
JrU c.men ti$ oculo per(p!ce>& neilla (quod abfit)iacurras
föllèrNcaïiiinï m ceu mcaduiècva xt ;beatus Petrus Apoftolus.- Si bene.fa**
ciev.tespatienterfu(hnetis,hacelt gratia apiul Deum, caufeiniu
datum tuarum ficut inpecitigne mihi abjacclefia Lau-
duncnfi data;c onlinec uc*j£t£$ by ter qs, &Dj,tconos,ap.re-
IkjuoS cleacos non acculiitos, nec coiileObs, neque conundos',
ab bnuirEccleUatlico oifici0 $xco«\munic;ifti,.&
LvcifemofecraMiJJiu^ t u a par roc hia cefetaarec,
imerbixn E > cua> fecuCanoiies, neminem ab oflicio
femoueri peruiitcani^ nifi auripcincc confellum, auc re-
gularuerconuicUiin,aiucum, quf regufemer vocatus adj
reddendos iaciouis iudidy.WJi' venjrenoluerfevficut feri-"
ptuiued\iinc4pKibo ^dXxQiKbagineiii)sG0iicilydeEpiCc
opis,;&in,£ X.deErcsbyteris, i^Qiaconibu^ac reli-
quis clerids: Si^jnquiuiit) Pmbyteri vel Diaconifiierintac-
cufitti ^ adiui$cto jibt exvicsm loctsproprius-Eptjcopus legirimo
numero collegarum, quos ab eodemaccujatt petierint,id eft,vna
fecum inPresbytèn nojnmefiism D/aconi,tre>. ip forum caufias
difutiaht ea.dem, dier»m dilatiotum ,& a communione re-
motiomm yi&, dificujsione perfonar urn ftteraccufatores, &£os
quiaccufantur forma fiermtafciïicetyficut de, Egtfcppv mprace*
,dentt cdpituioest diftimtum: reliqjtorum auteui clericorttmi.au-
fas etiamfilm Ep^fcopiislpciagnoficat& fini.it, Ecnenmv.Pref-
byteri, Diaconi,- vel eaten inferiors clerici| in caufisquashabue-'
tint ifid f judicijp Epifioporum fuorum quefti fuerint ,vicint
Epifcopi e os cum conjenju fid Epifiopi audiant, &jmer eos dtfri-
nianttft ad Primates fuurnin Proumciarum prouocent,ficut &
de Epifeopis [ape conftautum. eft. ;Et.kcuadum; Antiocheoqs
Cajipnes: Ad Metropolis ouwes vndtque quiwgociavidentur
habere,concurrent. Ex.y in Canomcu Concilijsadfi.nt Presbyteri,
e^Mia(4>nH^o)nnerqui,fe-l^oi exiftinwttafoSynodiexperi-
antur examen. , Nulla vero liceat apudfe celcbrare Concilia,
prater eos ,cfu-bus Metropohtana iura videnturtfecomnifa.
Ec kmc fences - Aguftmus.Dpdor iaruofiflirnus, atque
aEApoftoiicaledexeceptiiEmus,quiCarp.haginen£iG5,-.
qdio rfju.quobsc» qu£ exVopramifirpus, Apoftolicaau-
doEipate hrixiato , lncerfuit,- & pfenifitme lcnlum nouit,
quo eadera Synodus eapitulum illud conftituit, de quo;
inEpiftpland clerura & plebein Hypponienfium iuter a-
]ia dtejt i*Ma$er;m c onctlio Eptjcoporumconftuutum ell, m l
Cone. Cox-
thug. Can.
