ffil- 44 -:
c> 4 4
Malac. 1.7
D
& aUrarum anfra&u$»vt vllis impulfionibus fidei moue-
retur.nec vacuus incus diet rore Spiritusfandi,neq; mol-
libus veftitus.
Q v on i a m tcce(inquit)quimultibus vefiiuhturyin do-
mi bus regum flint. ] Quali d i cere t, non ex prxdicatione'fua
vanam captat gloriam, neque'vitx Ixculari blanditur, vt
mollibus veftiatmyfed po'tius Vos quxrit>qui quafi arun-
do incus vacui, exterius hue illucque flexibiks fulgetis.
Namquatuor modisinScripturis fecris arundo velcalamus
dicitur. Aliquando dicitur pro verbo fecti eloquij,
quo manac & influit»Vt eft: Lingua mea calamusferiba veloct-
ter fortbentis. A liquando Do&oris peritia. defignatur, vt
eft: In cubilibtu in quibusprius dracones habitabaht,orietur vi-
ror calami. Aliquando nitorgloria:Sandorum, vt:. Pu’-ge-
bunttujfiy&jicu' feinttUa in arundineto difeurrent. Quod a*
rundinetum ipfierant ad quodDpminus ioquebaturflu-
duantes. Intereaquxpr usaudierant a Ioanne,& cxrera j
qua; de eo multis protulerat prxconiis. £c uincaudiebac
interrogantem: Tu es qui venturus es, an ahum exjpettamus?
Ergo ne in his fludibus auditores Chrifti remanerent,fir-
mat eos etiam dcloannis exempio,quod non incerius vacuus,
quod non exterius ficcus,quod non fedatormolli-
tiei,& adulator Rcgum terrenorum fuerit. Iniuper addi-
dit quod raaiuseft.
A vt quidexifiis videre??rophetam? dico vobis etiam pluf-
quamProplxtam.2 Poftquam igicur ab errore animi eos re-
uocauit,mox infertquomodo, vel qualem credere debe-
rent. Prius fiquidem depuliterrortm^tumdcmumadki-
buic veritatem, Et quod ergo plulquam'Propheta fuifle
dicitur,manifeftum eft quare dicatur. Quia ipfi ioli licue-
rit prophetareChriftum>deinde quod nulialteriProphe-
tarum,vtdereJ& digito demonftrare.nec non etianimani-
bus baptizare: Vnde non minus opere quam 8c nomine
iure plulquam Propheta eft Quoniam Prophets ofticium
eft futura prxdicare, hie autem quem prxdix't veturum,
prarfentem extenia tnanu oftendit. Nonne veto quarri
magnusfit.vocediuinainfinuatutiCom ait: Eccenutto An-
geum melon antefaciem tuam. Sed & Malachias ex Hcbrxo
qui Angel us interpretatur , hunc prxnunciac in perlona
Spiritus fendi Angelum efte futurum,non quod loannes
Angelusfuerit,innaturx lbcietate,fed ex officij partici-
patione. Nam & Angelorum nomen non naturae ied ofti-
cij eft. Porro facies Chrifti eius cognitio eft^icut & Chri-
ftus facies patris,per quern pater cognolcitur,ante cuius
faciem loannes venire, vtcognofcacur Chriftus longc an
fe prxnunriatur.
Amen dico vobis, non furrexit inter natos mulierum maior,
JoanneBaptijla.]] Fortailis ergo, vt d xi quia miftus eft ex
officio Angelus ante Deum,ne force exiftimareturfuper
humanam naturam efte & piulqua homo, ideo m ox tern-
perauit fentetiam,& inter natos mulierum eum adnumc-
rauit. Itatamen vt inter eos etiam intelligatur qui ex viri
fcemin^quecoitugenerantur.&non Chrifto qui eft ex
^jrginefine complexu viri genitus,coxquetur. Sic quip-
pe diuinus arhftter, inter vtrumque iententiam tern pera-
uit,& vt monftraretur quid e rat, 8c nevitra putarcturqua
nomo. quam non eraC,nift qui mifttls in Angeli poteftate
viam parabat homini Deo.Veruntamen rede adhuc qu£-
ritur ft maior fuerit loannes Helia, in cuius ftnritu & vir-
tute venifte dicitur, Aut ft maior credendds fit Heliiio,in
•quo duplexJpiritUs Helix requieuifte dicitur. Quod val-
de a nobis temerarium eft definite» nift forte ideo maior
itire dicitur Helia vel Helifieo qui prxeedit iin Jptrtiu &
virtnte Helia, quo ille venturtis eft in finemfteculi. Nam
eornodo maior fortafle accipitur. Vnde non ait^ feque-
tur, licet Helias ante fuerit, fed praccedet; qui forte cum
Veneric*tantoroaioremquam priusgratiamhabebitjqui-
to &agonetp habituruseft fortunem. Interea non eum
Prophetis 8C Patriarchis, vel cundis Saluator praetulit h o-
minibus, led exxquauit caeceros Ioanni. Hirtc-ergo eft
quod lequi cun ^
Q y i minor eft (\tk\w.ym regno ttxlorum, maior esi illo. 1
Quamuis eum Angelum dixenc,tatnen maior eft illo« in
regrlo ccelotu, qui poft agOnes ddbella pi j certain inis,iam
cum Deo eft, & vidor adcoelos afeendit * lftiufq; vita; variis
euafit ludibriis, quam his, qui âdbuc inter dubias fui
agonis pugnas,dübius militât,& defudatexeuentü.Non-
nulli,quia Angelum eum dixerat,deAngelis id didum ac.
