A màbtmt, Nunqùid enimaliudlunt carnes meretriçis qu^m
fçtlieec, in quo Deus noninuenit^ur p^cis oc cliaritatis ha- g
bitator quodq; Fecundum cuiüFdam. iufti Prophëtiam in ]
membiis Fuis dicere videtur t Recede à nobis, feientia via- [
rum tuarum nolumus. Hinc Ieremias, deferente Deo,
defolatam Iudæamafpiciens, lamentabili voce déplorât, 1
dicens. Quûmode/èdetfila mitas,plenapopfüo? Si plena po- Tbrtn t-
puîo,quomodo fola, nifi qui| Deo delèrente -idem, popu.-
lus tadtus iuerat dmconum,videlkec immundotum Fpiri-
tuqmfoliqido fqüidautem innuditate meretricisaccipe-
re*debeir us,amiffioneni baptiFmatis ançharitath,anim-
mortalitatisiSciendü proculdubio, quia diïm alij bapti-
fmatis Sacramenta iterando refeindunt, âlij proboru ma-
culif Fe tefpérgunc, charitatifque iura dereiinquunt,alij '
neucrarecipiunt,fimul oés reprobiimmoitalicatis vefte fe
wudant. lu eo n.quisq; immQrtalitatem an imæ perdit,quo
vel earn per baptiFmatis Sacramenta charitatisqi præcepta
non Fukicitivel Fuicepta male viuendo amirtir. Ecquiare-
proborum corpus exa^rtis infidelibus acfalfisframbus,
coqftruitur, teaeinexpoliationemeretriçis vtraq*côueniuHr,
.ipla,vtcarnes eius iiianducent,&iplàm igni concrement? ,
Aut fi hoc eft forriicaria qupd carnes eius, fi eam mandu-
çanc,qiwmodotarne;>eius,igni cbncremant ? Sequitur
-autem & dicit ; Deus eniin dédit in corde illonirrtîvcfa-
ciant.quâdilliplacicum eft, vt dent regnum fuum beftia:.
Quibus dédit, uifi beftiæ & pegibus, qui fornicariain odi-
entfQuidiniUorum cordibus dédit,nifi vtbeneplaci-
tum eius Fade ntes, regnum fuuin Beftiæ tràdant.? Reges
eroo& beftia qui odiunt fofnicariam,& defolatam & nu-
dam faciunt illam,& carnes eius manducant,& ipfàm ÿ i
conèremanr', in feciéndo beneplacitumDei;pote^atem
fuam beftiæ traduht ; aç xegçs & beftiæ odiunt fornicariâ,
acijdem reges&belliapoteftatèm fuam beftiæ tradunt.
Quid eft hoc ? Et certe vt fiepe iam diximus, & tiipeo ne
forte fallidi qlè dixer imus, hoc funtreges & beftia mere-
tricemodientes, qupd ipfà meretrix quæ.odio habetur:
ac per hocciwn reges&beftianieretricera odiunt, fe ipfos jj
odiunt. In quouiiïi o d i u m ipfà beftia venir, cui pote-
ftatem Fuam reges & beftia tradu nt, quiavnum e ft gene-
B rale corpus, caput videlicet & riien?bra , (çd propter minutias
diuinï eloquij in partésyel Ipedei diüiïuin, nobis
pëneinVpingibLc. Sedannu'entéagno viâfère,cum quo
réges&beftia pugnant,diçamus prout valemus,vtcuq-
que valernus, qualiter acçipiendum fit, quod ijdem reges
& beftia fbrnieàriam odianr. Quod videlicet odium tri-'
bus inodis valet intelligi- Vnurn igitur ideraqaemalo-
rum corpus, diuilumin. partes taftquam genusin fpecies,
cum fornicàriam qdit, feipfum odio infequitur : quia fic-
pfdm.io. ! ut (criprum eft : Qui diitgttiniquitatem,idit animamfuam.
Cui tartien fènrentiæ illud Domini dibtum qùafi contra-
loan.ii. riümeftèvidetur, quo dicirur : Quiamatanimantfuam,per-
'deteam:.& qui od.t animamfuam in hoc ntundo,in vitam ater-
tiam cuftodit eam. Sedfciéndum nobis eft, quiaaliud eft,odiüm
quoefe&orumanimæin prasfenrivicaperduntur,vt
infutimuticuftodiantur: atquealiùd quo reproborum in
hoc feculo am^ntur, vr pereant. Et vnde ele&ifuas animas
inpræFentividemurodiire,inde amplius p’robantur
dîlexilïè: atqiie vnde reprobi amafle,inde conuinçuntur
odiÜe. Illeetenitn ôdiendo animam lnam diligic,qui car-
C haies eius côeupifcentias in hac vita interficiens, ad capi-
endamfucnræhæreditatis dignitatem præparât. At montra
quafi diligendo quisq;ahimam fiiam odit.qui yolupta-
tuWi eius illecébras in hoc Fe, ulo non refrenans, ad lufei-
piendam futuræfamis miferiam apcac.
