\yimbroßj Ansberti
I 4 7 4 . ' V, - ____________ _
1 qui bus hominum qualitatibus ipfa impia çiuitas conftet,
quce in futuro cäfura denuntiatur. Cuius vna pars & eft &
eritin genttlitatis errore, altera inhâereticis & Iudæis : &
vna in ralfis fratrihus,quç nunc intra finum fïdei latet.Qùç
videlicet ciuitas, ifiue pro magnitudinepopulornm , leu
propter immanitatem fcelerum,magna(id eft,vaftaj voca-
tur.-cuius etiam caput,propter immenfitatem malitiæ, draco
Prou.xC.•
Pfd. 7X.
magnuS appellatur. Sequitur:
Et emit ategentium ceciderunt.
Genusjn fpecies diuifum,ipfam dim lam ciuiratem cor-
ruide denuntiat. Nam cum hie dicat ciuitates gentium ce-
cidille, inferius yero Angelus clamer, CeciditceciditBabylonia
agna : oftendit proculdubio hoe elle ciuitates geiir
tunc non damnat, quæ nunciudieio Icueritatisfciens cru-
ciat. Quamobrem liait di£tum eftjVnde nUnc obliuilcun*
tur,inde tune reecordantur:& vnde nunc recordanrur, in-
de tune obliuifeuntur. Econtra reprbbi quadam nunc ex
parte obliuifeuntur à Deo,quadam vero recordanrur, quia
&hic pro malis quæ cômiferunt.flagella nô tolerant,&pro
bonis q forte habere potuerunt.tetrena munera recipiunt.
In futuro vero iudicio ex ea parte obliuifeuntur s quæ n une
remunerantur,& ex ea parte rccordantur,qua nunenô fla-
gellantur.Babylon ergo magna,corpus videl.Diaboli.vndc
nunc obliuifei meruit,inde runc ad meinoriam redit,vt feil,
illic æterna flagella (iifeipiat, quæ hic cum eleéta ciuitate të-
poraliteraffligiverberib.reculât.ynde & bene nunc de ea-
dem dicitur: Venit in memoriam ante Dominum Jareeicalicem
vim indignationis ira dus. Et quid per calicem iræ Dei hoc in
loco,nili nouiflima poena intelligitur? Quo videlicet calice
nunc Babylon eledis lÂnel propinat, cum eos carne tan-
! tuihmodo cruciat.fedeodeni iplà tune duplicit er propina-
bitur,quando carne fîmul &animaigne cremabitur. Vnde
& in hac Apocalypf» inferius dicitur : Recordatus eil Dominus
Deus iniqvitatum eiusïreddite illificut & ilia reddidit vobis^ d u plicate
rium.qtiod Babylonem ciuitatem magnam. Sc d ideo hoc
loco genus diuiditur in fpecies, ne fi diceretur, &faftaeft
ciuitas magna in très partes , & ciuitas magna cecidit, &
Babylon magna venir in memoriam ante Deum, inhone-
fta narratfocontexeretur;vel quod verius;ideo vnaeadem-
queres diuerfis obumbraiur nguris, ne facile cognitafen-
pturafacrajvilis putetur, Quæ Icilicctreproborum cjuitas,
in fpecies ciuitatum diuifemunc quidemper partes,iri nb-
uiffimis vero funditus ruet cum perfeqiiendi lànâosvhra
modum poteftatem acceperit. Et quae eius principalis rui-
naeft. nifi fiipcrbia, perquamcaputeiulÜemciuitatisde
ædifîcio coeidtis patrue cuit ? Scriptum quippe eft:4 »te rui-
nm exultabttur cor, &anteg!oriam bumiliabiiurJpnitMf.Hinc
Plàîmifta Domino de cadentibus dicit : De'tecißi cos dum al-
/rtf^rewfar.Quiqueadniirando fubiungit,dicens : Quo modo
fattifunt in deflationem,fubitodefecerunt, &per'terunt propter
iniquitaiem fuam,relutfomno exurgentes ? Ac fi diceret : Quo-
modo delölationis ruinam pene ante paffi limt, quam in
fuperbiam gÿeuarentûrîHinc Danielem didmtiinaula Ba-
bjionis deambttlabat rex rejponditque & ait : Nonne hac.eil Babylon
magna,<juamegoadificauiindomumregni, inroborefmttu-
dinismeet,ingloriadécorismei? Sedhancexàltationem quam
concita fit ruina fubfecuta,ilico adiungit,dicens : Cum ad-
huefermoefletin ore regis, vox de coelo ruit: Tibidicitur
Nabuchudonojor Rex. Regnumtuum tranfietate,&ab homini-
bus dictent te, & cum befttisferïfque eut habitatio tua. Hæc de
principali reproborum ruina diflèrimus. Caeterum quot
îunt feelera vitiorüm, tot funt ruinæ malorum.Redit autem
huius hiftoriae autor ablpeciebusadgenus, & ealHeraci-
uiiates g niium vn$m ciuitatem elle defignans,dicit: >
-Et Babylon magnavenit in mtmortam ante Deum,
dare iili cduem vint wdignatïonis ira eius.
