A
ApOC.t.
i.Cor.u:
B
C
D
modis 8c,ipïâ nunc qüafi lucîdà, nine tenebrofa,acpræ d«>-
lore vulnerum homines linguas fuas cômanducét, Deura-
que cceli blafphement. Nifi enim hæc fèdes infra fedem
Chriftilateret. nequaqiiamper aflum pram Angeli creatu-
ram Ecclefiæfuæ Dominus loqueretur,dieens:5c/o vbi habitas,
vbi (edes cilfatbana. Hæç deniq; beftiæfedes velregnum
eius,tam diu lucerevidetur, quamdiuintra fidei finum la-
tens»aduerfitatibus nonafficitur. Atlîprefluris coeperint
farigari,qui dudum intraS.EccIefiamvidebaiitur luce fidei
refplendere, ftatim adapertumihiquitatiserrorem déclinantes
, iufto rçdoque Dei iudicio fiunt tenebris infideK-
tatis obfeuri, vt nouiflima difeuffione futura iufte appa-
reanttenébræ, qui dudum caput fuum imitantes, qui fè
transfigurât velue Angelum lucis, mîniftros fcefic iuftitiæ
oftentabanr. Siendum vero qUiaficutin bono fpeciàliter
dicuntur fèdes Dei, hi quos ipfeomnium Dominus præfu
densiudiciointimæ difçretionis cundaexaminât, quam-
quam omms eledoium Ecclefia fit thromisDei,itain*ma-
lo (èdes beftiæ hu-lfe fpeciàliter cognojèuntur, quos in re-
gimineEcclefiafthædiféiplinæpôficôs, fubvelamento fi-
mulatæ fidei occultus aducrfàiius poffidens , nequidam
fuæiniquitatisabundantius exercet:quiq; nouiffimisrem-
poribusphiala peifècutionibus propinati, rededicuntur
epritenebrati , $ t quifidem operio. abnegantes,folo Chpi-
ftianitatis nomine cenfèbantür, iliud quoqueqüolucere
videbantur, id eft, fidem amittentes.nujlaiam ex parte lumen
habere mereàntur. Qui ctiam linguas fùascômman-
ducantj qniaàfideileditudineperfècutiouisfiippliciovi-
d i déclinantes, ipfam fidem quam priüsdefenderant,im-
pugnâtrac per hoc cum Vnus alteri dicit.nô crat ipfè Chri-
ftus quem colebamus, necred&mfidem défendebamus,
al ter que fimilitér refpondet,. atque hoc ipfum quod prior
dixerat, affirmât: linguasfuas fine dubio comm.mducant,
mordentès feil. incredulitatis dente aedilaniantes, quod
dudum fusant profefli. Tropica enim locutio.eft,qüadb-
let plerumq; in diuiuafcrip'turaab efficiente id quod effici-
tùr,oftendi: tanquam hoc loco profeffio perlingualn prolata,
ponatur pro lingua. Quod autempræ dolorib.8t vul-
neribus,fiue linguas Tuas command ut are, fiue Deum coeli
blafpHemare dicuntur, quanquam ad v trofq; dol près poP
fit pertmere, fiue icil.corporalesfèulpintales, videturta-
men hobis magrs hoc de fpiritalib. fèntiridebere, quia per
temporalia flagella in tenebras infi delitatis conuerti dicuntur
Quæ v cirque cenebræprçcedentium fnppliciorum tanquam
icil. cofporales plagæ, fpkitales infiixerinc plagas,
quib. reprobi ad mortèm vulnerati, linguas fuascomman-
ducant ac Deum cceli blafphemant; §chac eft illis(ytdidû
eft) 1 inguas fuas com mandueare, quod eft,mu tua exhorca-
fione Deum coeliUafphemare ,addftâinfuper adhuc fpiritus
bla^hemia v qua lemctipfos obdurantes,adpqeniten-
tiamnoiuntrcuerti. Sequitur:
. Etfextusejfuditfhialamfùam[ùj>erflumen tllud mà-
gntim Euphraten, & fîccauit aquas eius/vtproepararetur
via reqibus ab ortufotis.
Hiciaminfèxto Angelóomnes, quos per partes énu-
merando, vulneratos oftenderatigeneraliter comple&itur.
