: errauérat quærenda erat à Paftore ne penret. Fatetur
làpfom fuum Propheta in eo in quo eft ei cum omnibus
com mune confortium. Quia nemo qui in Adam non fit
m ortuus abfque eo,qui folus inûentus eft, inter mortuos liber.
Sed ifte quia ficut ouis perierat,quia in illo primo Ä-
dam abeirrauerat à via,ideorogatvtrequiratenmPaft6 r
bonusjNemo enim périt,qui perfe6fce coguofcit errorèm
foum.Quid eft ergo dicere,quære fèrùum tuum.nifi quæ-
re lapfam Sc erroneam ouem tuam ? Veni Paftor Domine
fefo quære ficuc ouem Iofèph, quiaurrauic ouis tua dum
tu moraris in montibus. Relinque nonaginta & nouem
oues cüas fècurus, quia nullus eft lupus quo tu eas relin-
quis,nullu s malus operarius,nullus & mercenarius : veni
per tçmetipfom,quære ouem quæ errauit,reporta confta-
«ftajn & debilem quæ perierat.Sicque faiftumeft vt orauit,
venir,quæfîuit,inuenit,&propriis humeris, ficut præfèns
parabola teftatur,reponauit. Nam ouis ilia quæ perdica
eft in ,Adam,inuenta leuatur à Chrifto,& propriis eius hq-
merisjVt dixi.im pofita,qüia languida ac lafla,mulcis vexa-
tamorbis perfè redire non potétat.neq; per liberum arbi-
trium.vt quidam male fèntiunt. Ergo leuatur in humeris
eius,in quibusfodhis eft principatusetiamgloriofos. Qui
profe6to humeri crucis brachia font, jiilicnoftrapeccata
iiiftulit 8c porcauiqin ill^nobiii ceruice pii Paftôrissnobi-
les fa6li requiéfeimus & portamur,vbi quamuis vna dica- ;
tur ouis,omnes fuimus,quiaomnesvnum corpusfomus,
fèd multa membra, Diues igitur Paftor nofter, cùius nos
omnes cencefimaporro vixfomus. Haber namque nona-
giuta nouem ouesinfopemis montibus,vbi amoena fèm-
pèr font pafcua,femperq; virenria. Et notandum.quod &
Angeli etiam ipfi oues vocantur,quorumChriftus eft Paftor,&
ipfi oues & agni. Non tamen à natura oues Ange-
fli font, ficut nec homines, fed figurate dicuntur, eo quod
eorum omnium innocenria indefeflà fequitur Chriftum
agnum inter pafeua vitæ, & deducit illos ipfe ad fontes a-
quarum. Vbi fi quæris le<ftor,cur nonaginta & nouem o-
ues dicuntur reli6tæ in monribus, cum innumerabiles
' §reges in eo dëièrto quos reliquit, noueris quia ideo
de plurimis quæ dicënda erant pauca carpfimus, eo quod
hæc parabola præcedèntium patrum di6tis famofiflime
explànara eft non ininus Græcorum quam -Latinorum
traâaribus.Sed quia omnes dixerunt,quod hic finitus nu-
tnerus pro infinitô pofîtus fit : qüæretidum quare liona-
girica & nouem tantum reliâæ dicuntur ? Non igitur du-
bito, quod fententia nonvacatà’mjftterio : Sed quia nô-
uem font ordines Angçlorum fcripturateftauirdiuina.Id-
eo hunenumerum pofoifle credimus, quia tantum valent
nonaginta & nouem ad fàçramentum præfigurationis^
quantum foli nouem, qui eft terrius quadratus numexüS;
& quia fob ifto numero fiouem Angelorum d icunturëflè'
ordines, vnum eft ac fi dicantur nonàginra& nouera, vt
foli nouem intelligantur.Sed quiainfingulis eorum ordi-1
nibus nullus præftgüratüs eft numerus, nec feiri poteft
yllo mortalium qipfijrifs' fit,propterëà non immerito fini^
tus pro infimto poriiraf, iravrbene tèftius qiiadratus àccipiatur,
ne autTrinitàs défît in numéro, autquadratutà
niimeri défît in Trinitatè firîha & ftàbilis,ac conquadratâ,'
ne vllis vnquam fæcuüs moueatiiracconfundatur.Quos
omnes in monribus iuftitiæ reliquit, de qua iuftitia Propheta
adDeü dickj'tiftitia tua ficut montes Dei. Et idéoatifa
eos in his monrib'us firmatoè'teli^Mt, ad nos fecfirüs jt,ë-
nit:quia, Verbo Dominiccelifirmatifunt, &fiintuoristmo-
mnis virtus eorum. Vndeprb ponuerfö vno peccatóre magis
gaudium fit in ccelo.quairffopra nonaginta nouem iu-
ftiS qui non indigent poenitentia ob confèruatam iüfliitiæ
læritiam in coeleftibus. Et fi quidam eximius DoiftorUm
hune numetum reliftarum ouium,de his di6tumacci{>iat
ouibus, quas reliquit in defèrto,nbn de Angélis quidem.
