Rbsp.
. XVI.
I nt.
R BSp.
XVII.
Int.
Resp.
B
X Vi n .
I N T fi R.
Rssp.
XIX.
Int.
Resp.
C
' XX.
I n t. '
Resp.
XXI.
■NT'
Rbsp.
l.Cor. 7.
D
j videtur 3
liquid decile.
iXXII.
I nt.
&io quondam habita perartem maleficarum poffitrefti-
tui?. ■ N
Poteftfspe occulto, fed nunquam & nùfquarn iniuftô
diuino iudicio ficut fcripcurarum au<5toritate,&rmaiorum
dodfcrina in OpufdUli corpora demonftrabimus.
Qux fit caufa cur Deti$,vt dicitur.fæpe in légitime cori-
iugio perrtiittat talip fieri?
Occulta iuftiria'Dei. licencia malignis. ibiritibusdatufi
vt quos volent es ia pfeccati laquëo ftraqgulant, in peccati
poenâm exiuftitiærérriburione eriarn nolèntes tr allant.
'■■£t fifbrtfc tales virithàlefici, vef incantatrices fjoeminæ
iaueutx fuetint, qiiici de huiüfmodi fieri debeat?
Veheméntius paftorâlii cüftodia êrga tales deb et inuigi-
‘Ure,-arque publiceinpopul© contra huiufinoditei-viids
fermonem fa cere, eofqüe à taritilabe facrilfegii,& diuim iri-
tentionciudicii, & prsferitis vita: periculo, adhortationé
fuaforia reuocare : quos tamen, fi emendare fë à talibus arque
corrigera nolle repererit,ferùenti zelo debfet eoinpré-
hendere : &fi quidctii ferui funt, veiberibus crüciatibufi
que, vt ad emendatioiiem peiuehire valearit, caftigare ; fi
veto liberi, inclaufiohe digna, & diftridka poeni ten tia eos
débet coercere. Rexâütera ,fi huiufraodihomines Ecclé-
fiafticamedidna fânàri non poffiint j æquicatis iudicio vt
impios de bet de terila perderes
Si fæpe fata fceuiiha iterùrîiin iudiduhi venerfo&innd^
xiareperta fiierit : vtrum ad eam vipeiuis redire debeat ,\ati
alteri fcemina: valeat fociari?
Hoc fiiperfluum eft ikerare , quia .fupraoftendimus,
quod fi ante Iegaliter ihitum coniugium innoxia.& legali-
ter nuptafiio virp fidem feruàflè reperça fuerit, fecüdum E-
uaagelicam & Àpoftolicam veritatem, & legesEcclefiafti-
cas,atqueGatholic.Orum dodtrinam legitimUmconiugium
non yaleat fçparari ; & fi vir&vxorfeparati fuerint,aucin-
liupti perm^ieanr,aut mutuoréeoncilientur..
Siipfà füsmina criminibus obnoxia.de quibus reputa-
tnr.innenta merit, vtrum idem Rex alteri fceminæ coniun-
gi valeat?
SifecundUm leges Chriftknas,forenjes fcilicet, atquè
Ecclefiafticas, inucntUm fuerit. quod ilia coniun&io lega-
lis non fuerit , fed magis inceftus, & nullo coniugii nomini
deputandus valebit. .
. Si tales caüflæ repütatæ fiièrint etiani ipfi RegijVjjde piiblicampcenitenciamageredebeac,
poftquamilla crimino-
fa inuenta fuerit; ytrum ipfe Rexpoft publicam pcenitenti-
am coniugem legitimam poflit acciperc?
Si poftquam pcënitentiàm gefleriti timehs lapfùm incontinentia:
iuueniiiSjCopulam vxoris elegerit, ne cifmeri
fornicationis incurrat j rem videbitUr facere venialem, fi
præter coniugem nullath omnino cognouerit :in quo tamen
non rcgulam cotiftituimus > fed quid fit tolerabilius
æftimaijius.