Euphrates enim fluu. us eft Babylonia, qui (yt fertur_)ean-
dem Babyloniam ingrediens.plures in riuós diuidi t ur.Sic,
ficnimiru, fie generaliter corpus omne malorum dumad
voluptatum fluxus inc5 fufionemdecurrit,indiuerfarum
feótarum diuerforumq; fchifiriatum riuos expanditur. Rede
autem eiufdem fluminis vocab ulo,malorum fumniam
dicimus exprimi,quödin diuinis vol umi nib. tam frequenter
in malum videmus poni. Hioc eft quod Ecciefiapdft
huius exilij peregrinationem, poft captiuitatis multimoda
lamenta,iam in cceleftib. conflituta, membrorum fuorum
voce dióhira prónunciat: Superfltimina Babylonis tüic fedimus
&fleu'm us, dum recordarem ur tuiSiornSznÜA ecenimEcclefia
èx recordatione Sión,fiiper flumina Babylonis fèdés, plan-
git: quia confiderata cceleftis patri* gloria, adhuc cum re-
ptobis confufiöne permixta degens, illisfuperbheV.hdis
tumefcencibus, momenraneat profperitatis fpuniantibus
gaudiisf non nóuit cum illis Crigi, fed inter itios humiliari:
non nouit eomm gaiidfis perfrui, fed fuis lamentiçerueiä-
n. Penfàt enim quam fir abfurdum, in loco hiimiliationis
'velle quempiam eleuati, in conualle plorationis cupere
quémlibetgaudere. Rurfum praèfati fluminis Euphracis
nomine,reproborum per^itio figüraturjeremia Propheta
atteftante, quia ai t : DiesiUe Domino Deo nofiro diesvliionis, vt
vlcifcaturfe de inimicüfuis, & deuorabit gladm, & implebitur
figina eorttm: quontamfacrificium Dominifabaoihin terraaqui-
lonisjnflumineEuphrate. In die enim vltionis.gladius deuo-
iat,quia extrema animaduerfionis fententia in acterna poena
reprobos damnat.Quorum fciLfagina gladius impletuti
quianimirumfententia diftribli iudicis, cum reproborum
corda.vitiis impinguata damnac, eorum perditione quafi
fâturatur.Dequàinrerfeâtione reéle nunc dicituÊ Quoniä
facrificium Dômirii fababthinterra aquilonis, influmine
Euphrate:facrificium,fiibaudis,nö placatiohis, fed irigula-
tionis. In terra aquilonis,id eft,in frigidis mprobotum cor-
dibiis : in flumine Euphrate, hoceffiin mentiurrufeifiuris.
Quid autem in exiccatione eifdem fluminis intelligimus,
nili reproborum confùmma tam nequitiam» tanquam feil,!
peraâa pèrfècutione, nihil iam remanfèrit, quod reprobi
iacianc, nifi vt adhuc necem fanctorum yelutaridaterra.fi-
| tiantîFlumèneius exiccari,eftpcrfecutionutn‘flu<5luscon-l
quiefeere, fed adhuçexercendænequitiæ mentis ardurem
pati.Itaeijim tunt reprobi.itaomnes iniqui.ex illaEeclcfiæ
noüiflimaprîdicationedeteriorantür, vtcum diesiudicij
aduenerit, nihilque eis exert éndæ malitiae remanferit,vo-1
limtatem tarnen adhuc rpàli operandi habeant, nççemque
faubtorum fitiant,fi epsin priftino ftatu viuerè liceret. V n-
de&Dommus illiMrçpulfisnequaqûamdicit , ptfcediteà
me qui operati eflU inlqui'atem, fid qui operamini. Tanquam
diceret: Qui nunc vfque mali operandi v oluntai em fiabe-
tis,& fi effebtuminuenire non valeüs>Dicàtur ergo deAn-
gèïùiEjfudit phialam fuam in flume illud magnum Èùphraten, & \
ftfcduit aquas àus. Ac fi diceretuc : Oblatavita; cceleftis præ-
dicatio iutantam cos malitiam excitauit, vtcumeisde.ex-
ercendanequitianihil remanfèrit, voluntas tarnen iniqua.
