Vpfalm. 18
W m
tPYCU. ï6.
iPfat.jx.
c
■lob-40.
j Qfée i j ,
a ni mohmina dcfttuere 6*01(115 eft.vtdicerét; Pxnïtentiam
noire, appropinqtiabït enim regnam calorum. Quod enim itt
eodem Èuangelio ftropfieræ teftimonio dicizwc, gentium
popuhts qu: ambtilub.tt in tencbrû,viditlutemmagna:habitantib.
in regions vmbr a mortis, lux or ta eil ein itq ; inox fubinfertur,
winde Cttßft lefts predicate & diccre,pmitentidagite:hôc nitnc
pet Iohannem in hac Apocaîypfi figuralitèr profertur.eu
deangeloîoquitur: Terra illuminât a eilà gloria eius, &ex-
ilamauit in forti vote. Quæfcilicet vox,ab ipfo pre Doinioi
proccdcns.inmodum generalis tonitti per Apoftolos ro-
tumorbemclambrecöpleuiw» Vndefcripfumeft: Inomtie
terrain exiuit [onus eorum,& infines orbit terra verba eorum.
Vnde&perPlalmiiUrneidemangelodidtuc: Vox tomtrui
iui tn rota. Quid autem damataudiamus. Ait namque •'
Ceciditcccidit Babylon magna, & fatta esl habilatio damonioru.
Cuius videlicet rainæ modosnifi fubtilitet confiderantes
indagemu*, cum earn in melius reædificandam, deftrui
narramus : contrarium eric, quod ftrmo dipinus viiinam
eiusdæmoniorum habitationem narratextitifle. Si enim
ideocecidit,vtex lagidibus eras habitatioDeiconftrua-
turrquompdo ruinaeius habitatiodæmohiorurnextirilTc
narra tur.nift quia nonvno eodetnqimodo vel ceddityel
cadit ? Alia namq; eius ruina eft, qua prædicationis verbo
ab ftatti priftinæ conuerlàtionis,tanquam vêtus diaboli ci-
uitas, Babylon impia, fuper arenam ædifiçaia,deijcitur4Vt
cceleftis vitoe ftudio in formata, tanquam lerufàlèm noua
Dei habitatio, fupra petram nunquam ruitura cöftruatur :
alia, qua in fiiperbia tnulta tranfgreffionu immanitate eri-
oiciK, vc nunquam reæ'dihcandas ruinas patiens, antiqui
hoftis aetemum cxiftat habitacu! um. Hanc enim ruinam
habitatorhuius ciuitatis prirtujs cum fuis pafliis eft, quango
fola fuperbiaabillobcato coeleftiq; ædificio irrepara-
bïliter ruit.Hanc&ip(â pati videtur,quæ caput fuum imi*-
tans,contra Qeum ad tempusin fiiperbiam erigitur. Hinc
namq; feriptumeft : Ante ruinam exaltabitur cor. HincPfal-
mifta Domino aicit: Deieciftieos dim allcuarentur. Aiia autem
eiufdefn ciuitatis ruina eft, qua ædificante diuiiaa pie-
tate, ne quantum vult nocere fanttis præualeat, à propria
virtute confratta,cadendo fuccumbit.Quæetiam in huius
feculi latiffimomaridudum contra.Chrifti fidem validis
peïfécutionum ftuttibus tumendo infiirgebat, terminis
arttioribus gemit frenata, & in modum vtris frémit inclu-
ïà,PfàI m ifta atreftante qui ait: Verbo Domini ctelifirmati pint,
& fpiritu oris eius omnis virtus eorum, congregant fuut invtrearquas
maris, ponens in tbefauru abyjfos. Nam ilia quae pridem
a Chrjftianis timebatuc.ipfa nunc mettait Chriftianos, cu
coru priuilegio religioforum quoq; lateprîndpü décréta
milicarener orbem confpicic. Aliavero præfatæ ciuitati^
rùiiiîa ç(f,qua diminimone rerum humanarum, ac cona
tticibnegentium diucrlarum, àpriftinadecoris fui gloria
humiliata fepe deijeitur. In eo ergo quod diuina voce di-
citurî Cecidtt cecidit Babylon magna, diuerfos (cilicet cafus in
répétions verbi iignificans, Sc ad illam.parrem quae in melius
rcædiicanda deftruitur, & ad earn quæcorruens nun-
quam reædificatur redigendum efle videtur. In cove-
rû quod fubiungitur, &faftaefl habitatio d&moniornm, non
iam ad vtraTque, fed ad folam reprobam fottem perrine-
re probatur. More autem iolito autor huius reuelatiq-
nis vnam eahdemque rem diuerlîs modis fignificans, h?"