conjiteri cum deer mine, qui tudulto&r tot tern delegato tudtcio*
purganitfe occ.ifione non vtitur. Qui autçm ad acculàtionem
admictinon debeai>c| le^es dicuut : sane hiquierminafuà
in qttejhone confefii funt deahjsfi dicere voluerint, à indication
credantur,quiaiure&legibus confiitutum eft, vtjpontsrtcdpn-
fejiione reus ream non faculty neque HH de altero credatur, qui ft
criminofum effe confe[j'us eft. item :.Non credendum eft Con-
tra altos,eorum corififtoni qui in criminibusaccufatitur, hifejb
prmprobauerint innocentes, qùiupericulofa eft, &admitti non
debet rei aduerfum quemcunque profefttd.i JBx Concilium A -
fcicanum demdnftrat ; Qui poftea ( inquiens ) quam ex-
communicatnsfumtiin ipfaadhuc excommunicatione cohfttiu-
tusyfiuefit Clericut, Jiue fit laicus, accujare voluerii. Onmcsq}
feruiy vel pf Qprij.liberti ad accufationem non admittantur : vel
omnes, quqs Sd accufaHda public» crimina leges public* non ad-.
-mittant. O m ne>etiaminfanmmaculadjperfijdeft,hiftrionest !
aut turpitudiwbus fubieftaperfona. IIaie t ici etiam ,fiuePaga- \
ni,feu ludaiifed tamenom^bm, qaibus dccufatiodenegaiur, in
eaufts proprijs aecu/àndi licencia non eft neganda. ^Et qUotienf-
cunque clericis ab accufatoribus multa crimina obtjciuntut : &
vnumexipfis, dequo priufiegerit accufator,probare non value-
rit, ad Cjeteraiatn non admtttatur.. Teftesautemad icftim onium
non admittendos,qui nee ad accufationem admit tt praceptifunt,
vel etiam quos tpfeaccufator defuadomo produxent : adteftimo-
mum autem intraannos X IV . atatis fua nonadmittantur. Ec
iàndus Auguftinus dicic : Quamuis (inquiens) vera fint
quadam,non tamentudtet facile credenda funt,nifi certis indi-
ctjsdemonftrentur. v Qui fecip quod docuiceum in red- ;
dita ratio n e adPrimacem luæProuinciæ Xantippum fern-
bens, queiidam Pt^sbyterumfeumAbundancium afe iu-
dicatumeÜb demonftrac, de eodicens Infinuauipruden-
tiatua Abundantiimquendam infundoStrabonianenfipeninen-
tem ad cur am nofir am ordinatumfutjfepresbyterum, qui cum
non ambularet vuts feruorum Dei f non bonam famam habere
capit, qua ego contcrritus, non tarnentemerealiquid credere vo-
lensi fed plane foUtcitior faitw,vperam dedi, ft quomodopoffem.
ad aliquamalacoutterfationis em certaperuemre indicia', ac primo
compertiimpecumam cuiufdum rufticantde vino apud fe co- ,
mendato in teruerrijfe, ita vs nullam indepojfet probabilem red-
dere rationem ; Deinde conuifttf atquerConfejfmeftdieieiunij
_ ^ natalis Domini, quo etiam Gippitana Ecclefia,ficut & coeteroejelunt
clericum, quinondiimconuilUiseft, fujpendt à comjpunione j mnabat,atm tanquam.perrefturusadEcclqfiamfiiam valefecif
deb ere, nifi ad caufam fuamexaminandam non fepraftntauerit:
Ipfem amenvpraifehtätionem idem demoniirac Conch'
limn ; v i d e l i c e t , ! ^ accufatusad cuufim fuamdicen-
dam elect or um iudicum die ßatuta litt eric euocatus, occurrat,
aiitahquasverasneeeßitatis caufa probet,quibus occurred non
tjotiiijfemanifefium fit. nonjpotwßeti£&$&
ii'dici t, »o»,i’ff/«^:Sic&;deaccuiatore dicij,w
necdpfi adiptaturfacultas.caufic fua peragendayfift.ad diem oc-
cunerenonvaluijfe probauerifAic&c irerum deaecufero, Ead '
ConeÜiffifr yniucrßile anniueriärium occiferere noluerir,
idicit: • Quod fi accufatus velaccufator occurrejevoluit, &non
vduit%ex&ufabilem quemlibej eorum Synodus efieypluit: Hoc
quippeiiirfeana Syn.od us parent er pftendi c,dicens: Kr,
fi infra annum excommitmcationis caufam. fuampurgare con-
tempferit,.non dide,nonmluertt,£cd,contempfipit: Vude&
Carthagibenfe Conediuni dicit: QuifquuEpifiaporum ac- .