Quamobrem concordari fibi yidentur vtraqué di-
6b, quia & quifquh diligit iniquitatem,oditaùtem ,i,uy'
y . fticiam,U)lc vtique male amando oditanimatn lùam. Et econtra
füifquis odit iniquitatem,diligit verb iuftitiam^ip-
{eproCuldùbib bene odiendo^diligit anîmam luam. Vcl
certe,da ( licutlegimusjfemper inter fuperbos iurgia finit,
idcircoreges & beftia fornicariam odiiîè, id eft, lêipFos,
Gai. 6. narrantur. De quitus per Paulumdicitur : Inuicem inuidentesyinuicem
odientes. Vel certe reges terræ & beftia miforni-
cariam ôdifle, eft, iplàs carnalium vitiorum illecebras no-
• uiflîmi t xaminis die rçprobos exâminare, ac fi angélus ex
perlbnaEççlefiædiceret: Carnalium defidëriorum cbrru-
ptiones, quasnuficreprobi àDeo fornicantes ar denti filme
diligqnt, cum circa finem feincuitabih iudicio dam-
nandos agnquèrint, nianiFéft^p agni vîâoriaml vltimo ib
D lucelcenre die perfpexerint, in odium çis conuertcntur,
, fed nihil proderic odiflè tunc malum quôd fècerunt, qua-
do ipfo malo non carebunt. Accuiabunt namque feipfos,
fed in aecu&ndo non excu&bunt. EcontrarïovcrOipfî le
| lua fèntentia condemnaburtt, cupi enumeratis à Domino
Mmh. x j. Ecclefiæ bonis dixerint Fe ilia minime adimpleflè. Quibus
% ÿc merjto dicetur: ltçmaledictïin ignem aternum,quiptapara-
j tus eftdi<tbol(>&angeliseïus.pe quibus adhucFub fpccie me-
I retùcisfqbungicur; ' \ * .
Et defolatam fàcient t liant & nueUm, d r carnes eiut
manducabunt,& ipjimtgni, concremabunt.
Ecce eft illud defèrtüm quo Iohannestiucitur in ipi-
ritu ab angelo, vt damnationem meretricis alpiciat, illud
dequaadhacfubditurtEtcarn«eiusmand’ucabût,
& iplàm igrii çonçrc mabunt. O milerabilem pafturn, du- *
riim cruciatum. Qu’d n.eft reges & beftiâiiib Ipecic me-
retricis carnes filas manducare,nifi inter immortalium cô-
tinuas yermium lacerationes, iplb fuo cruciatù reprobos
palci ; QuiqjFeipfos igni co'ncremant, quia dum in hoefe-
ciilo viuerent, ipiifibiæternum incendium quo.crucien-
* tur,præparauerunt,ftq; vitro r ep ro b i s aûi oui b u sei fd em
incendijs præcipites dederûnt.. Quibus ipfte a Domino p tfai. jo.
•PropWtàiD dicitur: Atnlpl&einlutnweignûvtfoijfr inflam-
mUquasauendijlis. Acftangelus expcrlonabccleliæ dice-
lec; perfecutores mei qiii nuncaduerFum meconfurgunt,
atq; vcmalitiæ Fuæ dentrt>us carnes meas coraedant, lu per
me appropinquât,eum iudicij tempus aduenerit,immor*
talium vermium dentibus quos ipii reprubis Fuis fceleri-
bus atuerunt,mrnes filas mandilcabunt .* atqj in igné que
fibi præparauemnt, fine fineardébunt.ficquefiçtvtdum
. vérmes%n o r iib^ncorr upjibili ter,, fed tarrien miièrabiliter
l laiuant, ipfi miïerabili paftu eifdem laceraupnibus ad poe-
^nam pron Jant,nec deftçiantrMandücât enim carnés tuas
æ ter no fupplicio traditi : fed alienis dentibus, non-lùis, ^
ÿermiiirn icilicet immortalium, qups ipfi ad deuoraudiim
ieiniquitatibus excacuerunt :dumqjeii'dem Fuis iniquitar
tibus qùafi qu'bufdaîn lignis ignem quo eomburantur in-
definenteraccenduptjipii Ce concremant. Sic enim yfitata
looutione qupd in ipfisfiontifient, reprofei^cere pçthi«-- ‘
be a tur : ficuti nos quemlibet ieipFum interfecifte dkiinus
quipcricùlum mortis cum poiTec non declinauit, vel feïp-
jnm incendiflc,qui femet volens in ignem præcipitem dédit.