biratores ciuitatisimpiæ in daeffaonib.lpiritibus immun-
dis,atq; in voluerib.immundis deferibir, pfqpter diuerfi -
rates fc.operationum,quibus reprobi ab ipiis depereunç
illc£ti. Ad eis enim quos decipiunt, & ipli vocabula tra-
hunt. Nam proptèr in alitiam daemones,propter carnis aüt
illecebraSjipiriti« immundos; propter mentis verqela-
tiqnem, voluc; es pofùit.Hinc per aliam fignificarionem à
Domino dicitur: (jmnes bcfiia agri Indent ibi. Er quidper be •
ftias, nifi (vjlonge fij^eiius dixjnnis) immundi fpiritusfi-
gurantur/' Vnde & de ipfo malignorum fpiricuum principe
contra Ephraim dicitur 4 Bèf ia agrifeindet eos. Velficut
llaias/dit: Mala bejfhinon tranfibit,per earn. Quid autem per
agmm, hiup’radens IccUlum deiignatut, licutinEuange-
lioàpomiiio dicitur; Ager autem estmundusî Agri ergo be-
ftix iq réproborum cordibus ludifnt, quia^oieblade fu-
perioribu's in h ocinundo dfemonia, prauis eorum operilertm.
tj
Pfal. xi.
bus deleâantur.Be/?M ibi ludunt, cutn reprobi (pidcushu-
manacordaadillicitascögitatiqncs pertrahunt. An non
fpiritib. immundis ludere e ft,mentes bominum carna-
lmm modo fi£ta promilEone decipere, modo minis de-
terrere : & nunequidem tranfitoria gaudia eifdem repro-
botum çbrdibus quafi manfina imprimere, nurtc manlii-
raspoenas quail träfitorias leuigare;|An non ineisiudunt,
cum eaad quæ voluerint ludibria incitant; Qipa,n^repro-
bpi;um coradomne vitium fterniturfVt cuilibec irruenti
malignorfpiritui praua cogitation® præparetur, re6te illic
dicitur: Omnesbeftiaagri Indent ibi. Acfiapercediceretur:
Proeo q> reprobi quilibet nullum malum cogitando præterqunt,
nulla eft agri beftia,quæ in illorum cordibus non
ludat. Hinc feft namq; q> de hac ipia impiaciuitate p Pro-
phetam dicitur : Eritiubile dr aconit & pafcuaftruthionum,& if»j
occitrrent dmonia,onocentaurus&pilojus, & clamabit alter ad
alterit.Quid namq; per dracones,niiiapertamalitia?Qmd
yjero ftruthionû nominf,niii hypocrihs defignaturf Strur
.thio qu ippe fpeciem volandi habet, ièdvium v olandi non
habet: quia & elatio hypoerifiscunäis intuentibusima-
ginem de fe faniftitatis infinuat, fed tenerevitam ianâita-
tis ignorât. Inperuerfa igitur mete draco cubat,& ftruthio
pafcicur: quia& latens malitiacollide tegitur,ôc intuenriü
oçuli s fimulatio bonitatis antefertur.Qmdveroonocen-
tauri nomine,nifi & lubrici figurantur &elati f :Gr*co
quippe eloquio 0» » afînus dicitur.. Et appellatione^/î»!*
luxuria deftgnatur,Prophetaatteftantequiait:Kt carnesafi-
norum,carnes eorum. Taurimtcm vofiabuloceraix fuperbia
demonftratur,ftcutvoce dominicale Iudaeis fuperbientibus
per P(almiftara dicitur : Tauripingues obfederunt me.
