Pafchaßi Ratberti
A
IT h i l f . 1.7.
Pfdl.ifA
ntii'.t jper hoc, quod fprmam fèrüi fufcepit; ac pet hoc v-
na voluntas eft patris qui mißteiim, & filij qui fiiaipon-
tç eamfuf epiti VndequmtumidilUmexipeaat naturam,
Pfil.6 8.
in qua fiiSrat imago ïnaifibilis in Forma Dei, iple
idemque Chiiftus derel.a* eft apatre, cum caro mora
triditur, lien idem impaffibiiis credatur. Et derellâus
eft, non per fe qui temper vnus erat cum pâtre, fed pro o-
mhibus nobis. v t «lia & tanta fuftincret Deus &homo
Chriftus, vtvfqtie admoteem Yeniret, & mortem cruels,
quæ inter homines turpilîima videbatur. Non enim de-
reli&us eft vt non etTet Deus cum Deo & inDeum, fed de-
relidus eft venire, vfque ad crucem, vfque ad flagella «
fputa, vfque ad fpineam coronarti, & vfque ad diiienas
contumelias. In îioKergo intelligere poteftis quid »t quod
ait , quare der&quißime? fàciens comparatiqnëm gloriae
fuæ, quam habuitapud patrem, & confufîonis quam coii-
temneqs propter nos fuftinuit. Nefcio fratres mei, li vllusmortaliumintelligerepofiit
in Uoçmyfterio quérelofæ
vocis, quanta qualiauç fiut Sacramenta qu» ° ^ rt*
iS his verbis omnjum eorum qui prædeftinati funt ad vi-
tam, pendet fàlus, omniumque damnatorum iudicium,vt
afferat Deo patri in fe omnium feculorum ; & hæ funt eius
querelas, vt intelligant vniueifi, quia in eo quod dereUftus
eft vfque ad mortem, pendet omnium falutis caula. Mul-
ta funt quidem in hac voce Chiifti magna, quæ coram
Déo pâtre breuiter commémorât, fed vult vt latiori Intel-
ledtivquifqué pcrpçndat. Eadem namqne rox eft qua
dicitur, a uertifti fa c iew tu am à m e , & fa f tu s Jumconturbatus.
Etilludac li damans ad patrem, Q u a v tilita s in fa n g u tn e
meo , dumdefcendo i t c o r r u p tio n s ? Obedientiam liquidem
fui laboris atque humilitatisrepræfenta't Deo patri, &ofr-
fei t in pretium noftræ falutis ; caufam vero, imo ftuauro
[caufæ requirir,vr commendet Deo patri totum qutdquid
eftillud, curvfque ad liane mortém venerit. Hæc idcirco
prolixius dixerim , vt nemo magnum pietatis Sàcramen-
tuth ad impietatem retorqueat infidelitatis. Quoniam
eiufdSn vox, eft atque fern?© dereliäum fe conqueren-
tis & fe regnare profiterais. Quapropternemo fidemno-
ftiram infidelitatis ratione diuidat, fed cbnfiteamuE ex to- *
to corde, quiaidem eft,eodeniin tempore, qui mortuus
& quiimmortalitcr régnât. Sequitur, Qu id am a u tem illic
ß a n te s ,& audientes d e e b a n t y Heliam vo ca t iße. Ergo cum
dieitquidam, non omnes vult intelligi. Sed vtarbitror,,
quidam fuerunt, ex militibus Romanorum, non intelligentes
proprietäre Hebraici fermonisj fed ex eo.quod di-
x ityH e liyH e lï, putabanteum Htliam vbcaffc. Vnde & ali j
dicebant, S in e y vu leamtis a n y en ia t Helios y & l/beret eum.