Cut autem iftaparianturreprobi>aperitur, cum proti-
nusfubinfertur:
Deu* enim dédit in cordibus eorum, v t faciant quod
illi placitum eft , v t dent regnumfuum bejiu, donee con-
Jùmmenturverba Dei.
In quibus verbis valde pérplexanobis orçturqüæftïo.
Et certe pcopter prçcedennum peccatorum mérita,poteft
veraciter întelligi,itat)eum dedifletn cordibus teprpbo-
;ium, vt déntxegnum Fuum beftiæ,ficut de quibufdaipper
Apoftblumdicitur -rProeoquodcbarttatemverhatunonre- I rm
ceperunt, ideo mittet iUu Deus eperationem error is, vt credant ; H
mendacio, & tuduentur omnesquinoncrediderunt veritati,/ed
confenferunt intquitati. Nunquid autem itaquis defipiet,
vtàiidéàt dicere, hoc ipfum quod reprobi contra Deum
oppugnantes, îegnü (uum belbæ trauunt,yolunratis eius
e ll eQ u i enim Hoc diçicj, quod nefas eftatjdire, Deum
iniquitatis conatur arguere. Etquomodo verum éric hoc,
qüod per Plalmiftain dicitur: Dilexiftï tuptiam & odiftt iniquitatem
i Si eniiminiquitàtem odit, quomodo ei iniqui-
tas reprpborum placet \ Auteur damnât eos, qui quod iui
plaéftum eft faciuntî Sed lciendù nobis eft,quia fie dicirur, I
i Deus dédit in cordibus epr üm vcFaeimt quod iftiplacitu j
eft: tatlquam diceretur,PraÉcédentiuiti iiuquitatum meü- !
taèxigunt,vt reprobiîn erroréàDeo ire permilE ita agant,
vt nOn mirerkordia parcentis Faluentbr , Fed iuftitia
■ - ■ yufiien-1
C
Luc. IX.
punientis damnentur. In eoénim Deiplacitum perficiüc,
quo iniquitatem amando quam Deus odit,iuftitia le dam.
nandospræparant, quæ Deo per omnia placet. ’ Cut per
Plàlmiftam noc quod præmiumus, diertür : Dilexijli iujli-
ttam, &odtJli iniquitatem. Gui éhim placere nequaquam
poteft iniquitas reproborum , placet fine dubio iuftitia,
qua damnar perpetratas iniquitates ipforu. Er èxigente iuftitia
voles perpetrata fèelera punir, quæ përpetrari nolens
diu milèricorditer tolérât. Quamobrem vnde per omnia
Deo difplicent, indé quod illi placitutm eft, pérficiünt:
quiavcdi6fcumeft,cui nunquam placet reproborum ini-
quicaSvplacetproculdubiö fiia iuftitia, per qpam eilHem
vltionis itrogaepeenam. Qui fi faóta eorundem damnare
nollee, ei profeófco iuftitia non placeret. Manifeftiffime
ago apparet, Deum nequaquam iniquitatis argui pofte,
qui in eo quód reproborum mala minime correóU volens
damnar, ac per hoe placet ei quódfacitj maxime iuftitiam
luath commendat. Nam öc Apoftolus huic intellect ui
concinit, dicens : Si iniquitas noftra iuftitiam Dei commen-
dit, quiddicemus ? Nunquidintquus Deus qui infert iram ? Secundum
hominem duo. Abfit. Ac fidieeret: Si reproborum
iniquicasà Deo damnaca, teftimonium illidat, quia in eo
quod iram infert, non iniquitatem, led- iuftitiam diligit;
quomodo iudex æquitàtis, argui poterie iniquitatis ? Si
enim iniquitas ei pla.eret, iniquos y tique non damnarec.