cufattiriad Primatem Prouincuiipfius caufam defer at accufatur, ,
need communione fitjpehdatur, cut crimen infendttur, M i ad
caufamfuam dicendameleftctum judt&am ,;dtc fiatutajpimris
tmcatm,rmntmeMcunerit; quafententiaeuideiy^öifen-
dicur, quiaaccufacocflccuiarernon poceit j n i ^ n accuia-
tione prxfensfuerit, pofeft autem. accufere^ abibntgiwf &
qui non poteft.acculari nill ;pier praelenjiain.acculänQrfe,
poce^blensiudicar^inn^oetiamab fei5»qni hqcidecce-
uejuut,iamiddicacuieft .diad iudiciumilitteriseuocatus^
feaHid^nquod decrecumeft,nonocciKrei:fe,*3fel aliquas
■veras necdlkapis cauiar^fCpubus en^n. ocdirreEe non.po-
tuifle n f e n if^ um fe
fe^o^a&dePreöbytero'.vebDiaconoiubCequenÜOa-
pituio dpuonftratu|.^H|iie- ß Qinl'acinsädrepcemPcq-
.uintiäs icripfic, dieeb ide Ivlaximo > Siqfiejfe volucrit pra-
fensyfi confiaitf, ad Qbißiif$efiapdeat, fi adejfenegle^erit, dild-
tionetyfntqntia dtubfenti^mnUcutur: ,,Nammantfefiutneft
fet college fuo Presbytiro Gippitdno,hora fere quinta : Et cum
fecum nullum Clericum hdberetin eodemfundoreftitijfe, &
apudquondam mala fama mulierem, & pratidijfe,l& jatnajfe,
& in vicina p e r in ea dome manfijfe ,: & hoc negate nonpo-
tuit. Nam qua negauit, Deo dimifi; quaoccultarepermijfus non
eft, iudicauii' A'Timui et committere Ecclefiam ,praftitimjn-
ter Hareticorurn circumlatrantium rabiem confiituta\n. - Hac
aut em me prudent ia tuapracipuemtimareoportebatr ne alt-.
qua tibifallacrafubriperet. Seiebat enim iftevic Donjini Ga-
nones , & non concemnebac fecunduro eordem I'acros
Canones,Pnmati fuo,niinori feientia & forte merito,fed
potioriloco,fub4 i,^bbaudie.nsdicentem Apoftolum, obe-
diteprapofitis veftmtn Demme. Vbi autem inter accufaco-'
ves$c acculatoseaufi debeat agitari, Carthaginenie Con-
cilium ft^uit.dicens: Vt accufatus vel accufitor in eg h co vn-
dee ft quiaccufiitur, locum fibi eligat proxitnum, quo nonfitdiffi-
dietefiesproducerevbi caufafintatur. Ec hineleges dicUnt:,
Criminum difeußio ibi agitanda eft, vbi crimen admijfum.eft:
namalibi criminum reusprohibeturaudiri. Ec item, Si qiiis ad
uerjarium autrepetitions, aut c rim inis obit cl tone pulfmerit, in
.Prouincia, in qua confifiit ille quipulfatur, fuas exerat actions :
necaftimet aduerfartum fuumaltbiaut longius ad indicium per-
trabendum. llieveroquipulfatm fuent,fitudicem fuficämn
habuerit, liceat appellate. Et Carthaginenie dicit Concilium
i Vtd quibufcumque iudicibus Ecclefiafticisad alios iudi-
us Ecclefiafticosyvbi eft m a m auftaritas,fueritprouocatum,nqn
etspbfit quorum fuerit fitluta fententia, fi conuincindpotuerint,
vel inimicoanimo iudtcaßc, vel aliqua cupiditateautgratia de-
■ptauati. Sane fi ex confinfu partium eletti fuerint indices, etiam
i dpauciori numero quam conftftutum eft , non liceat ptouocari.
Qualicer atftcm lententia finiri debeac, leges & lacri Ca-
, nones luonftcantjdi'centes Vtvelin Synodo,vel per indices,
fine quos conquirent.es Primates dedenn t,fiue quos ipfiviemos
Htbr.iy
;L y.Cond.
inaabunt.