'dpi debere,dixèrunt. Acfidicatur,quod Angelus quili.
bétih régno c‘oèlomm,quamuis minor præ cxtçfiS, quia
'viddffacicm pàrris,maiore^;ioanne, etn etftremus in offi-
cio’fit à naturâ-. V nderedu quxritur,quia Angelüs natura
anteccllit, vtrum mentis 8c gratiahominibus làndis dc-
mum coæqùabiturin gloria, quan quam hic nullusaudeat
prçfîimere délc,nifî etiam eorum îndigeat fuffragiis, quorum
vbique procegimutauxiliis. V ndé Dauid in Piàlmo:
Immittet Angelos Domini,inquit, in circuit u timentiutneum,&
eripieteos. Ille vtique, magni confilq yJ«ge/w*mittic àdmini-
ftratorios Ipiritus l'uos,& facit eos àngelos dum ad nos ve-
niunt prop ter eps, qui hærcditatem uincaccéptùri fa lut is.
Std de hoc temere iudicare non oportet,vel quantum ipfi
inter fe diffirunt, vel etiam quantum fummi Sandorum
eorum debeantcoxquari fubliriii fe focietate. Veruntamé
beata;& gloriofa Virgo Maria, iam ex audoritate Eccle-
fiaft ica 8c t rad it i one Sandor u m Pat r u m v bi q ; can i t u r 8c
prædicatpr fuper choros Angelorum glortoft (lime exalta,
ta. Interea(vtitafatear)npn natura-fed dono & priuilegio
diuinæ gratix,quoniam code Yerbo quo cceli, firmata eft,
& eodem Spiritu repleta, quo virtüs corü Çf pbteftas am-
piior prædicatur. Quidam dixere,quia Chriftus,qui tunc
attace adhuc 8c fama minor videbaturin carne, inaior erat
illo in regno ccelomm, in præfenti fei licet Ecclefta, quæ
iam erat in Apoftolis certe aut quam ipfe (upra regcbac
in cce!is.
A m z ü v s autemloamûBaptiJlavfquenuncregnumcalot
um vim patitur, & vtelenti diripiunt illud. ] Singulx beni-
gnilfimi Saluatoris fententia,quia feme grauidæ myfteriis
He plenx Sacrametorum dodrinis decreui defingulisper-
tradare. Sed quia materia vincit loquendi peritiani, quia
ex omnibus non poflum petcncibus condignum opusef-
ficcre,laltem breuiffime imaginem veriratis often dam.Et
ft nequiuero principalem de omnib. quam authenticam
vocant prxftare vocationem, elaboro tame vt yelfeiré cu-
pentibusfcnlumEuangeliftç;verbisctfiineruditis,abibl-
uam. Vnde cum perpendo quod didum eu: A diebus loan-
nisvfçfj nuncregnum coelorum vint patitur, miror valde quid
velicinnuere. Quia etft ab eoBaprilmus & pcehicentiaper
qua: regnum ccelorunuliripitur, primum prxdicata eft,
quid fit quod air: Vfque'nunc, laris ob feu rum eft. Quia cum
tdt,adiebus loanms Baptijla vfquenunc, quad duos illud ra-
piendi,po(ùit termines. Quodfinec poft, nec ante* quif-
piam illud diripuitftde, vana fuit omnis Patriarcharum 8c
Prophetaram fpes,vana & in Ch rift o xternx vitæ repro-
miffio.Verum qUod ante prxdicationem poeniten tix qua
loannesannuciauit,necantebaptifinum quem exhibuit,
vllus Sandorum regnum coelorum percepit, quoniam,
ficut Saluator ait,nift quis renatils fuerit eX aqua 8c Spiritu,
non poteft introire in regnum coelorum. Vnde liqui-
do conftat, quod ex eo -regnum Coelorum violentiam
