1024
£»»».11.15
Pf. n 7.U.
B
Marc, j.i:
£»(.8.41.
£«».11.15
fdfchaßi Rat herti
o&au 0 curat i on is figno filiam Archifÿnagogi offert , nolens
earn cxcludere à myfterio veræ circuncifionis, fed fub-
inttat niulicr fluxum fenguinis perpelfe, & oétauo fenatur
loco. De cuius reuera numéro Synagoga diuinitus retrio-
uetur,vtfeltem veniatadnouum, iuxta quod in Pfelmis
canitur, Æthiopia praueniet manus eius Deo. Atque illud,
Cumintrautr it plenitudogentium, tuneomnis ifraelfaluusfiet.
Nam princeps qui accedit rogaturus profilia, typice po-
pulus Patriarch arum fpccialicer defignatur, qui pro Synagoga
indefeflis precibus obfecrans, poft Eccleiiæintroi-
tùm & curatiomm à profluuio in Hdelicaci s,<3c a menftruis
idolorum, vixobrinuiefanitatem. Hinçquoquecft,quod
implorât,veni & impone manunifuperearn. Venireenimro-
gat, qui vbique o.mnia replet, hoc eft carncm vifibilem ap-
parere. Cuius nimirum impolitione manusfenatur Synagoga
,& relufeitaturad vitam. Quæ reuera Piopheti-
ca voce canit etiam cùm Ecclefia, Dexter a Domini fecit vir-
t ut cm, dexter a Domini exaltauit me. Ac ft patenter dicar :
dextera Domini reftituit quod crearat, prbpcerea non mo-
riar,fedviuam. TaliaquippepræfenîèratpopulusPatri-
archaru'm, & ideo hicabalioEuangeiifta bene lairus no-
minatur. lairus quippeilluminans, velilluminatorinter-
prétatur. llluminatus autem à lege & Prophetis pergrati-
am fanbti Spiricüs ; &ideo ipfe illuminans ab eoquod iam
illuminataserat,iureappelL tur. Sic&Apoftoliliixmun-
di Tunc voîati, non fubftamialiter quidem, fed ex participation
e verælocis.- Hunc princepsSynagogaehumilisdescendit
ab arce Pharifeiçætraditionis, deuotus venir, fup-
pliciter adorauit: licet quidam adhuede infidelitate venil-
fe autumen t , quod eum ad filiam, vt ei imponat manum,
venire rogat;quafi néedü vbiq; ficutnec regulus ille ex Eu-
angelio, præfentem intelIexerat.Sed qui cunda nouit huic
mox obtempérât. Sed tamen abfens curans filiam, fe vbique
præfcntemdocet. Atverohictalealiquid ft in corde
gefliflet, qui corda infpicit fingulorum corrigere debuifdiuinituscrudiri.
Melius iamque comparatione virtu-*
turn vitia oftenduntur. Scdcum adulta illadc menftruis
idolorum cultibus, in qoibus fecundum fcuarigeliftam,
erogaueratomne patrimonium fuum, conuerla fenatur
adChriftum, ilia mox perfidiselux languore moritur. At
perhocvtraqucillarum duodennis iure narratur. Solent
enim etiam leges fteculiquoque duodecimo setatis anno
iam fuiscocrccrepracepris;&ipfilegumpr*mio probo-
nis, autfupplicio pro malis interdum fubiacere. Vndc fe-
cundnm Anagogicos fcripturarum fenftis iure ilia feriatur
a Domino,qua; adulta vita; recepit intelligentiam,&prae-
teritorumadusignorantiaedeputantur. ' Ilia vero ftmili
mpdo cum iam iure adulta Chriftum ex lege repromif-
fumftifeiperedebuiflet, quia noluitcredere,a Prophetis
Sc Patriarchis mox mortua nunciatur. Et notandum
quod {anguinefluens, non m domo, non in vrbcaccedit
ad Deum, quae iuxta legem a conuerfetione humana ex-
cludcbatur, fed in itinere ambulante Domino : vt dum
pergit ad alia, in via quae Chriftus eft, aliam, id eft, Eccle.
fiam, curatam oftendat. Quod fane alibi fetmo diuinus
inlinuat.cum quidam inuitatiad nuptias venire recufaf-
lent. Exite, inquk, adexitus viarum, & quofeunque inueneri-
tis bonos & malos, comp ell; te intrare. Siquidem de viis hu-
iusfieculi vocatur Ecclefia. Idcirco ifta praeparaturdum
ad al:am iret, vt hxc prior in via occurreret. Dicebat enim
intra fe, Si tetigerofintbriam veftimenti eius tantum ,fatua ero.