Onocctauâergo funt, qui fubie6ti luxuriæ vicijs.inde cer-
uicem erigunt, vnde humiliari debuerunc. Qui catnis iiiae
voluptatibus feruientes,expulialonge verecundia, nofolum
feamififfe reditudintmnon dolent* fed adhucetiam
de opere confufionis gaudent. Onocentauris autem dx-
moniaoccurrunc, quia malignifpiricus valdeeisad votum
deferuiifnt.qoos de his gaudere confpjciunt.quæ flere de-
buerunt.Vbi apte (d^mngitav.Etpilofiu clamabit alter ad altern.
Qui namq; aJUj piloiiappellatione figurantur,nifi hi
quos Græci panas, Lacini incubos yoeät ? Quorum nimi-
rum formaab humanajeffigie incipit,fed beftiali extremi-
täte terminatnr. ; Pilofi ergo nomine, cuiuslibet peccati a-
{périras defignatur: quod eçfi qn qtiafiab obtentu rationis
incipit, femper tnad irratfonabiles motus tendit,Quali m
homo in beftiam definie, dum culpa per rationis imagine
inchoans, vfq;ad irrationabilem effedium tranfit. ,Nam
fæp e edendi de i eâatio leruit gulæ, & feruire fefimulatin-
digentiaenaturar. Cumq;ventremin ingluuiem extendit,
membra in luxuriam engit.Pilofus autem alter ad altf rum
ciamar, cum perpetrata nequitia perpetrandam malitiam
prouocat: & quad quadam cognationis voce cômiflà iam
culpa, culpam quæ çommittatur inuitat, Sæpe namq;^ vc
diximusj) guladicit: Si abundantiahmento corpus nonre-
ficis, inqullp vtililabore (ubdftis.Cumq; i^enccmper de-
d deria carnis accenderic, mqx quqque luxuria verba propria:
fuggeftionis facie, dicens : Si mifcçri Deys homines
Jpn. J4-
corporaliternoilec, membra ipfe coëundi apta nortxecif
fet; Cumq; hæc quafi ex ratione fuggerit, mentem ad hbi-
dinum effrcnationemfrahir.Quael*pe depcehenfa,pacro
cinium moxfallaciae& negations inqujrit: reamq; fe non
æftimac li mentiendo vitam defendat. Pilofusergoalter
ad alterum clamat, quando fu b aliquâ ratiocinandi fpecie
perucifam mentem culpa fubfequens, ex oçcafiohe culp*
præcedétis illaqueat. Cumq; hanc peccara duraatq; afpe-
rä premunt,quafi conuQcati in ea pilofi comoranrur-Sieq;
fit, vt femper femiræ grc fluum fe deterius inuoluant, dum
mentem rèprobamculpa per culpam ligat. Sunt qiiidcm
&alij in ruinam huius ciuicatU dæjnoniorum innumera-
biles lufus, de quibusnunc longiflimum eft difputare. Se-
quitur ,*■
E t de ira fornication is ei ut bïberùnt omnes gent es, &
’reges terra cum iliafom icatijùnt, dr mercatores tena de
virtute dehaarum etus diwtesfaiït fu n t.