Si Iegaliter reiedàiÜa qua: crimiriata éft i ipfe etiam Rex
poftaftam poenitentiâm,u volùeritconcübinam quamliâ*
buir & cum qua poft initum conidgium àdulcerafiè dicicur
in coniugem pome accipere?
Quia vna eft lex viri & foemiriæ, Jifyutus fuerit a lege con-
/ftg«(ficut Paulusdicit de vxOr t)nubalcui voluerit, tantum iti
Domino :hoceft,vt A mb rofiu sd ici t.Jihe/iijpicipne turpitudidocere£
pifcopos,vtfibi confeflisvirisve'l feeminis debe"
ant parrodnium defenfionis impendcre, ne quifquam hu~
iufmodi perfonas ad indicium reipublicæaudeat pro cri-
minibuS)Vndeeis confeffe fueranc i etidm fi hmliis nota
fiinr crimina,prouocàrë?
Hôc quam abfbrdum fit,quilibèt fènfàtùjs, licet rgnoret.
leges Ecclefiæ,recognofcit,ficut in Iubfèqnehti Opufculo
ex aiidfcoritatc; maiorum fufficienter oftendere ptoCurabiis.
Si ( vt quidam dicuric ) fè non ex confenfu vir & mulier
prbpter côntinentiàm, fed propter difeidium aliquod fe-
parare voluerit, vel fi fèparati fè concinere nêquiuerint, vel
reconciliari nolueririt,aud:oritate fua Epifcopi poffint eo-
rüm fiagilitaciconfulere,dicentes qilia lecreta.confeffione
adEcclefiafticam confugerantpietacem ficut Bofonis muli-
er,de4 ua Synodo apud Ÿ Leochorum ciuitaterti habita
fuimus cum intecpellatione commoniti, & ideoabaliis,
quam ab Epi^opis, quibi*s confeflæ talés perfonæ fuetant,
non debeantiüdicari.?
Sciatic quicumque hæc dicunt, fêcundnm quendam
modum hqjnfinôdi capifülum>quartüm erroris fuiÛèillo.
turn : in quatuor enim capiruhs Crrauerunt, qui fonda: Sy-
nodo Calcedonenfi derogare Ôt contraire præfumpfèrunr,^
&!abj A poftolicâ fède atqjvnanimitàre to tr muridi Epifco-
potiimiünç vcerirqnci condeïnnari. Denique fèptemquæ-
ftiones quas ptætericas foluendas a^cepimus, irt proceffir
Opiifculi exponemus.
XXIII.
Rb s P.
F
HINCMARI
REMENS1S A R
CHIEPISCOPI OP VSCVLVM
DEDÏVORTIO HLOTHARII
REGIS, ET TETBERGÆ
R e g i n æ ;-
Ominis Regibus (aloriofis, Et Venerandis
Confàcerdotibus noftris , ac cundHs in finu
Catholics EcClefiæ collocati s, H i n cmarus nomine
non merito Remorum Epifcopiis ac pie-
bis Dei famuîus>vna cum collegis Dominis &
fratribus meis Rémorumt)ioecefeos venerandis,Epifcopis.
De omnibus dubiis, vel obfcuris, quæ ad. re&æ fidei tc-
riôrem jvel pictatis dogmata pértiifent,San<fta RomanaEo-
clefia,vt omnium Êcclefiarum mater,& magiftra,nutrix ac
doâriX eft cOnfulêhda,& eius fàlubria monitafunt tenen-
da,maiime ab his qui in illis regionibus habitant, in qui-
bus diüina gratia per eius prædicationem omnes inEde genui
t,& Cathoiicq la«fte nutriuit,qups advitam præordina-
uitæterrftm.Vndç quôniam (ficut beaçus Innocentiusad
H H P H ... ...... I__ _ _ Ö^erftium Egü^inum feribit EpüçOpum) Maiflfejlumejl
nis & religtomsfutfoemina nubat, hoc .cfijin Dömino nubere. I in ontnim ltaliâm » GaUias, ÜiJPaniaSi Africam » atqUe Siciliam.