Quodfi Iudàîos intellexerimus talia dixifle, ncc mirum fi
filorefolitO faciunt, vtDominum imbeçillitatis fuae infa-
menr, quafi qui Heliae auxilium inuocauerit. Et hoc vt
Romanis nefeientibus proprietatem verborum perfua-
deant infirmum eum fuilfe, qui fibi non potuerit lubue-
mre. Sed & nos, quia fuâus eft nobis Chriftus via, difea-
mus(altemin extremis, pro cuntftis tribulationibus rio-,
ftnsjîmagnavoce clamarpad Dominum, non fono voçis,
fed damore cordis ß8utiIonam de ventre crtitlamalfe le-
ginftis. Interea negare non polfumus,quia magnûsclamor
fu-t.vt de ventre caeti audiretur in coelo,& deprofum
do inferi. Sed maiorChrifti omnirtoin emeefuit, proptef
magnitudinerri rerum quaß coropletx funtln Chrifto, &
propier magnum affedum vdluntariæ paffionis .eius.
C ont i n vo currensvnusexeis,acceptamjp$rigiam impie-*
utt aceto ; & impofuit arundini, & dabat eibibere.~\ Hascidco
fecit,quiaiuxtaIoannemdixeraÉ,ÿif;o* Ipfeveiohoc id-
eo dixit, vccômplcrentur omnia qua* prasdißafunrdeil-
iö;,vteftillud, Et dederunt tn efiammeamfelt &inßtimeO
potauerunt me auto* Aceto ergo vfque in hodiernum disni,
Iudæi& omnes increduli Dominicas refurre&ionis, & rel-
U potât Dominü; feile fcilicet amaritudinis viti oiû, & ace-
to infidelitatis. Quia ficut pervinü tiouü, honor Çc virtus
defignatur immortalitatisjita & per acetu corruptio vitio-
ru.Nam vinnpervitiû&inçurianî frequenterïn vafis açe-
feit; fie & natura humana, cum in Adam primitcoacuiffet
acida fàâaeft, & corruptaiqtiam ipfein refpfciplchs, pota-
uitac ii in calamoiipftra» fiagilitatis. Sed nos eitune damus
mÿrrhatum vinum bi b ere atq; acetüm cum felle mix-
tum, qüando cum conîbpire credimu s, ne mala noftravi-
deat. Sed quantum ad nos » quia læfiones ci inferimus, ille
cum guftaftèt mortalitatem noftram, huiufmodi potqm
quem offerimus, rioluit bibere. Non quia Vinum erat, fed
quia cùm felle mixtum erat, & vinum lætiiiæ, quod in no-
bis erat, totum amaritudo pecéati corruperat. Sed vt o-
ftendetetur finceritati bonæ natiuæ amaritudincs vitio-
rumriondebüiffeadmifcerij cum guftiftèt ipfam corru-
ptionem,noluit bibereqüod admixtum erat,fedfinceri-
tatem naturae fuftipicUs, in qua ifta perferret quaenoftra
funt,&affigeretcruciiacdeinceps iri fçmonftraret, quo'd
fine amaritudme peccati atque corruptionis, immortalitas
refurgentium futura effet. Qute quoniam immortalitas
in vafis coactierat humaoi generis, reparatur in Chrifto.