Cum fit natura incommutabilis beatus illeacluramus
Ipiritusjiiullaque viciflîtudinè in le diflîmilisDeus,Iacobo
atteftante qui ait : Apudquem non eil tranfmutatio, nee vieißi-
tudinü obumbratio: nequaquam aut obliutfcitur, aut,recordatur.
Sed temen fcriptmra làndta paruujis congruens, non lb-
lum hæc, led & alia innumera qure ad naturam Dei non
pertinent, Humanomorerelato ftudec referre, quatenus
imitatione patris vel matris.balbutientibusparuulis, vt in-
teliigi poflint quaeab iplà dicuntur,& iplà balbutiât. Quæ
lïita nonagereç, fed vtefl: diceret, humana cordaadagni-
tionevn luam nunquam leuaijt. Sed quia tempus nunc
nonfiippetit, vt de omnibus obliuionis velrecordationis
Dei modis loquamur : tarnen quolHam præterirè noii de-
be mus, qui principalitet ad ele&os vel-reprobos perrinere
videntur. Sciendum enim quia omnipotensDeus quaedam
nunc ex pane eleétorum obliuifcitur,quædam vero recor-
datur.In futuro autem iudicio no quidem fimiliter,fed difi-
Ji mi liter, quia ex ea parte quæ nunc eleôtorü obliuilcitur,
tuncrecordatur, <k ex ea quæ nimc recordacur, tuncobli-
uilcitur« Qui videl.obliuionis vel recotdatibnis modi,cadé
ratione repr oborumperfonis ap tan tuC. Quadam .n .ex parte
omnipotent Deus nunc eleâorum obliuilcitur, quadâ
veto recordatur, quia & eorum bona.operainpræfentino
rémunérât,& mala duris-flagellis excruciar. At contra quæ-
dara eorum ex parce in indicio recordatur jaquada vero ob-
itûilcrcur,: quia & dilata eorum pia opera tune rémunérât,
quæ nuncqualiobliuionitradcns non rémunérât, & mala
dupluiafecüdum opera eius. In poculo quo mifcuit vobis,
mifecte ilii duplum.Ipfaenim(vtdi&umèft)qu* nunc
eleétos ex fuperiore parte calicistëporalium ttibulationü
vino debriat, bibitùi a eft quandoque fine fine nouiffimas
feçes id êft,nouiffimas poenas. Hinc eft cp fermo diuinus e-
numeratis tribulationib.huius temporis, quas plerumq;&
nolétes malipatiuntur cum bonis, de nouiffima poena fen-
tentiam jptulit,dicehs:Rfx Sefacb bibet poil co^:fiibaudis,fini*
tis temporaUb.prefluris, tanq haufto de calice mëro malo-
rum,pars nouiffimas poenas perlbluet, tanq feces ebibens.
At quorum perfonam Ieremias Prophetaloquitur,dicens:
Btbite & inebriamini, & vomite, & cadite nequefurgatù àfacie
gladq, quem ego mittam inter vos.O rimédum poculum,quod
lie debriat impios,vt tarnen à poenis nequaquam fenfibiles
reddat.O formidandus gladius.qui fic trucidât,vt ab inter-
fedione no definat,Ôeeos quos indefinen ter occidit,fem-
per ad interfediôné refèruet.Potulum iftud flamma lulfu-
rea eft,gladius ifte vermis immortalis eft. Ilia ihterius hau-
fta,animû necat:ifte exterius làucians, corpus dilaniat.Quia
enim æternis luppliciis deputatos,& ignis iodeficiens exu-
rat, & vérmis im mortalis adrodat.feripturæ làcræ autoritas
probat, Hinc Ilàias ait .Quorum vermis nomorietur, & ignis eorum
non extinguetur. O quam multa ibi erunt,fed bæcputo
quia p rincipalia;bi erunt Erunt liquidem tènebræ exterio-
res,fl. tus & ftridot détium,Domino in Euangelio de féruo
nequam dicente;Mîmre eum in tenebras exteriores, ibi eût fie-
tus&ftrtdor dentium. Erftyfrw,ficut diues ad Abraham dicit.*
Mitte Lazarum vt intingat extremum dàgiti fui in aqua, vt refri-
geret linguam meam, qutacrucior in hac flamma. Erit pauor &
horror,vt lob deprecäi, Domino diciv.Diniitte me vt plangam
paululum doloremmeum, antequam vadam & non rèuertar, ad
terram tenebrofam & opertam mortis caltgtne, vbi nullus ordo fed
fempirernus horror inhabitat.Enmt&iliz innumera,quia pro-
fe&o quæque mala poflunt elfe,nil de his,damnaris deerir.