Mira difpenfi tio. Ecce inter Deum & mulierem furtiux
fitlutisagitur, tamen grande commercial«. Archifynago-
gus quidem deuotus occurrit, & totus ad adorandumin
terra proftemitur; caufamreferc, dolorem infinuat, mo-
net affedtum, impetrat vtproperet, &accedarad curam.
Mulieri vero non quxfitus Dominus occurrit preteriens,
feltem ingefiit, quatenus&hoc generate pietatisopus a-
pertiuspraemonftraret. Accept, inquit, retro. Retro au-
tem, quia poft aicenftim Saluatoris , credidit. Sed iuxta
fet. Nififorteadhoemulier,quæfenguinisfluxum parie- I hiftoriamhancetfi cogebat adChriftum doloris magnibacur|
ad medium in via deducitur, vt ifte difeeret eum
non loco circumferendum, non itinere facigandum, non
prxfentia folummodo corporali requirendum ; fed cre-
di.ndum quod ipfe vbiquepOi.ensefletDcus, vbiquetp-
tu s, vblque femper. Interea pratfeius idcirco fortaflis
irefeftinat cum eo, vt hanc in via prius dementer curet, de
cuius plane curatione nodumdubietatistollat. Ait nam-
qr,e, ‘Filia mea modo defun(ta elit qu od eft dicere, adhuc eft in
via {piritus,adhuc in extremis eft, adhuedomi. Quam
necdumtartarusinuafit. Ergo vteampolfis retincre, fe-
ftina. Quorum nimirum dubietas Iudxoruih infinua-
1 tur, & vecordia. Vnde m ox emorrajufe Gentilitas, videli-
i cct fide recepta occurrit ad medium,vt priorianetur quam
Synagoga. Veruptamen Chriftus licet non fe miffum nifi
ad ou s perd jtas ddmus lira el fateatur, propter dpritiam
i cordis eor urn, prius a menftruis idolorum Eccl^am de
‘gentibus dementer curat. Et hinceft, quod dum ad alia
tendit^ aliain viafide fanitatem pranipuit. Propter quod
litaque feriptum legimus | Ipfi meprouocauerunt in eo qui
nonefktDetUy&egoprouocaboeosin eo quinon ellpopulus, &
ingenteflultairritabo illos. Nam quod Archilynagogus e-
ruditus a lege & Prophetis Chriftum Deum forte vbique
pnefentem pecdu m nouerat, neque ChriftumDeum aefti-
mat, mulicr iure perpeffa, menftruis curamr. Si tetigero,
(iriquit, tantum\fintbriam veftimentieius,falua ero. Poteftigi-
jtur vterque fenfus populo Iudaeorum conuenire.vt per eos
quiChriftum Deum crediderant, Idrusilluminans vjel il-
luminatus dicitur j pereos veto qui dubitantes tantum
bominemputarvirit, Ecclefiam introifte ad fidem, ficut A-
pbftolüs commendat. Aitenim, incredulitas eorum, ialus
gentium. Cum autem,inquit, plenitudo eorumintroierit, tunc
omnii Jfraelfaluus ertt.
Et ecce mulicr, quafmguihisfluxum pattebatur duode~
dm aunts,accept retro, & tetigit fimbriam veftimenti eius.J
IuxtaEuang<^ium‘itaqueLucae&Ipfe Principis filia duo- -
dennis defun&alegitur. Quiaproredo myfticehaecmu-
|ier,E«Iefia^i^el cetde.Gentibus^ggregata, exeocob-
pK-aegrötärej’prbfluxumqueimmünditiarum pad, ex quo
ge As1 Iudäeo^um^ credereiride fegalibus ad Deum inifti tutis
tudo acccdere, feedicastamen vulneris prohibebat. Sed
maluitfidei trépidanteconfîlio ex fiducia iudicari,quàm
de tarn foedo vuinere fie perire. Audiant igitur feelefti Sc
immundi, abrumpant pudorem noxium , & inueniant
confilium fidei, medicinamque falutis. Nouerat enim
hæc.quod Chriftus Deus &homoèflèt. Alio quin ilium
nin Deum crederet, quomodoin fimbria extra hominem
falutem qusercret ? Qui nifi Deus eftet, quomodo in fimbria
extra fefentiret ? Confiât igitur Stillam Deum in ho-
minecredidiife, atque extra hominem Deum fuifle, idcirco
eius deuote tangit fimbriam, quern vbique fides Ec-
clefiæ confite tur. Profeifto autem totus vbique totus, &
in homineChriftoIefii,quandoquidemextrafe nihil præ-
ftat. Ait enim.