Sollicite confiderate quaffo, quæ narrantur&fatftafuntin
Chrifto, neque aliquid vile, aut ex euençu ea contigifleæ-
ftimes. O homo, fed omnia ex prouidentia fie praepara-
tafiînt, atque ordinata, vt ex rebus geftis complercntur
Prophetiæ, &ex ipfa Prophctia Chriftus in carneoften-
dereturjexiplaverooftenfiorie, rerum caufe & operâfa-
dorumdemonftrarentur. Alioquin ad crucem, vndea-
cetiim i Vnde fpongia ? vel in tali exfpedaculo, vnde vinum
myrrhatùm? velvndetot calami? Nifi quia fico-
mnia ordinata funt à Deo, vt & adefferit præfto ifta ex quitu
s ficrent quae praedidaerant, &tuncfierent,quandoo-
portebât. Et in his rebus ex quibus quæ fiebant, Ôc à qui-
bus,vtique piædicareritur. Nam fpongia illaqilidaliud,
quam ipfos Iudaeos figurabat ? Quilquis confiderat fpon-
giæ naturam, qüam caüernofa fit, quam tumida.&infla-
ta,quam mollisaefragilis, & refoluta, poteft agnofeere
quid figni fleet > quæ licet humorcs in feinflatatrahat,cito
euanefeit, & euomic omnia àlè, exprefli : fie & Iud*i ftu
quilibettumidi, qui nihil aliud in iegeruntquam acetum
peccati & corruptionis, omnem flagitiorum colluuionem
infetrahentes , quos in calamo fragilitatis fuse,ipfa füper-
bia erigir,& fi quidpiam fuerint depreffi, mox intima euo-
mentes fua,vacui remanent acleues. Ac per hpcipfi funt,
qui fcipfos offerùntin mortis poculum,à quibus & in quibus
mors Domini miniftratur. Quae ideobibituràpo- ,
mino, vc aboleatur in calamo, & de corpore abforbeatur
hùmano. Quia nifi Chriftus vitia noftra incruce abfor-
buiffet,nos ac fi arundo vacua,& fpongia plena mortis po-
cuio remanfiffemus. Vnde quiatam ffagiles fumus, trans-
fundamus omnia cordis-noftvi intima ad Chriftum; Pri-
murn,pcrbaptifmum, quodfemelfecimus,deindequoti-
die per poeniterttiam, vt delèanturin cruce ipfius, noftfa
peccata,& abforbeatur per ipfum mors in vidoria. Audite
magnum & admirabile Sacramentum. Ecce vt bipiç
acetum, quod erat1 in fpongia porredum fibi in calamo,
iuxta alium Euangeliftam, dixit confummatum eft. Çon-
fummata namque in eo funt omnia, eo quod aflumpta
morcalitatenoftia, inipletum effet myftcrium , vt ipfein
cruce per fe portaret omnia noftræ corruptionis vulnera.
Et ideo vnus eft qui accurnt nefeiens Sacramentum,& im-
pleuicmagrtum myftçrium jin quo compleanttir omnia.
Quoniam ifte vnus vnitas eorum omnium » quorum acer-
bitatem & corruptionem abforbuit Ô£ euacuauit Dorai-
nus.Exquibus pergrati^m exhauftis omnibusvitiis,im-
mortalitati-Vfola laetitia remanfit.’Et acetum quod acuerar,
rédiit in naturam,& transfufum eft in corpus Chrifti, & fa-
du'm eft vinum nouuni, vinum iocunditatis ; eo quod flu-
xitde eo palmite, qui eft vitis vera. Quod fane vinum bi-
bitiàm cum fuisnpuumin regnoPatrisfui, neque vlterius
bibitürus eft ex eo, quod açuerat, de quo fufeepit hoc po-
cultim mords.,
I e s y s autem iteŸtm damans voce magna* emifit jj>iritHm.'\
Poteratergo hoc loco error nos fubripere, quid Icfusela-
maueritiuxta Matths^utn,cum ait,iterum clamaffeillu,nifi
Lucas exprcffiflec,quid damauerit,id ctt>Pater in manus
tuascommendojpiritum meum. Alioquin facilius ignoiaptia
noftra diceret, eandem vocem clam aft e iterpm, quam f^-
praclamaueratdicens,i au erat dice ns, Deus meus, Deus Deusmeuty meusy <&xc.c. NuncaU NuncaU--
\em intelligere
:lligerc oportet quia vox ifta,quaitertirh clamauit
emittens isfpiritum,' ‘ ^
ipfàîuitvoxquâ LucaSdicitclamaffè,
Pater in manus tuds commerido ffnritum meum. Scd itetUtft
quod ait,non ad hoc fcefetend Utri'ë ft.vt idipfum clamaue*
rit, fed ad hoequiaiterum ckmauit, &noncjualicunque
vo ce,fe d m agnaiter Öj quia magnü rri e ft,8c i n effabile quod
clamauit. CöthtfiendataüWm ifiagnum depofitum Déö
patri, in cuius manibus funt amnia. Et béne cpmttiendagetieris
humani hominem contradum, fed totum Chri-
ftum,ingemina Pperatione fila, quæghiwafunt 8c quae
humana paritet operantem, quod eft iHagni pietatis Sa*
cramentum, manifeftafipm in carne, reudatum in fpiritu.