permanfèrit : fàtifq; iam eflè vt debitum finem acciperent,
quo tandemignis dieiiudicij propinquantis, eos velutari-
dam terra examinando iufcipiac.$icut enim fuperius meffis
dicitur maturitatearuifiè, & vindemiaoccurnfletficquoqj
&hic tropice aqua fluminis perhibetur liccata fiiifTe, feil,
nihÿreprobis de exercenda malitia remanfiflè': fed.(yt di-
6bum eft)' propinquanti futuræ examination is ignipraepa-
ratosfuifle, quoveliidemcôburanturvtpaleæ,velfantfti
approbentur vtaurum. Cur autem aqua fliiminisficcetur,
cm fa fubiungi cur cum protinus fubinfertur : V t præpare tur
via regib.ab ortu folis. Ec quos hoc loco aliosintelugimus
reges,nifi S.Apoftolos atq; dotftores Ecclefiæ>Qm idcirco
ab ortu fplis yenire dicuntur, quiaà Domino quiS.oliufti-
tiæ vocatur,iudicandi poteftatem accipiunr. Qui que bene
reges appellancur, qui Sç fèSc Ecclef iam Dei magno l^b.oris
certamine regetè ftuderunt, atque æterno régi ïncariîato
principaliter inhæfèrunt. Qui videl. viam tranicundi per
flumen non,nifi exiccetur,inueniiinc; quia nifi prius mal o-
rum ncquitia fueri t confummata, nequaquam ad iudican-
dum appaiebun c.Per eos enîm tranfe-un t,cum complecam
ebrum nèquiciam examinantes d iiùdican t. Id eo érgp A n-
geliphialafluméfiçcatur,vt pereum regum tranfituspræ-
parctur, quia videlicet reprobi idcirco prædicationem vitæ
audiunt,non qùo.peream inmelius profician^fèd quo de-
teriores effedti, mala fua adim pieu tes, iter iudicij in fcipfis
præparcnt. In aliaäutem translatione quam Primafîus ex-
pofuit,nequaquam dicitur, vt præparetur via regib.ab ortu
folis;led,vt præparetur via venienti régi abortu folis,Çhri-
fto videlicet,de quo legimus : Eicevir oriens nomen eins. Çui
venturo ad iudicandum , eo quo prædiximus modo via
præparatur. Sequitur:
Et v idi de ore draconis & de ore beßia & de ope Epu-
dopropheta, Jpiritua très immundos in modtfmranarum
exiJJe-Jitnt enimfpiritus damoniorumßacientesßgna.
Hinc iam recapitulando quod prætermifèrat,, potiufve j
diftuîërati fummatim brëuiterqj c6pleâitur,i& quid in .ilia,
feua petfècutione agatur ,infinuar. Sed fi ('v cap pare tjin
draconçDiabolus intelligitur,mirandü valde eft, quomo-
do ex eiuS ore fpiritus immundus prodirc dicatur, cum ipfe
fitn.6 fblum immundus, vèruraetiam immundiffimus fpi-
ritus,atq;fpirituum immundorum princeps. Quod cur ira
fit diétum,facile animaduertimus,fi Scvnitatem vnius corporis
attendamus; Sc qui fit exitus IpirituS immundorum,
incelligamus. Sciendum.n.quia in his crib.perfonis totum
malorum corpus, folitis côpablüm acq; conexum differen-
tiis,Spir.S.demonftrat,ilIa memorans,quæ maiorcm poteftatem
obtinentinipfb malorum corpore, draconemfcil.
Diabolum,beftiam autem Antichriftutn:pfèudo veroPro-
phetam,eiu fdem peruerfi hominis doblores cum fubiedtis
plebibus. Atq; vt oftenderetomne illud corpus malorum
fèin his perfonis tribus defigna(Iè,Scvniformi maligno fpi-
ritu agi > cum pro variis vexationum paffionibus cunbto-
rumq;vitiorum inquinationib. iidem maligni fpiritus di-
uctfas quali rates habere dicatur,afi%is fcil.quos decipiunt,
vocabulafbrtiuntur .ficuti fpiritus mendax, fpiritus forni-
cationis,fpiritus immundus,fpiritus mucus 8c furdus. T o tos
ttes hic immundosvocauit,vnius videlicetgeneris,im-
mo(vt didlum eft) vniformé fpiritum immundum elle de-
fignäuit. Vnum enim fpiritum immundum vidit, fed pro
numéro partium eiufdem corporis , ttes dicit: vnum feil,
tanquam vnitatem. Et quiade ore draconis fpiritum immundum
exire dixerat, cum ipfe fit fpiritu ü immundorum
princeps imm und us;Jioc eflè ipfùm draconem, heftiam ac
Pfèudoprophetam oftenderat, quod finit fpiri;us très im-
mundi. Qüid eft autem,de ore eiufdem draconis,beftiæ ac
Plèudoprophetæimmundos fpiritusexire, nifi omne corpus
Diaboli ad apertas blafphemias ac perfecutiones pro-