pafturn eft.exquo credentibus in fe,Chriftus ianuam Pa-
rad ill pate fecit. Sed quxren dum quid eft quod dicic: Vffa
nunci Nunc autêm,feimus quia aduerbium præfentis tem-
poriseft. Quod fi à diebus Ioannis regnum Dei vlque ad
illud tempus hanc violentiam paltum eft quandoChriftus
hxc loquebatür,& non vlteriusjérgo omnes eXclufit a regno
Dei qui ante vel poftm Chriftumcredideriinr. Nift
for te al iqua i ntel ligenda eft violetttia, qux tunc tetnppris
viguit, nec ramen alio in tempore, cum hxc violentia,
huila niftftdesinChrifto: Qua per dileftionem opérai ur, alia
fuit, idcirco quod dicit Saluator, Ÿfqite nunc,vtique vlq; ad
fe illud tempüs intelligi voluit, quia ipfe fempfcr, heri, 8c
hod:e,id eft,& nunc dum prxlenS fæculum curtit,& ideo
nec ante ipfiim;quem loannes prædicauit & oftendit digito,
nec poft ipfum,qui ferriper in tempdre prxfens eft
vbiqueidem regnum coelorum vlli aperituri Interea yio-
lentiaqiiialisquantaqjfit,qua violertti regnum ccélofum
deripiunr,iUre quxricur, quia omnino magna & mirabilis
eft. Mira fiquidem vis eft vt beccatorhottio,ïegnumfij*
pernorUm <.iüium,quod non nabuit pèr naturam, adipi*
fCatur per gratiamjdc homo tetrenus de limo terra: forma*
mens noftra ihttrs limul audit8c vid^ Cuius himirum
I vidéreiintelügentiaell} ^einteilig refedefehfos eftcort-
fummatus. Et ficUt exterior vox hominein perm ou tad
auditum:ita diuim interius animam doccr&truditcum
fiiis ipfe qux Dei funt,percipitauribus. Sed qùiarari füllt
qui has intus habeât aures.idcircpyigilanter requirit inter
innumcros:Vt qui habet, aitresaudtfdi , audtat. Qü i s nemo
habeçc poterit, nift cui datuqacft^casvt habe.it, Sed talis
videat etiam nc in vacuum gratiam D.eiperc;epilîe videâ*
tur,ficut hi fecerunt,dc qui bus fubdicur:
y' Ç y h.AHtem aßimilabogeiierationem iflam? Similis eftfiti*
quit fpueris \fedentibw in for o, qui clamantes çoaqudlibus fuit
dicunt,cecinimus vobis,& non faltaßis, lamentauimus, & iïoti
planxifiis. ] De his autém videtur diceire ,,remi(ïïs ad Io*
annem duobus difepniis , ad quos coqtinua^m dubï*
tantibus-de illo, locutu s eft. Quinimo in éorutp Ipecie,
ompe genus Iudxoru.tti' quorum corda nimia brcme-
bantur infidelicate, cuTpatitr. Veruntatnttfi dé lüdo pue-
tôrum,& lamentantiftnl cOnfuetudlrie, miram egregiüs
Magifter prouerbialemproponit linti'litüdltietft. Eftaü-
tem quibuldaminlocisconfuetudo, vt aiûïit, duos inter
fe conftituere ôrdines,qttibus vidffim âlrqilando qüod
volunt laudant, aliqtlando Threno^inculcant; fais coh-
clamantes xqualibus. Vndè Dominus häntfuis audit o'-1
ribus congruam inucXitcôtreptionis fentefitianï. Qüia
totus hic fermo j infidélitatis opprôbrfiifti'eÛ, & de àf-
fe6tu fuperioris quxremonix, defcéndit qüam pulchré
ad cantantium voces modus apratüf feltant ium, & ad lamenta
plangetttiüm, iUxtà fimplicitatëm fenlus. Qüiâ
&cantibus plauftiî conüenit lætitix, 8c lamenris,plan^.