Qui&fpiritum tradidit Iefus ChriftilS, & in manibus pa-
tris cortimendauitjqui & eadem die in Paradifp fiiit;& ip*
r. Jiain l),r. Ai fi, if in(% pH- Rt n 111 riltimiP (t mCUIUS maniDusmmuuuii«......................... „.a..— , -- 7 - ,. . 3 r . . r I1<
turfpiritus filij chariffimaPitri.-qhiain natura Patris td- i feqmeadem diemParadifofult.ipfeeftficquiconquettitó
hil cnarius eft, quam films,fidtitrièc in filio aliquid trtaiü's ] eft fe dereli(ftum.Quia vt dixi querela derelicti tnoricntis
quam Paten Quoniam Patris&fflqviïa*ft rfattfra,vhaqüë j ihfirrtiitas eft ï Promiffiöautem-Paradifi viitentis Dei reæqualitas,&
vha dileftio Spiritus lândii. Idèo bene,qàid-
qijid Patri comméndatür à fi]io,non atflittitUr, fed fétua-
tur. Bonumergo depdfitum eft.boniirti pighus fpintus filij
qui commendatur.Et ideo ftcurus'olim ait, N on derelin-
ques animant meant in inferno,nec ddbisfanftum tuu videre corruptionem,
Chriftum autem Deifilium nullus capit aîiüs
quam Paterj&ideo magnum fpiritum.in quo funt omnes
thefaurifapientiæatque feientiæ magno Deo Patri cöm-
mendat. I t emifitfiritum. Emific vtiqué, & non amifit.
Quoniam aliud eft emntere vel trader? fpiritum, ficut Io-
I an nés ait, quod inclinât0 capite tradidit fpiritum » &aliud a-
tnircere. Quia quodamittioms àliquando perdcre proba-
mur. Sed Chriftus feu emiferit, feu; tradidetit, vei iuxta
Lucam exfpirauerit, in fila poteftate fuit,quando, vel quo
modo, velciiifuum fpiritum commendauerit, feu tradi-
derit. Alibquin noneftin natura homini per fe exhalare
fpiriturn.Èt ideo folcrter cpgitäda eft yiiitas Chrifti.Hinc
rniæfo audiant qui dicunt lefum animam non habuiffe,
quoniam èius fpirifus anima ipfius eft, de qua ipfe ait, Po-
tefiatem babeoponendianimant meant, & herumfiotiendi earn.
Vtrumque ergo in eius-poteftate fifit, & quando voluic,
p onefe cam,& ruf{us,quädo voluit,reafliimete earn, quia
poteftäsPatris &filij vna eftEtideo non extra fuam poteftatem,
eam emifit,cum eamin manibus,id eft,in poteftate
Patris,commendàuit,quia qui earn commendat ipfè eft
vnus idemque Chriftus Dominus. Animam fiquidem
çommédat Pàttf, vt caro cradatur morti. Mors autem'eft,
ficutfapientes fæcuii dicun t.feparatio animæi corpore;&
hoceift fimplicitermori. Sed longe aliud eft magna voce
elkmare Chriftum & emitcere fpiritum, ficut expo'nit
Matthaus; aueexfpirare, ficutteftatur Lucas, aut trade-
re, ficut ait Ioannes , nec alicubi, neque alicui alteri,
quàm in mahibus Patris., Nam mori omnium hominum
eft,etiam màlorum,quoniam omhium animæ reorum &
famftorum, fèparantùr à corpore. Quæ non poflunc dice-
ré tam libéré à vinculo peccati, neque tam abfolute,pote-
ftate fuain libertate gratis, quæ dixit Chriftus exiens de
I corpore fuo,inmyfterionondiuifiis à fe,neq; tripartitus.