(edtRonW
obtinebut.
ffd.71.1
m 4 9.
\ioann. j .
Lw.ii.ind.
6\tp.ft. ■
ex confenfu delegerint. Deputati autem ittitices Epifcopi,yt Afri-
canum dicic Concilia)abilloPrimatefimtdandtmciiius Pro- .
uincidcaufaverfatur-. fi autem excommuni placito coiftjuir entes
viernos indices elegerint, autvnus eligdtur aut tree, & fitresele-
gtrint(aut omniumftntehtiamfequantur, out duorum. Ec Cal-
cedonenfe Concilium dicic : Siquis clericus àduerfits clericu
habet negotium, ne déférât Epifcopum proprium, & Md fecularid
percurrat ïudicia fed prins atlio vent t let ur apud Epiftopum proprium,
vel certeconftho etuflem Epifcopi, apud quosvtracfo part'd
Voluerint, indicium * (font me bunt. Si quis autem prater hacfece-
rit, canonists correptiombus fubiacebtt. Et fen d u s Innocen-
tius ad Viâorîqium Epifeopu m : Si qua (iuquit) caufa,vel
contentions inter clericos tant fuperioris or dints, quant etiam in-
fier ipris, fuerint exorta, vtfecundum Synodum Nicanam, congregate
eiufdemProuincuEpifcopis, iurgtum termïfletur : necallem
liceat {finepraiudicio tarnen RomanaEcclefia, cuiinothnib. eau-
fis debet reuerentia eufiodiri) r elicits hisSacerdotibus, qui in ea-
dent ProutnciaDei Ecclefiam nutçdiuino gubernant , ad alias
conuolare Prouincias : qitod fi quis forte pràfumpferit, & ab
officio clefi fummotus, &iniuriarum rem ab omnibus,iudicetur:
Si autem maiores càufa in medio ftârint deuoluta^ad federn Apo-
ftoftcaniyficut Synodusftatuit, & vêtus, confuetudo exigitpoft iu-
diciumEpifcopale referantur. E t quiaftclit d u o funt pecca-
ta, & duo genera peceatoruih ; aut enim in Deum pec-
cat hortio,aac in hominem : & duo Eine adiientus Domini,
qui venit peccatores feluos facere. (Omnes enim pecca-
üerunt, & egentgl or ia Dei,Jvnmoccultaà, & alter iüanife-
ftus.V
nüsj de quôferipmtn eft : Defienditficutpluuia in vellus :
Er alter, de qüo feriptüni eft .* Deus namifefievenieu Vnus de
quo dicitur : Venit iiliushùmtms, non vt iudicet mundum,fid
vtfidueturmundus peripfitm : Alter, quando verriet indicate
vtuos & mortuos & feculum per ignem. Ita duo iiinc iuditià,
Vnum occultum, he alterum manifeftum. Ec duo iudicia-
rij ordines, vnus de quo dicic Apoftolus : Si qttts frater no-
mindturfornicator, &c. earn nominacionem in telligi volés,
VCidicit Auguftinus in libro depoenitentia: quafitiHqäen-
qùâm,cumjiktentiasordinc iudiciario &cum inttfrititte profer-
tur. Nciluit enim hominem ab homine iudicari exarbitno fujpi-
cionis,veletiam extraordin&to vfitrpat'o tudicto iftd potrn ex lege
Deifecundum ordinem Etc lefta,fiue vitro confejfum,fiue accitfa-
ium, atfy conuiclvm. Namfinominâribfufficit, multi damnan-
difantinnocentes,quiafapefalfo in queuquam crimen nomiha-
tur. Qiiiördoiudicianusqualiter exequi debéac, beatus
Gregorius in cómonicorio ad ïöhannem defenibrem èun-