Quæ folutio,& licica copulatio duobus intèlligitur.&^juo- Infulaftfeinterideentes nullum inflituijfe Lcchjias, nijieos quos ve-
busfit modis cfcilicec in his qui aüf nunquam legale infe- nei^Abilts Petrus ^aut eiutfuccejfores conjlituerint Sac ergotes. Opor-
runt coniugium, aut morte, intercedente foluti finit d lége j iet ergo eos boefequi quodEccleJia Romana euftodit, a qua eosprin-
coniügü.Denique.mornio virojvelfoeminâjcum quo j vel' ! cipium dccepijjc non dubtum ejlyne,dum peregrinis ajfertionibus
eu m qua verum connubium fuit,fieri poft poenitentiam ye- JludcntycaputinJhtutionum videatitur atnittcre.Scd & quia be-
rura eonnubium poteft , cum qua prius adulterium fuit: | atus Cæleftinus eiufHcm primæfedis Epifcopns ad Vene-
fummopere tameneftobfèruandum,neconcubinæ yelcu- rium & cæteros Gallicanos dicitEpifçopos,Q«/<t* vniuerfa-
iufiibetalcerius foeminx copulam coningalem Rex, * fiipef
lis Ecclefia quacutn^nouitate pulfatur. Et ad NeftoriumCon-
quo voluerit confulere,confulenCes aliquo modo expeétat,
ftantinopolitanum fcribens decernit, Quodomnes debeant
antequam legali vicorum inluftrium iudicio,(ScSaCerdotali
nojje quodagitur>quotiens omnium caujfa traâatur. Ad omnes
decretoiconiunx,quam Iegaliter àcce pit,ipfo etiam coniu.,
yoxnoftræ humiUtatis emittitur, quia licet de Rege & Regina,
gis nomine iüdicetur indigna, aut diuinoiudicio migret à
vico fcilicet & vxore(qui fequndum fàcram aucjtprita-
çorporeÿieque ante legirimam poenirentiam in adulrerio
temiam non fuqt duo,fed vnaçaroj,tra«ftetur,decaufà omnium
deprehenfus.fecundum leges Ecclefia:, ^pniugi legitimæ,
generaliter agitur, qux Sacramentum magnum, àdx-
multo minus eidem,de.qua agi tut »concubins fè coptdet,
uino Apoftolo , in Chrißo & inMccUfidappellatur, in qui-
Vtram fèquendum fit quo d quidam dicunt, quofdam
bu$ fàlus vniuerforum confiftere creditur. D.e Chrifto
Vi4ttUt
deeffe-
Non ctt‘-
fifolö
rum qnu
do. ^
'Epbtfïpfrl.
ffal.88.
pUttb.t.
(P rtu. ïo-
uc.lift
tyd.96.
Wfai-ié-
fffal. 44.
îfdm. tp
fub coclo datum homimbus,iH quo oporteat nosfalüosfieri. "Et ficut
iir diluuiô omnes perierünt, quos non area continuiez ira
Inemo faluaripoteft, qui fide reifta Ôc bonis operibus ih v-
îïitatefândæ Ecciefiæ non permanfèrir.