ruroperc? Quodapertiffime in fubfèquenti veffîculo vera
fuffraganteràtionedemôilrabimus.Quærendum fine adhuc
nëbis eft, curpoftpofitisaliis dæmonum nominibus,
immundosde eis fpiri tus in modum ranarum prodire di-
xerit, cummagisadrempertinuifïèvideretur, fi fpiritum
mendacem polùifièt. Quamobré feiendum nobis rlft, quia
in hoc fado Sc fândfcorum coftantia roborari vidëtur, Sc i-
gnotorum atq-, infirm orum men tib.iudicium præcauendç
iùafionis oftenditur : malorumq; pars pro nihiloducenda
admonetur, Anttchriftu^fciLeiufq; predicatores,côparan-
turluto Sc ccenopaludico:Diabolus vero cum fuis fatelliti-
bus, ranis. Ac fi eis Spir.S.diceret.O martyres Dei,ô milites
inuidti, pro nihilo duci te temporalem beftiæ poteftaté
prædicatorumqv eius, quæ luco ac coeno côparacur. Sed &
vos ô minus cauti, ver ba eo rum n olite at tende rc, quia ranæ
foedæ atq; horrendæ f une, quæ nô loqui, fed magis pcrftre-
pere garrulis ftridoribus videntur. Talibus enim ranarum
more tanquam animàntibus lutulentis atq; cloaquofis, er-
roris latratu node damnabilicer conuenitpet'ftrepere. Ranæ
enim 8c loçoSc vifù moleftoq; ftrepicu, fie odibiles ha-
bentur,ficutDiabolus cum fiiis cognofeitur abominabilis.
Defpidaturergolutum, contemnantur, imo irrideantur
ranæ. Atq; vt hoc fiat,Ioannis voce, irao Spir. S. exhorten-
tur,dicen tis: Vidi de ore draconi$3 c de ore beftiæ Sc de ore
Pfeudoprophetæ, fpiritus très immunçlos in modum ranarum
exire. Ac fi aperce ab eo illis diceretur : Lutuni eft
quodintuemini,non cqelum. ranæ funt perftrepences quos ,
auditis,nonfiindiprædicances. Nolite ergo coenum, quod
conuenit habitationiranarum,coparare coelo. Nolire au-
rem accomodate latratib.ranaru, tanquam vocib. prædica-
torum.In quib.fcil.verbis,beftiç vel Pfèudoprophctç hor-
rendas fvt didum eft^) blafphemias, tantum diftareà do-
drina aflèrit veritatis, quantum ranas ab hominib.fandis:
quatenus per hoc(vt diximus )8c fândis coftantia, Sc igno-
tisi «autela tribuatur,vt qui fortenequitiam fiaudis illorum
fpititudiferetionisnon valenr præcauere, ranarum filtern'
horroré pereulfi, taies ftudèant deuitare. Sieur enim ranæ
corporalem quietem impediunt, ira 8c ifti fpiritalem.Quo-
rum latratu agi tur, ne quiero deuocionis otio quidam per-
cipiant veritatem. Et quia iidem tune miniftri larhanæ noii
folum terrorib.atq; blanditiis, verumetiam fiilfis deceptio-
numfignis fèducent ad mortem præfcicos, idcirco de im-
mundisfpiritib.fubiungitur : quia fuiK fpiritus dæmonio-
rum,faaentes figna,fubaudis,n5 vera,fèd falfâ:per quæ no
Ifiael, fèd Ægyptij dedpiuntur. Taliaenim fignafaduti
fun t,qualia dudum per magos Pharaonis fecifiè narrantu r.
Necimmerito eorum merainit, fadamentione ranarum,
nifi miniftri iâthanç tunequoq; fimilia prçdicerentur figna
faduri. Tantummodoenim vfq;adfignum rauàrumfuis
magiincantationib.valere permimfunc, Huicfènfui'Pau-
lus Apoftolus côcinit,dicens:7»»o«</;wK dieb.inftabunt tem-
porapericulofa,&erunthominesfeipfosamantes. Atq; quibùfi
dam interpo 11 tis, quemadmodum, inquit, Iamnes & Mambres
refiiteruntMoyfi,ita& ifti rejijlunc veritati, homines* cornipti
mente, & reprobi circafidem ,Jèd vitra non proficient. Infipientia
enim eorum man'tfeftaerit.ficut & illorum fuit. Ac fi d ice rec:
Non fblum vefbis » verumetiam falfis miraculorum fignis
obuiare conabuntur Tandis. Sed vitra nô proficient, quia
vfq; ad fignum ranarum tanrummodÔ peruehire permit-
tuntur,ibiq;infipientia eorum mahifeftavidebitur. Non
proficiencauitem,fiibaudisad fondosDei decipiendos.Ci-
to enim abeledisdigito Del prô eis feoppohente, id eft,
Spir.S.dinofci poterit,iibn fando.ru eflè verba quæ diciintj
fèd ranarum quairumftridorem : riec eledorum vera mira-
culaquæ oftendunt, fèd ranarum illufionem quæ firigùnt.