Si Babylon quæ potëftarem habere dicitur'fùpeu reges
terra?,ex gëritîbus àc regibu s coftàt j-cû m'gërites deira fqr-
riicationiseibs bibùnf, ipfà nimihim fè fuis fornicàtibni-
bus dëbriàti ; Et cutn reges vterhe cumfilà fdmicantur,
ipfà vtique fecum fornicàtnr : Et cum meteâtores terra:
dë virtiitë dëliciarum ei usd i ui resfi u n c, ip (a- fitte d ub î o fpfis
delîcîis cfitatur. Sed moré feripturarum V Vnumidemquë
corpus diidditarin partes, vtvitioramdiuèrfe genera , rè-
proborutn diuerfis oftendanttir perlbnis. Xrii naniquë
viifioriim gëttera hocloCo, totidemquë përfonæ pohuri-
tuKvoiuptëtüm fciliçec la{auia;gaftrimàrgfà,ôëàùaritïà.In
nomine enimfqrnicationis,lafeiuiavqlupVatüttt':invirtù-
teàiicemdehciarumjgulaeappefittis.in dicadôhevero'mer-
càtorum, auaritia defighàtur. Sed in' eôrundéni mërcàto-
rüninomme.duôrum perlqtt* vifioru m fin. ndrtîine autem
gënfiüm aëregùm, vhiusvitij'pérföna: figüratirtir. .Quià
enim non de Virtute diuitiarum eius, fed de Virtute dfelicia-
rum diuitéifaifti mer'càtôrës.tefrà: narrantûnâperte innui-
tur,quia delitiæ diuitiis iunguntnr, ac per hoc dùorum vi-
tiorum perfbnæ iri eifd'em mércàtoribits terræ figurancift.
Deliciæ nàmqueàd gulæ appetîtümîdi'iiîtië autem ad âua-
ritiam pertinent. Sedlibetintueriquam fintpërplexa fibia-
que cqnnexatria hæc vitionim genera. Quæetfiin diuer-
(fc pcrfonisdemonftranturjih vhâ ramencuiusîrbbtrepro -
bi jterfona‘iriùettiùntur. Quisënimpoteftfepa'rire àgulæ
illecébris fofnicationem?Namcum immodèfatiiis târô re-
ficitur,ftatim rhetnbrüttt propagini dedi<at«m, voluptüb;
fe ad illicifà carnis defidérië exdtatur. Anrioh per irnnib-
deratum appeticum àd nefandos atq; ince'ftosSTodoma péri
uenetaumplexus.dequaperProphecaitirudçæfornicantf
'à Domino dicebàtur: Qmdpeccauttfiror tua Sodoma, nifi quia
partefiitiminfitturitatecomidebat l In quofeii.palïis vöcabu-
lö,omnium gënërum deliriæintêlliguntur ihfertaSjficut^-
piflîme feriptura fàmfta comfneittorâr.R'uifOm quis valet à
Carnis voluprate auaritiamdifîungere ? Eo ënimquifq;àd
lucràmündi çftuat,quo eum visingens libidinis filÿ' ad vô-
nîm feraire ac famulari côpellit. Vndè & Apoftolus dicit:
Quifirte’vxore eH,coÿtat qttafunt Domini, quomodoplacent Domino.