De quibusrfielius lugendointerius, q\iam loquendo exterius
aliquid pfbferimus.* Sequitur:
Apoc. ti,
F
E t omnïs infùU fugihdr montes non futitiuuenti.
Inlularum acmbntium nomine, more foüto Ecclefiam
complcditur-.in infulis fc|l. popülorum fidelium fubiedas
plebes.in rUomibus vero,earundem plebium dodöres de-
fignans. Addi dênique quæ fintiftæinfulæ. Ait enim Ilàias
Propheta : In dotlx imrglorificàie Dominum, in infulis marisno-
men Dotntm Dei Ijracl. Hinc idem alibijdicit: Auditeinfula,&
attendue populi de longe. Audietiam qui fine montes. Propheta
namqueait : Eritin nouißimis dtfbus pràparatus mons
domus Domini in vertice/nontium, &fluentad eum omnesgen-
tes. Mons enitndomus Domini in verüce montium præ-
paratus,Dôminus èft Saluator nofter, omnium fahdorum
viriutes tranfeendens.De quibus etiam montibus Pfelmi-
ftadicit: Montes in circuitu dus, & Dominus in cifcmtupopuli
fut. Et rurlum : Leuaui oculos mm ad montes,vnde veniet auxt-
, lium mihi.Inliilæ autem &tnontes non inueniuntur,fubau-
I dis mente,non corpore in medio peçcatorum. Quibus pet
' ! - Propbe
I/O.4S
lfr.tlurin’
S0,
m i. m i
\hrern.S°-
Apoc.ii-
Matih.Hlob
y J
pfld-jy
B
Apot. 6.
c
Romn.i.
Ibidem.
D
ln Amcaljfßm, Liber Septimui. : _____ 4751.
Prrtnhetam dicirârüei téd e lm lh ÏM n ii,&filuatevnuf- feqnens fit plaga fiiïul &pæna praccdentis. Et vt mamfeT
S , é rn fa n ium f c i r r i t a Vnde&tó ftiusfiat^dicmut.ecoeDnsmEuangel.o delud™ lo-
1 ^ fiiX ia sT e tlo h a n n e in d ic itu r -.Audmivecernde qultat.diccn s;Simnvewpm& U mm ^fu :fem^mtumn
afit excu5âtionem non fiabent de pecéato.
ZluAiàus &:dlpUwiiMMnMcipiatv,1uoniMptruenerunt fut). . s . . i
Ä f t a O S t Ôuoautemeacurtt,nifiinfolitudi- Quodvtdel.cet peecatumfitmutconuetfion.spoemteficut&
Betfusdictar: tiidelere voluiflent, peccatu folummodofiuflet. Acquia
nem.ncutlupe ‘ temLra. a facie Cer- honeftconuerfioriiscmendatione mundarum,no folum alaturper tempus & tempora & dimidium temporis, afaciefer-
pentis ? Vnde & Dominus admonet, dicens : Tune qui in Iu-
<Lafunt,fugtantad montes. Ecvbihanc inuëniuntfolitudi-
nem.nifiinfèipfis? Hinc enim përiuftû lob dicitur: Nunc
dormïensfilerem,& fomno meo requiefeerem enm his qui adificat
ftbi folimïmes. Ad hâne folitudinem Dauidregahfultusob*
lequio,populorum turbisdtcundatus.fugerat qui dice-
bat : Qms dabit mihi pennasficut columba, & volabo & requte-
feam’ Ecce elbngauifugiens,&manfi infiliudine. llle etenim m
feipfo folitudinem ædificat qua fegiat, qui& tumultus vi-
tiorum-Ôc gloriam temporalem per qonftantiæ vîgorem
interius prerait. Vel cerce hoc loco fuga elédorùm ilia éf-
fe creditur,qua malorum focietatem fieii? extremis dele-
rit,vt nulla eius deinceps cum eifdern reprobis inueniatur
confufapermixtio. Hinc fupequs dicitur x-Calum recefiit^
quafiliber inuolutus, & omnei montes & infula de locisfuk mota
funt. De locis n.fuis mouentur, cum vtiq; à communi re-
proborum conuerfàtione feparàntur.Nèqj enim vt nunç,
pecmixtireptobi intra bonos latebunt: quia ignis tribula-
tionis vbiqi accenfus,dum aurum probat, paleas cômbu-
rit. Dicatur ergo : Etomnis infilafugit, & montes non funt in-
uenti. Ac fi alij s verbis diceretur:Sic tuneeledorum Eccle-
fiaà reproborum commixtionç feparabitur,vt manifeftum
fitquiterræinhæreant, & quiadiïiperna euolent. Sequitur
I
Et grando magnaficut talentum dépendit de coelo in
homines, & blajphemauerunt homines Deum propter
plagam grandimsy cptoniam magnafaftaeft vehementer*,..