S e n t 1 o virtutem exiffe a me. J Deillo quidem exiit,
quia in illo plenitudo diuimtatis erat, & in diuinitate vir-
tus omnipotentiftima pollebat. Diuinitas autem vbique
erat. Aliter tamen in homine Chrifto, aliter autem in fimbria
veftimenti. Porro in homine Chrifto vt Deus homo
eflèt, quiaVerbumcarofaâum eft. In fimbria vero, ficut
&invniuer{bmundo, non quod Deus iure mundus vel
fimbriacredatur, fed quia extra, fiue intra, potens tenet
& régit omnià. Pæparatur igitur mulier, in cuius typo vni-
uerfalis Ecclefiafub (pecie defignetur, proptereadiim li-
bet ex éa diuinitus tantaprædicantur.
Si tetigero ( in quit )fimbriam veftimenti eius tanthm falùa e-
ro.] Et mira fiducia. Naminlege fiquis mulierem men-
ftruamvelfluentem fenguine, fiuequodcunque ilia teti-
gilfet, immunda erant. Hæc vero ,'Si tetigero fimbriam veftimenti
eius, falua ero. Liquet igitur, quod eum Deum credidit,
qui nullis coinquinatur fordibus,imoabftergit vul- '
nera,emündàtimmunditias,& languores vacuat.Sed nun-
quid non fine taiftu eius,ci præftare pote rat; præfenim eu
necfetaWiabeopoftulat, fedipià cincinnum veftimenti
ex fide fuitim tàngere prxfumit? Iftinc igitur liquet,quod
paftlm in Euangelio myfteriis ôc rebus diuina prædicantur,
proptciea & hæc tétigifte nempe dicitur, vt fides
qua Chriftus àfuis tangitur luce clarius referetur. Quantum
igitur ad hiftoriâm attinet , quia fe indignam
F
M.ét.1
In Matth. Eüang. Lih, F.
iudicabatidcirco retro acceflïftè dicitur, lion quôd igno-
ret Chriftlïm omnia c o n tem p la i, præfertim cùm & in
fimbriadeitatem credidit, fed vt turbæ declinarét afpe-
iftus. Apopulo qüidem nefeiri volüit, non à Chrifto.
I Proptcrea non Deum latere fe, fed homines qiiid gereret
1 jeftimauit. Alioquinquomodoabafpe&u diuitiicatis latere
crediflfet, in quo nihil poftrèmum, nihil iiidicaüit iti-
firranra, dum virtus & felus etiam in fimbria quæritur.Pa-
tet itàque, v t dixi, fenfus myftiçùs, quod hæc mulier,yide-r
licet Ecclefia Chriftum tangit fid e , quern turba premit.
Ifta fiquidem eft mulie r, qu* primo vulriferata peccato
prim* otiginisfluebat fenguine & menftruis crdéntaba-
tur delitftis. Q u * fide integrafiuripuit fenitatem,dum per-
fida ArçHjlynagogi filia, videlicet fÿnagog^ fiiis d o â o ri-
bus pèrleda mortua nu nciatur. Sic, nimirum Chriftus
duntaxat renata iure filia vöcätür, & pôreftate acçêpta fidei,
fanatur« Ahriquifi nifi prius percipefet,non loltim feluteni
à medico nöii referret, verum nec euiri tangerer.
Pörrö iüxtaTropölógiam j Princeps ifte animalis qüilibet
homo iure defignatur,ijui pro filia,idfcft, pro éathCirogat;
éo quod omnis morcalitsd noftra lri dxtremis fore refitc
creditur. Scd?qu*ntv;prius anima fluxum vitiorum iiiale
perpeffa, & tangit faltem niinima thandatorum Dei fidë
recreata,vtinfelutemperuériiat. Pritis lianiduebrdo eft/
vt homo in anima fenetur,deinde ad refiifciiatiöiiem &fe-
lucem carnis anhelet. Vnde Prophëfe, Sitmfin ié anima
mea, quammultiplicitertibicaromed. • Vefuhtamén'audiat
O Chriftianus quilibet, "idie cöf|ius Chfiftide altari ans,quantam dceopOffitfurhere medicina,quan-
er tantamraptiit dé iola Chrifti firhbria’fenitatem.