Quia qui fbluit/Iefum, hie non eft eius.Et quia non eft fo-
lutus,neque diuifus à fe,ideft,in vnitate cum Patre in anima
quam emifit'a corpore, id eftin corpore in^quo fepultus
eft in fepiilchro.id eft,in ea forma in qua cum Pa tre,&
gnütn eft. Commendantis fpiritum vox, eiufdeih Com-
mendantis confidentiaeft5traditio velemifliofpiritus,
mortis exceflio eft. Quærô itaque à notiofratres quafi nihil
dixerim, quis mortuus eft? Nempdqui tradidit fpiritü.
Deihde, qui tradidit fpiritum * ipfe eft & qui commenda-
uitPatri fj)irïtumfuum. Ètfiidemqui commendauit, 8C
idem qui tradidit fpiritum mortuus eft'; interr lgo vtrum
corpus anima comraendat,an, Deus, corporis animam? r;
Nam per fpiritum frequenter fignificari animam & no-
minarinonambiguumeft^ faite m ex hoc, ipfe quod Iefus
monteras fpiritum tradidit. Siigiturquifquam exiftimâ*
dumputatcommendarianimamàcorpbre,abeoquidif- E
fôluendus erat à'vita, viuentem âb eo qui cotrunlpendus
erat.æternum ab eo qui refufeitandus,& ambigitquin idé
commendauerit fpiritum Patri j qui & die eadem in Para*
difo fuerit cum latrone. Quæroanfepulchro receptusin
Pàradifb manferit?An veromPatadifomanert$,dereli<5tu
fe à Deo queftu s fit .certum quippe eft, quia vnus idemq}
DAiinus lëfus Chriftus, Verbumc’aro quodfaftumeftfe- jean.i.x^
ipfum per h sec fignifiCat vniuerlà.Qui dum ad mortem fè
dereliiftiim eîamat.homb eft;dum vero homoeft.inPara-
difo Chriftus Deus régnât,Pocro cegUans in Paradifo,Dei
h lias. Patri Deo fpiritum fuum.commendat,commenda.
tum vero fpiritum filius hominis traditucad mortem in
Sacramento pietatis »vtinnullodifToluatur Chriftùs,in
nullo confundatur natijrarum proprietas,innullo diuida-
tur perfonæ vnitas. Cum autem emifit fpiritum,ligna fà-
â a mnt fûper eum Deitatis, & prodigia teftificantia veri-
tatem, nec non & yirtutes fàluationis.
E t ecce velum t empli feiffumeft in duospartes kfummo vfque
de or funt.Et terra mota eft, & petrafajfafuntÿ] açreliqua. Ve-
re velu rempli fcifltim eft, & omnia legis Sacramenta,quæ G
priusfub velàmiriC tegebanrar, referata funt. Quia iam
venerat ille folus; qui cum iureiurandofaétuseft Ponrifex
in zternam,fccundumbi’dinem Melchïfedeéb. Quifolqs po- A10?*4*
tuit per difpenfationjm mortis fuæ.introire per proprium
fànf»uinem,in lemcl,in fàn<ftam Æternam rédemptignem;
ipfeq;introitufuo.mox per mortem dignatuseônfcindei
c v elum :empli in duas p artes | a fummovfi]Uedeorfîim iv t y id c -
antur arcana quie^fuera.nt incus in lege , ih'templo, & iu ^
omnibus ceremoniisobtedta,&obuelata. Oportcbate-
nim ea-velari, donecillequifolus poterat eareuelafeVman
feftafaceretea Apoftolis.&omnibns'exfpe&anribusfe4 1
in falutem. O «nia fiv^uidem prias vdatàétant & obum- #
brata jëtia'm & ipfàfaciesMoyfi. Sed qnæ fuerunt omniag
ilia,nbneftnimetempbtisexpGnerè; quoniamaltiffima
Dei in his reiielata funt Sacrameiita'^ccurrc permaxfcne
in Patre eftvbique tot us-. Idcirco quia taljs tantufque eft,
magnum myfterium eft, magna voC? clamaTe,& fic emit--1
tere fpiritum,vel in manu Dei tradere $piritum,id eft,ani-
mam.Quem non à feipfo diffoluit,neque corpus quod in |
rhottem irè permifit. Cuius quia corpus mortuum^ft,iu- !