dus-compundtionis. No n in lamentis, & bona reci-
tahtur eorum quos plartgunt, ÔCçafüs infelrdtatis j fiait;
Hieremiam fecilf.- legimus in lamentationibus luis. E t
Propheta alius lamentatrices iubeteuöcaread plan&um,
qux mafores ifi populo excit’et iîétüS. 'Porro qtïôd ad
can turn Jalcare .<Wnrieniat,dpcetDauidiffiim Chorihifiè i
inde Pfalmos dicerenr, & ipfë ante Àrcam fiiblîliens, et-
iam midus faltaret. Vnde de his , nonlibera nobrt d a - ,
cur facultas intelligentix. Sed quidqilid dicltttr de puc-
ris de generatione, quam obiurgarc, lbtdpter duritlatn.
cordis videtür» tocum àdIudxos& àdtChqftum adPrb-
phetas & Apoftolos, q à f pueri vocahtüf ,-propter infno-
centiam, référendum eft^ Qüoniam pueri ifti quÄrien t
in forOjij funt de quibuslfaias loquitur ex perlona^hri-
fti : Écce ago, inquit pueri met, quoi rnihi dédit Dius. ;Ët
in Pfelmis: Exotetnfantiufà&laUatttiùmperfeeißilaudê/iL
Sed & illud: teflimoniuin DomitH fidile fapientiàmprafidHs
paruulis. Ifti ergo loot piruuli leu püéçii* in ford fe-
dentés, qui venalia liicra Chrifti exercent. Q u i mat-
g.i ri tas m foro ferunt & lapides preriolos.qüi aurum 8c
argentum eloquiorum Dèi, vénale proponunr. Denique
lac ôC vinum,eciacn fineargento,dtfinevllo pretioloiu-
uénibus gratis afférilat. Nam vbl ktiné dicitur, in fo-
ro, Grxcus habet it esyppSy qiiod fignificarttiüs dicitur»
ita &eft locus vbi multa venalià funt. Êt qüoniamp#-
puli Iudxorum feiftpér aüribus prXgrzJÜatij audiré no-
luériint, ideo non taütùm loqüuti ad éos Ptophetx ^
Apoftoli» verumétiam éxaltauerunt ac fi tuba vôéem
fuàmj&clamauetunt dicenté's: CécmmusVobis&non fal- liai.a.ijx
tafia, id eft» prouocauimüs vos ad noftrum canticum, 8c
nihil opere mattuum refpondiftis-. Prædi.caüimusChri-
ftum ventùrum in càriie & non Crédidiftis. Et notan-
dutn qüod ouiniâ virtutum prXdicamenta vnaharmo-
niaeftj &vha melodia dülcilfimi cantiisj neenon &pro-
phetia dé Chrifto tuba lalutis« Lamentati ftiâms&vos
ad poenitentiaUi ptouocauimiis; née hocquidem lacère
Voltiiftisi Spreuiftisitaque vtramque praîdicationem»
talil pix exhottatlonis àd Virtutés » qUam poenitentiæ,
poftpeccata. Quid enimduriusin Vtroquë génère,cUin
hécmeis bonis prOUoCatür admeliuSblandimèntis, nec
COmmillatiOtte ptenarum, expâuelcit,vtteuerratur, né
forté deinceps obligatà prccato, mâle viuat in poenis»
Qüam là-île lèhtehtiam-, Saluator,ad quid propofuerit, â=
pertius infinuàt,
Ven i t f inquit) loannes non manducàninèque bibèüsA
tus confequatUrxternam 8c Angelicam vitam. Quid ergo
viölcntius elïè poteft, quamcoelum acquirere pervir-
tutcm,quodnunquam tenuimusper naturam. Nam vt
rerum exigit natura potior femper vim infert, & minor
ril. cui vis inféttur. HinC quoque ab exordio: fertnonis
Chrifti conftruitUttfideimurus, & propugnàcula prxpa-
rantur, quibus omnis violentia fidei armatur, vt diripere
polîit, gratis quod offertur. Cxterum Apoftolo ludxo-
rum loan ni non creditur. AuiSloritatem Chrifti opera
rtonmererttur. Crux futurafcandal'um erat pehc omnibus.