fed dé fuperbienribus quibuslibet homihibüs.quos fo-
pcrbôs fignificat tanquam folitudinem gerêtes in animo,
düm folos fè viderivolunt,quibusad perfedtionem vnitas
deeflè probatur : Cum enim inquit,quifque à vera vnitate
diuelIitur,foæpoteffiatis eflè cupiens, per foperbiam vriq;
diucllitur.Non enim fequitur vnum quod Deus eft,ideo-
que vt ipfe ait in nonaginta nouem oiiibusponit eorum
fignificarionem.'’ Qui de fe quidem præfomentes, pecca-
coribus ad fàlutefn redeuntibus fe anteponunt. Vnum ita-
que deeft,& ad nouem,vt decem fint,& âd nonaginta nouera,
vt centum fint; étfi per cætefoshuiufmodi numéros
hoc confideres,ita inqenies. Variari nam que per breuità-
rem & magnitudinemëöfum numeri poflunt, quibus v-
nüm deeft vt perficiahtur,ipfom vëro vnum fine varietate
in fefe manet. Qui cum accéflerit nonaginta noüem ouibus
in folitudine foorum deiiélorum eommorantibus,
centenarius perfedlus numerus redintegratur. Quia nifi
per poenitentiatn omnes peccatoresteceperint hanc vni-
tatem in fè Deo reconciliati, extrahunenumerumqui in
dextris leuatus coroiiam exprimit,remanebunt,Pia quidé
intelligentia fànéHflimiDo<ftoris,fed iilà Veriorcomnien-
datur in quareliqui omnes tam Græcorüm quam Latino-
rum Do6lores concordare videncur. Et omnis hæc parabola
hoc infînuat,quod pius Paftor in^e ad nos renie,vbi
eas oues reliquit, nonimperfedlas aut viriatas, fed in rhi-
nuto numéro propter eos qui cecideranr, QuiprofeôtcT
numerus ex vnitate reftàuratur, vt centenarius perfeblus
in dextris inueniatnr, &ideo nôn quinquaginta,nOû dü-
cenras dixit, fed centum .Et exhis vnam perdidit;vtoften-
dèret, non ex datnpo tantum'fuifle dolorem in coelo, ve-
rumetiam & ex numéro. Nanfq; amiffio vnius to turn dif-
fipauerateentenarium nümeriim; quia &dêxteram rede-
gerat ad finiftram, vt difpendio vnius finiftra dauderetur
omnis,&dextra nihil haberetNonàgefimus&nonus numerus
in finiftra latet claufus.&conftridus hæret,& tene-
tur conclu (u s. Qui tamen vbi vnius perceperit & fenferit
augmentum, moxâd palmam dexteræ tranfit mox ccnte-
narii nùmeri peruenit ad coronam^ion quod A ngelorum,
illorum qui remanferant,quos reliquit vlla eflec imperfe-
öHo, fed imminurio numeri certaimperfeblio erat; quia
qui facit eflèquæ non font, perdiraficrequirit, vtteueat
quæ reliquit; & amifla ficinuenit,vcquæfèraatafontîn
coeleftibus,n6 amittat. Vnde magis de Angdis id diâum
credimus, irf quibus & pro quibus deincepsjæqria, fîcUC1
\Pfal-} 1.6.