m ■4 9 ‘
teGhtiftas Bei filiiis mottuos in Sacramento noftra fa- | qnando cUmrns bcngmOimus Itfm M m u fm a a ft Spilurismbrtuusd&
fepulcuseft. Quid ergoaliudeftinclina- rirtf?B.&nonamifi: qu:aaimtrere,vcciixiineccfticat!s?ft.
recapurSc tradere^piritum d JS P atri commcndamm, ] Ille autem Fnavoluntate eumemditiqui haberclauem
qnamilindexnletc>MK/fitti»WMpo»™di«ii»M«mM»;, Damd,.&omniapatee:cirqu*otfcntaerantdfecolo&
& quod in Pfalmo ^ditw^Hpacem fd^um, dormiam cF* re-
quiefcam ? Securiorefgo Chriftus in hoc fomno mortis,
diam nosiftquotidiano, in i>ace dormiens.tequieiiit. Et
. tamen hot ideo Fecit ,vt nos inuitarctad eandem pacem,
ad eandem fpcm dormitionit & requiei, &ad eadem glo-
riam refuftebfcionis.Propterea & nos,fratres chanflimi,fi
intelleximusquid fit emittere vel tradere fpiritum in ma-
riibusPatriS,feftinemus &nos vitam nbftram feruare, vt
&nosin exitu noftro poflimus admodum vbce magna
clamare, &'fieinpace'fpiritum emittere, aut inclinareca-
pftt,& tradere fpirituttt, deinceps vein finu patrisrequief-
catfluS.^tfeC idcitco dixerim,diledliffi mi, v tin talibus quae
hUthalflCi'riSiRiiit, nemo infirmetur fide,neque Ghriftuin
I Deufn tfripertfehs diffoluat in Vetbum, animam., & corpus
; vbl dieattotum Chriftum Deum Verbumin folum
fade Chrifto myfteria, quæ erant occulta, manifefta om-
nibüs fada funi# Idcirco fratres confideranda eft hæc Vir-
tus, & admiranda veli confciffio, quiamulto plus eft, quâ
ad mi rari poffit vlhas mortaliüm,vt tttnc feinderetur, cum
Chriftus per mortem intrbiuit inillam beatam requiem
æternæ hæreditatis. Quiainde,vénérant omnes hæ for-:
mæ, & myftica rerum figurarum Sacramenta", quætege-
banturinvelo, de quibus ad Moyfèn diXeratDeuSiFacias :
omnia fecundam excmplar eorum & formai«*, quæ tibi o-
ftenfafunt in monte. Et quia Moyfi in monte, id eft, in
Chrifto, monftrata funt o'mnia, merito in Chrifto & per
Chriftum,hobisrefèratafüntviiiuerfà.Scmd!turei^ove-
lum,&prophanatürSynagoga, & deftruitur lègis liteerà;.
aperiuntut in fpiritu (quia lex fj)iritàlis eft) coeleftia inea
Btbliotb yet.Patr.Tom.ÿ,Pars 2.' l u 11 Sacra