Qui autem cum vxore eïl,filicituseÙ quafitnt huius mundi,
quotno'doplaceat vxori. Höcaörem idcircöApoftolicaautoritäre
ingerifiiusmo vtomiies coniuges fideles, aùt ille aiit
nostalës elfe affirmantës damnemus, fe‘d vnoftendamus
quæ fit mundi maxima radix cupiditatis. Quia ergo reprobi
ih vôfuptatum lafeiuiàrh refbluuntur, rette omnes gen-
tes fornicatiorie meretricis inebriari,sfc reges térræ cum il- :
lamoecharidîcuntur: quia veroiidem ipfî gulæillecebris
atq; aûantiç ftùdent,iure mercatores terræ de virtute deli-
ciaru mërëtticis diuitesfàtti memorantur. Quiq; pro Deb
ventrifefuiémés,quohia terrënis lucris inhiânÉ,proabun-
dantiatëmporalifiiasinfélici mëreatuanimas venundànt,
côtrariadittis Domini peragentes qui dicit : Quant dabit homo
commutàtionempro anima fui? & vt breüiter cuntta répe-
tamùs, figëntesyfireges, fi mercatores Babylonia finit,
cum gentesdevirfofbrnicätiönis Babylonia: bibunt, ipfe
(vtdiximusJBabylönia (ha fe fornicatione de b riat : Ec cum
reges terræ cum illa meechantur, vtiq; ipfà Babylonia in regibus
moechàturf & cum mercatores terræ de virtute deli- :
ciarum eius ditefeunt, ipfefine dubio fuis diuiciis locuple-
tatur.Sed manëntegenerë in fùa prbprietate, prodeunr ab
ipfo fpeàes i vtaut diuerfæ vitiorum qualitates iiîeis defî-
gnentufe, autcërce aurores malorumarqueimitatoreseorum
inhoofrtto demönftrentur.' Sequitur:
Et au’diui alteram vocem decoelo, dicentem: Exidee a
populist meus, dr neparticipesßtis deliäorum eius. %
Tempus quo detnedioBabylonis exire quis poflit,mule
clt,quando delittorum partieipatio cauendaeft. E rillede
RC 10]^ | î^ on's:ex‘,:,î qui përuerföium ërrores deuicat.
inca ibi per Prophecam dicitur:Exitede medioBabylqnis,&
immundum ne tettgeritis. ,Acfidiceretur : Cauete contagia ,
peccarótüm>quia in eo tàntummodo mine exire valetis de
nedio reproborü. Ad quemaurem vox ifta dirigiturmifi ad
um cui ipfà voce dicitur.Exi de ea populiis meus ? Ex eiut
; ^ - enim pqpuliperfbna, eandem vocem audiffe feloan-
487
nés reftatur.Hanëquippë de ccclo qUotidieaudit Eccleüä,
chm eäm aqt à fertttis pi'ædicacoribraure corporis excerius
percipit, aut cum eam fola diuina àlpirattone aurè.çprdis
întëiligit.Séd hanc qûæ per oflfïqümprædicatbfiimcçirpo-
rales peiciuit mires, fihnil ejetfi 6t repiol.i audiunt: j)l^p
verb qiïæ diultt&jplrâtione intcnbrës pulfataures
léttî pëfctpëi'é pdffiittr.Dedlä êrgo aliqtiidjqquanntr.quæ
elettbs de nièdioBàbylàriis cxiië côpellit; quæque nifi in-
teriofes fidëiiïitn piTllaüériràùres? inyàcûuip îaboratybx
dicetttium ad aiires èicteiiorcs, Vnd'e & toannes fidelibts
dicitNô» necifehabetisvt aïhuis doce.it vos,fedynilio eius docct
vds'déomnilitti. ' Sciéndüfimÿb, quia ciim hac vbcëperfe-
rtïèd^fom humârià cérdà Deus inftuuens loquitur, fola
nobis^vis^ihternæalpirâtîbnisapërimr.' Cuni inquam hac
vbcêpërfemëtipfümloqüituridévéfboeiüsfineyerbis ac
fyllabis eor dopetünqûia viitus ëiusintinià quàdan)fùblë-
uarione cognofcitur , âd'qiikm ittètis plena fufpen^tiir,
vacua grâuàttit. Pondus enim quoddàm éft, quqd 'pm-
Ôëm animatti quam replet, leüet. Incorporëum lumen