tangitur, dum & vbique po tens creditur, & Deus mho- 1 Fortaffisperhocdocuithæc mulier, qüahtühi fit corpus
M.iija
mine yenératur. Propter quod cuidam nec dum crcdenti
dicitur, Noli me tangere, nondum enim afeendiad Patrem me-
um. Afeenderat autemhic ad patrem,quia çoæqualem ei
ilium credidit,1 idcircofimbriam veftimentieius fide per-
feefta tetigit. Quid ergo per fimbriam, nifi virtus deitatis
defignatur ? Ifta namque eft fimbria mandätorum^quas in
fuminitatepaUiifecerdotis Moyfes fieri iubec, per quam
hæçmulierinternapenetrauit, & per fimbriam tetigit ca-
pitisfiimmitatem.Haufit namque de cineinno gutram fe-
Iùtis,&de capite rorem pietatis. Vnde& fponfuisin Can-
ticis. Caput meum plenum efirore, cincinni meinoäisguttis,
Pcruehitenim h*c ad fbntem roris fùrtim haufic ex
fimbria guttamfelutis ; Profcifto quiacrediditquodvn-
guentum in capite defeendens peruenerit vfque ad oram
veftimentieius. Hocnamqiie rore Spiritus fenfili crines
Sarafon feptemrepleri erant iljlios Nazuraei fcilicet Chrij-
fti,in quibus tanta virtus incrac, vt inexuperabilis eïfet.
Sed dura Dalidæamplexüs quærit, feiliçet Ècçlefiæ irien-
ftruofieînfirmatur vfque ad mortem, mortem autèm crù-
cis. Hoc nimirum ifta ihtélligens acceffit rétro, & tetigit
fimbriam veftimenti éius. Fimbria autém veftimentorum
necimmerito quilibet fenâor um Apoftolorum accipitur.
Omnis namq; Ecclefia,véftimétum Chrifti fæpedefignatur.&
Chriftifumerede fùblimitate altaris cbrdm ö,culis diuinæ
Maieftatis, dum ex fimbria fie ptoflüiitilicoà tadri foris
fenitatis.Sed quoddeflenduiheft vàlde; éxiriderriedicinâ
tulit vulneris; nobis vero medicinaipfe interdüm retord
queturin vulnus. Hinc quoqueeftquÔdApoftôlüsàit,'!
Qui tangitfeu quicomedit corpus Chrifti indigné, indiciumfibi \
fumit. Capic igitur temeritas potids infirmifàtem, Viidë
fides accipere debuitfenitatem. ProfiterqubdinieŸŸôimiiU
ti tnfirmi&<egri,& dormiuut, inquit Apbftolif Si multi. Döf-
mientes vero mbrtuos appellat quos acriter déplorât &
lugetinviuocorporeiam fepultos. Et notandum quod
Chriftum nec tadus polluit iriimundæ, nec vifiis offendit
crucn tæ,necodor exafperat feetoris, necaudituS coinqui-
nat humanæ contagioriis. Profedo,quia etfi Sol tangaï
ftercora, neçtamèn coinqüiriatur, quanto thagis créâtôr
Solis, dum tangitrioftra vulnera? Offeridurititaquë & di-
lplicentei peccatorum vulnera, magis quàm corpora tti
paffiones, vitiorum fenies magis quam vifeerum fluxriSi
Quia etfi quilque voluntatius labituf in delidis, tatnën iià
languofibustenèturinuitus* Propter quod caueat qüifij;
indigne contingerevita^fecramentum, imbpurget fe prius
à menftruis, & fie demum fidelis accipiat. N ec prbrfiis
dubitet diuinitatem Chrifti deéffe in carne Corporis eius,
fi vfque ad fimbriam peruëuit. Virtutem âütém diuinitatis
ideo'quoquéeftquodvnguentun) décapité fluens ^ t ____________
vfque ad oram veftimenti défeendifte canitur, vt omnes ! fides vbique confeqfiitùr; quia vbique eft& nüfqûamab-
quos diuina virtus induerit plenos Spiritus fendi gratia eft:fed tamèhmagisiricorporeSccarné Chrifti;perqüod
non dubitemus. Vnde cum quilibet eqrum fide tangitur, | etiam, quia Verbum caro fadum dft, habltauit ln nöbi§.
dodrina^lùrishauritur. .Deqùibus per Prophetam voce I Erfi itaque corporis Chrifti aftiimptio tranfueda eftad
patrisad filium, Vino ego, quia omnibus bis velutiveflimentove- j cceIos,quiamaieftas Verbi infidelitatiseft vbiquelibera$
ftieris. Ifti funt equidem, vt dixi, cincinni guttis nodium ' nonreceflitanobis. Propter quoddeüotusquifqüe ybiqj
plerii, dum fponfus pulfat ad oftium , qiios admodum 1 fidetangat, nécum turbismale comprimât,&cohcülcet
Chrifti Ecçlèfiavbique fide tangens confitctur, Si tetigero ! Chriftum. . Sequitur.
tantumveßimentum eius,falua ero. Quiaper dödrinameo-1 E t cumvenißet Iefus in domuni Principis, <fy vidijfet tibicirumàfluxuinfidelitatisfeltiatur.