I s
Manifeftæ tationis fenfùs expofeit, përgrandinemhoc
loco iram vltionis intclligi. Vnde feriptum eft.*Ira Domini
fi: ut grando defeendens. Hac deniq; feptemphialæfeptem
angelorum plenæfuiiïè mëmorantur.De hac Paulus diçjt:
Reuelatur ira Dei de ccelofitper oem impietatem & iniuftitiam ho-
minumeorum,quiveritatem DeiintufiitiaDei in iniufiitiadeti-
nent. Taienti autem ponderis prb magnitudine vindidæ,
y iplàgradinis itafuifle perhibetur. Quian.feptuagintadua-
rumlinguatumgentespcrcutit, nullusq; ad möttempræ-
Icitus hanc morte euadit, idcirco taienti ponderis magni-
tudinefti eiulHemiræ Spiritus S. defignat. Nec immerito.
Nam talentum apud Latinos, feptuagintaduarum librarü
pondéré penfetur. Quæ videlicet ira non nifi precedent is
culpæ merito infligitur, Paülo atteftante qui ait ‘.Reuelatur
ira Dei de calofitper oem impietatem.Ptxccdit ergo (vtdibfcum
eft) peccatu in hominib.cuiUs merito grando defeendit de
coelo. Defeendens aut,plaga màgha reprobos vulnerat:qa
ipüus diftriôti iudicis ira agitur,y t qui peccatum ço milium
manu poenitentiæ cito nô tergunt, in aliuddetetius cadäc.
Q^iod videlicet nou iam peccatum tantummodo eft, fed
, peccatum fimul&plagapeccati, &po3pa peccati. Omne
quippe peçatü,quod tn citius poenitendo no tetgitur, aut
peccatu eft fimul & plaga peccati & poena peccati. Peccatu
namq; ^poenitentianondiluit, ipfo fiio ppnderc moxad
aliud tranfit. Vnde fit vt non lôlüm peccatum fit,fed peccatu
& caulapeccati. Ex illo quippe vitio culpa fiibfequens
oritur, ex quo cæcatamens ducicur, vt peius &alio lige-
tur. Sed peccatum qiiod expeccatooritur, non iam peccatum
tantummodo, fed peccaturti’ eft fimül & plaga pec-
‘cati ôc poena peccati. Quiaiufto iudicio omnipoteris Deus
cot peccantis obnubilât,ve ptæcedentis peccati merito etiam
inalijs çadat. Quein u.liberarenoluit,defèrendo'per-
- euflît. Non ergo immerito plagaTimul& poenajpeccati dicitur,
q. iufta defuper irrogata c*citate,ex prçcedentispec-
cati vltione perpetratnr.' Quod videlicet agitur dilpofitio-
ne quidc fupetius ordinata,fed inferius iniquitate cofula:
vt & præcedens culpa caufà fit fubfequentis, & cülpa fubhoneftconuerfioriis
cmendatione mundatum,nô folum
iam peccatu, fed peccatum fimul & caufa peccati extitit:
quia ex fe aliud genuit, vt videlicet iuftp internoq; Dei iudicio
qui Chriftum fufeipere noluerunt, fibi promilfum,
fufeipiant qtiandeq; Antichriftû,ipfo D flo dicen te : Ego ve - 1 ÿ
ni in nomine patris mei,& nofüfcepïfiis me,alius veniet in nomine. ltThef.i.