At quia iuftitiam diligit in iq u ité fine dubio mrmme cor-
reólam yolens damnat. Quod fi nollet, vt præmifitnus,
iuftitiam non amaret. Dicatur ergo de reprobis : Deus dédît
in cordibus eorum, vt faciant quod tüiplacitum eft. Ac fi di-
cerec : Exigentibus iliorum merkis, fummus ac yiuificacor
Ipiritusicaeorundemcorda pefmifit olcurari, vc fic age-
rent,quarenusillorum Iceletibus FuamDeus dmgerec æ*
qüitatem, quæ omne quod iniuftum eft,lbtèc damnare.
Vfquequo autem reges terræ regnum lüum beftiæ traden-
dentes, iuftitiam quæ Deo placer,per quam & damnan-
tur,contra lè dirigunt, manifeftatur cum liibiungitur : Donee
confumméntur verbaDei.
Ecceirerudimnoduquæftionisablôluiilè nos gàude-
mus, inaliudperplêxü quodammödonolécesablbiuendü
locurionisiniecimus manum. Si enim verum eft quod veritas
loquitur, coelum & terra tranfibunt, verba autem mea no
tranfient ; ’ quomodo hic ipla Dei verba cöfiim mari di cun- i
cur ?Qua in re nocandum eft ppbis, quia & ad aliquid Dei
verbaconliimmantur, & adalijuid non tpmFeunc.Con-
fummaiitur lc.cum opéré compléta fiierihr,quæprædixeenim
magnababét regnum Fuper reges terræ : ac fi diçerc-
tur, Ipfum feçuli regnum m cundtis terrcnaFupcrbe pe-
tentibùsregnat. Sequitur:
Etpoft hac vidi ahum angelum dependent cm de coe -
loMbentemfotefiatem magnam, dr terra illuminât a eß
à gloria et ua.
Nifi fallor, fiepe dixiflè me recolo, no éfle diuerfitatem
teinporis in eo q> dicit j poft hîfec,(ed ordineni narrationïs.
Hanc n.reüélationem lieue ipièïohan. fàtecur, vnl dbmi-
nicærefurreélinisdie in Ipiritu éleuàt9 meriiit vidfte, Cur
aüt ahum angelum voçar,cur idem îplë fir,quem in vno ex
lêptemangelis paüio liipcriiis'defignäuesae, îiifi quia aliæ
vifîonisyôtabuiülortiturideni àrigèlusf Qaifi maliùseft
in diuerlâvifione,qüi vnus èftin perlbna.Sic etiam nos de
quolibet dicimus: Alius mihividëbaris cû ilia & ilia verba
diceres,alius mine appares cum diffimilia loquetis.Et qtjis
ifte angélus eft,nifi ille de quö in ïlaîa 'iuxta Septuaginra interprètes
legimus, & nos non i ncalliim læpc pro tùlimus,
Vocabiturnoméneiusmagni confilijangélus ? Qui videlicet de
Goelodelcendérenàrrartirnqquôdelocô ad lociitn tranf
cat,qui localisnoneft, &tnvbiq;eft:fedqtiôabijiâçclfi-
tudinis fiiæ p ocencia lèmetiplutn exi nanién^atq; Vc videri
poflèt à mortalibus.iiumanam carnem & anima de beata
virginneafluftiens, humilis inter eos apparuiffecfédatiir;
Dequo&per Patilumdicitur:C»winformaDeïejfet,non rà-
pina arbitrants eftejfefèaqualem Deo:fedJemet'tpfiim exinaniuii,
forma fer ut accïplens, inJimilitudine nominunifaäUs, & habit u
muent us vt homo, humiltauitfeipfum ,faéius obediens rifqfad mortem.
In eo autem quod poteftacem magna habere dicitur,
fiue illainteiligatùr,quâantelècula cum pâtre habuic,fiue
ifta quam in nobis homo fà6his,d pâtre accepic in tempore,
vtrunq; aptiftime conuenit. De hâc n.potéftate quam
in nobis à pâtre accepir in tempore, iple in Eïangelio poft
relurretftionem dicit : Data eil mihi omnistpoteßas in ccelo &
in terra. De lila vero quam ante tempora habuit, & habet
cum pacre,Danielis Prophetia teftatur,dicen s:Poteßas eius,
poteßas aterna. Dequoadhucapte lubiungitur: [ßy terra'll-
luminataeil à gloria em.jQtiæ terra nifi eleéiomm Eclefia,
quædudum in tenebris perfidiæ ambulalîè cognoFcitur,
cum lccund um principem aë’ris huius yiueretf’Vnde & per
llàiam Prbphetamdicitur: GentiumpopulUsquiambulabatin ;
tenebris ,vidit lucent magnam : habit antibus in regione vmbra
mortis, lux orta eft eis. Hinceademin Euâgelio iuxad dïFi-
pu los ait : Quam dm fum in mundo, luxfum m undi. Hinc au- !
runt: non tranlèuncquté,quia finem non habebunt quæq; I lùm dicit : Qùifiquitur me, -non ambulat in tenebris
futuranarrauerunt.'Tuncenim eadem Dei verba confum-
mabuncur,cum iuxta iliorum annunciationem, & elebto-
nun numetuS milèricorditer falùatus, & reproBorüm le»
ueriterfueric conderanatus. Turn inquam, com & ele&i
adregnum,& reprobi ad æternum tranlïbunt lùppiiciu.