Vnde Sc fuperius cum de fedudionum fignis ; quæ fadürà
eft beftia, diceretur, itainterpofitü'eft: Etfieïtfignamàghâ,
vtetiam faceretignem defeendere dé cæïo in terràm in conjpeftù
hoimnum.Ac Ci diceretur: Omniu fignorum pbtiusfigriuni
oftcndens,ignédecoelofacietdefcenderëih tërram, id eft,
infimilitudinemEcclefiæSpir.S.ignisappélIatiohëfigna-
tum fèaecepipeoftendet, cum fitreplera fpidtufèdudio-
nis.Sed incôfpcdu hominum, qui horifàpiunteaqüæDei
funt,fèd quæ hominum : in confpeduihquam hominum,
Spir.S.igneis linguis verba forriiaré ctedënifur, fed in con-
fpedu eledorum, fanæ fine linguis eflè appàrebunt, qüià
cercum , expreflïuh , ac definitütti eft; vitra ràharünifi-
gnum eos fùb oculis eledorum hbii pbfiè pr<|ficere. Dé
quibus adhuc fubiungitur:
jEt procédant adregesîotius terrât congTegare illos tri
Bibliotb. Vet.Patr.Tom.ÿ. Pars i.
Quia in his tribüsfpiririk horrend is, rähäfüm fimilitii-
dinib.comparatis,vniraS malorum fpirituum expreflafit,ex
alio huius Apocalypfislöcörfacile äriimäduertimuä. Quod
enim hicplurali iiumero dicitur,brofcedeht ad reges totiüs
terra;,cögregare illos in praliiimthdc iliic, ciim cöfuiiimati
fuerint milleanni, fohl e tur fäthatla's de cafceire fuö, Sc exi-
bit, 8c fediicec gehtes multas, qti* fiiqt fiiper quatüor Aii-
gulos terrte j Gög Sc Mägög:8c cogrbgäbit eös in prsliurtt,
quotum eft nlimerilS ficiicarena maris. Sed cum iidem fine
maligni fpiritus in ipfis fegib* quomödö procedutf! ad reges,
nifi per feipfbs ad ipfo^, nifi in ipfis ab ipfis ? Procedunr
autem ad reges totius terra, fubaüdis, pereofdem reges ad
apertas blafphemias atq; perfecutiones.Cogregant vero il-
losf vt didum eft) in p radium,nö quo extoto orbead vnum
locunrcolligant,fed quo vnamquamq; gerne in loco hafii-
tationis fu«e,fuis aptam velint fuper ftitionib.militare.Qu®
fit autem magna ilia dies,in qua reges terra: ad pradium cö-
gregantunlocus ille inferius manifefte indicat, quo per Io-
annem dicitur: Vidibefliam & reges terra, &exercitus eorum
congregatos adfaciendum prdium cum illo,quifide bat in equo,&
cum exercitu eius.Et vtmanif^fiius nobis infinuarec, quxnä
eflet prafatadies, in qua iidem reges terra:ad pradium cö-
gregantur, ftatim fübiecit 8c ait: Apprehenfa eil beßia, & cum
ilia Pfiudopropheta, quifecit figna cor am ipfa, quib its fiduxit eös
qui acceperuntcbaratterern beßia, &quiadorauerunt imaginem
eius,viuimißifunt hi duo inftagnum ignU ardentisfulfure. Quis
autem nefciac, infine dieiquo peragitur pugna, beftiam
deuidam ac Pfeudoprophetam, Antichriftum feil, eiufq;
prxdicacores,a:ternapcenä damnari? Quod eft autem hums
diei initium, quo principaliEer reges cerr® in pradium
congregantur , nifi primordia nouillim® perfecutionis.?
Quia enim ficut textus iftius reueiationis indicat, non adhuc
alligatus, fed iam folutusDiabolushos reges inpne-
lium congregat:nimicüm conftat, quia fpecialiter per nanc
magnam diem illa nouiffimaperfecutio defignatur quanquam
Sc apaffi one Chrifti prout ligatus valuiieofdemre-
R r l ges
Exod.i.
z.T im .} .
F
Apoc.if
ApOC.16 .
Apoc.\$.
H