Sedîfe hacfpmcali tationé pr'ælatâde tain cïtttnehtiffi-
mi hominisdignitate,& talibus perfbnis caufà non oxigUa
: ventflatur,vc Regesterras & omnespopultprincipes,& Æies ia-
I dices terra, kuenes & vit fines, fenescum iunioribus, in hac inA
cendere debeant, & iudicii veritatem, & Sacerdotalem
confcn(iim>& regiæ manfuetudiuis, patlentiæ, & dileâio-
; nis ftudium ergaJionorèm fiium j Vnde ferip turn c ft, Honor
1 Regis indicium diligit.Et.lufiitiafihnaturthroHm eius. Et item,
ltijiitta & iudiciumpraparatiofidistua.Et licet fint aliævirtü-
j tes, line quibus ad Regnum non peruenit&rscernum ; ta-
[ men fine his.tribus,quas pofiiimus, tyrannus fieripoteft 1
Regnum autem falubriter nemopoteft obtinere terrenu,
idelbfine manfùetudine,_^«w mmfueti hareditabunt ten am:
Ime patfentiai, Qdia mlior eft pattens Virofbrte, & q u i domina-
turanimofua expuguâtore vrbiitm.EtJn pat'tentia vejlra ppfiide-
bkisanimas vejlrasi fine vera diIeitionejdequ§diiftumeftj
Quidtltgitis Dominuniyoditp malum: quoniam qui diligit iniqui-
tatemodit animant fitanu Ec item in Pfalmo fcriptum eft.I»-
tende, projpere procédé, & régna propu r vet itatemy ■& manfuetu-
dmem,& /«/îitww.Quiavcricatem cxfèquerrs manfuetudi-
nem cum mftitia confèruabit, vt nec 2elum redtitudinis in
manfuetudiuis pondéré derelinquat, nec rarfiim pondus
manfuetudinis zelo perturbetiquoniam vt Sapientia dicit,
Rex qui fedet in. olio iudicii difip .t omne malum intuitu fùo. Ec i-
tem.Rex quitudicatpauperesin vaitate, rit r onus eius in tettmum
fundabitur.
Ex Sacerdotalis vero confenfiis atqùe diferiminis parte
Domino dicitm>Mifericordia tua ante oculos mcosefl ,&com -
placuiin ventate tua.Non fcdicum concilia Vanuatu, &cumini-
qua gerentibus non mtroibo. Od'tui Ecclefiam malignantitim,&
cum imptiis non fedebo.Lauabo inter innocentes manus meas,& evr-
cumiabo altaretiium Dominr.vtaudiam voeem lundis tua , &e-
narremvniuerfit mirabiliatua.Sed vtfân&us dicifGrêgoriusj
Video alios,quibusper locum magifierii exbortandi funt officia ar-
guendique commrjfatquia vident aliqtàdinlicituni admit ti ia*
ffdm. j 7 ,
I W i.
ad quam creatlfunt, imagine fumunt. llle etiam Dominu n vendit
, qui eius amdfeüctM'ofe heglefto > terrenâ &'càdaca, ïtnmo
etiam crïmtnofk plus am afè&'cttrafe conUÏncituV. CKm bbc it à
fe babeant, neceffie èfi é t Ecclèjîàfiels, &pifolida tei iuiiàhiufVt
ithfub otulisfuperm itidkis in qiïàéûmq'aecatifîi, & de qudeum-
quepetfona décernant indicium, qiàteHiù 'Aon fit i>i eb'dem indicia
illiquid fer menti malttia \ dólt, placiditiuis ,flmulattdnisfme
Cupiditatis,vdjpss cuiushbet adquiftioTiu ,ftd Totàma.'znWa. fin-
ceritatis,j& VéLitafis,ideft,iutlitïïim tuflïtïayaqultàS'Veritiitis\
pütitos veritatis, ne (quod abjit ) mdlediciionem indices in curtain
us,quageneraliter 2 nobisipfis, & à'cunêta mfprecatur Ealefia
ih ditto Propbeta, Mütafiant labia dolofà. Et, n corde, &'çordè
io'cuti funf,Diffietdat Do minus vniuerfa labia iûlofa,quaà'iüdài-
cunt,& alitcd corde abfcoiidunt -, aqtubus interdutn tonifiât quoi
dkiturfe laliofehjuinteipretanturquod dicunt, quam tefte cim-
fclentiafentiunt.