temin Hiipaniasdicic : Videlicec, Vt adj fint accufatores ér
alq tefteS: deinde cdvfarum qualitas eft examinanda. Eti Vtpra-
fente accttfatofub tHrciurdftdo dicatur tefttmorium feriptis alle-
gatitm ,&accufattts refpondendi ér defendendi^ fe locum habe at:
& examina; ioperfonarufn accufanrium acteftificamium régula*
riterfiat : Qtiem iudicianj ordinis modumetiam Domi-
nus innuit, cuni in reftileitatione puell* in domo iacentis
inortiKE j ac fi in reuelatione non omnibuscaufenotæ*
quofdam difeipulocum fuorum teftes * fed & patrein &
mattem puellæ fecum adhibuic. Alter Vero iudiciarij ori
dinismodus, efteorum,qüîe non lub paucorum hotitia,
qual^adhuc in ciibiculo concéda, vt pacrata credantur te-
ftibus indigent, fed quafi iam extraportam ciuitaris mul*
ta turbaconlicante elatUS, ad ntulcorum cognitionem de-
lata elfe nofeunettr. De quo iudiciàrij ordinis modo, dicic
Apoftolus t Ego qutdem abfens corpore ,prafènS autem ffii-
titu y tam iudieaui -, vt pra fens, eum * qui fie operatus eft, in nomine
Domini nofiri lefit Chrifti * congregatie vobis&mco Jpintu-,
cum vtrtate Domini lefit, tradere huiujmodi hominem Sat ana in
interltumcarnis. Ec paulo luperias ! vt tollatutdemedtOVe-
firum, qui hoc opusfeitt. Vnde Ambrofiu 5, cognito open pel-
lendum peccantem fuijfe de toetu fraternttatts, dicit ; Omnes
enim crimen eius feiebanr, in qua re neque teftibus opus
erat* neque tergiuer&rione aliqua poterat tegi crimen. D e
patratoceaucemmanifeftorum> & fi ad indicium adduci
non poceft : Bonifecius Papa ad fepeem Prouincias de-
Cernens dicic d e Maximo, qui coüentus etiam deuitabat,
& adelle minime volebac ; Nullus (inquit) dub it at,quod it a
iudtcium notensfubterfugit, quemadmodum vt abfotuaturqui eft
innocens quant. Seddftutacautllatio eorum, qui verfutias agtn
135
di credunt ejfe confilia, nunquam innocent ut nomen accïpiet : confit
nur enim de omnibus quifquis je fubterfugere indicium dilatio-
nibus putàt. Nihil enim inter eft vtrum in prafienti 'examine 0-
mniaqua dtfta funt compràbentur , cum îpfit quoque pro confef-
fioneprocuratatotiens confietabfentia,quodfiadejfeneglexerit,
dilationemfententioe de abfetitia non literetur. Sic Caeleftinus
'de Daniele Galliarum quondam Epifcópb iudicauir. Ec
quia nchiôpræproperè, vel prçpoftcre.icilicet non como-
nitus^eqs conuentùs éft iudicandusideconiiehriorie hu-
iufmodi pàtratoris mahifeftorumcrimiu l'ex dicit; Quïcun^
tribus auftoŸitatibus iudtcis cornent us, vel tribus 'ediâis ad iudi-
cem.fuerit prouacatus, aut vnopro omnibus peremptvrioftd eft,
quod'caufitm extingutt, fuerit euocatus, &prafentidm fuam apud
eum itUficem, à quotïdenunctàtum eft, exhibere uoluertt, aduer-
fus non,quafi in Contumacem ïudïtare pot est, quïnimo nec rétros
âariperappelLuionem negotia pojfunt, quotient in contumace m
fuerit iudicatum.