Rétro autem tangit, fie- 1 nes, & turbamtumultuante, dicebat : Recedite, non eR mortua
.utdixi quia poft afeenfionem eius,credidit; feuqtiia didü ! puellafieddormit.Ecce dormiredicit,quam fepra tiiottüani
eft, Si quis mihi manifirat,mefequaturxSc alibi,Poft Dominum pater nunciarat.Etficutälius Euangelifta expreffius refert,
Deum tuum ambulabis. Vride Moyfes pofteriora Déi videns du Hæc aguntur iri via,à fefuis mortua a Iferitur dicen tib us,
Pfitli H . i': ®I
coru feus de monté defeendit.
A t I efusconuerfus,&videnseam, dixit. Confide filia,fides
tuatefaluam fecit.'] Neciraquedixit,fides tua te feluam
fadura eft,fed feluam fecit. Ac fi aperte dicat, in eo quod
credidifti.iam felua fada es. Et notandum, quod fides fe-
lutentacquiri t,& non felus fidem.Siquidem quia iaitiatrix
radixqùe Omnium virtutum fides eflè probatur. Licet
quidam prius virtutesre'quiraht,deinde promittantfidem:
tamen prior effe debetfides, vtpoftea quilibetperueniat
! adfelu tem. Qupd autemlefusconuerfus dicitur ad mulic-
1 rem, credédu m non motu corporis tantum,fed etiam prius
diuinitatisalpedu, vtmulier conuertercturadChriftum
,dei nde per ftdern curam açdperet fenitaris. Propter
quod fetend um, quia vidit diuinis oculis potius,quàm hu-
manis.vidit vt feluti redderet, & non vt agnofeeret quàm
profedojciysat antequam ipfe feirfet Deum requirere.
Quid plura? ^Érif^ps Hoc mulieris exemplo docuit quantum
fides proKat ad felutem. Ifta namque eftpoteftas
quavrimur ,non folum vt fenemur fed etiam vtfiliiDéi
fimus. ' Vride ait, Fides tua tefaluam fecit. Sed nifi prius earn
conuerfusvidiflet,h*c minime ilium fide tangerct. Sed
recréauit prius quod faceiet, Sc dédit vnde ràngeret. Inde1
Noli vexare Magtftrum,mortua eft enim puella. Mira D e^di-
fpenfetib. Ecceduodennisjfta defliixir#d mortem, dum
ilia coæua refurréxit in vitaim. Quo nimiruiti numéro non
témpus humanæ vitæ concluditur, fed annus duodecim
diftinäus menfibus defignatur. VndeProphéta,jM»«rff-
ceptum Dominipradicat, &Apoftolus temporis plenitudi-
nem commendat; Venit, inquit, plenitudo temporis, Mißt De*
us filium fiium. Qui nimirum adueniens credéritibus vi-
tamreddidit,increduIos vero detrufit in mortem; eos videlicet
quos perfidia ludæorurri interemit.Rèâe ferai ap-r
pcllantur,qui nolunt vexari Chriftum, vtad defunéla Sy-
nagogam veriiat; Magiftrum eutri legis æftimantes, licet
rriortuam pronuncient, eo quod perdiderint fpem refur-
reâionis,&noluntadeum redire. Confiât igitur, Scribas
& Pharifæos Deu iri corpore djelpexiftè, fed Chriftus Prophetis
Sc Patriarchis pro ea inrërpellantibus,domiimi adiré
fëftinat,vt mortuam refufeitetSÿnagogam.Vbicum vi-
diffet tibiciries Sc turbamtumultuantem, recedere iuber.
Ifti fünt enim feutorës, quorum, perleâa threnis fomno
vfque hodfe preriii tuf irifidcliratis. Solet igitur in txbiis lugubre
carmen ad vigilias ; Sc caritilén^perfpnare mortuo- :
ram, vt corda torpenrium excitent adlatrienta. Sic Iudæi
Qol. 4 -4