Prophetia ïoannis finitur. Lexrin Chrifto complet
ttir, deinde praedicatio concluditur. Porno Spiritus Elix
in ïoannis voce prxmittitur. In illo vetera terrdinantur,
noua incipiunt. Vnde vclim perpendac quifque fidelis
quxnam vis maior elfe poteft, quam qux faâaxft, dum
Chriftus Iudxis prxdicatur,& mox à Gentibus fulcipitur
8c cognofeitur. Iudxisquidem nafeitur,& diligitur à Gen«
ribus. Sui eumrelpuunt,alieni diripiunt, Proprij infe-
âantur,compleâuntur inimicl Hxreditatem gentilicas
à Déo aliéna,expetit; femilia reiecit: b mira Dei virtus,
Quam incomprehenfibiles funt via eius. Tritam entum pro
mifixhxreditatis filij répudiant, & ferui ex fide pro me-
rencur illud accipere. Hinc igitur quod eft quod dicitur,
quia regnumtoelorum vint patitur, & violenti diripiunt illud.
Quia vt quidlm aie, gloria Iliael patribus débita, à Prophetis
nunciata,à Chrifto obiata,fide gentium occupatur
8c rapitur.
O mnes, inquit, Propheta &lex vfque ad Ioannempro-
ph et aucr tint, quod non furrexit maior inter natos muiterumf]
Idcirco itire firnes eft ipfelcgis & prophetix, ex quo etiam
quafi proprio vtitur priuilegio. Et notandum quod
ait: Omnes Propheta: Nunquid & eos hoc verbo eomple-
«ftitur qui poft adüencUm hierum Chtifti-î Sed proprie de
prophetantibus Chriftiaduentum dicit,qùanquamSchi
qui poftfuere nonnifi vfque ad Chriftura 8c de Chrifto
prophetauerunt. Legis autem vnumeft nomen, led tri •
partitam habet intelligentiam; quia prima pats legis eft
de De ojccunda vero pars eius eft in prxceptis agendz vi-
tx: deinde tertia in Neomeniis 8c Sabbatho,in efeis variis
8c ctrcumcilîone,neenoninvariis fecriiîdis. Quam fene
partem dicit pro toto vlque ad Ioannem prophecafléjquo-
niam quidquid in eilHê eft prxceptis»& xnigmati büs.n o n
nifi futurorum prophetiaeft. Reliqüa vero ornnia legis
.venir Chriftus non lbluere,fedadimplerei Implenturautem
ilia quç femiplena lunt,vt Deus Trinitas ex lege intelligatur;
præcepta vero agendxVitX, vtampliuscôplean-
tur,iicutèft,nonirafceris,&c. huiufeemodi. Vltima vero
par $ fignificandx vitx nuncimpletâ eft.cum Chriftits qui
per eâm figuris 8C çnigmatibus repromiffis eft.i un venilfe
in car ne,per eam vbique præfiguratusmonftrat u r. Et notandum
quia lex Prophetia eft; qüoniam' ficut Paulus ait
ad Hebrxos: Multifariè multüq3 modis olim Deus patrifnu in
Prophetis locutus eil. Ali ter tarnen rebus,aliter Verbis. Sed
rebus «Sc ve r bis V na dicitur fà&a fu t uror um vlque ad loan-
nem prophetia»
Qv ot> ft vultis, Inquit,fcire hannes ipfe effE'wr .]QUX
himirum fententia nifi eilet multis femftotaiü Patmiri
iam declamatiönibus fefenata, videretur valde obfcüra,
in tantum vtqüidam non minus h^reticortim,quam Phi-
loftjphorum voluerintafterere,animasitetumad corpora
redire, de per diuerla fe i nui ce m èomitati deberé.Quod
lane Catholica lides non recipi t. Prôpteréa non in petiona
Ioanuis idem qui Elias,fed in Spiritu & gratia viium funt
etiam & in prxconio véritatis. Sequitur:
Q v i habetauresaudiatdi,addiati] QUamprofe&O'fen-
telitianl vbicunquc Spiritus fendus propörtit» mÿfticam
frtoner’reqoirére in telligéntiam, tam in Eüartgelio, quam
in Apocalypfi loanhis. Spiritales fiquidem antes requi-
rit, dum dicit : Qui habet dures àtldtendi » duiiat. Quis
igitür tarn imperitus idiota & indodüs, qüi ilcfeiàt hominem
interioréni efte & exrétïörem > qui nefeiat arti- :
mum intus habere aures cordis. Nam vox exterior au« I
tem pulfet corporis, eum tartgit & Verbetat aérém , fit« j
que voï,& influit tangitqUe antes, vt moueatur audi-
tus : fteque proferente SpiritU fando qux diuirta funt,
Bib'.iotlhvehPdtr.ToiH.t) farSu
wußSiiß
1 Pfd. 18.8.
M
T t t t Ethos