Ec hanc fenrentiam de tribus au&oritatibus iconiiehris
ex Eüàngelica veritate, Goeleftinus ad Neftoriura feribens
& EphennaSynodus de eodem decernens,& beàtùs'Gre-
gorius ad 1 oaonem feribens,comprobaut. De perempto-
rio autemfcribo, Aphricanum Conciliü monltràt de Cre-
feonio j Vtfi non conuentus refipifiere detreftauerïtfuo Contemptu
& contumacia foriente,aucloritateïudiryiriaprot mus exdu-
datur. Etitem beatus Gregorius defententiainContuma-
cem feribens ad Maximum pradumptörem iSalonitanum
Epifebpum dicit: Hortamur vtdd nos ventredninip'oftp'ofità
cxcufationefeftines, quatenusferuata iuftitiajm de qtiibus accu-
fitris, & cognofiere, & finite fecundum Cammed inftituta Chri-
fio rendante f 'ofimus. Ita autem fac,vt ad veniendum ampltus
aam moros non ingéras, ne ipfit tt magis abfentia obnoxium bis qua
dû. untur adfignet, & nos in te bac res nonfatum pïvpter did a crc-
mitrà,qua pur garefubterfugis,fed etiam propter tnobedientia ctd-
p am,dur tusfitlxcét,\tin contumacem cogat ex Cfrilio ferre indicium.
Et Aphrfeanum Concilium ad függçftionem vél po-
ftulatumMaurentijEpifeopi , poftrecitatam Icedülam
quam obtulic Placentinus j Debutjfequïdem exfanftoCon-
ctlio adtierfus contumacesEpifeoposyquiprac ejpttfuera ht à Primate
fia, vt occurrerent ad Concilium, &flbn vener un t ,fecundum
metifwra SacerdotaUm ferri fententtam,fedferuata EnUfiafticd
manfuetudine, dattfuntde Concilie eleftt indices, '&wiffiijiini
littest ad eorundent Eptfiopôruhi Primatem. Quali^er aucèni
examinàcis omnibus, & ad iiquidùm cogmds j fententià
regulariter ad legalker proféra debeat,'& Ecclefiafticæ&,
püblicæ leges uemonlttaht dicentes : obfiruare indicés
Jpecidlner debent,'n in omnibus caufis fententià quadeliberatà
fie n t, conftitutis parit er partibus,recitetür ; vt ab bis, d quibus
caufitdiftaeft, ad integrum qua daft a fuerit fententia 'cognofci-
tur. Ecitcmf Quicquidprafentibuspariibus in catifisfuerit or-
dinatum, babebit plenifimamfrrtiiitatem, necpoîerit immutari.
Et ioetoiEaqüa,altera parte alfènte,decerhuntur,vim rerum iü-
dicatarum nonobtinent. Eticém quod & fendus Gregorius
in commonitorio ad Iohànnëm deferiforem eüntem in
HifjAnias', ex lçgibuS Noüell* cönftitutïbnis^tapitulö
XVI; de teftibus pofuit, 6c Canonicum elfedëcrëùitiffw
quoqüe ( inquichs ) fapius agmuimus -, quoniam quidam, aut
apud locorum defenfous, aut apud Clarißmos Priuihciarum indices
> dut etiam ( vt adfolet hic) apud Cldrißmüm magifirum
cenfus tngndxenits, & quxrentes, tanqüàm ab aliô pdßi aliquïd
nam* leges, aut aliter iniufittidm fufiihentes, aut damni fàftt
njtwolurlt producere, & ntpofiea obijciatur, eis quiapervnam
partetiteißa confefta funt , oportet & ilium inipfa cittitate ceti-
ftitutun%vbitefiimonia dantur,admoneri cum itidice, Aut de-
fenfareàduentre,autdudire teftes. Siveronolmit adueninffid
t ontempfrriti vt ex vna parte teftimoniaaduerfus alum mûri*
lia fint, fancimus huiufinodi teftimàhia ita valere * tanquam fi
non ex vna parte confifierent, fed triam ipfis prefintibus f u i f ent
-f 'afta, firtpudïauerit, & Venire noluerit, & óudire qua deponun-
tur t cum vtique in ptibltco fits & non ex ineuitabüi quadam ne-
ceßttate Centre nohpofte, aqualiter erunt tanquatn fi aduenifi-
fent, & nullanilitas ex contemptufuo ei adhibebitur * fed vide-
buntur quïdem ex vtriufque prafienria faf tap£ce (in q u it
fandus Gregfrius ) admonenduseftfemperaduerfarius, vt ai
audiendos teftes,adueniatialioqumnecefe eft,vtquod contra leges
aftum eftyfimttattm non habeatQgsdes atuem teftes,vel
Can. i j.