eft , quod & intëdora repleàt , & replera exteriùs circum-
ïcribat. Sine ftrêpitufermoeft, qui & auditum aperit, 6c
habere föniciiiri'riefcit. Quïcfejnim dé àduentu Santtifpi-
rituS fctiptiiitt éft.? Fait us eil repente de coelofimus tanquam ai-
uènïéntis Spiritus vehementis, & repleuiïtotam domumvbi erant
Jedéntés : & appaiuerunt lllis dijpertita lingua tanquam ignis ,fe-
ditqUe fiupra finguloseorüfrt. Per igneha qüfdem Dominüs
appariiit, fed per feinétipfum locutionem interius fécic,
& nëqüeignis Dëus, hequéiftéftmitùsfuit Sed per hoc
qiiod éxterius exhïbùit, éxpreffit Hoç quodihteriusgefi
fit. Quia enim difcipulo s & zelo accénfbs, &vetboerü- i
dirôsintusreddidit, forisigneaslinguasoftendit. Adfii :
gmficarionem igitut adrnotafunt élemëntà, vt ignem & j
fbnitum fentirenr corpora, igntverb iniiifibilidc voce find
fbnitudocefennir corda. Foris érgo fuir ignis'^uiapparuit,’
fedintus qui feientiam dédit. Étcümrégina:Candaciseii-
nuchus currum p'ræfidéns iter cârpërec, arque Ifàiàitt in
madibüs nori incel|igens haberet, in corde nimirum Phi- :
lippb fpiritus’dixerac : Adiunge te adcùnum.Et cum ad euo-
candnm Petnntt tim'ëntes Deum milites Comehus dire-
xiffer/in menteprbculdubio ab' §>ifitu Petrus äudiuit : EC-
cetresviri quaruntte,fürgèitdque,rdefcende& vade cuni eis.
Spiriruierlim Dei quafi quædàm nobis vërba dicere, eft,
occulta vi ea quæ agêdafunr intimare, & cor hominis igna-
rum.non adhibicb ffrepitu & tarditate fermonis, perituni
rëpënte de abfconditjs reddere. Nam quiaaiidirus ea quæ
ad fe fiunt, non fimul omnia ditta comprehendit, quippd
qui &caùfàs per verba, & particulatim verba perfyllabaS
percipit; vifùs autem nofter in eo quo fedfrexeriD) totùrii
fübito &fimul appfehendit:Dei lbcürio ad nos iritrihfecus
fatta, videturponus quam audicùr, quia dumfemétipfàm
fine mora fermonis ififiniîat repentina luce ignorànriâ no-
ftramètenebrisilfùftrar. Lumen ergo ineorporéum eft*
oftendens quaegrédi debeamus,ipfa vox,quæ nos etiâ fihë
fbdituexteriüsperfbnanteadmoriét, vtreproborumcoii-
fortiavita &morib:fugiamus, quos'corporaliabféeffii.rë-
linquëre 06 valemus.Sedvtdittumeft,ilIosadmbnèt,imb
iter oftendens exire côpellit, quos Deus pater præfciuit Si
prædeftinaùic*conformes fieri imaginis fijij füi, quds ëfiam
fe ex nbminëvocate infinuat.Si igitütcreatonspbftri beata
prædeftinatio elettos à reprobis diflociat atque diuidit,
ipfà vciqùeeft vox ilia, quæ de medio Babylonis exire nos
monec, nequaqûam feilicet literis ac fyllabis fbnans vel
tranfiens , fed iheflàbilirer arque inceflàbilireripfopiera-
tis opere damans. Ûftendir autem caufâm,cur ebs^ malorum
conforcio grariapræueniehte fepararet, cumprod-
nusfubirtfert:
Et non accipiatis deplagie eins, ejuoniam peruenerunt
ƒ eccata eitts vfyuead coelum. V.
Acfiipfopietatis opere dicéret: ideirco mifèriebrdia
præueniente vos àdelittorum eius difiuilgo inquinamtn-
tis,necùm pec^ra eius fùerint confummata, packer cum
ilia incipiatis affligi. Quoru enfin vitam couerfi fîmilèiil ih
peccatis habere nolüiftis.vltionem fiim eis parem n 6 reci-
I
f i a i s ,