• Et fànéhis Hieroriÿmkis in coftiméntô''Matrhdri dicit,
îalfhsrteflU ef,qui non 'eodemfenfu ditta imeÛigit , quodicuntur:
Et de quibus iterum fcriptumeft,X4^r labtorumipforumo-
pèriti CûSyC^XzŸiàô opeiientur ficut diploïde Vonfajtoiïefud j id eft,
ponentuf/jïftf 'âïbànus ignis in tempote vultus èri:videlicet,vc
interiüs, ôt exterius aïdèant in fæculô iârti vénturo. Qui a;
Ikerante confp'e«5tümiHius,cüicogitarióhbministonflté-
tiir,liberiiüdlcfes elleiion poiïumus, nifiexcordej &oré
Vera dieamus v'erfe quia tune iufte iudicemus, & hoc eclanl
cum timoré & tremôre.ne forte ighoraritia delinquamüs';
qlioûiam,cuni fit didum,!»quo iudicio iudiedueritis, iudica-
bitur de vobii. Et, Si non nprebendèr'tt nos cor nôfiru'm, mâiot efi
Deus corde nofiro,& nouit omhia. Et idfeo in his etiam, quæ a-
pud hominesderta funt.fècuri elle nôh poffiimüs,faehtes,
vt Paulüs dicit,quia Dominas efi qui nos iudi.at, quifiepe iti-
dicio humano iuftificamur.
Quapropter R tribus fcribimtis, Vt quO^Deusideoin
tam excellentifïtmo locd pôfiiit, Vt à fiibieftis omnibuS
Valeant confpici,& ad fpeéuli vicém haberi, qtiatenus pra-
iiis & te£tis,vel tetrori efïe debeant, vâl amori.llla làrÆgUrit
fàcere, de quibus nemo fubieâorüni ’eos iùftc valeat rc-
prehèiidétfe , & eaftudeant fiimmopere detiitârç , quæiri
ftibiedos pro minifterio fibi a Deo impofîbô ttecefl^'erlt
mendumquormdmfotmtùm offinlm grttum meMunt.lr- ‘cörriSeM.neaadiänti redarguencefe Apoftolo,Exiftinui
guère nonpraJùmunt.Quifijue ifte eft, quid äli ud faci t,nifi via
det lupum vemétem,& fugit.?fugic,quia tacuic.-tâtuir j quia
difpeÀaæterna gratia tempora|emgloriampluSamauit,«fe
fèante potentis faciem intra fui fè latebras filentii abfcon-
ditiéc ficut pcrfêcucioni publics,fie occülcæ, locum dédit
timori:béne de talibus dicizutiBitexerunt gloriam hominüm
magis quam Dei.:iQüifquis igicur talis eft, fi hæcdiftriéte iu-
diçancur, & perfecurio publicadefuit,& tatnentacendo
Chriftum negauirv °
IudicibUs autem præçipitur,si verevtiqaèiuftitiàm loqui-
mini,rettaiudicatefilnhominutni Vt cum quifqüe mortal!um
indicium dèderit publicum, fi verum loquitur, verum &
judicet,nec ponatblanditus fèrmonum inûfcipûlàm dece-
prionis, perquam occulte intèrirtiat innocentes, attendees
quia homo videt infacteyDetts autem incordeiEzf oeufs, id eft,
intentio^ordis,fimplexfuerit, totum corpus, id eft, omnis a-
dkio lucidaerit,fiautem ipfâ intentio tenebroïà Eierit, iam
tenebræjquæ ina&ione erunc.vt modum, ita & nbmen té-
hebrarumpeneexcedunt,Ecfànâ:us Gregorius dicit, Vïdeù
nam que nonnullos itaperfonam potent is accipere,Vtnquifiti ab eo\
profauore eins non dubiteht in caufa proximi verum negare. Et
quis eftveritasmifi ille qui dixit,Egofum via, veritas,& vital
Neque cnim Baprifta Ioannes de confêflîone Ghrifti,fed
de iuftitiæ veritate rèquififus, occubuit? fed quia Ghriftus
eft veritasjadmortem vfque idcirco pro Chrifto , quia videlicet
pro veritate, peruenit. Et beams Beda,Multthodie
ludafcelus,quod Dominum,ac magifirum,Dtumquefuumpecn-
niavendiderit, velut immune & nefar ium exhortent}nec tarnen
cauentiNam cuni promuneribus falfitm tontrd quemlibet tefti-
monium dicunt,projette quia veritatem propecunia negant, Do-
mtnumpecunia vendunttipfienimdixitiEgo film veritas. Cam
fociitatcmfiaternitatkaliqua difeordta. pefte commatulant,Dominum
proiunt , quia Dens charitas eft;^irfMm/?)i«^'pO'
ouniam det j Dominum triginta argenteis vendant, qutaprincipis
ergbidiemo, qui ïudicasie his qui tnliaagunt, & faciesea,quôniam
tu effugïes iuircium DeifEt iterum feriptum e(ti ludmuni
dtirifiimu'tn in bis juiprafuntfict.