Ceflabunt enim iam tunc verba, cum ventum iam fuçric
ad recipiendum quod eadem promilèrunc verba.Sic nara-
que dicitur, D<jnec conlummentur verba Dei, ranquam
d iceretur, Vlquequo & boni & maii recipiant lècundum
cloquiaDek Sequitur:
Etmulier quant vidißi, eft ciuitas magna, qua habet
regnum fuper reges terra.
Illaiplàeft,quæ corruptionibus carnis & lânguinis de-
ditajmundjMiiqîregnipræmific floruiilïèporétia. Quæ eu
ex ipfis regib. conftec, licut læpe inculcauimus, fiiper eos
eam dicit more fuo regnare,vnam lc.djuideris eandem per
partes,tanquâ à généré ad ipecies.in muliere,in ciuitace in
regibusilüper reges* Cur aüt ipfiim malorü corpus .nunc
m meretrice,nùnc iii aquis muitis, nunc in beftia, nunc in
eptem beftiæ capitibus, nuncin decem cornibus,nuncin
ciuitatedeiignetiir : cur cciam fiiper aquas mulras,ac fiiper
eltiâjlèptemq; eiüs capita mçretrix lèdere defcribitur,cû
oc totum vna fie meretrix, paulo Fuperius vt riobis diuina
gratia làrgiri dignata eft,exprelfi m us. S uper reges aüt rer-
ræregnühabere mulier vel ciuiras dicitur, quia iplum re-
proboruifi corpus ex regib,terræconftans,fiiper mundani
regmpQtçntiam in falcibus eleuatur. Sic n dicitur, Ciüitas'
_ tobltoth. Vct.Patr.Tm.ÿ. Pars 2
bit lumen vu a. Hinc iterum ait : Lux vetùt in m undum, & âi
lexer tint homines magis tenebras quam lucrn. Hinc pfjr Iohan-
nem dicitur: Lux in tenebris lucet, értènebra eam non compre-
hendnunt. Et rurlum : Br at lux ver a, qua illuminât omnem
hominem ventent em in hune mundum. Quia igitur ifte angélus
ad eius regnum deftruendum venerat.de quo dicitur,
non eft poteft asfiiper ten am qua compare tur et ;re<5te magnam
poteftacem habere perhibecur,vtvidelicetcontrafortem
lortior, contra potente m porentioraduenillè inlinuetur.
Quiavcro adeuadliandam mundanæ lapientiæ cènebro-
lam fraudem acqellerat, bene terra à gloria eiusilluminata
pronunciatur. Ac li diceretur: Contra cumencem leculi
poceftas : contra làllæ dobtrinæ tenebras,veræfcientiæiux
apparuit: vtlcilicerterreniîregibus mundiq; làpientibusi
Fuæ virtutis roboreatq; Icienriæ fallu gloriantibus, 8c vir-
rute ôc Icientia monftretur inuitftus : quatenusad compa-
rationéeius,nec vircus.nec làpieritia vitra iam vocari pol-
lêt, in quibus mundus anteglorians côhdcbat. Quod nos
vnq; iam fàëtum gaudemùs, qui mundum in terræ prin-
cipibus açlàpiei)tii> us iùis, per pilcatores huius angeli at-
qu e idtocas lalu bri ter eruditum videnius.
EtexcUmauitin fortDvoce, dicens : Cecidit,^ecidtt
Babylon magna, dr facta eft habitatio damomorutn, df
cujtodia omnis fu r nus immundi, dr cuftodia ompis vo-
lucris immunda.
Forrem voc•é m, i.ntelligimus prædicationem, qua idem
angélus, DeusacDominusIelirs Chnftusi, ita lecularis regm
mo-
E
Apocalyp.
cap.XP111,
m ».
F
bui,.,.
Matth. X 8.
Daniel.7.
loti 41.
H
Matth. 4 .