fuo,&huncfufcipietis. Hinc Paulus dici, : Proeoep charitatem
v eût at is non receperunt vtfalui fi:rent,ideo mit tet tiltsDcus ope*
fationemerroris, vt eredant mendacio, & iudicentùr omnes qui
non crediderantveritati,fedconfenferunt imquitati. In quibus
verbis aperrèinnuitur, quia præcedens culpa fubfequéris
caillaextitit'culpæi Quaî'lc.non iam peccatum /olumrrio-
do. led peccatum fimul & plaga poenaq; præcedentis pec-
catifeitaeft. Hoc quippe agitur, vt çulpis culpæ ferian-
tur,quatenus fiipplicia fiantpeccantium, iplà incrementa
vitiorü. Nam quïâomnipotens Deus adpoenitentia tem- I pusindulget, cptnhumanamalitiàad vfum fîiæiniquitatis
intorquef.nimirumiuftoiudicioaugericulpapermittitur, i.Tkif.i.
| vtadferiendumaltius quandoq; cumületur* Hincenira |
dequibtifdam Paulus dicit : Vt impleant peccata fuafemper. 1
Hinc voce angelica Iotjanrii dicitur : Qui nocet, noceat ad- py^/.77l
hue: & qui in fordibus eH,fordefcat adhuc. Hinc Dauid ait; Ap*
pone iniqüitatem fitper iniquitatem ipforum, Vf non intrent in tu*
fin tain tu am. Hinc rurfus de Dno ab codent Flàlmifta dicitur:
lmniißiones per angelos malos,vixm fecit [imita ira fitat
Cor quippe Dns prioribus meritis aggrauatum, iufte per
mittit etiam m fubfequéribus malignorum foiritUum per-
fuafione faUi: quod dum digne in culpam trahitur, rèatu9
eius in poenacumulatur. Vnde&iræfuæDnsviamde fer
mita fecifle perhibetur. Latior eft n. via quam femita. Ex
femitavero iræfuæ viam facëre,.eft iræ caufas diftriâe iu*
dicando dilatare, vt qui illuminati refta agere noluerunt,
iufte cæcati,adhuc fàciant vhde ampliuspuhiri mereantur.
Hinc per Mofcn dicitur : Nondum copletafunt peccata Amor- G
raorum. Hin per éundem Moyfen Dominus dicit; Exvined Gen.it.
enimSodomorum vitis eoru, & propagoeorum ex Gomorra. Vua D«ut. ju
eorum vuafellis,botrusamaritudinisipfis.Furordracùnum vinum
"‘eoru & furor ajpiduinfimabilis. Nonne ha congregatafunt apud
me,&fignatata in thefauris meis ? In dievlttonisredda illis. Quâ
multa eorum mala narrauit,&ilico adiungit,in tpe quo la-
plus fuerit pes éorü. Ecce atrociffimaeorum facinorade-
îcribunrar, & tn ad vltionis diem adhuc fubfequîs lâpfuâ
afpicitur,quo eoru peccata cumulenrur. Habét iam quide
vnde feririri mêréantur: fed tarnen fuftinet adhuc peccatum
crefeere, vt peccantes poffit atrocius poena cruciate.
Iam mereturfupplicium peccatum & caillapecCatided ex-1
pedatur adhuc, vtaugmentum fupplicij fubroget pecca-
tûm & plaga peccati Siendum vero quia plerunq; vnüm
idemque peccatum,& peccatum & plaga eft &eâufa pee^-
cati. Quis enim nefeiat idcirco Iudæo9 ad cognitioneitl
Ghrifti non perueniflè.quia de obferuatialcgis tumentes,
eandem fpiritalc legem Ipiricualiterintelligere noluerunt?
Et rurfus quis ignorer eo peccati merito quo in eundern
redemptoré credere noluerunt,ad hoc eos quandoq) veli- H
turos,vt Antichriftum fufeipiant,quem nunc magni ârdo-
ris defiderio expédiant i In tumoremitaq*,delegi9 obler-
uantla& Antichrifti fiffeeptioneipofitus Chrifti cpntem-
ptus, peccatum & plaga eft&caula peccati. Peccatum ver
ro éftper ferfietiplum; plaga vero peccati eft, quia præcedens
culpa tumoris illüd inflixit. Caufa vero peccati eft,qa
lubfequentem culpam qua diabölus in Antichriftoado*
randus fufeipitur, ex fçrgenuit. Fit namq; modo miferabi-
li, vt vnum idemque per femetipfum peccatum & plaga
præcedentiSj& caufa lit culpæ fubfequentis; quia & tranl-
aéta duin exaggerat. damnat : & adhuc fequentia quæ
dàmnaridébeant, feminat. . Dicatur igitut de vulne-
ratis : BlalpAemauerunt homines Deum propter plagam
grädinis,quoniam magnificataeft vehementer. Ac fi
* H R r 4 dieeie-1