' Etfanótus Spiritüs j per beatos VirbS B'ehédiâurti, êt
Cytóatmm cohfirihatjqnia vnufquifqué Rex depmriibüi
iirdiciis fuissqüHEmoiudici Deo rarionéiti redder tlidifi
iudicii,de protanris ratiotiem redder,quantos füb cura fui
habüerit.fine dubioaddicadc aniUis fiiS, &fïcuciri t&ró-
rto hotnihüm primus conftitutus éft, hifi fe fibi coriu
mifïbs b'eiietexérit j quantum cum"Dei adiutório prS-
ttâluérit , pltiheS qtiotôjmrjue jieccatores füb ié ih dt£-
fentHsculo habuit, ftipta lè nrodö plàgali in ilia fumrâ
poenahabebitï-
AdcônfàcérdoteS àhtehi hoftfÔSjà'é p'erHöcailhösl-
pFos fèihlo noftéf'dirigiturvt ea docéamus quæDÔhiinu^
docuit, eà' prædifcbtous quæ ipfi obnixiüs confèniémùis,
quia ficutfcriptüm éft,Ititerroga Sacerdotes legem Weànr.îti
nihiloihinus a Domjno di&ilm eft , TUàuctïens nU'ntUbü
eixt&me:h\idieti$ âùtqjp Vel infpiwriôhé fiiperhà, vèllé-
«ftione diüina,de tjuïbus feriptum eft, Audiam quid loquatûr
inmeDomitiusDeas.Ei,Sirutamini firipturas.EtiLèx Domini
ïnreprebenfibilis conuertens animas, tefiirn’onium Dàmini fidélè
fîtpientiam prafians paruulis.Quod Vero iübfèqüitur, îduntiabü
eisexmeiex me(ihquit)h'Ôex te,qa nOttadüiatorie,heô;mô-
biliter pro Voluntata Humana, fed fiûcere atq; édnftanterq
à Deo,fîuefàcra Scriptürai fiué fâhtftorum ttia'giftroîù do-
étrinà, didicit pr$dicàtür,debetaùdftôrib.füi$ pfbponéré,
& fieutdenobis(Vtinarù non ad indicium iioïtru ) dienur
z\iditotib\ls,lntè,rrogapatnstüôs,&ddlnutitiabunt iibi, màïores
tins, &dicenttibi\ Et per nos eifHerti prscipieiid'ô filggëri- j
tur, Vtnitefilii,audite the, timoretn Domini tiocebo ka& ali- I
bi drcéndo Éontià nos quæritur, ipfipaftotes ignoràuerum
inrelligentiam : qaitt meüetttts bonus omnibus fàciéntibus idm.
EtyTenentes (inquit) tegem nefeieruntme-, Q ^Ohifllh^ui fide
& ope.
J& ti:
Erech.iji ti
Pjr»LH<
iim. f.
iïtkt j i f
P/ûbn. î j :
PJalm.no.
Hief. i .